Letto kijkt stiekem al naar de met voedsel beladen tafels. Ze mag daar helemaal niet zijn, maar ze kon zich niet bedwingen. Naast de verse groenten zijn er groentepasteitjes, insectenburgers, chips van meelwormen en kweekvlees. Maar daar kwam ze niet voor. Er is vlees van een zoogdier! Dat heeft ze nog nooit gezien, laat staan gegeten. Letto ruikt de geur van het vlees en wordt bijna misselijk, zoiets heeft ze nog nooit geroken.

Dure koe
Jarenlang onderwijs werpt zijn vruchten af. Ze heeft altijd geleerd dat dit soort vlees niet alleen heel slecht is voor het milieu, maar ook heel veel ruimte kost. Een koe heeft enorm veel eten nodig om uiteindelijk maar een beetje vlees te kunnen produceren. De ruimte die een koe inneemt kan niet gebruikt worden voor het telen van lekkere groenten en vleesvervangers, zoals ze op Aarde nog steeds heten.

In vijf jaar tijd stierven bijna twee miljard mensen. Een voor Letto onbegrijpelijk getal
Het zoogdiervlees is een gift van Aarde, meegekomen met de laatste zending om het 50-jarige bestaan van de Marskolonie te vieren. ‘Eigenlijk onbegrijpelijk dat Aarde nog steeds zoveel inefficiënt vlees eet’, denkt Letto. Haar pentavader, die nog op Aarde is geboren, heeft erover verteld op school. Zelfs na de jaren met extreme droogte, zo’n 20 Marsjaren geleden (meer dan 40 aardse jaren) volgde ramp na ramp.

Maar het was te laat om de effecten op het klimaat op tijd te stoppen

Het einde van onze aarde
Eerst begonnen de droge jaren, waardoor de woestijn oprukte naar het noorden en het zuiden. Zelfs Parijs werd onder stuivend zand bedolven. De droge jaren waren een gevolg van klimaatverandering, die deels werd veroorzaakt door een niet duurzame landbouw met veel stikstofdepositie en uitstoot van broeikasgassen. Aarde was al eerder overgegaan op een duurzaam landbouwsysteem. Voedsel werd veel meer circulair geproduceerd en bovenal grondgebonden. Maar het was te laat om de effecten op het klimaat op tijd te stoppen. Na de klimaatramp verspreidde zich een ziekte die via varkens oversprong op de mens. In vijf jaar tijd stierven bijna twee miljard mensen. Een voor Letto onbegrijpelijk getal. De Marskolonie telde zelf nu net iets meer dan 50.000 mensen.

De toekomst van Mars
De Marsmensen hebben een volledig circulaire landbouw opgezet, zonder de inefficiënte vleesproductie van zoogdieren. Meelwormen, sprinkhanen, andere insecten en zelfs vissen vormen een belangrijk onderdeel van het landbouwsysteem. Letto is vooral dol op de meelwormchips, lekker knapperig. De meelwormen hebben een belangrijke rol, doordat zij de plantenresten eten die mensen niet kunnen eten.

Letto wil later meelwormenkweker worden. Daarnaast zou ze op zoek willen gaan naar vroeger leven op Mars of willen werken voor een waterfabriek. Of allemaal, daar is genoeg tijd voor. Ze hoopt wel 150 jaar te worden, meer dan 300 aardse jaren.

Waarom mensen veel ouder worden op Mars is nog een groot raadsel. Mogelijk heeft het te maken met de lagere zwaartekracht. Maar wat vast ook verschil maakt is het duurzame eten. Een uitgebalanceerde voeding dat bestaat uit vooral groenten en insecten, en aangevuld is met een klein beetje kweekvlees. Het zijn mooie ingrediënten waarmee je de meest smakelijke maaltijden mee klaar kunt maken.

Voedselresten, als die er al zijn, worden samen met de niet-eetbare delen gevoerd aan de meel- en regenwormen. Beide maken ze er mest van voor de planten. De meelwormen vormen voor Letto haar meest geliefde snack, gefrituurd, dat dan weer wel. Letto glipt snel weg. Wat het zoogdierenvlees betreft, ze denkt dat ze er maar niet van zal eten.

In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. De introductie tot de duurzaam voedselreeks vind je hier. Waarom we dit doen lees je in De ontdekking van de ander.
Dit artikel afdrukken