Kijk naar waar het Dick om gaat: dat waar mensen uiteindelijk voor staan. Het onderwerp: hoe zit dit, hoe kan dat, hoe zit iets in elkaar? Daar horen mensen bij. Of je die mensen aardig vindt, of interessant of niet, is niet van belang. Het gaat om hun verhaal. Om de betekenis van wat iemand zegt én om de mens achter zo'n verhaal. "Het is veel leuker om echt met iemand te praten en dat op te nemen, dan het op te schrijven. De betekenis van wat ze zeggen komt dan veel beter over."
In het interview komen onverwachte kanten van Dick aan de orde. Zo zoekt hij altijd en per definitie naar de verrassing, naar de diepere lagen, de olifanten in de kamer waar niemand het over heeft. "Als iedereen linksaf gaat, hoef ik niet per se rechtsaf, maar het is prachtig als je kunt laten zien 'waarom' ze linksaf gaan."
Ook gaat het over het spotten van de olifant in de kamer, de teflon-laag van Dick, stiekem een beetje rellen, het 360-graden rond een onderwerp kunnen kijken, sterfelijkheid, perspectiefwisselingen en het hebben van een 'raar verstand'. Over of je nog 'normaal' boodschappen kunt doen als je zoveel weet over wat er aan het product in het schap vooraf gaat.
Maar ook over toeval, optimisme en de diepste laag van waaruit Dick opereert: "Ik geloof dat we in processen moeten om elkaar te verstaan, omdat we allemaal verschillende meningen hebben. En we moeten er met elkaar uitkomen, ook als we het heel erg met elkaar oneens zijn."
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Ik durfde het zelf niet na te luisteren. Toch gedaan. Ik moest lachen om de verspreking (een 15-20 seconden na minuut 36:00): ik zeg daar 'crea quia absurdum' en bedoel natuurlijk 'credo'.
Het grappige zit 'm in het gebruik van de verbastering met creare (maken, scheppen): we scheppen zelf onze wereld (in correcte vervoeging overigens 'creo', maar kennelijk zat dat scheppen in mijn kop en dan volgt vanuit een germaans hoofd met Latijnse linkjes die -a).
In dat scheppen zit best hoop. Als we ons maar realiseren dat we dat doen, er verantwoordelijk voor zijn en dat het nog leuk en spannend is ook als we ons er maar voor weten te organiseren.
Dat laatste is de uitdaging. Helaas barst het van de mensen die voor anderen invullen wat zij moeten willen. Dan krijg je weinig voor elkaar. Daar gaat het mis. We moeten in processen komen en niet in eindpunten denken en daar zieltjes voor proberen te winnen. Van dat laatste knalt de boel uit elkaar.
Mooi interview! Dick benadrukt heel terecht het belang van het openstaan voor verschillende perspectieven en het benoemen van de olifanten in de kamer. In het door hem gegeven voorbeeld van de N-problematiek zegt hij dat het uiteindelijk om een probleem van ruimtelijke ordening gaat, wat op zijn beurt weer uitmondt in de vraag waar we in Nederland met zijn allen naar toe willen. De volgende ‘olifant in de kamer’ is mijns inziens dan de vraag welke onderliggende waarden (inclusief grondhoudingen naar de natuur) we hanteren? En de daarop volgende vraag is HOE we deze waarden in daadwerkelijk gedrag omzetten dat ecologisch en maatschappelijk verantwoord is? Uiteindelijk is dan de allergrootste ‘olifant in de kamer’, die we vrijwel nooit bespreken: hebben we methoden/technieken om effectieve individuele (en daarmee geleidelijk aan ook collectieve) persoonlijkheidsontwikkeling te bewerkstelligen? Zulke persoonlijkheidsontwikkeling is niet alleen een zaak van intellectuele en gevoelsmatige (hoofd en hart) ontwikkeling, maar heeft ook een component van ‘bewust zijn’ ontwikkeling of spirituele ontwikkeling. We kunnen lang praten over de (CDA) grondhouding naar de natuur van ‘rentmeesterschap’ of nog omvattender grondhoudingen, maar HOE brengen we dat in de praktijk? Dat is mijns inziens de allergrootste ‘olifant in de kamer’.
Dick spreekt ook over de ‘diepere of laatste laag’ van wereldbeelden of perspectieven. Zou dat niet de laag van onderliggende waarden en grondhoudingen kunnen zijn? En wat doen we daar dan mee, hoe veranderen we die, hoe zetten we die om in ecologisch en maatschappelijk verantwoord gedrag?
Dick spreekt, terecht, in lovenswaardige termen over de Wageningers Niek Koning en Henk Breman. De laatste boeken van zowel Niek als Henk heb ik uitvoerig becommentarieerd. Niek Koning benadrukt aan het eind van zijn boek dat de door hem voorgestelde aanbevelingen alleen uitgevoerd zullen worden wanneer eerst een ‘mentale revolutie’ plaatsvindt. Ik denk dat hij daarin gelijk heeft.
P.S.: de link naar een artikel van/over Niek Koning in de laatste nieuwsbrief werkt niet.
Met vriendelijke groet, Toon van Eijk, Wageningen.
Mooi interview, kaal als de plek.