Debat De ontdekking van de ander

Ongeacht je startniveau van kennis kun je meedoen omdat we beginnen bij hoe mensen de wereld zien, wat ze willen en waarom. In "wat is ....?"-artikelen vragen we heel verschillende mensen te definiëren wat ze belangrijk vinden. Dat motiveert hun opstelling of manier van doen. Dat geldt voor iedereen, ook voor wetenschappers, machtige beslissers, politici, journalisten en campaigners van NGO's.

We hopen dat onze lezers en commentatoren elkaar tegen gaan komen op onverwachte plekken in hun hoofd en ontdekken dat ze samen verder kunnen komen dan alleen

Elkaars houding kunnen we aanvoelen. We kunnen elkaar daarop vinden en verstaan. Of snappen dat we anders in het leven staan.

Over de feiten waarmee we anderen proberen te overtuigen, voeren we een oneigenlijk gesprek. Zelfs experts organiseren feiten en waarheden vanuit overtuigingen en ambities die strijdig kunnen zijn. Daarom moeten we beginnen met die overtuigingen en ambities. Daaruit komen de feiten die experts - en wij naar hun voorbeeld - gebruiken voort. Ze hebben betekenis binnen die denkwijzen, maar je kunt ze wel proberen te bespreken in elkaars andersdenkende frames.

Omdat we feiten buiten de context van hun betekenis in verschillende denkkaders met elkaar confronteren, loopt de ene na de andere maatschappelijke discussie vast. Toch moeten we met elkaar verder omdat we samen die ene aardkloot delen. Omdat het niveau van polarisatie gevaarlijke pieken bereikt, is het tijd om weer op gelijk niveau te komen.

Klinkt dit abstract? Denk aan de mensen van het Amerikaanse Rodale Institute dat zegt dat we de wereld biologisch kunnen en moeten voeden om het gebruik van pesticiden en kunstmest te verminderen, de milieudruk te verminderen en de weerbaarheid van akkers en de gezondheid van mensen te vergroten. Ze hebben gelijk. Een ander zegt dat biologische landbouw slechter is voor de natuur omdat biologisch zo'n 42% meer land (en dus natuur) kost en heeft ook gelijk. Hun beider gelijk wordt nijpend bij grote aantallen mensen. Dan moeten ze nl. iets kiezen dat uit de cijfers voortkomt, maar niet door de cijfers besloten kan worden. De biologie-voorstanders zullen moeten erkennen dat massa's mensen een probleem zijn voor hun geprefereerde voedselsysteem. Hun tegenstrevers, zoals bijvoorbeeld de ecomodernist Ralf Bodelier, zullen moeten erkennen dat ze een risico nemen. Zij laten mensen geloven dat ze de natuurlijke grenzen steeds kunnen overschrijden. Door hen steeds verder op dat pad te lokken, maken ze hen daardoor steeds afhankelijker van technische oplossingen en de fouten die mensen in hun feilbaarheid kunnen maken. Met veel minder mensen kan biologisch wel, maar het leven wordt er hoogstwaarschijnlijk minder rijk van. En dat is nogal wat want ... niemand wil terug.

Wat kiezen we als we ontdekken dat we samen gelijk en ongelijk hebben, maar ieder op een punt dat de ander even over het hoofd zag door zijn frame?
En als je dacht het aantal mensen terug te kunnen brengen, hoe doe je dat dan?

Er is geen waarheid die bepaalt wat de beste keuze is. We kunnen alleen maar proberen het over keuzen eens te worden en daar misschien wel heel nieuwe gedachten door te ontdekken. En dat kan heel verbindend werken, een chique woord voor er samen lol in hebben en er een klik mee opbouwen.

Er is geen waarheid die bepaalt wat de beste keuze is. We kunnen alleen maar proberen het over keuzen eens te worden

Wat is natuur?
Daarom maken we er een gewoonte van om wekelijks een aantal malen stil te staan bij de simpele versie van de grote vragen. Neem bijvoorbeeld de vraag 'wat is natuur?' en vraag meteen wat natuurbeschermers moeten doen. Met die 2 simpele vragen starten we. Je zult zien dat de antwoorden verrassend verschillen.

Prof. emeritus Louise Vet (NIOO-KNAW) opent met de stelling dat natuurbehoud een kwestie van eigenbelang is. Visies van anderen en jouw reacties daarop volgen.

We hopen dat onze lezers en commentatoren elkaar welwillend tegen gaan komen op onverwachte plekken en ontdekken dat ze samen misschien wel verder komen dan alleen.

Filosofisch
Wat is ...?-vragen zijn filosofisch. Er is geen vaststaand of goed antwoord; iedere tijd en de kinderen daarvan moeten hun eigen antwoorden geven omdat mensen met al hun (on)hebbelijkheden en de grote invloed van hun keuzen de complexe en veranderlijke werkelijkheid maken.

De ontdekking van de ander en haar manier van denken, laat je ook nieuw tegen je eigen opvattingen en waarheden aankijken. We hopen op meer luisteren en uitnodigende vragen aan die ander: hoe bedoel je x en hoe zie je y dan? Zo kunnen we het toch over elkaars feiten hebben, er samen een logica in ontdekken of juist een bestaand frame aan de kant zetten. We hopen zo bij te dragen aan een wereld die mensen in al hun verscheidenheid samen in plaats van tegen elkaar opbouwen. En waarin het enthousiasme en de lol om samen de wereld te scheppen weer gaan doorschemeren.