In de afgelopen dagen heeft zich een waar spektakel in boerenkringen afgespeeld. Nu rechts aan de macht lijkt te komen, gokte boerenkoepel LTO aanvankelijk op het confronteren van Brussel met een niet-conform mestbeleid. Nederland raakte zijn derogatie - een uitzondering om meer mest op het land te mogen brengen dan de Europese norm - kwijt. Omdat de omvang van de veestapel daar al sinds 2006 op was afgestemd, is er opeens te veel mest en moeten 600.000 van de anderhalf miljoen melkkoeien naar de slachtbank. Dat raakt de boerenstand hard: het gemiddelde inkomen zal vermoedelijk halveren. Het raakt ook de in Nederland gevestigde melkfabrieken. Zij krijgen immers een fors kleinere melkstroom te verwerken en zullen een deel van hun fabrieken moeten sluiten.

Bij zijn aantreden kondigde Ger Koopmans, de nieuwe voorzitter van de grote boerenkoepel LTO, aan dat hij een hard spel zou spelen naar Brussel. Hij wilde de derogatie terug en wilde niet van krimp horen.

Opeens bleek Koopmans in de afgelopen dagen van mening te zijn veranderd. In een videoboodschap aan het adres van zijn leden zegt hij Brussel krimp van de veehouderij aan te bieden, op voorwaarde dat Nederland zijn derogatie voor het blijvende aantal koeien terugkrijgt. Minister Adema moet wat LTO betreft met die boodschap naar Brussel. Koopmans wil niet meer wachten tot het eerste kabinet niet-Wilders omdat hij de urgentie van oplossingen ziet. Komen die niet, kan Brussel maatregelen nemen.

De Kamer debatteert vanmiddag tot in de avond over het krimp- en uitloopplan van minister Adema en het daarmee in lijn liggende LTO-voorstel. Het voorstel is mede ondertekend door de jonge boeren van koepel NAJK, de biologische boeren en de zuivelverwerkende industrie (NZO).

Koopmans' draai viel verkeerd bij de harde actie-organisatie FDF van Mark van den Oever. Hij liet in een vlog weten dat Koopmans en de zijnen 'het D66-beleid' voortzetten en boeren goedkoop in de uitverkoop doen. Koopmans en zijn medeondertekenaars zouden de 'slaafjes' van minister Adema en de Nederlandse NGO's zijn. In werkelijkheid hebben nog meer partijen overlegd over deelname aan het LTO-plan; de ondertekenaars hebben flink gelobbyd voor hun aanpak onder Tweede Kamerleden. In de wandelgangen van het parlement is te horen dat BBB meer met het FDF-standpunt heeft dan met het meer gematigde dat LTO nu kiest. NSC is juist voor krimp, net als de VVD.

Het wordt vanmiddag dan ook een interessant debat. De komende coalitie wordt nu alvast op de proef gesteld omdat Brussel links- of rechtsom een krimp van de Nederlandse veehouderij wil. Dat is een politiek feit: de rest van de EU vindt dat Nederland te veel te efficiënt maakt en daarmee druk zet op hun markten. Die grief zit diep in de Europese politieke verhoudingen.
Dit artikel afdrukken