3 min
Over duurzaam voedsel hoor je vele boodschappen die elkaar soms tegenspreken. Biologisch of juist met kunstmest. Intensief en zelfs in fabrieken en kassen geproduceerd eten schuurt met extensief en natuurinclusief. Circulair, agro-ecologisch, regeneratief en diervriendelijk lijken niet te bijten. Vegan staat weer haaks op landbouw met een rol voor dieren. Vers botst met geen verspilling, houdbaar en verpakt. Al die gedachten claimen het beste voor de natuur, het klimaat en mensen te zijn.
Voedsel houdt de politiek en media bezig omdat het bijna de helft van het landgebruik vergt en daarom de meest destructieve activiteit is voor de natuur. De Europese Commissie wilde verplicht 25% van het Europese landbouwareaal biologisch laten worden. Dat zou de biodiversiteit, het aspect van de natuur dat we zo belangrijk vinden, vooruit helpen. Volgens de Belgische ecoloog en landbouwkundige Olivier Honnay (KU Leuven) is dat een onzalig idee. Hij rekende voor dat meer biologisch ten koste gaat van heel veel plaats waar de natuur haar gang kan gaan.
Biodiversiteit
Hoewel Honnay's cijfers over extra landgebruik en dus minder natuur boekdelen spreken, willen velen hem niet geloven. Dat hoeft ook niet, want biologische landbouw is prima als we met veel minder mensen zouden zijn. En misschien is minder natuur ook wel niet zo'n ramp als we maar natuurinclusief gaan tuinieren tussen het verbouwen van onze veldbonen, sla, erwtjes, uien en boerenkool door - en zelfs ons wonen en recreëren kan daarmee verweven worden. Dan voldoe je ook aan het doel om biodiversiteit te respecteren. Die gedachte valt zelfs te horen in donkergroene kringen.
Vegan en voedselverspilling
Volgens weer anderen is vegan eten de oplossing. Toch willen de FAO en Nederlandse onderzoekers daar niet aan omdat dieren restverwerkers zijn, uitgerekend zelfs van dat wolkje havermelk in je hippe latte die in de binnenstad inmiddels standaard is. Vooral de gewassen die ons vullen - granen en peulen - laten veel biomassa over die we aan dieren voeren om er geconcentreerde mest van te maken. Zo gaat er niets van verloren, maar het past natuurlijk niet bij de gedachte dat een duurzame wereld vegan is of juist met kunstmest moet worden gevoed.
Biologisch kan niet vegan gaan, omdat het kunstmest afwijst. Geen nood, zegt een no shit teler als Joost van Strien, want wie plantenresten composteert, heeft helemaal geen dierlijke of kunstmest nodig. Of dat waar is, is nog maar de vraag omdat in Nederland telen zonder (kunst)mest misschien wel werkt dankzij de rijkelijke bemesting uit het verleden als gevolg van onze uitzonderlijk grote dierstapel en de neerslag van industrieel uit de lucht. Beide bronnen willen we stringent inperken.
Grote en piepkleine beestjes, maar de energie dan?
Zijn dieren de beste verwerkers van de plantenresten - denk aan de resten van graan en biobrandstofgewassen die minister Rob Jetten nu extra in de diesel wil bijmengen - zoals voorstanders van dierhouderij zeggen? Insecten en bacteriën kunnen varkens en kippen inmiddels prima vervangen, al helemaal als je ze genetisch een beetje tweaked. Wie daar tegen is, zit vast aan varkens en kippen. Maar ook wie zich realiseert dat de fabrieken die eiwitten produceren de nodige RVS-materialen, fabriekshallen en dus kwalijke uitstoot, transport en energiegebruik vergen, krabt zich achter de oren. Hebben we de energie wel om kunstmatig dierlijk eiwit te produceren? (zie de tweets hieronder van bodemexpert Ruud Hendriks en energielector Martien Visser)
Duurzaam eten is vermoedelijk een verhitte discussie over verborgen, maar uiteenlopende idealen en het maken van keuzen binnen de harde fysieke mogelijkheden die tussen droom en daad staan. Een aantal jaren geleden zei de Wageningse onderzoeker Guido Camps dat duurzaam eten opleggen politiek aanmerkelijk complexer zal blijken dan het realiseren van een klimaatakkoord.
Komende week trappen twee landbouwbankiers het gesprek af over wat duurzaam voedsel volgens hen is. We brengen de serie wekelijks afwisselend met de reeds lopende vraag Wat is dierenwelzijn?
Dit artikel afdrukken
Biodiversiteit
Hoewel Honnay's cijfers over extra landgebruik en dus minder natuur boekdelen spreken, willen velen hem niet geloven. Dat hoeft ook niet, want biologische landbouw is prima als we met veel minder mensen zouden zijn. En misschien is minder natuur ook wel niet zo'n ramp als we maar natuurinclusief gaan tuinieren tussen het verbouwen van onze veldbonen, sla, erwtjes, uien en boerenkool door - en zelfs ons wonen en recreëren kan daarmee verweven worden. Dan voldoe je ook aan het doel om biodiversiteit te respecteren. Die gedachte valt zelfs te horen in donkergroene kringen.
Vegan en voedselverspilling
Volgens weer anderen is vegan eten de oplossing. Toch willen de FAO en Nederlandse onderzoekers daar niet aan omdat dieren restverwerkers zijn, uitgerekend zelfs van dat wolkje havermelk in je hippe latte die in de binnenstad inmiddels standaard is. Vooral de gewassen die ons vullen - granen en peulen - laten veel biomassa over die we aan dieren voeren om er geconcentreerde mest van te maken. Zo gaat er niets van verloren, maar het past natuurlijk niet bij de gedachte dat een duurzame wereld vegan is of juist met kunstmest moet worden gevoed.
Een aantal jaren geleden zei de Wageningse onderzoeker Guido Camps dat duurzaam eten opleggen politiek aanmerkelijk complexer zal blijken dan het realiseren van een klimaatakkoord'No shit' of teren op oude rijkdom en stikstofneerslag?
Biologisch kan niet vegan gaan, omdat het kunstmest afwijst. Geen nood, zegt een no shit teler als Joost van Strien, want wie plantenresten composteert, heeft helemaal geen dierlijke of kunstmest nodig. Of dat waar is, is nog maar de vraag omdat in Nederland telen zonder (kunst)mest misschien wel werkt dankzij de rijkelijke bemesting uit het verleden als gevolg van onze uitzonderlijk grote dierstapel en de neerslag van industrieel uit de lucht. Beide bronnen willen we stringent inperken.
Grote en piepkleine beestjes, maar de energie dan?
Zijn dieren de beste verwerkers van de plantenresten - denk aan de resten van graan en biobrandstofgewassen die minister Rob Jetten nu extra in de diesel wil bijmengen - zoals voorstanders van dierhouderij zeggen? Insecten en bacteriën kunnen varkens en kippen inmiddels prima vervangen, al helemaal als je ze genetisch een beetje tweaked. Wie daar tegen is, zit vast aan varkens en kippen. Maar ook wie zich realiseert dat de fabrieken die eiwitten produceren de nodige RVS-materialen, fabriekshallen en dus kwalijke uitstoot, transport en energiegebruik vergen, krabt zich achter de oren. Hebben we de energie wel om kunstmatig dierlijk eiwit te produceren? (zie de tweets hieronder van bodemexpert Ruud Hendriks en energielector Martien Visser)
Duurzaam eten is vermoedelijk een verhitte discussie over verborgen, maar uiteenlopende idealen en het maken van keuzen binnen de harde fysieke mogelijkheden die tussen droom en daad staan. Een aantal jaren geleden zei de Wageningse onderzoeker Guido Camps dat duurzaam eten opleggen politiek aanmerkelijk complexer zal blijken dan het realiseren van een klimaatakkoord.
Komende week trappen twee landbouwbankiers het gesprek af over wat duurzaam voedsel volgens hen is. We brengen de serie wekelijks afwisselend met de reeds lopende vraag Wat is dierenwelzijn?
Het is een groot misverstand dat er bij een opbrengstverlies van 30% slechts 30% meer land nodig is om hetzelfde productieniveau te halen.
— Olivier Honnay (@olivierhonnay) January 13, 2022
Opbrengstverlies van 35% =>54% meer land.
Opbrengstverlies van 30% =>42% meer land. pic.twitter.com/6ck7y8mwFP
Ons landschap wordt op versxhillende plekken nu al overwoekerd door windmolens. De daling in energiegebruik moet stevig doorzetten om zon en wind van echte betekenis te kunnen laten zijn. Met nog de vraag of het netwerk de ratrace bij kan houden. https://t.co/LO0JctcMgD
— Ruud Hendriks (@RuudBodem) April 28, 2023
In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we die zoektocht ondernemen, lees je in De ontdekking van de ander.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 8 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#10 biodiversiteitsverlies heeft inderdaad met beheer te maken. Er zijn voorbeelden in natuur en op landbouwbedrijven waar de biodiversiteit juist is toegenomen, er zijn voorbeelden in beide waar het af is genomen.
Om de landbouw voor de biodiversiteitsafname zeg laatste 10 jaar hier in voor een groot deel verantwoordelijk te houden is onjuist, ik zie rondom mij heen enkel toename.
De populistische opmerking van boeren die klem zouden zitten in een systeem is echt onzin. Ondernemen betekend met een mix van kapitaal, arbeid, grondstoffen dat de een er beter in slaagt dan de ander is logisch. Dat er schaalgrootte en kapitaal voordelen zijn ook. Dat er een bepaalde ondernemers cultuur hangt van hevige concurrentie binnen volwassen markt ook. Maar de meeste boeren kunnen stoppen zonder al te veel kleerscheuren. Hoeveel groente boeren zijn er nog?
Sorry Martinus, maar als je over het 'zogenaamde' biodiversiteitsverlies gaat hebben, dan zijn we wel zo'n beetje klaar. En megastallen en eindeloze velden Engels raaigras met amper nog weidevogels en insecten bestaan helaas en zorgen ervoor dat ik met weinig plezier nog door Nederland fiets, naar van de ammoniaklucht die er op veel plaatsen hangt. Dat het vroeger nog veel erger was, ontslaat ons nu niet van de noodzaak om het roer om te gooien. Want er worden nog steeds veel te veel giftige middelen gebruikt en dat gaat nu ook ons drinkwater verder bedreigen. En dat veel boeren klem zitten in het systeem en dat we het daarom vooral over systeemverandering moeten hebben en met empathie moeten spreken met en over iedereen die daarin verzeild is geraakt, daar kan ik me in vinden.
#8 Bert als we allemaal aan de flanken gaan staan met onze beweringen om zgn tegenwicht te bieden dan gaan we er niet uitkomen met ELKAAR.
Het zgn biodiversiteitsverlies (ondanks alle claims maar heel summier data bekend) zal vast deels aan de ddt en parathion gelegen hebben. Liep vorige week door de waterleidingduinen en daar was het vooral te danken aan het beheer.
Monocultuur is net z’n begrip geworden als megastallen. Hier noemt men een bouwplan in blokken van 5Ha met een wisselbouw van 4 jaar/ 8 jaar al monocultuur, elders al 20 jaar maïs/soja in blokken van 500Ha.
Mr Bloem met zijn parkinson maakt er ook een mooi eenzijdig verhaal van, waar men vroeger met nylon sokken temik rondslingerde, met spuitfiets parathion en maneb tin spoten, geel van de lindaan in de kroeg stonden, ja daar zien wij nu parkinson.
Ja bert dan polariseer jij vele malen meer dan Hidde. (Waar ik nog steeds geen film over glyfosaat van heb gezien en wel aan betaald heb)
#& Martinus, ik geef enig tegenwicht tegen de voortdurende en onjuiste claims van Hidde en consorten. Zijn de verliezen aan biodiversiteit in ons land, maar wereldwijd dan niet dramatisch en gekoppeld aan vooral pesticiden? Nu weten we inmiddels ook waar de enorme toename van Parkinson vandaan komt. We kunnen zo niet doorgaan. En dan afgeven op een nog piepkleine stroming die tegen de klippen op heeft gewerkt aan een alternatief, aan het laten zien dat het wellicht ook zonder chemie kan? Volgend jaar is het 100 jaar geleden dat boeren en landeigenaren zich ernstig zorgen maakten over de invloed van chemie op de bodemvruchtbaarheid en de humane gezondheid (die link wordt nu ook steeds duidelijker) Daaruit ontstond de biodynamische landbouwbeweging. Ik ben erg voor het zoeken naar het verbindende midden, maar we zullen wel de feiten onder ogen moeten zien en de flauwe en onverantwoordelijke spelletjes van Hidde (met ook nog zeggen dat hij tegen de polarisering is!!) vragen nu eenmaal om heldere taal.
#6 Nou Bert je trekt ook wel alle sprookjes uit de kast. Er zijn best nuances te vinden in gangbaar en biologisch, gangbaar kan nog grote stappen maken, biologisch net zo, er is een prachtige middenweg waar wij met z'n allen naar kunnen zoeken. Met deze reactie knal je volledig naar links in de discussie en jaag je ieder aan de rechterzijde en midden weg bij het serieus van jou nemen.