3 min
We zijn tikkende tijdbommen, zegt voedingskundige en directeur van de Academie voor Coaching en Leefstijl Yneke Kootstra. Je verval begint meteen na je geboorte. Je kunt hooguit gezonder zijn dan een ander, maar als je opeens toch iets mankeert is dat niet zelden het resultaat van iets dat zich in een reeks van jaren heeft opgebouwd. Leefstijl is een betere oplossing dan de dokter om jouw bom zo laat mogelijk te laten barsten.
Gefeliciteerd, u bent bevallen van een gezonde dochter (of zoon)! Dat hoor je als nieuwbakken moeder na de bevalling met een beetje geluk. En daarna begint de aftakeling van de nieuwgeborene. De strijd tegen het verval begint bij dag nul.
Dat zou je een reden kunnen noemen om het begrip gezondheid onmiddellijk van tafel te vegen. Want ‘gezond zijn’ is zó relatief dat het geen waarde heeft. Je bent gezonder dan je buurvrouw, dan vorig jaar of na een ingreep aan je blindedarm omdat de dokter het zegt.
Nogmaals, gezondheid zegt niets. Je bent gezond tot het tegendeel bewezen is. En als je gaat zoeken tot op microniveau valt er altijd iets te vinden wat je gezondheid nu of later gaat beïnvloeden. Van jeugdtrauma tot DNA-foutje. We zijn tikkende tijdbommen. Uiteindelijk volgt altijd de dood.
Onze zorg is gericht op symptoombestrijding. Om jouw bom wat langer te laten tikken. Wanneer je van je arts medicatie krijgt om een aandoening te behandelen is er vrijwel altijd sprake van lapwerk. De oorzaak verdwijnt niet. De aandoening verdwijnt, soms tijdelijk, naar de achtergrond en met een beetje pech moet je leren leven met de bijwerkingen.
Afgezien van bijvoorbeeld gips voor een gebroken been of rust bij een griepje, wordt je lijf niet gezonder van behandelen omdat er nauwelijks aan de oorzaken van versneld verval door je leefstijl wordt gewerkt. Aan preventie wordt in Nederland nauwelijks wat uitgegeven.
Leefstijl is de bom
Er wordt gedacht dat tachtig procent van de aandoeningen aan leefstijl gerelateerd zijn. Van kanker tot depressie en van jicht tot vruchtbaarheidsproblemen. Recente cijfers schatten bijvoorbeeld dat nog maar zeven procent van de volwassen Amerikanen géén metabole verstoring heeft. Dat wil zeggen dat er bij die zeven procent geen sprake is van een te grote middelomtrek, te laag HDL-cholesterol, te hoge bloeddruk, te veel triglyceriden of een teveel aan suiker in het bloed. Die metabole verstoring leidt tot een sluipende ontsteking in de weefsels die jaar na jaar je lijf teistert tot er zichtbare klachten ontstaan.
Door je functioneren, gevoel van fitheid of veerkracht te vergelijken met anderen kom je misschien tot de conclusie dat je gezond bent. Of gezonder dan anderen. “Ik hoef nog niet achter een rollator, ik heb minder medicijnen nodig dan mijn broer of ik doe nog steeds mijn boodschappen zelf.” Het maakt dat nog steeds te veel mensen gezondheid zien als iets waar je nauwelijks invloed op hebt. Het is je gegeven en het heeft met mazzel te maken. En bij de eerste mankementen zorgt de dokter wel voor je. Ik weet dat ik cynisch klink. Gelukkig zijn steeds meer mensen in staat om de regie te pakken over hun eigen leefstijl. Maar dat moet je wel kunnen.
Coaching in plaats van gezondheid
In 2011 startte de Academie voor leefstijl en gezondheid met opleidingen tot leefstijlcoach. De naam dekte de lading naar mijn idee: opleidingen die leefstijl relateerde aan gezondheid. Afgelopen voorjaar kwamen we tot de conclusie dat het begrip gezondheid niets zegt. Onze naam veranderen we per 2024 in Academie Coaching en Leefstijl.
We kunnen het tikken niet stoppen. We kunnen wel steeds meer mensen laten ervaren dat werken aan je leefstijl niet alleen je buik dunner maakt, maar vooral je leven leuker. Waarbij we met zijn allen werken aan een samenleving waarin we langer en beter tikken. Zodat iedereen vanaf de wieg kans krijgt om aan de slag gaan met een goede leefstijl.
Dit artikel afdrukken
Dat zou je een reden kunnen noemen om het begrip gezondheid onmiddellijk van tafel te vegen. Want ‘gezond zijn’ is zó relatief dat het geen waarde heeft. Je bent gezonder dan je buurvrouw, dan vorig jaar of na een ingreep aan je blindedarm omdat de dokter het zegt.
Nogmaals, gezondheid zegt niets. Je bent gezond tot het tegendeel bewezen is. En als je gaat zoeken tot op microniveau valt er altijd iets te vinden wat je gezondheid nu of later gaat beïnvloeden. Van jeugdtrauma tot DNA-foutje. We zijn tikkende tijdbommen. Uiteindelijk volgt altijd de dood.
Je lijf wordt niet gezonder van behandelen omdat er nauwelijks aan de oorzaken van versneld verval door je leefstijl wordt gewerkt. Aan preventie wordt in Nederland nauwelijks wat uitgegevenSymptoombestrijding
Onze zorg is gericht op symptoombestrijding. Om jouw bom wat langer te laten tikken. Wanneer je van je arts medicatie krijgt om een aandoening te behandelen is er vrijwel altijd sprake van lapwerk. De oorzaak verdwijnt niet. De aandoening verdwijnt, soms tijdelijk, naar de achtergrond en met een beetje pech moet je leren leven met de bijwerkingen.
Afgezien van bijvoorbeeld gips voor een gebroken been of rust bij een griepje, wordt je lijf niet gezonder van behandelen omdat er nauwelijks aan de oorzaken van versneld verval door je leefstijl wordt gewerkt. Aan preventie wordt in Nederland nauwelijks wat uitgegeven.
Leefstijl is de bom
Er wordt gedacht dat tachtig procent van de aandoeningen aan leefstijl gerelateerd zijn. Van kanker tot depressie en van jicht tot vruchtbaarheidsproblemen. Recente cijfers schatten bijvoorbeeld dat nog maar zeven procent van de volwassen Amerikanen géén metabole verstoring heeft. Dat wil zeggen dat er bij die zeven procent geen sprake is van een te grote middelomtrek, te laag HDL-cholesterol, te hoge bloeddruk, te veel triglyceriden of een teveel aan suiker in het bloed. Die metabole verstoring leidt tot een sluipende ontsteking in de weefsels die jaar na jaar je lijf teistert tot er zichtbare klachten ontstaan.
Ik weet dat ik cynisch klink. Gelukkig zijn steeds meer mensen in staat om de regie te pakken over hun eigen leefstijl.Tot die tijd ben je wellicht wat vermoeider maar die afname in fitheid gaat zo geleidelijk dat je, ondanks je bolle buik, stellig kan beweren dat je kerngezond bent. Totdat je acuut naar het ziekenhuis moet vanwege een hartinfarct of bijvoorbeeld diabetes type 2 krijgt.
Door je functioneren, gevoel van fitheid of veerkracht te vergelijken met anderen kom je misschien tot de conclusie dat je gezond bent. Of gezonder dan anderen. “Ik hoef nog niet achter een rollator, ik heb minder medicijnen nodig dan mijn broer of ik doe nog steeds mijn boodschappen zelf.” Het maakt dat nog steeds te veel mensen gezondheid zien als iets waar je nauwelijks invloed op hebt. Het is je gegeven en het heeft met mazzel te maken. En bij de eerste mankementen zorgt de dokter wel voor je. Ik weet dat ik cynisch klink. Gelukkig zijn steeds meer mensen in staat om de regie te pakken over hun eigen leefstijl. Maar dat moet je wel kunnen.
Coaching in plaats van gezondheid
In 2011 startte de Academie voor leefstijl en gezondheid met opleidingen tot leefstijlcoach. De naam dekte de lading naar mijn idee: opleidingen die leefstijl relateerde aan gezondheid. Afgelopen voorjaar kwamen we tot de conclusie dat het begrip gezondheid niets zegt. Onze naam veranderen we per 2024 in Academie Coaching en Leefstijl.
We kunnen wel steeds meer mensen laten ervaren dat werken aan je leefstijl niet alleen je buik dunner maakt, maar vooral je leven leukerDat laat zien wat we doen: het combineren van kennis over leefstijl met vaardigheden om gedragsverandering bij mensen te begeleiden. Om ze te leren de regie te pakken over hun leven en leefstijl. Werken aan de oorzaken in plaats van symptomen bestrijden. Want dat blijft het doel: leefstijlartsen en leefstijlcoaches opleiden die een ander gesprek gaan voeren met mensen over leefstijl. Zonder vingertje. Want een gedragsverandering doorvoeren in je leefstijl is best lastig.
We kunnen het tikken niet stoppen. We kunnen wel steeds meer mensen laten ervaren dat werken aan je leefstijl niet alleen je buik dunner maakt, maar vooral je leven leuker. Waarbij we met zijn allen werken aan een samenleving waarin we langer en beter tikken. Zodat iedereen vanaf de wieg kans krijgt om aan de slag gaan met een goede leefstijl.
In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we dit doen lees je in De ontdekking van de ander. Bekijk ook de introductie tot de gezondreeks of het overzicht van de serie Wat is gezond? met de drie thema's Wat is gezondheid?, Wat is gezonde voeding? en Wat is ultrabewerkt voedsel?
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Hoe oud ben je eigenlijk? Welke tijdbom tikt bij jouw het snelst en heeft extra aandacht nodig?
Ingekort artikel uit Le Figaro.
De chronologische leeftijd van een persoon, die het aantal jaren sinds de geboorte weergeeft, komt niet overeen met zijn biologische leeftijd, de leeftijd die zijn lichaam in werkelijkheid heeft.
Onderzoekers hebben ontdekt dat sommige van onze organen versneld verouderen. Ze hebben een AI ontwikkeld die dit kan voorspellen op basis van een eenvoudige bloedtest. In feite slijten onze organen volgens hun eigen specifieke biologische klok, die wordt beïnvloed door onze omgeving en levensstijl.
Met behulp van kunstmatige intelligentie heeft een team van de Stanford University in de Verenigde Staten aangetoond dat het mogelijk is om de leeftijd van onze organen te bepalen aan de hand van eenvoudige bloedtests. De resultaten zijn gepubliceerd in Nature Communications (niet gratis).
Bloedproteïnen zijn een handtekening van orgaanleeftijd.
De wetenschappers keken naar de eiwitten in het bloed van 5678 deelnemers tussen 20 en 90 jaar oud. Uit analyse van de bijna 5000 circulerende eiwitten werd vastgesteld dat 900 daarvan specifiek waren voor een van de volgende organen: hart, longen, nieren, lever, spieren, alvleesklier, hersenen, darmen, bloedvaten, immuunsysteem en vet. Bij gebrek aan bekende gegevens gingen ze ervan uit dat een eiwit afkomstig was van een bepaald orgaan als de expressie minstens 4 keer hoger was in dat orgaan dan in de andere organen.
De eerste bevinding was dat 18,4% van de mensen van 50 jaar of ouder ten minste één orgaan had dat aanzienlijk sneller verouderde dan het gemiddelde, terwijl 1 op de 60 (of 1,7%) een versnelde veroudering in meerdere organen had. "Wat interessant is, is dat de onderzoekers ook ontdekten dat de leeftijdsverschillen die werden vastgesteld voor alle onderzochte organen, behalve de darm, significant geassocieerd waren met het risico op overlijden door alle oorzaken samen", legt Miria Ricchetti uit, directeur van de onderzoeksgroep Moleculaire Mechanismen van Pathologische en Fysiologische Veroudering aan het Institut Pasteur.
(Vertaald met deepl.com)
Ik vind het een boeiende visie en nogal logisch dat het leven meteen ook dood betekent; iedere dag kom je nl. niet alleen metaforisch maar ook feitelijk een stap dichter bij je einde.
Of de top van je biologische levenskracht in jaar 17, 22 of 26 valt (in het wild gingen velen al veel eerder dood) is niet relevant in relatie tot wat 'gezondheid' is, cq. zou kunnen betekenen in een moderne context.
Daar komt bij dat het moderne leven het risico op zgn. niet-overdraagbare ziektes vergroot en dat al vanaf de jongste jaren en zelfs al vóór de conceptie.
Zelf ben ik er begripsmatig ook van overtuigd dat 'gezondheid' niet te definiëren valt, wel is 'gezonder' of 'minder gezond' te definiëren. Dat doe je echter aan de hand van waarden en ziektebeelden die tot stand zijn gekomen uit 'past performance' die je niet meer kunt veranderen.
Boeiend dus en nuttig om gezondheidszorg te vervangen door leefstijlzorg.
Ik zou graag willen zien waarom zij vindt dat het verval direct na de geboorte begint. Ik meen me te kunnen herinneren dat de biologie geïnteresseerd is in voortplanting en dat daarna de belangstelling afneemt en mag het verval beginnen.
Verval begint niet meteen na de geboorte. Dat is ook onmogelijk. Alle onderdelen moeten eerst nog tot volledige ontwikkeling komen. De topkwaliteit ligt normaal gesproken tussen de 25 en de 30 jaar. Pas daarna zet het slotakkoord geleidelijk aan in en bij goed gedrag kan je daar nog heel lang van genieten.
Kan me er wel in vinden: tikkende tijdbommen, en denken dat je gezond bent achter het beeldscherm, totdat je 'matig fysieke inspanning' levert ennuh....oeps!