Laatste update: 6-04-2020 | 21:20 uur

Na vandaag staken we dit Liveblog. Ga door naar het vervolg: het Corona-effect, een thematische ordening van het vele nieuws waar je ook zelf aan kunt meewerken.


    Maandag 6 april

  • De Britse premier Boris Johnson die gisteren uit voorzorg naar het ziekenhuis werd overgebracht, is naar de intensive care van het St Thomas Hospital in Londen overgebracht. Gisteravond werd hij uit voorzorg opgenomen; vandaag verslechterde de toestand van de premier. Minister Dominic Raab neemt zijn taken inmiddels waar. Dat meldt de BBC. In Het Laatste Nieuws valt te lezen dat Johnson's toestand aan het einde van de middag plotseling snel verslechterde.


  • Er zijn vermoedelijk aanmerkelijk meer ouderen in verpleeghuizen overleden dan het RIVM heeft geteld. Dat komt omdat er slechts mondjesmaat wordt getest. Dat meldt Verenso, de Vereniging van Specialisten Ouderengeneeskunde. De specialistenvereniging heeft de telling gedaan om tot een betere schatting te komen van het aantal overlijdensgevallen onder de 125 duizend verpleeghuisbewoners. Dat ligt zoals verwacht veel hoger dan het eerder door het RIVM genoemde aantal van 74 geregistreerde slachtoffers. Verenso telde op basis van een eigen registratiesysteem dat op circa 2.000 besmette (vastgestelde en op basis van symptomen als zodanig geregistreerde) bewoners 281 patiënten overleden. Dat zou erop neerkomen dat 14% van de bejaarden die Covid-19 kreeg, is overleden.

    In totaal zijn in het EPD-systeem (elektronisch patiënten dossier) van GeriMedica, dat wordt gebruikt bij ongeveer de helft van bewoners in verpleeghuizen, 1.979 patiënten met COVID-19 geregistreerd. Bij 908 patiënten is het virus met een test vastgesteld, bij 1.071 patiënten is sprake van een verdenking op COVID-19. De laatste cijfers laten zien dat 281 patiënten uit de registraties zijn overleden. Het gaat hierbij om 184 patiënten waarbij COVID-19 middels een test is vastgesteld en 97 patiënten met een verdenking op COVID-19. Bij een verdenking op COVID-19 registreren artsen met name symptomen als hoesten en koorts.

    In aanvulling op deze gegevens meldde Nedap, een andere grote EPD-leverancier, afgelopen vrijdag 626 verdenkingen op Covid-19 en 183 patiënten bij wie COVID-19 middels een test is vastgesteld. Daarmee wordt duidelijk dat COVID-19 in verpleeghuizen in de afgelopen periode sterk is toegenomen. Deze aantallen zijn hoger dan blijkt uit de gegevens van het RIVM. Dit wordt onder meer veroorzaakt doordat het RIVM alleen registreert wanneer er daadwerkelijk een test heeft plaatsgevonden.

  • Microsoft-oprichter, weldoener en virusvoorspeller Bill Gates laat zijn stichting 7 fabrieken bouwen om vaccins te ontwikkelen voor vaccins tegen het coronavirus. Hooguit twee daarvan zullen gebruikt worden. Miljarden zullen verloren gaan, maar hij hoopt met zijn tactiek sneller een vaccin beschikbaar komen. Dat is beter dan de economie totaal te ontwrichten, legt hij uit aan talkshow presentator Trevor Noah.



  • Volgens de Volkskrant hoeft Nederland hoeft voorlopig geen honger te lijden door de uitbraak van de coronapandemie. Mogelijk zal wel het aanbod van verse groenten en fruit naar supermarkten en groentewinkels wat schraler worden. Richard Schouten van handelskoepel GroentenFruitHuis is optimistisch over de alternatieven voor geïmporteerde producten die uit Nederland kunnen komen. Hij wijst er bovendien op dat de schepen met bananen nog varen. Peter Hobert van Bud Holland, importeur van exotische groenten en fruit zoals babyananassen, bakbananen en bamboescheuten, laat de andere kant zien. Die komen via de lucht en dat verkeer ligt grotendeels plat. "Buiten dat", zegt Hobert, "is de afzet ook weg omdat restaurants dicht zijn."

  • De Italiaanse premier Giuseppe Conte kondigde aan het begin van de avond aan dat zijn regering de economie van het land zal steunen met een pakket €400 miljard euro. Het geld komt beschikbaar in de vorm van garanties voor leningen. De helft is bestemd voor de interne markt, de andere helft is bedoeld om de export te ondersteunen.
    Naast het noodpakket worden verschillende belastingbetalingen opgeschort.

  • Het dodental als gevolg van Covid-19 steeg in het Verenigd Koninkrijk vandaag met 439 gestegen tot 5.373. En er zijn 51.608 besmettingen met het coronavirus bevestigd.
    De Britse premier Boris Johnson die gisteren vanwege aanhoudende Covid-19 verschijnselen werd opgenomen in het ziekenhuis, moet daar nog wat langer blijven. Johnson zou volgens zijn woordvoerder "goed geluimd" zijn. Minister Dominic Raad neemt zijn functie voorlopig waar.

  • Het Johns Hopkins scorebord laat zien dat de wereld inmiddels bijna 1,3 miljoen mensen met een SARS-CoV-6 besmettingen telt en inmiddels 70.000 Covid-19 (de longziekte) telt. Spanje is Italië inmiddels voorbijgestreefd als land met de meeste besmettingen. De Volkskrant verklaarde gisteravond waarom: "Alles is misgegaan in Spanje. De politiek zat tegen, de regelgeving, onervarenheid, trage besluitvorming, bureaucratie: snel optreden en daadkracht kregen gewoon geen kans in het zwaarst getroffen land van Europa."


  • Duitsers die na meerdere dagen in een ander land naar Duitsland terugkeren, moeten binnenkort twee weken in quarantaine om verdere verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Het Duitse kernkabinet voor coronazaken heeft dat maandag besloten en gaat het nu bespreken met de deelstaten, die er nog mee moeten instemmen.

  • De maatregel moet op 10 april ingaan.
  • "China wil het coronavirus gebruiken om de wereldheerschappij over te nemen" kopt het Amerikaanse conservatieve blad National Review. Het is geen complottheorie. Auteur Bruno Maçães van de conservatieve denktank Hudson Institute zegt dat in onze tijd wereldoorlogen niet meer gevoerd kunnen omdat ze te verwoestend zijn, maar dat een pandemie zorgt voor dezelfde contexten als vroeger oorlogen: omdat alle kaarten opnieuw geschud worden, kan de slimste winnen. China maakt van dat besef gebruik, zegt Maçães.
    China was al aan de winnende hand, tot Trump kwam en de wereld opschudde met zijn wilde handelspolitiek. Maar Trump staat voorlopig op achterstand nu zijn land niet in staat blijkt om met een virusinfectie om te gaan en de Amerikaanse economie voor een recessie zoniet depressie staat. Die situatie geldt voor meer Westerse landen.

  • Het aantal coronapatiënten op Nederlandse intensive care afdelingen, steeg het afgelopen etmaal met 24 toegenomen van 1.385 naar 1.409. Dat bleek tijdens de dagelijkse persconferentie in het Erasmus MC. De stijging is iets kleiner dan gisteren toen de stijging 25 bedroeg.

  • Na de cardiologen vorige week, roepen vandaag ook neurologen hun patiënten om naar de specialist te blijven gaan. De Hersenstichting en de Nederlandse Vereniging voor Neurologie schrijven dat mensen de huisarts en neuroloog mijden omdat ze bang zijn om besmet te raken met het coronavirus. Ook willen ze zorgverleners niet belasten. De artsen willen echter duidelijk maken dat ze er nu ook voor hun patiënten zijn omdat ze anders na-Corona een hausse aan doktersbezoeken vrezen die ze niet kunnen verwerken.
    Ook in België roepen dokters hun patiënten op niet te aarzelen om naar de praktijk of het ziekenhuis te komen.


  • De veranderaars voor een nieuw voedselsysteem die pre-Corona actief waren, beginnen te komen met hun adviezen voor na-Corona. Een voorbeeld is de Transitiecoalitie. Voorzitter Willem Lageweg geeft vandaag zijn adviezen. Die verschillen niet wezenlijk van de eerdere: maak een lokalere wereld waarin alleen gezond voedsel wordt gemaakt tegen een eerlijke (kostendekkende en ontwikkeling mogelijk makende) prijs wordt verkocht.

    Op de hoofdkantoren van menige multinational wordt inmiddels nagedacht biosecurity: hoe houden we bedreigend leven in beperkte cirkels zodat eventuele buggers niet in hoog tempo de hele wereld over gaan. Maar zo klein als de Transitiecoalitie, zien zij de wereld niet. Waar zou je in Nederland bijvoorbeeld de oliën vandaan moeten halen die we nu ongemerkt volop consumeren in de vorm van palmolie in tal van producten?
    Ander punt van aandacht voor multinationals: hoe houden we onze fabrieken draaiend? Door vervoers- en arbeidsbeperkingen besteden ze, vertelde ons een bron, een groot deel van hun tijd aan het omleggen van inkoopstromen.


  • Volgens de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire moet Frankrijk zich voorbereiden op de diepste recessie sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog. Dat zei hij vanochtend voor de senaatscommissie voor financiën. Het vorige dieptepunt bereikte het land na de bankencrisis van 2008. In het daaropvolgende jaar kromp de economie met 2,9% procent. De economische klap zal dit jaar "nog veel groter zijn” dan toen, waarschuwde de minister alvast.

  • Jaap van Ginneken, massapsycholoog en perceptiedeskundige, zegt met verbazing te kijken naar hoe het kabinet de coronacrisis aanpakt. Hij vindt dat er meer tegenspraak moet zijn bij de adviezen van het RIVM.
    Een stortvloed van berichten over de coronapandemie leidt bovendien tot overreactie of ‘overperceptie’, zoals hij dat noemt. ‘Het gevaar bestaat dat we ons collectief vergissen', zegt Van Ginneken in een gesprek met het Financieele Dagblad.

  • In zijn dagelijkse bulletin meldt het RIVM dat Nederland de afgelopen 24 uur 101 nieuwe sterfgevallen als gevolg van Covid-19 heeft geregistreerd, weer minder dan gisteren. Het totale Nederlandse dodental door Covid-19 staat nu op 1.867. Het aantal nieuwe ziekenhuisopnames bedraagt 260, iets meer dan gisteren.

  • Oostenrijk versoepelt mogelijk na Pasen een aantal maatregelen die zijn genomen in de strijd tegen de verspreiding van SAR-CoV-2. Dat zei de Oostenrijkse kanselier Sebastian Kurz vanochtend. Het besluit is nog niet definitief en zal alleen door kunnen gaan als het publiek er "alles aan doet om thuis te blijven." Na Italië, is Oostenrijk is het tweede Europese land dat zinspeelt op verlichting van de lockdown. Oostenrijk praat echter al van afzwakking op korte termijn en is daarmee het eerste land binnen de Unie.

    Kurz wil kleinere winkels (een oppervlakte tot vierhonderd meter), bouwmarkten en tuincentra weer open kunnen stellen op voorwaarde dat alle bezoekers mondkapjes dragen. Er mag maximaal één klant per twintig vierkante meter aanwezig zijn. Op dit moment zijn alleen essentiële winkels geopend: supermarkten en apotheken. Ook kapsalons mogen wellicht eind mei hun deuren weer openen. Eind april bekijkt de regering of scholen, restaurants en hotels (die tot half mei gesloten moeten blijven) weer kunnen openen.

    Kurz benadrukte dat dat de regering direct op zijn schreden terug kan keren. De nieuwe maatregelen, zei hij, hebben "een ingebouwde noodrem die onmiddellijk in werking treedt als de cijfers weer toenemen.”
    Oostenrijk nam al weken geleden maatregelen. Het totale aantal Covid-19 doden bedraagt 220 mensen.

  • In de discussie over de unlocken mengde Maarten Keulemans zich gisteren al op twitter. Vandaag werkt hij zijn kritiek op Jort Kelder (die via de Telegraaf bekend maakte te willen unlocken door kwetsbare mensen te isoleren) verder uit in de Volkskrant: Een gedachtenexperiment: we verschepen alle 70-plussers naar een Waddeneiland. Sorry paps, mams, opa en oma, het is beter voor ons allemaal. Wij gaan het geld voor je verdienen, en als er een vaccin is, halen we je weer op. Vergeet even de torenhoge logistieke kosten en persoonlijke drama's die dat zou opleveren: wat zou zo'n scenario doen met de ziektelast?
    Volgens Keulemans gaat het niet werken omdat een half miljoen mensen in het ziekenhuis zou belanden en crica 140.000 patiënten zouden aan de beademing moeten: "haast vijftig keer zoveel als de intensive care-capaciteit die deskundigen het hoogst haalbaar achten." Maar de vraag is natuurlijk: hoe komen we dan uit de lockdown. Die volhouden is noch economisch, noch sociaal-maatschappelijk een lang leven beschoren.
    Keulemans voegt over de optie van Kelder nog toe: "Duizenden tieners en twintigers zouden moeten worden beademd, plus nog eens zo’n 25.000 dertigers en veertigers. De ziekenhuizen zouden uit hun voegen barsten, als in totaal zo’n 350.000 vijftigers en zestigers opname behoeven. Alsof alle inwoners van de stad Utrecht opeens naar het ziekenhuis moeten."


  • Nederlandse laboratoria konden door hun beperkte testcapaciteit 4.000 mensen op de aanwezigheid van SARS-CoV-2 testen. Deze week schalen ze op tot ca. 17.500 tests per dag. Minister Hugo de Jonge (volksgezondheid) zei vorige week dat als laboratoria langer openblijven en personeel langer blijft doorwerken, 29.000 tests per dag haalbaar zijn. Het Outbreak Management Team, een groep wetenschappers die het kabinet adviseert over de te nemen maatregelen, zal vermoedelijk beslissen hoe die extra testcapaciteit het best kan worden gebruikt om meer te weten te komen over de verspreiding van het virus en de mogelijkheden die de kennis beidt om de lockdown geleidelijk op te heffen. Bloedtesten en corona-app cruciaal bij exit uit lockdown, schrijft De Standaard vanmorgen heel direct.

  • Ouderen maken zich zorgen over pensioen, thuiszorg en het ziekenhuis, schrijft Trouw.

  • Apple kan door zijn uitgebreide netwerk van toeleveranciers ook mondkapjes maken. Dat gaat het bedrijf dan ook doen, nu er wereldwijd enorme tekorten aan mondkapjes zijn. De productie zal ongeveer 1 miljoen stuks per week gaan bedragen. Topman Tim Cook maakte het nieuws per video op twitter bekend.


  • In een dringende boodschap aan alle regeringen ter wereld, roept VN-secretaris-generaal António Guterres hen op vrouwen te beschermen tijdens de lockdowns als gevolg van de coronacrisis. Die bescherming moet deel uitmaken van hun maatregelenpakket ter beheersing van SARS-CoV-2. In een videoboodschap wijst hij op een forse toename van huiselijk geweld in de afgelopen weken.

    "Voor veel vrouwen en meisjes is de dreiging het grootst op de plek waar ze het veiligst zouden moeten zijn", aldus Guterres. "In de afgelopen weken, toen de economische en sociale druk en de angst zijn toegenomen, hebben we een gruwelijke, wereldwijde golf van huiselijk geweld gezien. Ik dring er bij alle regeringen op aan de preventie en het verhelpen van geweld tegen vrouwen onderdeel te maken van hun nationale reactieplannen tegen Covid-19."



  • Zondag 5 april

  • Het gesprek over unlock-strategieën komt verder op gang, maar heeft startproblemen.

    In Italië zei Roberto Speranza, de minister van Volksgezondheid, vandaag dat zijn land aan een vijfpuntenplan werkt om langzaam het normale leven weer op te gaan pakken. In De Groene wijdde Jop de Vrieze een lange beschouwing aan de manieren (rigoureus testen en isoleren, iedereen daartoe dwingen en het opgeven van persoonlijke vrijheden) om de lockdown langzaam te kunnen opheffen. In De Telegraaf deed viroloog Jaap Goudsmit uitspraken die daarbij passen: unlocking zal gepaard gaan met het opgeven van privacy . Dat is nodig om iedereen uitgebreid te kunnen blijven testen en volgen met wie eventueel besmette mensen in contact zijn geweest. Diezelfde Telegraaf wilde met oud-bewindslieden en VNO-NCW voorzitter Hans de Boer praten over de keuzen die gemaakt moeten worden en de kosten die we willen maken per te redden mensenleven. De krant vertelt dat ze bedankten voor de eer op dit moment. Het ligt nog te gevoelig om er heel duidelijk over te zijn.

    Reuters brengt een lange analyse van de effecten die sociaal-economisch zullen volgen op de lockdown. Dat doet het nieuwsbureau op basis van het advies van het Imperial College in Londen dat virologisch gezien een lockdown van 18 maanden aanbeveelt. Maar hoe doe je dat zonder een totale ontwrichting van de samenleving? De Volkskrant verkende in een theoretisch artikel een afweging tussen utilistische (wat biedt de grootste groep het meest?) en kantiaanse overwegingen (ieder mens heeft intrinsieke waarde, hoe kan die gediend worden?); de krant concludeert dat op dit moment de samenleving nog niet bereid is om doden te accepteren omdat de grootste groep daar baat bij heeft, maar dat te verwachten is dat we daar op enige termijn wel bereid toe zullen blijken omdat de maatschappelijke misere van de lockdowns al binnen afzienbare tijd voor iedereen zichtbaar zal worden.

  • In de Volkskrant zette wetenschapsjournalist Maarten Keulemans uiteen waarin Covid-19 verschilt van andere griepen. Zijn ene antwoord: omdat Covid-19 als het je longen aantast erg lang kan duren en ziekenhuisbedden bezet houdt. Zijn andere antwoord: er zijn heel recent griepgolven geweest die ernstig waren maar die geen aandacht kregen terwijl bijvoorbeeld in de winter van 2017/18 een oversterfte is opgetreden van bijna 7.000 mensen. Niemand die ernaar kraaide, terwijl ook toen al iets aan de hand was maar niet voldoende serieus werd genomen.

    Mede in het licht van zijn tweede antwoord nam Keulemans een youtube op van een 'corona-sceptic'. De Duitse arts Dr. Wolfgang Wodarg betoogt dat de coronacrisis een vorm van collectieve zinsbegoocheling is, maar dat mensen die dat doorhebben en duidelijk willen maken niet meer gehoord worden. Niemand zal hen nog geloven of willen aanhoren omdat alle strenge maatregelen en het geld dat ze kosten niet zinloos besteed mogen zijn. Die gedachte is onacceptabel.



  • De Britse premier Boris Johnson is in het ziekenhuis opgenomen. Hij heeft Covid-19 verschijnselen en heeft al tien dagen verhoging. Volgens zijn dokter zou het om een voorzorgsmaatregel gaan. Nader nieuws volgt, zegt de BBC.

  • Het aantal nieuw gemelde Covid-19 doden in Frankrijk daalde vandaag voor de tweede dag op rij gedaald. De autoriteiten meldden 357 (gisteren: 441, vrijdag 588) nieuwe sterfgevallen. In Frankrijk stierven inmiddels in totaal 8.078 mensen door het coronavirus. Meer dan 90.000 ofifciële besmettingen werden vastgesteld.

  • Nederland bleef vandaag ondanks het mooie lenteweer thuis. Nu.nl maakte met een drone en filmpje van lege stranden. Foodlogverslaggever Annika de Jong legde de borden vast die mensen van het Scheveningse strand moesten houden.



  • Hoe kan het dat er meer mannen dan vrouwen doodgaan aan het #coronavirus? Dat heeft alles te maken met hoe hun #immuunsysteem werkt. Alles weten over de strijd die je lichaam aangaat met SARS-CoV-2? Hoogleraar immunologie Huub Savelkoul (Wageningen Universiteit) legt het uit in deze video.


  • Het aantal Covid-19 patiënten dat op een intensive care afdeling in Nederland ligt is vandaag met 25 gestegen tot 1385, 23 daarvan liggen op Duitse IC-afdelingen. De totale capaciteit In Nederland zou nu op 2.400 'op afroep' beschikbaar bedden liggen; 505 van die bedden blijven gereserveerd voor niet-coronapatiënten. De standaardcapaciteit in Nederland is 1150 bedden. Voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg denkt dat het aantal mensen op de intensive care ongeveer gelijk blijft omdat de instroom afneemt en patiënten weer naar huis kunnen.
    Volgens het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS is er sprake van voldoende capaciteit: "We hebben de ruimte, de bedden, de apparaten en de roosters klaarliggen. Maar we hebben ze op dit moment nog niet allemaal nodig", zegt Kuipers op De Telegraaf.

  • Een boeiend gesprek in De Morgen met historica Anaïs Van Ertvelde. Aan de Universiteit van Leiden doet ze onderzoek doet naar de geschiedenis van sociale bewegingen in relatie tot lichaam, handicap en gender: Een pandemie zet doorgaans op scherp welke bevolkingsgroepen als overbodig worden gezien. Dat is ook dé les die we volgens de Canadese socioloog Gary Kinsman moeten trekken uit die laatste pandemie die hard bij ons binnenkwam. Dat we moeten oppassen voor gemakkelijke vergelijkingen met de aidscrisis zegt hij ook, maar evengoed, dat we kunnen leren uit het activisme van toen. En ons voortdurend de vraag moeten stellen: wiens gezondheid proberen we te beschermen? Waar zitten de discriminerende mechanismen in de manier waarop we reageren?

  • In de Vlaamse krant De Morgen een bijzondere opinie van de Nederlandse geleerde Robbert Dijkgraaf. Hier nemen Marc Van Ranst en co. zowat het stuur over, in de VS moeten virologen alle zeilen bijzetten om te verhinderen dat president Donald Trump nog meer blundert in de aanpak van de pandemie. ‘Wie de wetenschap nu negeert, betaalt een erg hoge prijs’, zegt natuurkundige en wetenschapscommunicator Robbert Dijkgraaf (Institute of Advanced Studies, Princeton). De mening is bijzonder omdat er nog weinig geweten wordt en vooral gezond verstand nodig is vanuit kennis van zaken. Onderzoekers weten slechts veel van bitter weinig.

  • In de categorie klein leed: de coronacrisis treft ook de Japanse wagyuvleesvoorraden. De malse, peperdure biefstukjes hopen zich op, schrijft de Volkskrant. Het is een luxeprobleem, maar Japan zit ermee: een overschot aan peperduur wagyu-vlees. Door het coronavirus eten veel Japanners niet meer buiten de deur en blijven de toeristen weg, met als gevolg dat de peperdure stukken rundvlees in de koeling liggen.
  • Het dagelijkse bulletin van het RIVM meldt vandaag dat het aantal vastgestelde Covid-19 gevallen toenam; de doden en nieuwe opnames namen af.
    Totaal aantal positief geteste personen: 17.851 (+1.224 vandaag; gisteren: 904)
    Totaal aantal ziekenhuisopnames: 6.875 (+253 vandaag; gisteren: 336)
    Totaal aantal overleden personen: 1.766 (+115 vandaag, gisteren: 164)

  • Spanje telde vandaag 674 nieuwe doden, de laagste score over de afgelopen ien dagen en een daling voor de derde dag op rij.Het totale aantal overlijdens sinds het begin van de pandemie bedraagt 12.418.

  • Jort Kelder wilde een debat aanzwengelen over de economische kosten van de strijd tegen het coronavirus. Maar wegens een onhandig citaat – ’We zijn 80-plussers aan het redden, die te dik zijn en gerookt hebben’ – kreeg journalist en ondernemer Jort Kelder een stroom aan verwensingen, scheldkanonnades en bedreigingen over zich heen. Toch moet de discussie over de financieel-economische gevolgen van de ’corona-lockdown’ worden gevoerd, herhaalt Kelder. "Als we de economie niet snel aanslingeren, houdt onze welvaart heel snel op.” De Telegraaf sprak met Kelder over zijn voorstel: "laat de overheid gedurende drie maanden de omzet van alle ondernemers overnemen, die nu in hun bestaan worden bedreigd. Dat is een veel simpeler ingreep dan het steunpakket van het kabinet dat er nu ligt. Ja, het is een afschuwelijk socialistisch voorstel, maar er zit even niks anders op: koop het in één keer af.”

  • De voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen zegt in een opinie in verschillende Europese bladen 'zeker te weten' dat de Unie er weer helemaal bovenop komt. De Europese Unie doorstaat moeilijke tijd, schrijft ze, "maar ik zie de toekomst van Europa: de Poolse artsen die naar Italië gaan, Tsjechen die tienduizend maskers naar Spanje sturen en vliegtuigen die zieken vanuit Noord-Italië naar het oosten van Duitsland brengen."

  • De Spaanse premier Pedro Sánchez vindt dat Europa een Marshallplan (het wederopbouwplan voor Europa na WO II) moet optuigen voor de wederopbouw van de economie na de coronacrisis. Hij doet zijn uitspaken in de Frankfurter Allgemeine Zeitung. Sanchez schrijft:
    "Europa moet een oorlogseconomie opzetten en verzet, wederopbouw en economisch herstel in gang zetten. Zo vroeg mogelijk met schuldondersteunende maatregelen die we in veel landen nemen. En daarna, zodra de noodsituatie voor de gezondheid voorbij is, om de economieën van het continent weer op te bouwen. Om dit te doen, moeten we aanzienlijke middelen mobiliseren via een plan dat we het nieuwe Marshallplan hebben genoemd, dat de steun van alle EU-lidstaten vereist."

    Onderwijl, schrijft diezelfde Franfurter Allgemeine, wordt de EU het niet eens over de zogeheten Corona-bonds, leningen aan de lidstaten in het bijzondere de meest getroffen landen Spanje en Italië. Nederland maakte zich vorige week bekend als de meest scherpe tegenstander en bood toen als hulp een gift van €1 miljard aan medische apparatuur om de opgelopen imagoschade weer af te dekken.

  • Op Der Tagesspiegel zeggen de twee oudgediende linkse Duitse politici Sigmar Gabriel (SPD, de Duitse PvdA) en Joschka Fischer (Grünen) vanmorgen dat de corona-crisis niet alleen bij mensen, maar ook voor Europa over leven en dood gaat.
    Europa staat voor de grootste test sinds de oorlog, zeggen ze. Het is momenteel niet in staat om virussen te bestrijden. Als dat zo blijft, desintegreert de EU. Ze noemen hun tekst een wake-up call voor de EU en betogen dat de Unie in conflicten en met groot welzijns- en welvaartsverlies uit elkaar dreigt te vallen als ze niet in staat is zich beter samen te pakken.

  • Hoe snel kan de maatschappelijke lockdown als gevolg van de verspreiding van de ziekte Covid-19 leiden tot ingrijpende veranderingen in het sociale stramien dat het leven van mensen mogelijk maakt? In Zuid-Italië is het antwoord: snel. In de Volkskrant een reportage over de maffia die zich in Napels alweer 'binnenvreet'. Donkere tijden dreigen terug te keren in het zuiden van Italië. Enorme werkloosheid en grote armoede. In die ellende meldt de maffia zich als weldoener. Ze beheerst de private zorg en de voedseldistributie. "We worden honderd jaar teruggeworpen in de tijd", zegt een inwoner uit de arme wijk Scampia van Napels.

  • Mogelijk verspreidt het nieuwe coronavirus (SARS-CoV-2) zich als mensen met elkaar spreken en via uitademen. Dat verklaarde de wereldwijd gerespecteerde Amerikaanse infectieziektenexpert Anthony Fauci tegenover Fox News gezegd. Om die reden adviseert hij mondkapjes voor iedereen die de straat opgaat. Fauci vertelde zich te baseren op onderbouwde aanwijzigen waaruit blijkt dat het virus zich zou kunnen verspreiden terwijl mensen gewoon praten, eerder dan bij niezen of hoesten.


    In hetzelfde interview gaat Fauci in op de werkzaamheid van hydroxychloroquine om Covid-19 verschijnselen af te remmen. Ondanks het feit dat Chinese en Spaanse artsen het in combinaties met andere stoffen voorschrijven, is er geen deugdelijk bewijs dat de middelen werken, zegt Fauci.
    FranceTVinfo bracht gisteren een uitgebreide reportage over belangenverstrengeling en de veronderstelde strijd tussen wetenschappelijke instituten en de farma-industrie bij de toepassing van dure en goedkope (hydroxychloroquine, 5 cent per tabletje) medicijnen, waarin zelfs Agnès Buzyn, de recent afgetreden minister van Volksgezondheid betrokken zou zijn geweest.

  • In België is groeiende strijd gaande rond de Vlaamse viroloog Marc van Ranst. Hij is zowel professor als regeringsadviseur voor de bestrijding van de verspreiding van SARS-CoV-2. Hij zou eerst gezegd hebben dat mondkapjes niet helpen (omdat er geen voorraad was) en nu juist wel mondkapjes te adviseren (inkopen kan immers wel). Van Ranst heeft al verschillende malen duidelijk te kennen gegeven altijd voor mondkapjes te zijn geweest op goede wetenschappelijke gronden, maar wordt nu aangevallen door een groeiende groep critici waaronder een politicus. Gevaarlijk en onterecht, schrijft Knack, want juist Van Ranst zorgde ervoor dat België na de Mexicaanse griep van 2009 een strategische voorraad mondkapjes had. Die werden op last van de vorige federale regering uit bezuinigingsoverwegingen vernietigd in 2017. En precies die regering had de steun van de politicus in kwestie, Siegfried Bracke (N-VA). Een ander boeiend gegeven: ons RIVM verklaart bij monde van Jaap van Dissel dat mondkapjes niet nuttig zijn (Nederland had netzomin als België geen voorraad), maar niet omdat er geen voorraad is (ze zouden echt niet nuttig zijn, alleen voor verplegend personeel).

  • In de VS het aantal vastgestelde besmettingen volgens het Johns Hopkins scorebord is opgelopen tot 312.000 en het aantal doden is gestegen tot boven 8.500. Wereldwijd is het aantal vastgestelde besmettingen inmiddels opgelopen tot boven de 1,2 miljoen, 20% meer dan de mijlpaal van 1 miljoen die afgelopen vrijdag, 2 dagen geleden, werd behaald. Verder valt op dat de moderne Westerse landen veruit het zwaarst getroffen zijn, als we kijken naar de officiële cijfers.



  • Waren het dan toch de stallen en vleermuizen? We neigen er op Foodlog naar te denken dat de goed voor de buitenwereld afgesloten intensieve dierhouderij geen logische bron is voor de corona-pandemie waar de wereld nu mee te maken heeft. Mensen brengen alle open biotopen met elkaar in verband en zijn zelf een belangrijke diersoort waar virussen graag op enten. Dat is een logischer verklaring. Eén van 's werelds grootste en meest bescheiden zoönosenkenners en virologen, Ron Fouchier van de Erasmus Universiteit in Rotterdam, sprak met het Algemeen Dagblad. Fouchier wijst op het feit dat we ook in Nederland veel vleermuizen hebben en dat kippenstallen jaarlijks verschillende keren worden getroffen door een infectie vanuit het milieu buiten. Daarom mogen in ieder geval de risico's van de intensieve dierhouderij niet worden uitgesloten, vindt Fouchier. Een uitspraak uit het gesprek met het AD: "We hebben een ongelooflijke voorraad vee, plus onze huisdieren. Daardoor zijn we gevoelig voor virussen. Dat zie je bij ons pluimvee: daar waart tientallen keren per jaar een vogelgriepvirus rond. En neem onze varkenspopulatie, die is echt ridicuul hoog. Als daar een rare infectieziekte uitbreekt, kan dat grote gevolgen hebben.”


  • Zaterdag 4 april

  • Het dagelijkse RIVM bulletin luidt:
    - totaal aantal gemelde patiënten opgenomen (geweest) in het ziekenhuis: 6.622 (+336)
    - totaal aantal gemelde overleden patiënten: 1.651 (+164)
    - totaal aantal positief geteste patiënten: 16.627 (+904)
    In vergelijking met gisteren betekent dat meer doden (gisteren 148) en minder nieuwe besmettingen (gisteren 1.024).

    Het aantal Nederlanders dat op een intensivecareafdeling ligt met het coronavirus, is gestegen tot 1360. Dat zijn er 36 meer dan vrijdag.
    “We zien het aantal opnames de afgelopen dagen minder snel stijgen dan vorige week, de ’social distancing’ lijkt te werken. Het is dus heel belangrijk om dat voort te zetten”, zegt Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg op De Telegraaf. Of het misschien ook door triage komt (zie de discussie die Wouter de Heij hieronder aanzwengelde) vermeldt het bericht niet.

    Wie in complotten wil geloven, zou dat kunnen denken. Wie vermoedt - zoals de redactie van dit blad - dat dokters hun werk naar beste kunnen doen, maakt er geen ingewikkelde zaak van en constateert dat Nederland nu nagenoeg op de rand van zijn kwalitieve IC-capaciteit van 1.900 bedden zit. 500 bedden zijn bestemd voor 'gewone' patiënten": 1900-500= 1.400. Daar zijn we nog 40 bedden van verwijderd, terwijl IC-bedden met Corona-patiënten enkele weken bezet blijven. Van de 1360 IC/patiënten liggen er 17 in Duitsland, 3 meer dan vrijdag.

    Vanuit België meldt viroloog Marc van Ranst een ruimere nog overschietende IC-capaciteit (maar België heeft meer IC-capaciteit per inwoner)

  • worldometers.info


  • Oud-NRC émince grise Karel van Wolferen (geopolitiek- en machtswaarnemer en Aziëkenner, emeritus hoogleraar) is al wat ouder, een fel voorstander van vrijheid en wellicht in het laatste decennium te achterdochtig over machtsuitoefening geworden. Hij ziet in de aanpak van de verspreiding van SARS-CoV-2 een nadrukkelijk uitoefening van macht.

    Covid-19 is een pandemie die tot ongekende maatregelen heeft geleid die onze complexe wereld door machtsuitoefening weer overzichtelijk maakt. De media maken niet voor niets melding van de machtsuitoefening door onder meer de Israelische premier Benjamin Netanyahu en de Hongaarse president Viktor Orbán.

    De eigenzinnige Van Wolferen stelt vragen die gesteld moeten kunnen worden. Ook al scheert hij langs complottheorieën, hem kan niet worden verweten dat hij terecht kritisch blijft op de manier waarop macht wordt uitgeoefend. Eenheid van macht en de uitoefening daarvan is een instrument dat noodzakelijk een grote rol speelt in een complexe wereld die als geheel in crisis is. Om die macht te kunnen uitoefenen is behoud van vertrouwen onder het publiek in één gedachtenlijn voor regeringen van groot belang. Het is dan ook logisch dat dat ene verhaal ondersteund en gefaciliteerd wordt door de macht.
    Is Van Wolveren seniel geworden? Oordeel zelf.



  • Het redden van één leven door de maatregelen tegen besmetting met SARS-CoV-2 kost €15 miljoen. Dat cijfer geldt voor België en werd berekend door gezondheidseconoom Lieven Annemans (UGent) in De Tijd. Het virus dat de longziekte Covid-19 veroorzaakt, leidt bij onze zuiderburen tot een economische schade van €60 miljard en zal vermoedelijk 4.000 doden schelen. Op TV bij de VRT zei Annemans dat landen nu moeten starten met het beantwoorden van de vraag hoeveel geldelijke en maatschappelijke schade we accepteren om individuele mensen te redden. Het (geleidelijk) loslaten van de lockdown zal namelijk beslist nog tot doden leiden die zonder Covid-19 niet zouden overlijden.

    Annemans is vóór de genomen maatregelen. De pandemie, zegt hij, moest worden aangepakt.

    Nu echter duidelijk begint te worden wat enerzijds de kosten en anderzijds de effectiviteit van de maatregelen zijn, kunnen sommen worden gemaakt op basis waarvan over het opheffen van de lockdown kan worden nagedacht. Het is immers maatschappelijk ontwrichtend om voor enkele duizenden mensen nog langdurig de economie en het sociale leven plat te leggen. We moeten leren de grens te stellen en daarom nu in alle rust de ethische vraag stellen hoeveel de samenleving een mensenleven waard vindt.

    In het Financieele Dagblad betoogde econoom Mathijs Bouman dat recessies in welvarende landen geen negatief effect hebben op de sterfte in een land. Dat onderbouwde hij met cijfers van de grote crises van de twintigste en eenentwintigste eeuw. Dat deed hij in antwoord op hoogleraar Ira Helsloot die hamert op de armoede en andere ontberingen die de huidige corona-maatregelen veroorzaken. Een recessie of zelfs depressie, zal volgens Helsloot tot veel meer doden en leed leiden dan Covid-19 met zich meebrengt; daarom pleit Helsloot voor het relaxte Zweedse Covid-19 model (waar inmiddels een einde aan is gekomen). Volgens Bouman staven historische cijfers over sterfte en recessies Helsloots economische argument niet.

    In De Tijd schrijft columnist Stefaan Michielsen "Een beschaafde samenleving kan er zich niet bij neerleggen dat bejaarden in een woonzorgcentrum bij voorbaat opgegeven worden als ze met het coronavirus zijn besmet. Of is elk mensenleven toch niet evenveel waard?" In de Standaard zei Annemans op zijn beurt: "Jaarlijks sterven in Vlaanderen 11.000 mensen aan vermijdbare oorzaken, zoals hart- en vaatziekten, kanker en zelfdoding. Ook daar kunnen we de vraag stellen: hoeveel zijn we bereid te betalen om een dode te vermijden? Als de kostprijs 1 miljard euro is, of zelfs 100 miljoen, aanvaarden we dat waarschijnlijk niet. Maar waar leggen we de grens? In elk geval niet op “koste wat het kost”, want dat zou onverantwoord zijn. Eenmaal er meer gegevens beschikbaar zijn, zullen we de scenario’s kunnen maken en een faire afweging maken."


  • Lieven Annemans, still, VRT


    Vrijdag 3 april

  • Zweden reageerde tot voor kort relaxed op Covid-19. Het land ging niet in lockdown en van social distancing was nog geen sprake. De situatie is veranderd. Het land telt inmiddels 6.000 besmettingsgevallen (mede in verzorgingshuizen voor ouderen) en 358 Covid-19 doden op 10 miljoen inwoners. Het land moet zich volgens premier Stefan Löfven voorbereiden op duizenden doden aan de ziekte Covid-19. “We zullen de doden bij de duizenden tellen. We moeten daarop voorbereid zijn" Löfven waarschuwde dat de pandemie “maanden" kan aanhouden. Hij deed zijn uitspraken in een interview met de krant Dagens Nyheter.


  • De Centers for Disease Control (CDC), de Amerikaanse gezondheidsautoriteit, raadt Amerikanen aan zelf een gezichtsmaker te maken en dragen om niet besmet te worden en niemand te besmetten met SARS-CoV-2. President Trump maakte het advies wereldkundig en zei er meteen bij dat het geen verplichting is en dat hij er in ieder geval geen zal gaan dragen. Wie het zelf even wil naluisteren kan dat doen via The New York Times


  • Volgens Italiaanse beroepsorganisaties zijn zeker 120 artsen, verpleegkundigen en ander gezondheidspersoneel aan de longziekte Covid-19 overleden. Meer dan 10.000 mensen in de medische sector - zoals ziekenhuizen, praktijken en laboratoria - zijn ook besmet geraakt. Dat schrijft La Repubblica.

  • Net als onze premier Rutte, waarschuwt ook de zelf aan Covid-19 verschijnselen lijdende Britse premier Boris Johnson zijn landgenoten: blijf ondanks het mooie weer dit weekend thuis en ga niet naar het strand of de bossen en parken in of de pleinen in de stad op. Anders is alle moeite die overheden doen om de verspreiding van het virus te remmen voor niets geweest.


  • The Washington Post laat zien hoe in Equador lijken van Covid-19 doden dagenlang blijven liggen, terwijl het leven om de dode lichamen heen doorgaat. Het is een vooruitzicht dat in minder welvarende landen vermoedelijk de komende tijd 'gewoon' zal worden.


  • Als het filmpje niet wil afspelen, klik dan op de link onder Washington Post

  • Het coronavirus brengt ziekenhuizen in België in grote financiële problemen. Dat meldt De Tijd. Boven op de dalende inkomsten uit klassieke activiteiten moet medisch materiaal in de strijd tegen corona worden aangekocht. En de spoeddiensten en intensieve zorg zijn doorgaans verlieslatende afdelingen van een ziekenhuis die vanuit andere afdelingen mee worden gefinancierd.

  • Het CBS maakte, net als The Economist (zie de eerste berichten in het liveblog van deze dag), een berekening van de extra sterfte die dit jaar in maart werd gemeten in Nederland. Het bureau constateert en steil oplopende trend vanaf week 10. Vergeleken met vorig jaar zijn er dit jaar in week 10 tot en met 13 circa 1.800 doden meer te betreuren. Vergeleken met 2018 circa 260 minder. Het RIVM constateerde vandaag in totaal 1.487 coronadoden. The Economist constateerde in Bergamo (Italië) een zeer significante oversterfte ten opzichte van een meerjarig gemiddelde. Van gemiddeld bijna 20 doden per 100.000 inwoners, beliep het aantal doden in maart van dit jaar ruim 110 op 100.000. Heel ruim vijf keer zoveel. Een groot verschil met Nederland.


  • Anders dan in Nederland, gingen in België de prijzen in de supermarkt omhoog met circa 6%. In Nederland bleven de prijzen stabiel. De prijsstijging met 6% was het gevolg van een verbod op acties. De overheid heeft dat verbod inmiddels weer opgeheven. TestAankoop doet met keurige statistieken uit de doeken hoe de prijzen zich ontwikkelden na de Belgische lockdown.


  • Een op de vijf Nederlanders heeft zijn inkomen afgelopen maand zien dalen door de corona-uitbraak. Dat concludeert het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) op basis van een onderzoek onder 1050 deelnemers van 18 jaar en ouder. Dat schrijft de Volkskrant die sprak met Arjan Vliegenthart, directeur van het Nibud.

  • In Frankrijk steeg het aantal Covid-19 doden vandaag met 588 naar 5.091 (gisteren: 4.5030. Het aantal bevestigde besmettingen in het land steeg naar ruim 64.000. Het aantal Fransen dat dagelijks overlijdt, vlak nog niet af: 3 april: 588, 2 april: 471, 1 april: 509, 31 maart: 499, 30 maart: 418, 29 maart: 292, 28 maart: 319 en 27 maart: 299. FranceTVInfo bracht de besmettingen, genezingen en doden in animaties in kaart.


  • Het Financieele Dagblad meldt dat lekker-goedkoop-keten Action leveranciers na Pasen weer binnen zestig dagen zal gaan betalen. Het in opspraak geraakte Action staat er volgens CEO Sander van der Laan goed genoeg voor om dat te doen. De meeste winkels zijn open gebleven ondanks het coronavirus.
    Action kreeg in maart een stortvloed aan kritiek te verwerken nadat het besloot de betaaltermijn eenzijdig te verlengen. De rekening van de coronacrisis werd zo doorgeschoven naar de leveranciers. Van der Laan spreekt van een 'tijdelijke maatregel' en claimt kleinere leveranciers 'gewoon op tijd betaald' betaald te hebben. Dat meldt het Financieele Dagblad.

  • Minister Van Rijn kon vandaag blij melden dat er weer een lading mondkapjes binnen is die voldoet aan de eisen van het RIVM.


  • De Europese Unie zal tijdelijk geen belastingen en invoerrechten heffen op medisch materiaal dat de Europese markt binnenkomt, zoals mondmaskers, testmateriaal en beademingstoestellen. Verschillende Europese lidstaten hadden daar om gevraagd.


  • De aandelenmarkten in Europa zijn lager het weekend ingegaan. De Stoxx Europe 600 index sloot vrijdag 1,0% lager. De Duitse DAX daalde 0,5% en de Franse CAC 40 verloor 1,6%. De Britse FTSE 100 daalde 1,2 procent en de Amsterdamse AEX noteerde 1,4% in de min. Wall Street liet dezelfde trends zien. De S&P 500 daalde vrijdag 1,5%. De Dow Jones index verloor 1,7% en de Nasdaq daalde 1,5%.
    Op de Europese beurzen was vooral aandacht voor inkoopdata uit de Europese dienstensector. In de landen in de eurozone en in het Verenigd Koninkrijk kromp de activiteit in de dienstensector afgelopen maand en in de meeste landen ging het ook om de laagste meting in de geschiedenis. De inkoopmanagersindex voor de eurozone daalde van 52,6 in februari naar 26,4 in maart. Voor maart was een index van 28,4 verwacht.
    Hoofdeconoom Chris Williamson van Markit verwacht op basis van deze cijfers dat de economie van de eurozone momenteel met 10 procent op jaarbasis krimpt. En dat gaat nog erger worden, waarschuwde de econoom.
    "Het onderstreept opnieuw welke schade het virus in Europa, en zeker in de EU, aanricht", aldus analist Michael Hewson van CMC Markets. Hij noemde in het bijzonder de Italiaanse inkoopmanagersindex, die daalde van 52,1 in februari naar slechts 17,4 afgelopen maand. Dat betekende de laagste stand in 22 jaar, toen Markit de meting startte. "Dat is geen krimp, dat is een economische ineenstorting en zeer tragisch", aldus Hewson. Dat schrijft beleggen.nl.

  • De Belgische federale regering onder leiding van premier Wilmès geeft alle artsen, verplegers, apothekers en andere zorgverstrekkers in de ziekenhuizen een Covid-19-bonus van €1.450, aldus De Tijd. De regering voorziet 10.000 aanvragen, wat de kostprijs van de regeling op €14,5 miljoen brengt. 
    De maatregel maakt deel uit van een heel pakket aan voorstellen die moeten voorkomen dat de coronacrisis een economische kaalslag wordt. De Belgische regering heeft sowieso  al €50 miljard uitgetrokken voor economische vangnetten.

  • Brouwerij AB Inbev verhuist de productie van het bier Corona van thuisland Mexico naar de Belgische vestiging in Jupille bij Luik door de coronacrisis. Dat is een gevolg van een verbod dat dochteronderneming Grupo Modelo opgelegd kreeg van de Mexicaanse overheid.

    Grupo Modelo, een Mexicaanse dochter van AB Inbev, stopt vanaf zondag noodgedwongen met het brouwen van alle bieren, waaronder het populaire Corona. De brouwerij volgt daarmee de aanbeveling van de Mexicaanse overheid, die de sector als een niet-essentiële activiteit beschouwt tijdens de coronacrisis.

    De directie van AB Inbev heeft vrijdag besloten om de productie over te hevelen naar de afdeling in Jupille-sur-Meuse in de provincie Luik.
    De snelle reactie van de Leuvense biergigant werd mede mogelijk gemaakt door een recente beslissing om het negentig jaar oude Corona-bier sowieso ook te gaan brouwen in Jupille. Het team werd al samengesteld. Het brouwen gebeurt volgens hetzelfde proces dat al negen decennia in Mexico wordt gebruikt, inclusief het gistingsproces en de opslag van dezelfde giststam die in Mexico wordt gebruikt. Dat meldt De Standaard.

  • Mondzorgpraktijken maken zich zorgen om hun voortbestaan en dat van de Nederlandse mondzorg als totaal. De praktijken moesten de mondzorg voor alle niet-acute zorg staken vanwege het coronavirus. Inmiddels meldt een groeiend aantal organisaties en praktijken betalingsproblemen en dreigende faillissementen bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).
    De geleverde mondzorg is gedaald met 95 procent. Mondhygiënisten kunnen geen werk meer doen. Ondertussen lopen de kosten van de praktijk door.

  • De Rabobank, ING en ABN AMRO verlagen de rente die ze rekenen als je rood staat. Bij Rabobank en ABN AMRO is de verlaging al effectief, ING volgt "zo snel mogelijk". Vanwege de coronacrisis tonen de banken clementie. Rabo gaat bij roodstand 9,9% in plaats van 12,9% berekenen. ABN Amro en ING Bank kiezen ook voor 9,9% als 'coronatarief'. ING moet eerst nog wat systeemaanpassingen doen, voor het nieuwe tarief kan ingaan."

  • De staat New York telde vandaag 562 nieuwe doden. In totaal overleden 2.935 mensen. Meer dan 14.000 covid-19-patiënten verblijven in het ziekenhuis. Gouverneur Andrew Cuomo waarschuwde dat binnenkort mensen zullen sterven bij gebrek aan beademingstoestellen. Hij deed een dringend verzoek om medische hulpmiddelen vanuit de gehele VS naar New York te brengen.

  • Costa Rica heeft bij de Wereldgezondheidsorganisatie het verzoek ingediend een zogeheten 'patent pool' in te stellen voor de medicijnen en vaccins die tegen Covid-19 ontwikkeld worden. Zo'n patent pool houdt in dat "farmaceuten en producenten van diagnostische apparatuur – vrijwillig – hun patenten, productinformatie en onderzoeksgegevens delen. Overheden en bedrijven krijgen vervolgens de mogelijkheid tegen een kleine licentievergoeding coronageneesmiddelen en -tests van merkfabrikanten na te maken en die goedkoop en op grote schaal ter beschikking te stellen", legt de NRC uit. 

    De Ethiopiër Tedros Adhanom Ghebreyesus, president van de WHO, reageerde in een twitterbericht enthousiast:


    Eerdere voorbeelden van patent pools zijn aidsremmers en behandelingen tegen hepatitis-C en tuberculose. Volgens de Nederlandse hoogleraar gezondheidsrecht André den Exter (Erasmus Universiteit) is de totstandkoming van een corona-patent pool "ontzettend belangrijk”. Farmaceuten staan nog niet te springen: "Het staat niet bovenaan de prioriteitenlijst”, zegt directeur Thomas Cueni van de internationale branchevereniging van de farmaceutische industrie (IFPMA). Het opzetten van een pool zou veel tijd kosten en 'afleiden' van de in gang gezette zoektocht naar een vaccin of behandeling tegen Covid-19. Bovendien, aldus Cueni, werkt iedereen toch al samen. De recente perikelen rondom de testvloeistof van farmaceut Roche lijken op iets anders te wijzen. 

  • Ongeveer de helft van de wereldbevolking, zo'n 3,9 miljard mensen, blijft al dan niet verplicht door hun regeringen binnen om de verspreiding van de pandemie af te remmen, rekende Deutsche Welle uit.

  • Het RIVM meldt vandaag 1.026 nieuwe coronabesmettingen (gisteren: 1086). Daarmee komt het totaal aantal positief geteste patiënten op 15.723. Sinds gisteren zijn 148 patiënten overleden aan het coronavirus. Dat brengt het totaal aantal gemelde coronadoden op 1.487. De afgelopen 24 uur zijn 502 patiënten opgenomen (geweest) in het ziekenhuis. Het totaal aantal patiënten dat is opgenomen (geweest) in het ziekenhuis is 6.286.

  • Achterhoekers houden zich van meet af aan goed aan de maatregelen (blijf thuis, hou afstand en kom niet samen) en zijn daarmee een voorbeeld voor grote delen van Nederland. Dat zegt Ashis Brahma, arts infectieziekten bij de GGD Noord- en Oost-Gelderland, waar de Achterhoek onder valt. "De Achterhoeker behoort tot een gezagsgetrouw volk dat de coronaregels zeer goed opvolgt en zo min mogelijk met elkaar in contact komt. Zo zorgen ze er écht zelf voor dat de infectiegraad zeer laag blijft.” Dat schrijft Tubantia.

  • Google deelt de geanonimiseerde locatiedata van gebruikers uit 131 landen, waaronder Nederland, om inzicht te geven in hoeverre mensen thuisblijven tijdens de uitbraak van het coronavirus, schrijft het bedrijf in een blogpost. Met de data kunnen overheden en onderzoekers een beter beeld krijgen van plekken waar het te druk is. Dat meldt nu.nl.

  • Het nieuws over banenverlies komt ook in Nederland verder op gang. Het Economische Instituut voor de Bouw (EIB) verwacht dat in de bouw zo'n 40.000 banen zullen verdwijnen als gevolg van de coronacrisis. Het effect van corona is mogelijk groter dan dat van de bankencrisis in 2008.

  • Nieuwe contexten zijn ook voor criminelen een bron van creativiteit. In De Telegraaf vertelt voorzitter Jan Struijs van de Nederlandse Politiebond over inventieve criminelen, meer coke per post en de gevaren die kleven aan het veel intensievere gebruik van het internet in coronatijd. Kort samengevat: er is minder geweld op straat, maar er wordt gehackt bij het leven en de coke komt met de post, ook in stiekeme pakketten.

  • Hoeveel weken houden industrieën het vol zonder volledig van belastinggeld afhankelijk te zijn? Ook die vraag begint zich nadrukkelijk te stellen.
    In België kan het geval van Brussels Airlines aanleiding zijn voor een discussie over de vraag hoeveel oude economie overheden overeind willen en kunnen houden. De Lufthansa-dochter vroeg bij het begin van de coronacrisis oorspronkelijk €200 miljoen, om zo de moeilijke periode te overleven. Dat bedrag blijkt intussen achterhaald. Het stoelde op de veronderstelling dat de ­crisis eind april voorbij zou zijn en dat het luchtverkeer dan op volle kracht zou hernemen, meldt De Standaard. Die kans lijkt inmiddels ver weg. In België spreken viroloog Van Ranst al van september.

  • President Donald Trump van de VS beloofde gisteravond het leger van inmiddels ruim 10 miljoen werkelozen dat de overheid hen van een inkomen zal voorzien. De rest van het volk beloofde hij dat de American Dream nog meer te zullen waarmaken als Corona weer voorbij is. De president kondigde ook aan met een richtlijn te komen die Amerikanen niet verplicht, maar wel dringend adviseert om buiten de deur een mondkapje te dragen. Dat meldt de Washington Post.


  • The Economist keek naar de normale sterfte in de zwaarst door Covid-19 overlijdens getroffen regio's in Europa en komt tot een onverklaarde, maar feitelijke conclusie: de hogere sterfte in het gebied wordt maar ten dele verklaard door de officieel gemelde Covid-19 doden. Dat zou erop kunnen duiden, dat The Economist de echte sterfte van het nieuwe Corona-virus in kaart heeft gebracht, als de normale sterfte (de grijze balkjes) ook representatief voor 2020 is. De donkeroranje balkjes laten de officieel gemelde Covid-19 doden zien; de lichte de onverklaarde.



  • Ga met de muis over het plaatje en klik op + om het te vergroten

  • De Franse premier Edouard Philippe moest gisteravond op de Franse TV toegeven dat er geen heldere 'unlock'-strategie is. "De wetenschap werkt eraan", zei hij. Nederland zal met dezelfde vragen geconfronteerd worden. Zonder tests die vast kunnen stellen wie immuun is geworden en wie nog niet en zonder vaccinatie, zal het verlichten of opheffen van de lockdown het publiek weer opnieuw grootschalig blootstellen aan het virus op een manier die de maatregelen nu juist wilden voorkomen. "We moeten ervoor zorgen dat de dijk houdt", zei Philippe. Hoe dat moet, blijft de vraag zolang de bevolking niet getest of gevaccineerd is. Le Figaro bespreekt Philippe's optreden in detail en gaat in op de vraag met welke onzekerheden een déconfinement (een 'unlock' van de lockdown) omgeven is.




  • Donderdag 2 april

  • Het aantal Covid-19 besmettingen ging zojuist door de grens van 1.000.000 officieel gemelde zieken, volgens het scorebord van Johns Hopkins University. Het aantal doden is al wat langer door de grens van 50.000 en staat op 51.485.


  • In het Financieele Dagblad aandacht voor de tijd die komen gaat: zijn de strenge maatregelen om nu enkele leven te redden nog gelegitimeerd als op ieder gered leven zich 10 en wellicht zelfs 20 of 25 andere drama's stapelen? De krant schrijft: Het kost tijd, maar de manier waarop we naar de crisis kijken gaat absoluut veranderen, zegt hoogleraar gedragsmodellen Caspar Chorus van de TU Delft. 'Dat is zelfs onvermijdelijk.' De dominante stroming bestaat nu nog uit 'kantianen', zegt Chorus. 'Dat is de school die zegt dat je voor elk mensenleven alles moet doen om het te redden. Een boodschap die mensen graag horen.'
    Daartegenover staan 'de utilitaristen'. Chorus: 'Dat is de school die zegt dat je bij iedere keuze die je maakt de belangen van iedereen moet meewegen. In de ultieme consequentie kan dat opleveren dat je een mensenleven opoffert om er tien te redden. Dat is wat legers doen. Denk aan D-day, de invasie van Normandië. Een heel legitiem verhaal, maar lastiger.'

  • Nederland wil de grenzen de grenzen niet sluiten om Duitse en Belgische vakantiegangers met Pasen te weren. Wel roept het kabinet hen op om niet naar ons land te komen. Dat zei premier Mark Rutte na afloop van het corona-crisisberaad vandaag.

  • De Amsterdamse beurs is maandagmiddag opgeveerd. De AEX sloot op +2,4%. Dezelfde trend was in heel Europa te zien. De Stoxx Europe 600 index sloot 0,4 procent hoger. De Duitse DAX steeg 0,3 procent, de Franse CAC 40 won 0,3 procent en de Britse FTSE 100 steeg 0,5 procent.

  • Het aantal Covid-19 doden in Italië steeg het afgelopen etmaal met 760, iets meer dan woensdag toen 727 doden werden gerapporteerd. Het aantal nieuwe besmettingen, 4.668, was lager dan het aantal van 4.782 van woensdag. Dat kan erop duiden dat de groei van het aantal nieuwe besmettingen afvlakt.

  • De dramatisch gedaalde beurskoersen dreunen als een mokerslag door in maanduitkeringen die pensioenfondsen kunnen uitbetalen. De waarde van hun beleggingen is in maart sterk gedaald, terwijl hun verplichtingen – de toegezegde pensioenen – gelijk zijn gebleven. Daardoor daalt de dekkingsgraad, die weergeeft in hoeverre de toegezegde pensioenen gedekt worden door het vermogen van het pensioenfonds. Pensioenverzekeraar Aon, die elke maand daags voor DNB bericht over de staat van pensioenfondsen, schat dat de gemiddelde dekkingsgraad in maart met tien procentpunten is gedaald naar 85 procent. Dat is een dramatisch lage stand, want pensioenfondsen moeten met een minimale dekkingsgraad van 100 procent genoeg vermogen hebben om de toegezegde pensioenen te kunnen betalen. Als de dekking lager is, dan moeten zij de pensioenaanspraken verlagen. Dat schrijft de Volkskrant.

  • Laboratoria verdrinken in de coronatests. Na amper drie maanden coronapandemie is er een jungle aan virustests op de markt. Wetenschappers hebben er een dagtaak aan om te beoordelen hoe betrouwbaar die zijn. "Het gaat ontzettend hard." Dat schrijft De Standaard.

  • Voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) zei dat Nederland vraagt Duitsland actief om IC-bedden. Hij gaf een update over het aantal coronapatiënten op de intensive care. Ook liet Kuipers weten dat Nederland actief met Duitse ziekenhuizen overlegt over de overplaatsing van Nederlandse patiënten, meldt nu.nl.

  • Het piept en kraakt rond de IC-capaciteit. De Telegraaf opende zojuist een Liveblog dat de situatie volgt. Op dit moment worden nog altijd 500 bedden vrijgehouden voor niet-Covid-19 patiënten (normaal 1.150). Van de standaard-capaciteit IC-bedden (1.150) zijn er op dit moment al 1273 voor Corona-patiënten nodig. Dat kan, omdat er bedden bij zijn gekomen. Of hun maximale aantal 1.900 (2.400 - 500 lijkt de maximaal haalbare capaciteit) voldoende zal zijn om de toevloed van IC-gevallen dit weekend op te vangen is onzeker: er mogen dan de komende dagen en week niet meer dan 600 IC-patiënten bij komen.

    Bijkomende complicatie is de duur van een verblijf op de IC. De gemiddelde periode dat iemand op de IC ligt is 23 dagen. Aanvankelijk was dat 17 dagen, maar de duur stijgt naarmate er meer mensen op de IC terechtkomen. Dat zegt Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg.


  • Het aantal Ieren dat een aanvraag indiende voor werkloosheidsuitkering of loonaanvulling is in maart verdrievoudigd. De Ierse overheid ondersteunt 513.000 inkomenstrekkers, een vijfde van de totale beroepsbevolking. Tijdens de financiële crisis van 2008 waren dat er 450.000. Ook in Ierland wordt duidelijk hoe groot de gevolgen van een virus dat in de ergste scenario's 2-3% (en in gematigd erge 0,5%) heeft op vele malen meer mensen in de samenleving. Vanuit de VS werd vandaag bekend dat het aantal nieuwe aanvragen voor uitkeringen is verdubbeld. Dat werd gisteren bekend gemaakt door het Ministerie van Werkgelegenheid. De cijfers zijn te lezen in The New York Times: meer dan 10 miljoen mensen verliezen hun baan door Covid-19.

  • Op minstens acht plaatsen is het coronavirus aangetroffen in rioolwaterzuiveringsinstallaties. Bij meer riolen worden nu metingen gehouden. Kan het riool zich zo ontwikkelen tot een detectiesysteem voor besmettingen? De Volkskrant ging op zoek naar het antwoord. Het luidt: misschien een beetje.

  • De dagelijkse update van het RIVM meldt als totaal aantal gemelde patiënten opgenomen (geweest) in het ziekenhuis: 5.784 (+625), totaal aantal gemelde overleden patiënten: 1.339 (+166) en totaal aantal positief geteste patiënten: 14.697 (+1.083). Gisteren werden dat er 134 nieuwe doden gemeld, zo'n 20% minder dan vandaag. Dinsdag waren het er 175, meer dan vandaag. Inmiddels zijn bij het RIVM 14.697 officieel gemelde patiënten bekend die besmet zijn met het virus. Volgens ic-arts Diederik Gommers komt een 'kritische grens' aan de zorg in zicht. Minister De Jonge van volksgezondheid zei dat dit weekend 2.400 ic-bedden kunnen zijn.

    De Telegraaf drukt vandaag een gespek af met voorzitter Gerton Heyne van V&VN, de beroepsvereniging voor ruim 105.000 verpleegkundigen in gesprek met de Telegraaf. ,"Wat nu wordt gevraagd is al op het randje. Het is topsport. Mentaal ontzettend zwaar. En je kunt niet zomaar even een blik IC-verpleegkundigen opentrekken.” Méér dan 2.400 bedden noemt hij "een illusie".

  • Het Verenigd Koninkrijk meldt over het afgelopen etmaal 561 nieuwe doden gemeld, twee meer dan de dag ervoor. Het dodental komt daarmee op 2921, een stijging van 24% in een dag tijd. Het Verenigd Koninkrijk behoort inmiddels bij de landen met het grootste aantallen doden; het komt in de 'ranglijst' na Italië, Spanje, de Verenigde Staten, Frankrijk, China en Iran.

  • België meldt vandaag in totaal 1.011 doden als gevolg van Covid-19 verschijnselen. Het afgelopen etmaal kwamen 584 nieuwe patiënten in het ziekenhuis terecht. Op dit moment liggen 5.376 mensen in het ziekenhuis; daarvan liggen er 1.144 mensen op de intensive care. De capaciteit in België is daarmee voor 52% bezet, zegt coördinerend viroloog Steven Van Gucht. Hij heeft een uitdaging want het dodental blijft stijgen in België: gisteren werden 123 nieuwe doden gemeld, vandaag 183 - een stijging met bijna 50%.

  • Het OV in Nederland kreeg het door de coronacrisis 90% minder druk. Afgelopen dinsdag checkten reizigers 560.000 keer in met hun ov-chipkaart, terwijl zij dat op een gemiddelde dinsdag in 2019 nog 4,75 miljoen keer deden. Dat melden het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en Translink, de beheerder van de OV-chipkaart.

    "Vooralsnog denken we er goed doorheen te komen en op korte termijn te kunnen blijven rijden",, zegt NS-baas Rogier van Boxtel daarover op het Financieele Dagblad. "We lopen tot juni tussen de €400 mln en €500 mln mis. Duurt het langer, zeg tot diep in het najaar, dan wordt wordt het honderden miljoenen meer. We zullen onze kasstroom goed in de gaten moeten houden."

  • Online bestelsupermarkt Picnic slaat dankzij de coronacrisis zijn vleugels versneld uit. Het bedrijf neemt sneller dan gepland een nieuw distributiecentrum in Apeldoorn in gebruik. Daarnaast nam het bedrijf afgelopen week ruim driehonderd extra mensen aan om meer bestellingen te verwerken. Ook breidt het bedrijf de ochtendleveringen uit, waardoor per dag meer boodschappen kunnen worden bezorgd. Als laatste heeft Picnic besloten het minimale orderbedrag te verhogen van 25 naar 35 euro. Dat meldt het AD. CEO Marit van Egmond van Albert Heijn verklaart elders dat de coronacrisis de digitalisering van het boodschappen doen een grote impuls heeft gegeven die niet meer weg te denken is.

  • Circa 900.000 Spanjaarden zijn sinds 12 maart, twee dagen voordat Spanje een lockdown afkondigde, hun baan kwijtgeraakt. Dat blijkt uit cijfers van het ministerie van werkgelegenheid in Madrid. Dat meldt de Spaanse krant Cinco Días.
    Spanje betreurt vandaag 950 nieuwe doden, het hoogste aantal binnen een etmaal sinds het begin van de coronacrisis. Het totaal aantal overledenen heeft inmiddels de grens nipt overschreden (10.003). Het aantal besmettingen staat nu in totaal op 110.238, een stijging van 8102 gevallen ten opzichte van gisteren.

  • De gevolgen van de sociale en economische lockdown voor individuele regio's beginnen zichtbaar te worden. Elke maand dat de coronacrisis voortduurt, kost de regio Amsterdam €1,6 miljard. Een kwart tot een half miljoen banen staan onder druk. Amsterdam wordt zwaarder getroffen dan de rest van Nederland, zegt Het Parool.

  • De Amerikaanse president Donald Trump beweert dat de Verenigde Staten binnenkort waarschijnlijk meer beademingsapparaten hebben dan nodig zijn in eigen land. Daarom willen de VS het overschot aan beademingsapparaten beschikbaar maken voor andere landen; vooral Italië, China en Spanje zouden op de apparaten mogen rekenen. Medisch personeel in de VS maakt zich nog steeds zorgen over een tekort. Hoe dan ook, zegt de New York Times, die apparaten zijn er misschien wel maar een groot deel ervan werkt niet omdat ze niet onderhouden zijn of om andere redenen niet direct inzetbaar te maken zijn voor gebruik in een ziekenhuis. Opvallend: de VS krijgen leveringen van medische spullen vanuit Rusland.


  • Dagelijks krijgt het publiek de jongste besmettings- en sterftecijfers over zich uitgestort. Cijfers geven het publiek de indruk van iets duidelijks en hards. Niets is echter minder waar. De tellingen zijn gebaseerd op de officieel vastgestelde besmettingen; als een land weinig test, zullen die lager liggen dan in een land dat veel test. De doden kunnen gerelateerd zijn aan die officiële besmettingen of ook aan andere gevallen die door een huisarts bij overlijden wordt vastgesteld (dat gebeurt bijvoorbeeld in België, maar niet in Nederland). Het werkelijke aantal besmettingen ligt factoren hoger als het officiële. Het aantal besmettingen met SAR-CoV-2 zonder enige Covid-19 besmetting ligt mogelijk nog hoger. Om die reden beginnen nu in de media analyses te komen wat de cijfers betekenen. In De Standaard is vanmorgen een analyse te lezen vanuit Belgisch perspectief. Eerder in dit Liveblog brachten we al een analyse vanuit de Nederlandse De Volkskrant. In de Vlaamse krant De Morgen valt te lezen dat het Rode Kruis meewerkt aan tests door bloedsamples te checken op aanwezigheid van SARS-CoV-2.

  • In Duitsland zijn 6.156 nieuwe besmettingen vastgesteld, meldt de gezondheidsautoriteit Rudolf Koch Institut (RKI). In totaal telt het land nu 73.522 officieel door middel van een test vastgestelde besmettingen. Het dodental liep de afgelopen 24 uur op met 140 op naar 872. Het Duitse dodental behoort tot de laagste.

  • Gezondheidsautoriteiten blijven benadrukken dat oudere mensen, met name mannen en met name gezettere types by far het belangrijkse slachtoffer zijn van Covid-19 ademhalingsobstructies. De aandacht gaat daarom ook uit naar uitzonderingen, zoals tieners, twintigers en dertigers. In de Amerikaanse staat Connecticut is - na een eerste baby vorige week - een tweede baby met Covid-19 verschijnselen overleden. Het jonge kind was zes weken oud. Gouverneur Ned Lamont meldt dat het kind vorige week naar het ziekenhuis was gebracht. De baby testte gisteren positief op het virus. "Hartverscheurend", zegt Lamont op Twitter.


  • The New York Times brengt een lang artikel waaruit blijkt dat onderzoekers wereldwijd meer samenwerken dan ooit in de strijd tegen Covid-19. Onderzoeksresultaten delen ze direct met elkaar, ver voor ze gepubliceerd worden of gereviewed (beoordeeld op publicatiewaardigheid) zijn. Nationaliteit speelt geen rol. Iedereen doet mee, ook al liggen regeringen elkaar soms minder makkelijk.

  • Een reportage van De Telegraaf over Zweden: Terwijl in heel Europa de lichten uit zijn, de luiken gesloten en de grenzen dicht, heeft Zweden in de coronacrisis een heel ander pad gekozen. Daar zijn de bars en restaurants nog gewoon open, de lagere scholen en kinderdagverblijven draaien nog steeds door, de winkelstraten kunnen nog steeds zaken doen en de skiliften zijn nog steeds niet stilgezet. Maar nu het aantal besmettingen en het dodental ook in Zweden snel stijgen, vragen steeds meer bewoners zich af: ’Zijn de andere landen nu zo stom geweest, of hebben wij het fout gedaan?’ Virologen blijken het niet unaniem eens met de regering.

    Premier Stefan Löfven koos voor ’vrijheid in verantwoordelijkheid’. "Wij volwassenen moeten precies dat zijn: volwassen. Niemand is alleen in deze crisis, maar iedereen draagt een grote eigen verantwoordelijkheid”, aldus de premier. Anders Tegnell, de epidemioloog die aan het hoofd staat van de Zweedse coronabestrijding, kan zich in het beleid vinden. "Er is geen enkele reden om in dit stadium met extra maatregelen te komen. We hebben de belangrijkste maatregelen al genomen. Natuurlijk kan het zijn dat we extra stappen moeten nemen, maar zover is het nog niet.”

    Maar als de intensive care bedden zich vullen, is het te laat zegt prof. Cecilia Söderberg-Naucier, viroloog aan Karolinska Instituut. "We testen niet genoeg, we tracken niet genoeg, we isoleren te weinig – wij hebben het virus vrij baan gegeven. Ze leiden ons naar een catastrofe.” Haar collega Olle Kampen, immunoloog, vermoedt dat de overheid aanstuurt op herd immunity en vindt dat puur cynisme omdat het "ten koste gaan van honderden, zo niet duizenden levens."

  • De VN-Klimaattop die in November in Glasgow zou moeten plaatsvinden, wordt vanwege de Coronapandemie uitgesteld. Dat meldt Der Tagesspiegel.


  • Woensdag 1 april

  • Om de relatie met de andere EU-lidtstaten en in het bijzonder met Italië en Spanje (wegens het weigeren van corona-bonds voor die landen) weer bij te leggen, is Nederland bereid ongeveer €1 miljard bij te dragen aan het door het kabinet voorstelde coronafonds dat de medische kosten van Zuid-Europese landen moet verlichten. Dat zei minister van Financiën Wopke Hoekstra woensdagavond. Het gaat - zoals premier Rutte al eerder zei - om een gift. Het kabinet stelt voor het fonds samen met onder meer Duitsland op te zetten.

  • De Vlaamse premier Jambon klonk vanmiddag somber over de steun die zijn regering kan geven aan de door de coronamaatregelen uitvallende economie. Volgens De Standaard zei hij: 'Niemand zag deze reusachtige gezondheidsramp aankomen', zei Jambon. 'We zitten in economisch en financieel zwaar stormweer, de schade loopt dag na dag op. Wanneer deze storm is uitgeraasd, kunnen we de echte negatieve balans opmeten. De ravage zal enorm zijn. Het is een orkaan die we het hoofd moeten bieden. We mogen niet doemdenken, maar het dwingt ons wel tot realisme.'
    De minister-president benadrukte dat de Vlaamse regering 'gigantische inspanningen wil doen om deze tsunami te doorstaan'. Maar hij zei ook dat de overheid nooit alle verliezen zal kunnen compenseren. 'Daar is niet genoeg geld voor. De overheid is niet in staat de totale verschillen bij te passen. We zullen ons uiterste best doen, maar we kunnen niet alle noden ledigen. Dat is onhaalbaar. De opgebouwde schulden zullen op een dag moeten worden afbetaald. Dat willen we niet doorschuiven aan de volgende generaties.'

  • In Frankrijk zijn in de afgelopen 24 uur 509 mensen aan de gevolgen van Covid-19 overleden, het hoogste aantal tot op heden. Daarmee overschreedt het land tevens de grens van 4.000 sterfgevallen. Dat werd aan he begin van de avond bekendgemaakt door Jérôme Salomon, het hoofd van de nationale gezondheidsdienst.
    Van de overledenen was 83 procent ouder dan zeventig jaar.

  • Tedros Adhanom Ghebreyesus, chef van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), maakt zich zorgen over de snelheid waarmee het coronavirus zich over de aarde verspreidt. Er zijn nu besmettingen in 205 landen. Volgens de topman is de afgelopen vijf weken sprake van een "bijna exponentiële groei" in het aantal besmettingen geweest. Het aantal doden is in de afgelopen week verdubbeld.
    Tedros denkt dat het aantal besmettingen wereldwijd de komende dagen tot boven het miljoen zal stijgen en het aantal doden tot meer dan 50.000. Gezien de huidige stand van het scorebord van Johns Hopkins University zal hij daar gelijk in krijgen. Vanmorgen (zie hieronder) stond de teller 60.000 besmettingen lager dan nu. Tot het miljoen zijn inmiddels minder dan 80.000 mensen te gaan.


  • De regio Jia in de Centraal-Chinese provincie Henan is vandaag door de autoriteiten in een lockdown gezet na de constatering van verscheidene corona-infecties. Niemand mag het gebied in- of uitreizen. De 600.000 inwoners mogen niet naar hun werk, tenzij ze daar toestemming voor krijgen. China beheerste de corona-uitbraak in de miljoenenstad Wuhan met succes, maar is waakzaam op een tweede leven van het virus.

  • Vermogensbeheerder Blackrock denkt dat Covid-19 de wereldeconomie met 11% zal laten krimpen in de eerste helft van 2020. Zo’n $6.000 miljard economische waarde zou verdampen. In een conservatieve schatting raamt Blackrock's managing director Amer Bisat het banenverlies op 5 miljoen banen. Dat aantal ligt hoger als ook werktijdverkorting en het inleveren salarissen worden meegeteld. Dat meldt Reuters.

  • Premier Mark Rutte wil morgen via een ‘conference call’ in gesprek met de premiers van Italië en Spanje. Ook Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad zal aan het overleg meedoen. Italië en Frankrijk zijn not amused door de houding van de Nederlandse regering tegenover deze landen. Die kwam er op neer dat zij niet direct voor corona-steun in aanmerking kwamen.
    Rutte zei vandaag in debat met de Tweede Kamerdebat dat hij en minister Hoekstra "niet de goede toon" hadden gevonden, maar dat er geen twijfel mag over Nederlands solidariteit met landen die nog meer getroffen zijn dan Nederland.
    Inmiddels wil Rutte dat er een zogenoemd Europees coronafonds wordt opgericht voor landen die zwaar door het coronavirus zijn getroffen en een zwakke economie hebben. Het gaat om een gift voor medische apparatuur. Het is de bedoeling dat alle EU-lidstaten geld in het coronafonds stoppen. De Nederlandse bijdrage wordt wat Rutte betreft "substantieel". "Het is geen lening en geen garantie, het is een gift", zei Rutte in de Tweede Kamer. "Het gaat erom landen te helpen met medische zorg. Landen die hard zijn geraakt door het virus en een zwakke economische structuur hebben. Vanuit de gedachte dat het nodig is om elkaar te helpen."

  • De Europese Commissie maakt 37 miljard euro vrij zodat landen de strijd tegen het coronavirus en de gevolgen daarvan kunnen aangaan. Maar het geld wordt niet eerlijk verdeeld over de EU-landen. Sterker nog: de zwaarst getroffen landen krijgen veel minder geld dan landen die minder zwaar worden geraakt door het virus. Dat schrijft RTL.

    Hongarije kan aanspraak maken op €5,6 miljard, Polen op €7,4 miljard. Maar juist veel grotere landen veel zwaarder zijn getroffen door het virus, krijgen veel minder. Italië, het zwaarst getroffen land ter wereld, kan maximaal €2,3 miljard krijgen uit deze pot, Spanje, het tweede zwaarst getroffen land van de EU, €4,1 miljard. Frankrijk krijgt €650 miljoen, België €66 miljoen en Nederland moet het doen met €25 miljoen.

    De scheve verdeling van het geld houdt geen rekening met de heftigheid van de coronauitbraak in een land. Dat komt omdat het geld is gehaald uit de zogenaamde structuurfondsen van de Unie. Uit die bronnen worden projecten gefinancierd die welvaartsverschillen binnen de EU moeten verkleinen. De virussteun is dus behandeld als ware het steun voor de armere regio's. Het creëert echter een ongemakkelijk gevoel tussen Noord, Zuid en Oost-Europa. Noord, maar met name Nederland, wilde de zuidelijke landen niet ongelimiteerd helpen, terwijl nu Oost er met de in het Zuiden broodnodige geldpotten vandoor gaat.


  • De gemiddelde dekkingsgraad van de Nederlandse pensioenfondsen is in de eerste helft van maart teruggelopen van 95 naar 85 procent. Dat bleek woensdag uit de Pensioenthermometer van Aon.

    De beleidsdekkingsgraad, die is gebaseerd op de gemiddelde dekkingsgraad van de afgelopen twaalf maanden, daalde naar 100 procent, precies gelijk aan het aangepaste tijdelijke wettelijk vereiste minimum.

    "Maart 2020 was voor pensioenfondsen dramatisch. Financiële markten zijn volledig in de ban van het coronavirus. Beleggers konden moeilijk een goede inschatting maken van de economische gevolgen van de crisismaatregelen van overheden om het coronavirus te beheersen", aldus Aon. Dat schrijft beleggen.nl.

    De AEX sluit de middag in het rood af op -2,5%. De Duitse DAX leverde 3,9% in, de Franse CAC 40 verloor 4,3%. De Britse FTSE 100 daalde 3,8%.

  • Er waren al wat aanwijzingen dat reuk- en smaakverlies een indicatie zouden kunnen zijn dat iemand besmet is met Covid-19. Uit een nieuw onderzoek, op basis van data die tussen 24 en 29 maart via een symptomen-checker werden verzameld, blijkt dat inderdaad het geval, schrijft Reuters. Van de 1,5 miljoen appgebruikers rapporteerde 26% één of meer symptomen:  geur- en smaakverlies, koorts, aanhoudende hoest, vermoeidheid, diarree, buikpijn en verlies van eetlust. Van hen gaven 1.702 mensen aan getest te zijn op Covid-19. Zo'n 60% van de mensen die positief testten op Covid-19, had smaak- en reukverlies ervaren. Bij de mensen die negatief testten op Covid-19, was dat met 18% beduidend minder.
    Volgens de onderzoekers van King's College London zijn deze verschijnselen een veel betere voorspeller of iemand met het coronavirus besmet is dan het hebben van koorts. Zij schatten op basis van de resultaten dat van de niet-geteste appgebruikers zo'n 13% waarschijnlijk met het virus besmet is. "In combinatie met andere symptomen lijken mensen met reuk- en smaakverlies drie keer meer kans te hebben om met Covid-19 besmet te zijn. Ze zouden daarom een week in zelfisolatie moeten gaan om de verspreiding van de ziekte te verminderen," zei onderzoeksleider Tim Spector.

  • Het RIVM meldde om 14:00 uur dat er vandaag nieuwe 447 patiënten als in het ziekenhuis opgenomen zijn gemeld. Er zijn 134 nieuwe personen als overleden gemeld; gisteren waren dat er 175.

    Het RIVM licht de cijfers nader toe:
    Deze ziekenhuisopnames en sterfgevallen hebben zich in de afgelopen dagen voorgedaan, maar zijn in de afgelopen 24 uur gerapporteerd.

    Tot nu toe zijn er twee sterfgevallen gemeld van personen jonger dan 50 jaar, beide met ernstige onderliggende gezondheidsproblemen.

    De aantallen gemelde ziekenhuisopnames en meldingen van overlijden zijn vandaag lager dan gisteren. Het is belangrijk om te weten dat het aantal meldingen per dag niet het werkelijke aantal sterfgevallen of ziekenhuisopnames van de afgelopen dag is. Dit komt omdat er een vertraging zit tussen het moment van overlijden en ziekenhuisopname en de rapportage hiervan aan de GGD’en.

    De eerste effecten van de maatregelen lijken zichtbaar te worden. Het aantal in het ziekenhuis opgenomen patiënten en het aantal gemelde overledenen in Nederland neemt minder snel toe dan je zonder maatregelen zou verwachten.

    De trends in de opnames per provincie zijn onveranderd ten opzichte van gisteren. Noord-Brabant lijkt over de piek van het aantal nieuwe ziekenhuisopnames heen te zijn. In Zuid-Holland, Noord-Holland, Gelderland en Limburg is dit nog niet zichtbaar. In de provincies Friesland, Groningen, Drenthe, Flevoland en Zeeland is het aantal ziekenhuisopnames stabiel laag.

    Het totaal aantal positief geteste patiënten staat nu op 13.614 (vandaag +1.019, gisteren +722). Het totaal aantal gemelde patiënten dat opgenomen is (geweest) in het ziekenhuis: 5.159.

    Het zou kunnen lijken dat de besmettingsgraad oploopt. Volgens RIVM's Jaap van Dissel is dat niet het geval. Trouw noteert uit zijn mond dat de modelmatig berekende besmettingsgraad daalt: Die lag vorige week rond de 1. Dat wil zeggen: elke patiënt besmet één ander persoon. Nu ligt de besmettelijkheidsgraad onder de 0,5, zei hij. Daarmee dooft de epidemie in Nederland langzaam uit. Met de nadruk op langzaam. Want bij een besmettelijkheidsgraad van bijvoorbeeld 0,5 komen er op de 1000 patiënten nog altijd 500 bij. En die 500 kunnen weer makkelijk 1000 Nederlanders besmetten als iedereen denkt dat het best lekker gaat met de bestrijding van het virus en massaal dezelfde recreatieplekken uitzoekt.

  • Op China werd druk uitgeoefend om niet alleen infecties met SARS-CoV-2 (het virus) met ziekteverschijnselen (Covid-19), maar ook infecties zonder klachten te rapporteren. Dat deed het land voor het eerst vandaag. China meldt dat het meer dan 1.300 coronapatiënten heeft die geen symptomen hebben. Het is voor het eerst dat het land data bijhoudt over coronagevallen zonder klachten en de resultaten voeden de vrees voor een tweede golf van het virus. Gisteren meldde het land dat er 36 nieuwe gevallen bekend waren; in die telling bleven 130 mensen zonder symptomen onvermeld.

  • We spreken er in artikelen op Foodlog en in dit Liveblog al enkele weken over: de standstill van het openbare leven heeft enorme consequenties voor de samenleving als geheel. Niet alleen worden op dit moment mensen uit de zorg weggeduwd ten faveure Covid-19 patiënten, tevens begint het gehele economische stramien te haperen dat zorgt voor een recessie en wellicht zelfs een depressie met aanmerkelijk meer sterfte en persoonlijke misère dan het aantal doden dat Covid-19 in de wereld zal veroorzaken. Ook op TV wordt de discussie inmiddels voor het oog van het brede publiek gevoerd.



    Ook het blad Economisch Statische Berichten wijdde er een speciaal gesprek aan.



    Andere bij-effecten zijn een toename in gevallen van huiselijk geweld door de verplichting om thuis te moeten blijven. In Frankrijk is sprake van een toename van 30%.

  • De maatregelen die Nederland heeft genomen om Covid-19 te bestrijden, moeten nog langere tijd worden volgehouden. Dat benadrukte Jaap van Dissel, directeur infectieziektebestrijding van het RIVM, vanochtend tijdens een technische briefing voor de leden van de Tweede Kamer. Vanmiddag debatteert de Kamer over de verlenging van de maatregelen die het kabinet gisteren aan het begin van de avond aankondigde. Van Dissel: "Je moet de maatregelen volhouden tot de verspreiding zo laag is dat je het helemaal onder controle hebt.”

  • Nieuwsuur maakte een impressie van Covid-19 in Brabantse ziekenhuizen: "Een afdeling vol ernstig zieke coronapatiënten: je verwacht misschien hectiek, maar in het Amphia Ziekenhuis in Breda heerst er juist rust. Beklemmende rust, dat wel. Het personeel werkt al wekenlang ongelooflijk hard om het grote aantal patiënten de beste zorg te geven. We lopen een marathon, vertelt een van de verpleegkundigen, maar we doen het met z'n allen."


  • Net als de Amerikaanse president Trump spreekt inmiddels ook de Braziliaanse president in nogal andere termen over Covid-19. Trump deed Covid-19 aanvankelijk af als een 'griepje' dat weer overgaat, maar toonde zich (zie het begin van het Liveblog van vandaag) duidelijk onder de indruk van het aantal doden dat Covid-19 in de VS zal veroorzaaken. Twitter verwijderde eerder deze week twee video’s waarin Bolsonaro zich kritisch toonde over de maatregelen van zijn minister van Volksgezondheid. Daarin was te zien dat hij zich niets aantrok van de social distancing die zijn land als regel heeft uitgevaardigd. Afgelopen nacht (onze tijd) zei hij tijdens een TV-rede tot de natie: "Brazilië heeft sinds mijn aantreden progressie geboekt, maar staat nu voor de grootste uitdaging van onze generatie. Het coronavirus is onze nieuwe realiteit.” In eerdere boodschappen hamerde hij erop dat de economie in de benen moet worden gehouden en niet stilgezet kan worden.

  • Het aantal officieel geregistreerde besmettingen in de wereld als geheel gaat nu duidelijk op weg naar de 1 miljoen mensen, volgens de tellingen van Johns Hopkins University.


  • Nederlands retailerfgoed dreigt ten onder te gaan aan Covid-19.


  • De Israëlische schrijver Yuval Noah Harari schreef een week geleden een essay in The Financial Times waarin hij waarschuwde voor de wereld na het coronavirus. Uiteraard is de eerste beweegreden voor de beslissingen van vandaag hun dwingende urgentie. Maar noodtoestanden doen ook iets anders, schrijft Harari: ze versnellen de geschiedenis. Beslissingen die anders pas na jaren van publiek debat zouden worden genomen, vallen nu in enkele uren tijd. Een beschouwing in het Vlaamse financiële blad De Tijd waarin Bart Haeck aan de hand van de Hongaarse president Victor Orban laat zien hoe tendensen die 'voor Corona' aanwezig waren opeens werkelijkheid van beleid worden.


  • De Europese beurzen zijn vandaag in het rood gestart in navolging van verliezen op Wall Street en de beurs van Tokio. De Europese beurzen starten met verliezen van 2 à 3 procent. Zeker nu het virus zwaar blijkt toe te slaan, hebben beleggers weinig ankerpunten om te bepalen waar ze hun geld in kunnen steken.

  • De VS telden het hoogste aantal doden tot op dit moment door het coronavirus op één dag. 865 Amerikanen overleden ten gevolge van Covid-19 verschijnselen. Inmiddels eiste de infectieziekte in de VS totaal 3.796 slachtoffers, waarvan ruim 1.000 in stad New York, het epicentrum van de uitbraak in de VS. In totaal zijn 184.343 Amerikanen met een SARS-CoV-2 besmetting geregistreerd. Wereldwijd zijn inmiddels meer dan 40.000 mensen overleden.

  • "De combinatie van deze twee factoren en het risico van toenemende instabiliteit, toegenomen geweld en toegenomen conflicten" maken deze crisis "voor ons de grootste uitdaging sinds de Tweede Wereldoorlog." Dat zegt VN-baas Antonio Guterres. Hij is bezorgd dat er in de wereld meer conflicten kunnen ontstaan. Hij spreekt van een crisis "die de krachtigste en meest effectieve reactie vereist". En die kan alleen bereikt worden "door solidariteit en het loslaten van politieke spelletjes en het besef dat de mensheid op het spel staat." Verschillende media schrijven over zijn uitspraken, waaronder De Morgen. Op de Franse internationale zender Rfi maakte Guterres enkele dagen geleden duidelijk dat hij vreest dat Afrika 'miljoenen en miljoenen' Covid-19 doden te wachten staat.

  • Trump bevestigde tijdens de conferentie ook nog eens zijn hoop op hydroxycholoroquine (een al decennia gebruikte werkzame stof in middelen tegen malaria en reuma); vanuit Frankrijk kwam gisteren het nieuws dat het bij zelfmedicatie tot hart-problemen heeft geleid.

  • Rond 00:42 uur onze tijd zei Trump hoe hij de $2 biljoen overheidsgeld wil besteden die de VS er economisch weer op moeten krijgen na de stilstand waar Covid-19 op dit moment toe dwingt: niet in een green deal, maar in het bouwen van betere wegen en betere voorzieningen voor het Amerikaanse volk. Dat is vermoedelijk een uitspraak met het oog op de komende verkiezingen. Het laat tevens zien dat hij banen wil creëren om het volk tevreden te stellen, maar SARS-CoV-2 niet ziet als een reden om de economie anders in te richten.


  • Op gedempte toon opende president Trump een persconferentie om toe te lichten dat de VS nog 30 extra dagen extra op slot blijven in de strijd tegen Covid-19. In een presentatie liet Witte Huis-expert Dr. Deborah Birx zien wat de effecten zouden zijn als de VS niets doen: 1,5 tot 2,2 miljoen doden. Met maatregelen zal dat aantal op ongeveer 10% daarvan uitkomen, maar nog altijd 100-240.000 doden. Dr. Anthony Fauci, de Amerikaanse Jaap van Dissel, en Dr. Deborah Birx, die de coronavirusreactie coördineert, zeiden voorafgaand aan de presentatie dat verschillende openbaar beschikbare studies hun eigen conclusies over het dodelijke effect van het virus bevestigen. Op vragen van journalisten antwoordden Fauci en Birx dat ze hopen het aantal doden onder 100-240.000 te kunnen brengen door de maatregelen; niettemin zeiden ze dat de VS voorbereid moeten zijn op zoveel doden. Trump leek onder de indruk en maakte tijdens de persconferentie niet de indruk het virus als een eenvoudig oplosbaar probleem te zien. Hij liet Birx, Fauci en zijn vice-president Mike Pence het woord doen en antwoordde pas tegen het einde van de persconferentie zelf op vragen. In tegenstelling tot eerdere uitspraken zei hij "het is geen griepje, het is iets gemeens". Op vragen naar tekorten aan mondkapjes zei hij dat mensen ook hun sjaal als mondkapje kunnen gebruiken.


  • De Volkskrant legt uit waarom in Duitsland zo weinig mensen lijken te overlijden gaan aan de gevolgen van Covid-19. Per miljoen inwoners eist het virus in Duitsland 7,7 slachtoffers. In Nederland zijn dat er 60. In Spanje zijn het er zelfs al 165. Maar nu de werkelijkheid: in Duitsland sloeg het virus later toe, zodat we daar meer kijken naar het begin van de curve. Daarnaast laat het land een verdunningseffect zien in de verhouding doden/besmettingen. Duitsland doet veel tests en registreert daardoor op die tests - met de nodige slechts milde positieve gevallen - in verhouding minder doden. Het land test wekelijks wordt zo’n half miljoen mensen (en kan dat omdat het land veel laboratoria heeft en zelf zijn eigen testmateriaal maakt); dat zijn er heel veel meer dan in andere Europese landen.

    In de Frankfurter Allgemeine Zeitung verscheen vandaag een artikel over de zogeheten asymptotische testdata die China tot op heden niet openbaar maakte. Het gaat om data over personen die wel getest en positief zijn bevonden, maar die geen last hadden van ziekteverschijnselen als gevolg van een infectie met SARS-CoV-2. China wordt ervan verdacht het aantal doden in de officiële statistieken met opzet te hebben gedrukt om het Westen te kunnen verwijten een potje te hebben gemaakt van de beheersing van het virus. Meer zicht op het aantal infecties maakt het mogelijk om een inschatting te maken van het reële aantal doden dat daarbij hoort.



  • Dit liveblog houden we al sinds 24 februari voor je bij. We pogen met dit liveblog koel de historie te verslaan van iets dat enerzijds getypeerd zou kunnen worden als een psychose en anderzijds van de maatregelen die een nieuwe virale infectie vereist. Dat doen we in omgekeerd chronologische volgorde.

    Wil je lezen wat er in de afgelopen periode gebeurde? Klik dan op de eerdere afleveringen die je hieronder vindt. De serie leest inmiddels als een spannend boek, waarvan de ontknoping ons nog lang in spanning zal houden. Lees het rustig achterwaarts en zie hoe onbezorgd het leven enkele weken geleden nog was. Hoe het zich zal ontwikkelen, gaat de toekomst leren. Blijf het volgen.

    Sinds 22 maart hebben we de lengte van het liveblog opgerekt, zodat we meerdere dagen op 1 pagina kunnen verzamelen. Hierboven zijn de updates vanaf 1 april verzameld.

    - 31 maart: klik hier
    - 30 maart: klik hier
    - 29 maart: klik hier
    - 28 maart: klik hier
    - 27 maart: klik hier
    - 26 maart: klik hier
    - 25 maart: klik hier
    - 24 maart: klik hier
    - 23 maart: klik hier
    - 22 maart: klik hier
    - 21 maart: klik hier
    - 20 maart: klik hier
    - 19 maart: klik hier
    - 18 maart: klik hier
    - 17 maart: klik hier
    - 16 maart: klik hier
    - 15 maart: klik hier
    - 14 maart: klik hier
    - 13 maart: klik hier
    - 12 maart: klik hier
    - 10 maart tot en met 11 maart: klik hier
    - 7 maart tot en met 9 maart: klik hier
    - 2 maart tot en met 6 maart: klik hier
    - 24 februari tot en met 1 maart: klik hier
Dit artikel afdrukken