Dinsdag 24 maart

  • The New Scientist besteedt aandacht aan een artikel van onderzoeker van Jeffrey Shaman van Columbia University (New York) en zijn collega's. Zij ontdekten dat SARS-CoV-2 zich voornamelijk heeft verspreid via mensen die niet of nauwelijks Covid-19 verschijnselen vertoonden. Van de infecties is 86% niet terug te voeren op een bekende bron. Om die reden heeft het zeer gemakkelijk infecterende virus zich vermoedelijk zo snel via velen en ongemerkt zodanig over de wereld kunnen verspreiden dat het inmiddels nagenoeg alomtegenwoordig is.

  • Vanaf middernacht is heel India in 'lockdown', om te beginnen voor 3 weken. Dat betekent dat 1,3 miljard mensen, een zesde van de wereldbevolking, verplicht binnen moeten blijven. Hoe het moet met de miljoenen dagloners, armen in de sloppenwijken en Indiërs zonder stromend water, is vooralsnog onbekend, schrijft de Volkskrant.

  • Wie nog eens gewoon wil weten hoe handen wassen echt moet en waarom zeep beter is dan alcoholhoudende gels; wie wil weten waarom je beter wel kunt wassen en de bescherming van je huid (de eerste beschermingslaag) even wat minder serieus moet nemen je doet tegen droge handen, kan terecht bij de Volkskrant.



  • Het calamiteitenfonds van Voedselbanken Nederland krijgt een subsidie van €4 miljoen als vangnet om de verstrekking van voedsel in stand te kunnen houden. Staatssecretaris Tamara van Ark (Sociale Zaken) en minister Carola Schouten (LNV) maken dat zojuist bekend. Van de 170 voedselbanken konden er 17 de afgelopen dagen geen voedsel meer uitdelen door tekorten aan personeel of aangevoerd voedsel. "Kwetsbare groepen moeten aan voedsel kunnen komen. Daarom waarborgen we als kabinet met deze financiële bijdrage het belangrijke werk van de voedselbank," aldus minister Schouten.

  • President Trump vindt de maatregelen tegen de verspreiding van SARS-CoV-2 maar niks. Hij wil dat de Amerikaanse economie met Pasen, medio april, weer op volle toeren draait. Dat zei Trump vandaag tijdens een vragensessie op Fox News. Trump slaat daarmee de waarschuwingen van deskundigen in de wind. Dr. Fauci, de Jaap van Dissel van de VS, leek zijn oren niet te kunnen geloven. De tot de Corona-uitbraak op volle toeren draaiende Amerikaanse economie moest hem zijn volgende presidentschap opleveren, maar zal door de bestrijding van Covid-19 minstens in een zware recessie zoniet in een depressie terecht komen. De gouverneur van New York wijst Trump terecht: hij moet niet zo ongeduldig zijn maar eerst de jonge en sterke mensen immuun laten worden. Pas daarna kan de economie weer aan de stoomfluit trekken. De gouverneur pleit als het ware voor de opbouw van groepsimmuniteit om daarna het gewone leven weer op te pakken.


  • In Italië zijn de voorbije 24 uur 743 personen overleden aan de gevolgen van het coronavirus. Dat is het tweede hoogste aantal op een dag tijd tot nu toe en opnieuw een stijging, nadat het land de voorbije twee dagen wat hoop had getankt met telkens een lager dodental. Er zijn nu in totaal 6.820 patiënten aan Covid-19 gestorven. Het aantal nieuwe besmettingen was eveneens groter dan gisteren. Premier Giuseppe Conte hoopt niettemin de strikte quarantainemaatregelen “heel binnenkort” al wat te kunnen versoepelen.
    In Nederland stegen zowel het aantal nieuwe infecties (811 vandaag tegen 545 gisteren) als het aantal nieuwe doden (63 vandaag tegen 34 gisteren). Het RIVM gaf vanmiddag aan (zie hieronder in het liveblog) dat de cijfers mogelijk een vertraging in de reportage laten zien, zodat niet meteen van een verergering van de situatie moet worden uitgegaan.


    • Bron: Worldometers

  • Het Nederlandse kabinet liet gisteravond weten dat het gewone leven niet al na 6 april weer terug zal komen. Ook in België wordt dat nu hardop gezegd: Knack citeert infectiologe en overheidsadviseur Erika Vlieghe: "Het gewone leven zal niet op 5 april herbeginnen." Veel experts geven al geruime tijd aan dat het nieuwe Coronavirus de samenleving nog maanden kon ontwrichten.

  • Het kabinet wil nog duidelijker communiceren dan het gisteren deed. Website magikhethuisverlaten.nl heeft er wat op gevonden.


  • De Nederlands viroloog Ab Osterhaus blijft in de media zeggen dat Nederland te lang heeft gewacht met de milde lockdown waartoe het kabinet gisteren uiteindelijk besloot. In de Vlaamse krant De Morgen zegt hij "België is een voorbeeld". Osterhaus vindt de maatregelen nog steeds te licht. En vooral nogal laat. "Ik denk dat er te lang geaarzeld is."

  • Voor wie afgelopen zondag Buitenhof gemist heeft, is het bekijken van de uitzending met Dick Heederik (milieu-epidemioloog, hoogleraar One Health Risk Analysis en voorzitter van Netherlands Cente for One Health) en Roel Coutinho (arts, microbioloog en voormalig directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding) aan te bevelen. Beide heren leggen uit dat een uitbraak van virussen die overslaan naar mensen van alle tijden is. Wel zou het zo kunnen zijn dat het in verbinding stellen van alle wilde milieu's met stedelijke concentraties door ons uitgebreide exploiterende gebruik van de natuur en ons gedrag, het aantal uitbraken dat een bedreiging kan vormen voor de mensheid als geheel is toegenomen. Tot slot van de uitzending zeggen beide geleerden dat mensen zullen moeten leren leven met dit type risico's die nu eenmaal bij het leven horen. Onze huidige samenleving - die gelooft in maak- en controleerbaarheid - heeft als voornaamste uitdaging weer te gaan begrijpen dat leven niet zo veilig is als we zijn gaan denken in de afgelopen decennia. Het leidt geen twijfel dat een dergelijk virus opnieuw zal optreden. We weten alleen niet wanneer.
    Ook bespreken de heren de intensieve gesloten veehouderij in stallen. Volgens Heederik is die feitelijk gezien veiliger dan het houden van dieren in open landbouwsystemen. Politiek maken we echter andere keuzen.



  • De ministers van financiën en centraal bankiers van zeven vooraanstaande industriële landen hebben beloofd om koste wat kost de wereldeconomie te laten herstellen en om banen, bedrijven en het financiële systeem te beschermen. Dit zei de Groep van Zeven (G7) dinsdag in een gezamenlijke verklaring.
    Door de mondiale coronapandemie wordt gevreesd voor een wereldwijde recessie. De G7-landen benadrukten dinsdag dat ze samen zullen werken om de economische impact van de virusuitbraak tegen te gaan. Verder riepen de landen, hoewel niet bij naam, Rusland en Saoedi-Arabië op hun prijzenoorlog op de oliemarkt te beëindigen.
    De G7 bestaat uit de Verenigde Staten, Canada, Verenigd Koninkrijk, Duitsland, Japan, Frankrijk en Italië, plus daarbij de Europese Unie. Dat meldt beleggen.nl. De Amsterdamse AEX stond tegen het einde van de beursdag ruim 7% in de plus. Ook de Amerikaanse beurzen staan duidelijk in de plus.

  • Jounalisten blijken net als boeren, dokters en vakkenvullers tot de essentiële beroepen te horen.


  • Minister Carola Schouten toont zich blij met de steun van de Europese Commissie voor de economie, maar mist specifieke aandacht voor de landbouw. In een brief aan de Tweede Kamer schrijft ze wat ze haar collega's in de andere lidstaten daarover morgen in een videovergadering zal vertellen.

    Schouten schrijft: Nederland beoordeelt het steunpakket van de Europese Commissie in het algemeen als positief. Maar er ontbreekt in de mededeling inderdaad aandacht voor de landbouw. Ik zal het voorzitterschap dan ook steunen in de oproep aan de Europese Commissie om in ieder geval maatregelen klaar te zetten om snel aanvullend te kunnen ingrijpen indien noodzakelijk. Vervolgens is het uiteraard wel van belang dat verzoeken om activering van die maatregelen voldoende onderbouwd zijn.
    De situatie in Nederland is zorgelijk in verschillende sectoren, waaronder sierteelt, aardappelen, zuivel, suiker, eenden, en visserij. Veel sectoren hebben te maken met plotselinge vraaguitval, dalende prijzen, transport- en logistieke problemen, en wegvallen van seizoenarbeiders. Zo heeft de sierteeltsector met dramatische dalingen in de omzetten te maken als gevolg van het wegvallen van belangrijke exportmarkten en ook binnenlandse vraaguitval. Hoewel dit niet een sector is waar op EU-niveau veel voor geregeld is, wil Nederland vanwege de urgente en grote problematiek de Europese Commissie vragen om te voorzien in maatregelen zoals die reeds bestaan voor de groenten- en fruitsector. Ik denk daarbij aan compensatie voor geleden schade zoals steun voor het doordraaien dan wel het uit de markt nemen van sierteeltproducten (vergoedingen voor niet-afgezette producten).

    Ook vanuit andere sectoren, zoals de aardappelsector, krijgen we de signalen dat de situatie zeer ernstig is. Ik zal nauwlettend in de gaten houden waar nog geen maatregelen zijn getroffen of daar noodzaak voor is om dit wel te doen, en dit ook aan de Europese Commissie vragen. Dit geldt ook voor de visserijsector, waar de markt voor horeca en retail in binnen-, en buitenland stagneert. In aanvulling op de eerder genoemde staatsteunmaatregelen zal ik pleiten om zowel opslag- en stilligsteun vanuit het Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij mogelijk te maken. Daarnaast wil ik de Commissie vragen te bekijken of ook de regels voor de uitvoering van het fonds zo kunnen worden versoepeld dat ondernemers de steun voor lopende projecten niet zien wegvallen.

    Ik onderzoek of en hoe we kunnen zorgen dat boeren met liquiditeitsproblemen veel eerder kunnen beschikken over de middelen die zij aan GLB-inkomenssteun kunnen verwachten en die zij gewoonlijk pas in december ontvangen.

    Verder zal ik de Commissie vragen om de lidstaten maximale flexibiliteit te geven om af te wijken van de vereisten onder de huidige EU-regels, zoals controles ter plaatse, waaraan niet kan worden voldaan door overmacht. Dat geldt ook voor het omgaan met onvolkomenheden in de aanvragen voor directe betalingen, voor zover boeren zich niet zoals gebruikelijk daarbij kunnen laten ondersteunen door bedrijfsadviseurs.

    Tenslotte zal ik aandacht vragen voor de situatie rond de binnengrenzen. Naast uitval van specifieke vraag wordt de marktverstoring in diverse sectoren versterkt door transportproblemen en problemen aan binnengrenzen. Een concreet voorbeeld hiervan is het belang van soepele en tijdige distributie van uitgangsmaterialen zoals zaaizaad en grondstoffen, voor voedselvoorziening en diervoer. Mede op aandringen van Nederland heeft de Commissie gisteren in een herzien richtsnoer voor de zogeheten ‘Green Lanes’ duidelijk gemaakt dat deze Green Lanes voor alle goederen gebruikt kunnen worden. Bovendien onderstreept de Commissie mede op ons verzoek het belang van soepele doorgang van vers voedsel, levende dieren, uitgangsmaterialen (incl. zaaizaad), grondstoffen en veevoer. Omdat het echter uiteindelijk om nationale competenties gaat, zal ik hier bij mijn Europese collega’s nogmaals aandacht voor vragen.
    Het pleidooi van de minister moet gezien worden tegen de achtergrond van het grote belang van de agrarische sector van Nederland. Nederland wordt door zijn exportposities harder getroffen dan andere landen op landbouwgebied.

  • Door een wet uit de jaren '50 dreigt de VS beademingsapparatuur te confisqueren. De druk op president Trump om die wet in te zetten,nam maandag fors toe vanwege het in razend tempo stijgende aantal Amerikaanse coronapatiënten. Dat meldt Het Parool. Juist Nederland heeft een beperkte capaciteit aan IC's met beademingsapparatuur.


  • De NOS brengt ervaringen van mensen die direct met Covid-19 te maken hebben.


  • De Coronacrisis heeft grote consequenties voor vele beroepen. Knack maakte een eerste reportage voor België: "De coronacrisis voor priesters, postbodes, begrafenisondernemers en vastgoedmakelaars: 'Dit is echt de hel'."

  • Stomme verbazing in Groot-Brittannië. Ondanks de gisteren door premier Johnson afgekondigde strenge maatregelen op het gebied van social distancing zaten de Britten vandaag hutje-mutje in de metro. De Telegraaf schrijft: "Als haringen in een ton. Zo vol waren de wagons van de Londense ondergrondse tijdens de ochtendspits. Bijna neus aan neus ondanks de ook in Groot-Brittannië geldende regels van ’sociale afstand’ vanwege het coronavirus."

  • De organisatie die in Italië de besmettingen met het coronavirus bijhoudt, denkt dat het aantal besmettingen in werkelijkheid tien keer hoger ligt dan officieel is vastgesteld. Daarmee zouden er ruim 640.000 besmettingen zijn in Italië.
    Alleen mensen die behandelingen in het ziekenhuis nodig hebben, worden in Italië nog getest op het virus, waardoor veel besmettingen onder de radar kunnen blijven. Volgens de laatste officiële telling zijn er 64.000 besmettingen in het land en zijn 6.077 mensen aan de gevolgen van het virus overleden. Dat meldt nu.nl.

  • Het RIVM meldt zojuist 811 nieuwe corona-positief geteste mensen in de afgelopen 24 uur, dat zijn er veel meer dan gisteren (545). Het totaal aantal besmettingsgevallen in Nederland staat nu op 5.560. In de afgelopen 24 uur zijn 63 mensen overleden aan de gevolgen van het coronavirus, ook dat zijn er meer dan gister (34). In Nederland zijn er nu 276 mensen overleden aan Covid-19.
    Gisteren werden veel minder nieuwe besmettingsgevallen en overleden patiënten gemeld dan vandaag. Daarover geeft het RIVM een verklaring: "Het aantal gemelde patiënten en overleden patiënten kan per dag verschillen om verschillende redenen. Zo zien we dat overleden patiënten niet altijd op dezelfde dag gemeld worden. Dat de aantallen per dag schommelen zegt nog niets over het effect van de maatregelen die sinds half maart ingesteld zijn. Naar verwachting zal dat effect pas eind deze week of begin volgende week te zien zijn."
    De Vlaamse krant De Morgen kopt naar aanleiding van dit nieuws "Snel stijgend aantal doden in Nederland".

  • De Olympische spelen worden met een jaar uitgesteld. De Japanse premier Shinzo Abe heeft Thomas Bach, de voorzitter van het IOC, om het uitstel gevraagd en Bach "stemde er 100% mee in", schrijft The New York Times. Japan heeft meer dan $10 miljard in de spelen geïnvesteerd. Dit weekend stelde het IOC nog de beslissing binnen 4 weken te nemen. Door de coronamaatregelen zijn kwalificatietoernooien, wedstrijden en trainingsfaciliteiten afgelast en gesloten. Atleten zitten thuis. Het is voor het eerst dat de Olympische Spelen om een andere reden dan oorlog niet gehouden worden. Eerder gingen de Spelen van 1916 niet door als een gevolg van de Eerste Wereldoorlog, in 1940 en 1944 werden de Winterspelen gecanceled omwille van de Tweede.

  • De inkoopmanagersindexen (PMI's) voor de Europese Unie, belangrijke graadmeters voor economische activiteit, hebben de grootste daling ooit doorgemaakt. Alle belangrijke noteringen komen onder de 50 uit, hetgeen een krimp betekent. De notering van dienstverlening daalt van 52.6 naar 28.4, het laagste niveau in 22 jaar. Productie lag met een notering van 39.5 in ruim tien jaar niet zo laag. Dat meldt nu.nl. Het Financieele Dagblad kopt Coronavirus haalt mondiaal economie onderuit.

  • Supermarkten en drogisterijen voeren met onmiddellijke ingang een deurbeleid in, meldt het FD Per klant moet 10 vierkante meter ruimte beschikbaar zijn. De maatregel volgt op de aanscherping van de regels die premier Rutte gisteren aankondigde. Voor de handhaving schakelen de supermarkten beveiligers in. Om te helpen vaststellen hoeveel klanten er tegelijk in de winkel mogen zijn, zullen supermarkten het aantal winkelwagentjes en mandjes beperken. Gebruik van een winkelwagentje is verplicht; zijn de wagentjes op, is de winkel vol, aldus het CBL.

  • De NOS meldt zojuist op basis van hun bronnen dat de centrale eindexamens voor middelbare scholieren worden afgelast. Deze zouden op 7 mei beginnen. De scholen zullen aan de hand van de schoolexamens bepalen of leerlingen geslaagd zijn voor hun diploma. Deze beslissing zou in lijn zijn met het dringende advies vanuit de grote onderwijsbonden en de koepel van scholen in het voortgezet onderwijs. Met de nieuwe maatregelen die maandagavond werden afgekondigd is het volgens hen niet mogelijk om de centrale examens op een veilige manier te organiseren. Ook de schoolexamens zouden moeten worden stilgelegd.


  • Miljoenen mondkapjes en de hulp van China`s medisch personeel, moet China helpen om haar gedeukte imago -als het land waar het coronavirus als eerste uitbrak- ten positieve te veranderen. China wil aantonen niet de oorzaak, maar de oplossing te van het probleem te zijn.
    De noodhulp die de Chinezen nu bieden, past daarnaast goed in de tactiek voor de langere termijn. Volgens Van der Putten (RTL nieuws) zoekt China al veel langer aansluiting met Europa voor handel en verdere samenwerking. "De coronacrisis komt dan natuurlijk erg ongelegen. Met die miljoenen mondkapjes wil China aantonen dat het een partner kan zijn in goede tijden, maar dus ook in slechte", volgens China-deskundige Frans-Paul van der Putten van Instituut Clingendael. Dat schrijft RTL.

  • António Guterres, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, roept op tot een onmiddellijke wapenstilstand in alle hoeken van de wereld. "Het is tijd om gewapende conflicten te stoppen en samen te focussen op onze echte levensstrijd: de strijd tegen Covid-19."  Het verschil tussen oorlog en vrede zou wel eens honderdduizenden doden meer of minder kunnen betekenen: "de meest kwetsbaren — vrouwen en kinderen, mensen met beperkingen, minderbedeelden en ontheemden — betalen de hoogste prijs. Vluchtelingen en andere ontheemden door gewelddadige conflicten zijn twee keer zo kwetsbaar" omdat in landen die door oorlog zijn verwoest, de gezondheidssystemen zijn ingestort. De Standaard brengt de volledige Nederlandstalige tekst van Guterres' opinie-artikel.

  • Verzwakte zieken en Covid-19 patiënten kunnen de Intensive Care 'blokkeren' voor mensen met overlevingskansen. Omdat ze zelf geen baat bij intensieve behandeling hebben, adviseert het Universitair Ziekenhuis Gent in een interne richtlijn zijn artsen over de opname van zwakke patiënten op intensieve zorg: de meest verzwakten worden niet meer opgenomen, of ze nu besmet zijn met Covid-19 of niet. Dat meldt De Morgen. In ziekenhuizen met IC-afdelingen zijn de afgelopen nieuwe triage protocollen opgesteld.

  • China zal de reisbeperkingen voor Wuhan en de omliggende regio vanaf 8 april opheffen. Dat meldden persbureaus AFP en Kyodo.
    Omdat Covid-19 vooral vanuit het buitenland China weer binnenkomt, neemt de hoofdstad Peking strenge maatregelen om reizigers tegen te houden die het land in willen. Iedereen die de hoofdstad binnenkomt en de afgelopen veertien dagen in een risicogebied is geweest moet verplicht in quarantaine en tests ondergaan.

  • Naast de zoektocht naar een vaccin tegen het coronavirus wordt er ook gekeken naar bestaande medicijnen. Groot onderzoek in de Nederlandse ziekenhuizen en op de intensive cares moet aantonen welke medicijnen mogelijk helpen tegen corona. Naar verwachting 600 Nederlandse Covid-19 patiënten doen daaraan mee in het kader van een Europees onderzoek. Dat meldt De Telegraaf in een uitgebreide reportage. Het onderzoek vindt plaats in een Europees kader. Vanuit Nederland doen mee het UMC Utrecht, zowel het Radboud Ziekenhuis als het Canisius in Nijmegen en in het LUMC in Leiden.
    Getest worden de nu al op de Intensive Care gebruikte combinatie ritonavir/lopinavir, het ebola-medicijn remdesivir, het antimalariamiddel hydroxychloroquine en ritonavir/lopinavir in combinatie met het MS-middel interferon-bèta. We weten nog niets, zegt UMC-professor Marc Bonten. Toch blijkt uit de reportage dat er artsen zijn die overwegen met name hydroxychloroquine (bekend onder de merknaam plaquenil) al preventief te gaan gebruiken; voor zichzelf en voor verplegend personeel.


    • Dit liveblog houden we al sinds 24 februari voor je bij. We pogen met dit liveblog koel de historie te verslaan van iets dat enerzijds getypeerd zou kunnen worden als een psychose en anderzijds van de maatregelen die een nieuwe virale infectie vereist. Dat doen we in omgekeerd chronologische volgorde.

    Wil je lezen wat er in de afgelopen periode gebeurde? Klik dan op de eerdere afleveringen die je hieronder vindt. De serie leest inmiddels als een spannend boek, waarvan de ontknoping ons nog lang in spanning zal houden. Lees het rustig achterwaarts en zie hoe onbezorgd het leven enkele weken geleden nog was. Hoe het zich zal ontwikkelen, gaat de toekomst leren. Blijf het volgen.

    - 23 maart: klik hier
    - 22 maart: klik hier
    - 21 maart: klik hier
    - 20 maart: klik hier
    - 19 maart: klik hier
    - 18 maart: klik hier
    - 17 maart: klik hier
    - 16 maart: klik hier
    - 15 maart: klik hier
    - 14 maart: klik hier
    - 13 maart: klik hier
    - 12 maart: klik hier
    - 10 maart tot en met 11 maart: klik hier
    - 7 maart tot en met 9 maart: klik hier
    - 2 maart tot en met 6 maart: klik hier
    - 24 februari tot en met 1 maart: klik hier
    Dit artikel afdrukken