Hier staan berichten van 31 maart, in omgekeerd chronologische volgorde.
Ga meteen door naar de meest recente liveblog en de reacties op de totale serie.

Dinsdag 31 maart

  • In een analyse van de reacties op minister Wopke Hoekstra's stellingname tégen speciale hulp (verhandelbare corona-leningen) voor de zuidelijke EU-landen schrijft de Volkskrant dat zijn opstelling Nederland duur zal komen komen te staan. De krant kopt 'Nederland toont te weinig Europese solidariteit.' Onze via Hoekstra getoonde "weinig empathische" opstelling jegens zuidelijke eurolanden, krijgen we "op ons brood". De diplomatie van de hardvochtigheid kent zijn grenzen voor een klein handelsland als Nederland, denkt de Volkskrant.

  • The New York Times brengt een lang artikel over het falen van het Chinese medische systeem dat na de SARS-uitbraak in 2002/3 had moeten zorgen voor een early warning om snel tegen kwaadaardige virussen te kunnen optreden. Het systeem - een centrale registratie van ongewone ziekteverschijnselen - werkte wel degelijk, maar de lokale ziekenhuizen stuurden de data naar de autoriteiten in Wuhan. Die hielden het slechte nieuws liever verborgen voor Beijing en voorkwamen dat de gegevens bij de centrale overheid terecht kwamen. Zou dat wel gebeurd zijn, dan had mogelijk de uitbraak tot een derde van zijn omvang beperkt kunnen blijven. Door klokkenluiders werd Beijing toch geïnformeerd en daarop trad het centrale gezag direct op. Dokter Ai Fen van het Wuhan Central Hospital zag al in december gevallen van wat we nu Covid-19 noemen. Hij zegt in de krant: "Ik vraag mezelf voortdurend wat er gebeurd zou zijn, als ik de tijd terug zou kunnen draaien." China’s leader Xi Jinping probeerde de aandacht van de gemaakte fouten af te leiden door de doortastende manier van crisisbeheersing. Ondanks het succes van de crisisbestrijding, is het nu verwijtbaar nieuws geworden.

  • Door de uitbraak van het coronavirus blijven hartpatiënten massaal weg uit het ziekenhuis, schrijft RTL. Ze mijden ook een bezoek aan de huisarts, tot grote zorgen van cardiologen. "In het kielzog van de coronacrisis kan een volgende golf aan overlijdens ontstaan", zegt een cardioloog


  • De VVD wint in de nieuwste Peilingwijzer stevig. De partij van premier Rutte staat nu op 32 tot 36 Tweede Kamerzetels, 6 meer dan twee maanden geleden. Peilingbureaus meten een direct verband met het optreden van Rutte in de coronacrisis, dat ook door niet-VVD'ers wordt gewaardeerd. Het Forum voor Democratie verliest fors (-5). Dat meldt de NOS.


  • En wat is nu precies dat SARS-CoV-19 virus dat de wereld zo in z'n greep houdt ook alweer? Prof. Eric Snijder van de universiteit van Leiden legt het uit.


  • Minister de Jonge laat weten dat het kabinet de capaciteit voor pos/neg Covid-19 tests gaat opvoeren: van 4.000 testen per dag naar 17.000 en zelfs 29.000. Dat staat los van de serologische tests op immuniteit (voor mensen die niet meer ziek kunnen worden, zoals experts nu verwachten). Daar is Feike Sijbesma mee bezig; hij komt volgende week maandag met een advies.

  • Minister Hugo de Jonge wijst erop dat het realiseren van 2.400 IC-bedden topprioriteit heeft; op dit moment zouden al 1.900 bedden beschikbaar zijn (750 meer dan de standaardcapaciteit in Nederland). Daarnaast worden zorgcentra ingericht voor mensen die niet het ziekenhuis in hoeven, maar wel verzorging nodig hebben.


  • Premier Rutte deelt een groot compliment uit aan alle Nederlanders: dank voor het aanpassingsvermogen, de zelfdiscipline en het improvatievermogen van ouders, scholen, supermarkten en winkels, ondernemers, en vooral: de mensen in de zorg. "Ik zeg tegen ons allemaal: we gaan door een van de zwaarste periodes buiten oorlogstijd. In een volwassen democratie als Nederland kun je het alleen met z'n allen doen. In dit trotse democratische land zien we allemaal dat dit nodig is en we snappen het. Het is de enige manier, we kunnen dit alleen met z'n allen doen."

  • Het kabinet verlengt de 'intelligente lockdown' van 6 april tot 28 april. Dat betekent dat alle bestaande regelingen worden verlengd. Premier Rutte constateert dat Nederland zich aan de regels houdt, maar moet begrijpen dat na 28 april het normale leven nog niet compleet zal hernemen; het is zelfs "goed mogelijk dat we ook na 28 april op dit niveau door moeten." Daarom raadt Rutte Nederlanders af om een vakantie te plannen voor de meivakantie.


  • Na de oproep van premier Rutte op 12 maart om thuis te blijven, sloeg Nederland aan het klussen. In het weekeinde na de persconferentie stroomden de bouwmarkten vol. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek draaiden bouwmarkten in de derde week van maart ruim 50 procent meer omzet dan een jaar eerder. De omzet was zelfs 6 procent hoger dan de week van Hemelvaartsdag, doorgaans de week waarin Nederlanders massaal naar bouwmarkten gaan.

    Volgens Intergamma (de organisatie achter Gamma en Karwei) normaliseert de drukte zich. Toch blijven de ruim 300 winkels van Gamma en Karwei op Eerste Paasdag dicht, ook om het personeel rust te gunnen. ‘We willen ons personeel een dag rust gunnen en een signaal afgeven aan de samenleving dat wij grote drukte in onze winkels zoveel mogelijk willen vermijden’, zegt een woordvoerder. Ook Praxis en Hornbach zijn Eerste Paasdag gesloten.

  • De Amsterdamse beurs sloot vandaag hoger. De AEX won 1,6 procent. Volgens beleggingsadviseur Rein Schutte van Noesis Capital Management kwamen de groene koersen vandaag als een verrassing. "In de afgelopen weken begonnen beurzen doorgaans de week fors lager. Beleggers proberen wat over de huidige malaise heen te kijken met de hoop op een sneller herstel van de economie dan waar veel doemdenkers op rekenen." De Amerikaanse aandelenbeurzen doken daarentegen in het rood door aanhoudende zorgen over het coronavirus. De toonaangevende S&P 500 index noteerde 1,2 procent lager, de Dow Jones-index verloor 1,1 procent en technologiebeurs Nasdaq werd 0,7 procent lichter. Voor de maand maart ligt de Dow Jones-index op koers voor een verlies van 13 procent en de Nasdaq op een daling van 10 procent. De Dow Jones-index stevent bovendien af op het slechtste kwartaal ooit, met een daling van 23 procent. De S&P500 deed het sinds het begin van het jaar niet veel beter met een verlies van 20 procent. Dat schrijft beleggen.nl.

  • Woedend waren ze: burgemeesters en gouverneurs uit Noord-Italië gaven Nederland een forse uitbrander in een advertentie in de gezaghebbende Duitse krant Frankfurter Algemeine Zeitung. Ze waren laaiend dat Nederland zich openlijk en nadrukkelijk verzette tegen de invoering van tijdelijke euro-obligaties (of 'coronabonds') om de coronacrisis te bestrijden. Te laat natuurlijk, want de schade is allang gebeurd, maar minister van Financiën Wopke Hoekstra trokt vandaag het boetekleed aan over zijn de Nederlandse opstelling in het Europese overleg. Namens Nederland onthield hij steun aan de zwaar door Covid-19 getroffen landen Spanje en Italië. Voor de RTL-camera zegt hij 'te weinig empathisch' te zijn geweest. Hij vindt, zegt hij nu in een heel andere toon, een beroep op solidariteit vindt hij "logisch". Niettemin maakt hij het voorbehoud dat de steun "op een verstandige en redelijke manier" moet worden gerealiseerd. Hij blijft gezamenlijke schulduitgifte zeer beslist afwijzen en noemt dat "de oplossing voor een probleem dat niet bestaat." Dat meldt het Financieele Dagblad.

    "Juist in deze crisis is een constructieve opstelling van Nederland in Europa nodig. Nu moeten we onderdeel zijn van de oplossing en niet voor tweespalt zorgen." Arnoud Boot, hoogleraar ondernemingsfinanciering en financiële markten van de UvA, noemt dit de achtergrond voor de open brief (de Volkskrant) die 60 economen op zijn initiatief vandaag aan het kabinet hebben gericht en gezamenlijk ondertekend. De brief is een pleidooi voor een solidaire opstelling van Nederland met landen als Italië, Spanje en Portugal.


  • De Britse tak van farmabedrijf Accord stelt 2 miljoen tabletten hydroxychloroquine (en 2 miljoen placebotabletten) beschikbaar voor een internationale Covid-19-trial met 40.000 zorgverleners die coronapatiënten verplegen. Van hydroxychloroquine wordt vermoed dat het de symptomen van Covid-19 kan verminderen of voorkomen door de vermenigvuldiging van het virus af te remmen. Het onderzoek, COPCOV genaamd, wordt geleid door onderzoekers van de universiteit van Oxford en gaat binnenkort van start. Accord Europe is onderdeel van het Indiase Intas, het grootste niet beursgenoteerde farmaceutische bedrijf ter wereld. 

  • In Turkmenistan is het dragen van mondkapjes verboden. Ook nergens voor nodig want het coronavirus komt in het land niet voor, volgens het regime. Dus hoeven de Turkmenen er ook niets over te weten. De politie zou zelfs mensen die het over de pandemie hebben arresteren, schrijft de Britse Independent op basis van de onafhankelijke nieuwsbron Turkmenistan Chronicle. Toch gelden er in het land preventieve maatregelen, zoals temperatuurcontroles op grenzen en stations en beperking van het reisverkeer. Ook zou de regering bezig zijn met maatregelen om Turkmenen uit het buitenland te repatriëren. Het autoritaire regime van Turkmenistan, met president Gurbanguly Berdymukammedov aan het hoofd, houdt de media onder streng staatstoezicht. Journalisten komen het land niet in.

  • In Noord-Korea is nog geen enkele geval van Covid-19 besmetting vastgesteld. Maar hoe betrouwbaar is dat gegeven, vraagt de New York Times zich af. Het land was een van de eerste dat strenge maatregelen doorvoerde, zoals sluiten van de grenzen met China (in januari al), smokkel aanpakken en het in verplichte quarantaine brengen van alle diplomaten in de hoofdstad. Maar met name het zorgstelsel is kwetsbaar - eerder deze maand vroeg Noord-Korea de wereld om hulpmiddelen tegen het virus - dus kan het ook zijn dat er letterlijk nog niet één geval ontdekt is. Zolang Noord-Korea niet op Covid-19 kán testen omdat er geen testmateriaal is, kan het land volhouden geen besmettingen geconstateerd te hebben. 


  • Eind deze week zullen alle ruim 100 ziekenhuizen in Nederland aangesloten zijn op één computersysteem dat in real time het aantal vrije bedden laat zien. Dat was tot op heden nog niet het geval: ziekenhuizen gaven via verschillende website handmatig hun beddencapaciteit door. Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding grijpt daar nu op in: "het besluit om dit systeem te gebruiken staat vast en kan niet vrijblijvend zijn", staat in de brief.  Dat moet het mogelijk maken coronapatiënten beter over het land te spreiden zonder dat ziekenhuizen moeten rondbellen of met stapel papierwerk zitten, Behalve beddencapaciteit haalt het nieuwe systeem ook gegevens op over personeelsaantallen en doorlooptijd van patiënten. Ziekenhuizen kunnen handmatig hun Eerste Hulp-afdeling 'op slot' zetten of bedden specifiek labelen, aldus de NOS. 

  • Chemo uitgesteld, transplantatie afgeblazen: in de ziekenhuizen voltrekt zich een schaduwcrisis, kopt de Volkskrant. Sinds de coronacrisis leveren ziekenhuizen alleen nog acute zorg aan niet-coronapatiënten. Maar dat betekent dat ook veel behandelingen en operaties niet doorgaan die voor patiënten van levensbelang zijn. Die patiënten voelen zich de dupe van de focus op corona. De Coronacrisis vraagt alle aandacht voor één groep en vergeet de 'gewone' patiënten. De crisis vergeet ook de ontwrichting van de samenleving door economische stagnatie. Zie ons liveblog van gisteren en de opmerkingen van de Gentse viroloog Bruno Verhasselt hieronder. Meer en meer komen nu de geluiden op: zijn samenleving en bestuur zich bewust van de consequenties van het inzetten op SARS-CoV-2 als volksvijand nr 1 te bestempelen.


  • In de afgelopen 24 uur zijn er bij het RIVM 722 nieuwe positieve besmettingsgevallen met het coronavirus gemeld. Dat zijn er opnieuw meer dan gisteren. Ook zijn er 175 doden gemeld. Dat brengt het aantal sterfgevallen als gevolg van Covid-19 op 1039. Volgens de cijfers van het RIVM zijn er 4.712 mensen opgenomen (geweest) in een ziekenhuis. Het maakt duidelijk dat de piek in de ziekenhuiscapaciteit een steeds waarschijnlijker realiteit wordt.

  • Vanaf maandag kunnen ondernemers die door de coronacrisis worden geraakt, zich bij het UVW melden. Het nieuwe noodloket vervangt de eerdere regeling van werktijdverkorting, waar zich al 'tienduizenden ondernemers' hadden gemeld, schrijft de Telegraaf. Minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken presenteerde vandaag de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid, voor alle bedrijven die hun omzet door de virusuitbraak drie maanden met meer dan 20% zien dalen (met terugwerkende kracht tot 1 maart). De overheid neemt tot maximaal 90% van de loonkosten over. Binnen 2 tot 4 weken na de aanvraag wil het UWV 80% van de verwachte compensatie als voorschot uitkeren. Koolmees riep daarnaast mensen vooral op "zelf de muziekschool, sportschool en schoonmaker te blijven betalen. Zo moet de maatregel helpen om de economie ook verder te stutten."
    Het economisch steunpakket, opgesteld door de ministeries van Economische Zaken, Financiën en Sociale Zaken, omvat verder een opslag van 30% voor werkgeverslasten (opbouw van het vakantiegeld, pensioen en de werkgeverspremies), bijstand voor getroffen zelfstandigen, uitstel van belastingbetalingen en een bedrag van €4.000 euro voor sommige ondernemers.

  • Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie verspreidt het coronavirus zich toch echt door hoest- en niesdruppeltjes en direct contact, en 'hangt' het niet in de lucht. De officiële uitspraak leidde tot kritiek van verschillende virologen. Ook De Standaard vraagt het zich vandaag af. De Amerikaanse site NPR vroeg om nadere uitleg. "We zien gewoon nog geen bewijs voor een andere verspreidingsroute," zegt dr. Hanan Balkhy, assistant director-general voor antimicrobial resistance bij de WHO. "Alle besmettingen gebeuren waar mensen 'mixen en mengen'. Ze zijn dicht bij elkaar. Dat wijst niet op overdracht omdat het in de lucht hangt." De WHO wijst andere studies of opvattingen niet bij voorbaat af, maar gaat uit van het bewijs tot nu toe en de ervaring met de overdracht van eerdere coronavirussen; die verspreidden zich ook door druppeltjes.

  • "Wij moeten nu niet afwachten maar problemen oplossen", zegt IC-arts Diederik Gommers in Trouw. Op de ic’s neemt de druk toe. "Er zijn ziekenhuizen die ramvol liggen. Waar patiënten buiten de IC liggen, zoals in operatiekamers en uitslaapkamers." Trouw brengt een reportage met de voorman van de Nederlandse intensivisten over de topdrukte die Nederlandse ziekenhuizen deze week verwachten. “De kritische grens van wat intensive-careafdelingen aankunnen is in zicht”, zegt Gommers. Zondag aanstaande moeten er 2.400 IC-bedden. Op dit moment zijn er circa 1.600 IC-bedden, waaronder zo’n 500 voor mensen met een hersenbloeding, een hartinfarct of slachtoffers van een auto-ongeluk. Gisteravond lagen er rond de 1.050 coronapatiënten op Nederlandse IC's.

  • Bezoekers van coronapatiënten in Medisch Spectrum Twente (MST) in Enschede hoeven geen beschermende kleding te dragen. Dat is in contrast met andere ziekenhuizen waar ze op z’n minst een neusmondkapje moeten hebben. Het ZGT in Almelo verbiedt bezoek aan coronapatiënten vrijwel volledig. Tubantia signaleert totaal verschillende bezoekprotocollen in verschillende ziekenhuizen in de Achterhoek en Twente, wat leidt tot de vraag hoe geïnformeerd en wetenschappelijk medische protocollen zijn.

  • De Standaard sprak met de Gentse viroloog Bruno Verhasselt (UZG). Hij klinkt realistisch over SARS-CoV-2: het virus is geen vijand omdat het te klein en snel (iedere 8 uur reproduceert het zich) is om het te bestrijden, het zal om ons heen blijven bestaan en zorgen voor een natuurlijke selectie waar vooral zwakkeren aan zullen overlijden (hoewel ook wat jongeren). Uiteindelijk verwacht hij een extra sterfte van 1 en 2%. Hij vreest vooral gevolgen die de coronacrisis heeft in de vorm van gebrek aan zorg voor 'gewone' patiënten en de maatschappelijke ontwrichtingen waar lockdowns van vele weken te zullen leiden.

  • Volgens de Amerikaanse president Donald Trump van Verenigde Staten is er in de VS allang ('for weeks') geen probleem meer met voldoende Covid-19 tests, hoewel de gouverneurs van de afzonderlijke staten dat ontkennen volgens The New York Times. Tijdens een toespraak zei de president dat inmiddels meer dan één miljoen Amerikanen zijn getest op het coronavirus. Volgens Trump kan het land per dag ongeveer 100.000 testen doen. Ook zou er helemaal geen probleem meer zijn met beademingsapparatuur en wil Trump die zelfs exporteren naar de EU.

  • De Duitse Stadt Jena wil komende week het dragen van gezichtsmaskers in het openbaar verplicht stellen. Het masker met de mond en neus bedekken. De verplichting gaat gelden op straat in de stad, voor winkelend publiek en in openbare gebouwen. De verplichting volgt op advies van infectieziektendeskundigen. Een sjaal of doek mag ook, zegt de site van de stad. Dat meldt Der Tagesspiegel.

  • In verschillende media duikt steeds de analyse op dat corona staten, dat wil zeggen hun leiders autoritaire macht heeft, die regeringsleiders ook pakken (Hongarije, Israël, Thailand, Bolivia, de Filipijnen). Gisteren was het de beurt aan The New York Times. De krant citeert Fionnuala Ni Aolain, de Special Rapporteur on counterterrorism and human rights van de VN die zegt dat de Covid-19 epidemie gemakkelijk kan leiden tot een autoritaire epidemie.


  • Oostenrijk verplicht winkelende klanten in supermarkten om gezichtsmaskers te dragen om de nog te snelle verspreiding van SARS-CopV-2 te vertragen. Dat maakte bondskanselier Sebastian Kurz maandag. Oostenrijk sloot al eerder scholen, restaurants, theaters en andere plekken waar mensen bij elkaar komen, inclusief niet-essentiële winkels. De bevolking moet zoveel mogelijk thuisblijven en van huis uit werken.


    • Dit liveblog houden we al sinds 24 februari voor je bij. We pogen met dit liveblog koel de historie te verslaan van iets dat enerzijds getypeerd zou kunnen worden als een psychose en anderzijds van de maatregelen die een nieuwe virale infectie vereist. Dat doen we in omgekeerd chronologische volgorde.

    Wil je lezen wat er in de afgelopen periode gebeurde? Klik dan op de eerdere afleveringen die je hieronder vindt. De serie leest inmiddels als een spannend boek, waarvan de ontknoping ons nog lang in spanning zal houden. Lees het rustig achterwaarts en zie hoe onbezorgd het leven enkele weken geleden nog was. Hoe het zich zal ontwikkelen, gaat de toekomst leren. Blijf het volgen.

    - 30 maart: klik hier
    - 29 maart: klik hier
    - 28 maart: klik hier
    - 27 maart: klik hier
    - 26 maart: klik hier
    - 25 maart: klik hier
    - 24 maart: klik hier
    - 23 maart: klik hier
    - 22 maart: klik hier
    - 21 maart: klik hier
    - 20 maart: klik hier
    - 19 maart: klik hier
    - 18 maart: klik hier
    - 17 maart: klik hier
    - 16 maart: klik hier
    - 15 maart: klik hier
    - 14 maart: klik hier
    - 13 maart: klik hier
    - 12 maart: klik hier
    - 10 maart tot en met 11 maart: klik hier
    - 7 maart tot en met 9 maart: klik hier
    - 2 maart tot en met 6 maart: klik hier
    - 24 februari tot en met 1 maart: klik hier
    Dit artikel afdrukken