Morgen stemt de milieucommissie van het Europarlement over de Natuurherstelwet. De wet wordt in conservatieve kringen gevreesd. Brussel zou er de ruimte mee krijgen om de lidstaten een natuurvisie op te leggen die nog zwaarder weegt dan de Vogel- en Habitatrichtlijn die Nederland nu al 4 jaar in de stikstofcrisis gevangen houdt. De Europese Volkspartij (de Europese variant van ons CDA) kwam tegen de wet in het geweer. In het Europese Parlement is al twee keer tegengestemd. De stemming morgen is van belang voor het oordeel van de milieuministers van de lidstaten. Zij komen op 20 juni bij elkaar om hun definitieve keuze te maken. Minister Van der Wal heeft al gezegd niet tegen te zullen stemmen nu de wet is afgezwakt door tussenkomst van Zweden, op dit moment voorzitter van de EU.
EU-voorzitter Zweden liet weten dat in de Brusselse burelen aan versoepeling van de Nature Restoration Law wordt gewerkt. De Nederlandse Natuurminister Christianne van der Wal vroeg om een inspanningsverplichting in plaats van een resultaatsverplichting en lijkt die juridisch binnen te kunnen halen. Verder heeft de Europese Commissie laten weten dat de vernatting van veenweidegebied over grotere gebieden kan worden uitgerold. Het voorstel om 10% van de landbouwgrond in te vullen met landschapselementen wordt geen verplichting, maar een streven dat voor ieder land verschillend zal zijn.
De bouw van woonwijken en wegenaanleg – projecten van overwegend publiek belang – kan doorgaan, zelfs als die schadelijk zijn voor de natuurgebieden. Die mogelijkheid bestaat in geval er geen alternatieve mogelijkheden zijn.
Sloop door rechts
Het zijn tegemoetkomingen die de Eurocommissarissen Timmermans en Sinckevičius doen om nog binnen hun ambtstermijn de milieucommissie in het Europees Parlement over de streep te trekken. Lukt dit niet, dan verbleken de natuur- en vergroeningsplannen van de zittende Commissie. In de NRC beklaagde Timmermans zich over de pauzeknop die de Franse president Macron indrukte en waar de Vlaamse premier De Croo al snel op inhaakte. In Knack laat Timmermans weten dat hij niet voor extreme plannen is gegaan. Zijn beleid, zegt hij, is gebaseerd op feiten en daarom logisch. Timmermans vreest dat radicaal rechts de natuur juist zal gaan afbreken.
Niettemin blijft het verslechteringsverbod buiten Natura 2000-gebieden in de wet, weet De Tijd. Het zit eigenlijk zo. In het oorspronkelijk voorstel stond dat de natuur niet mocht verslechteren. Het Zweedse voorzitterschap heeft daarvan gemaakt dat de natuur niet significant mag verslechteren. Voor het gerecht kan lang over wat significant is, worden gevochten. Met een Europese verordening die rechtstreeks invloed zou hebben op de vergunningverlening spreekt de Vlaamse milieuminister Zuhal Demir dan ook van "onnodige juridische risico's". Een voorbeeld daarvan is de afgelopen maandag geopende regeling voor de uitkoop van piekbelasters onder boeren. Wie een piekbelaster is, is niet vast te stellen zei het RIVM, de beheerder van het model. Toch wijst de overheid hen aan met datzelfde model. Zelfs boeren ondergaan het inmiddels maar, na jarenlange discussie (met name ook op Foodlog door Nico Gerrits) over de zin en onzin van de rekenregels die via het model kracht van wet hebben gekregen.
In Straatsburg stemt de milieucommissie donderdag in de laatste stemming vanuit het Europese Parlement over de wet, nadat die eerder werd afgewezen door de landbouw- en visserijcommissies. Op 20 juni komen de Natuur- en milieuministers van de Europese Raad bijeen om hun ja, nee of tenzij te bepalen. Minister Van der Wal heeft in het Financieele Dagblad al laten weten niet tegen te zullen stemmen nu de wet door tussenkomst van Zweden conform haar wensen is aangepast.
Verordening in plaats van richtlijn
Het Vlaamse Europarlementslid Sarah Matthieu (Groenen) schreef een opinie in De Standaard onder de titel Uit angst voor meer Europese wetgeving verliezen we de natuur. Ze roept haar collega's in het parlement op voor de wet te stemmen omdat er anders lange tijd niets zal gebeuren aan de wet die volgens haar en de Commissie de missing link is in het klimaatbeleid. Zonder een goed functionerende natuurlijke ruimte tussen en rond de bebouwde en voor landbouw gebruikte gebieden, worden klimaateffecten versterkt cq. hebben maatregelen om koolstofemissies te reduceren onvoldoende effect. Daar komt bij dat natuur koolstof langdurig kan vangen en vastleggen. Dat zijn allemaal valide argumenten waar niemand het mee oneens hoeft te zijn. Zelfs zestig grote bedrijven, waaronder de grote bosgebruiker Ikea (hout voor meubels) en Unilever (palmolie, maar van buiten de EU), scharen zich achter de wet.
Als zelfs grote bedrijven voor zijn, waarom dan angst voor de wet? Het gaat om een verordening. De Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR) is door Nederland vertaald in eigen wetgeving die moet voldoen aan de richtlijn van de EC. Een richtlijn laat een lidstaat vrij in de precieze invulling ervan in de eigen wetgeving. Een verordening is een wet die Brussel de directe macht geeft om zich met details in een lidstaat te bemoeien. Den Haag staat democratisch buiten spel, want de Nederlandse wetgever heeft er geen invloed meer op.
Nederland heeft de rest van de Europese landen laten zien hoe de VHR kon uitpakken. Het land verkeert inmiddels al meer dan 4 jaar in een permanente stikstofcrisis. BBB - één grote proteststem tegen bestuurlijk falen, op stikstof én ander terrein - kwam op en werd in één klap de grootste partij met een soort reversed takeover van belangrijke delen van het CDA en de VVD in het oosten van het land. Dat lot vrezen ook de andere gevestigde middenpartijen in de EU. Zo ontstaat een Europa dat net als Nederland een links en een rechts blok krijgt, waarvan de vraag is of ze tot gezamenlijke politieke besluitvorming kunnen komen. Kunnen ze dat niet, dan is Europa verlamd terwijl het voor heel grote vraagstukken staat, zoals haar geopolitieke en militaire positie in de wereld en migratie en klimaatadaptie.
Win een prijs of krijg een boete
Waar gaat het mis? Op vertrouwen.
Het feit dat er een wet in plaats van een richtlijn is voorgesteld, laat zien dat de Commissie wil doorpakken omdat ze de lidstaten onvoldoende vertrouwt en daarom een stevige stok achter de deur wil hebben. Het antwoord van het publiek en inmiddels ook de politiek terug is eenzelfde wantrouwen. Kwalijk is dat het stolt in polarisatie zodat het politieke gesprek - de kunst van het komen tot een vergelijk tussen andersdenkenden die toch een samenleving willen vormen - onmogelijk wordt.
Onlangs citeerde Volkskrantcolumnist Martin Sommer de Franse socioloog-historicus Pierre Rosanvallon die opmerkte dat overheden van bovenaf leiden zonder het volk dat hen gekozen heeft nog te willen horen of aanvoelen. Zo'n samenleving klapt uit elkaar van wantrouwen. De overheid verjuridiseert de inspanning van een transformatie waar positieve energie voor nodig is en bereikt het omgekeerde van wat ze wil.
Hoe kom je daar doorheen? Wat Rosanvallon betreft is er een tegen-democratie nodig. Die valt heel constructief te realiseren. Ik heb een voorstel: bepaal samen in de verschillende regio's die een logische landschappelijke eenheid vormen hoe we het daar mooier en biodiverser kunnen maken. Doe het niet met een wet, maar met 100 hoofdprijzen van een flink bedrag en 200 tweede prijzen. Wie er niet uitkwam, mag meedingen naar de volgende ronde van prijzen. En ga zo verder tot de helft loopt. De wil om enthousiast mee te doen zal gaandeweg toenemen. Wie niet meedoet, krijgt een forse boete in geld wegens niet-inspanning en een plan opgelegd. Maar dat pas na de derde of vierde ronde, als iedereen inmiddels heeft ontdekt dat je niet alleen moet maar ook mag woekeren met je talenten, dat je dat samen moet doen en dan nog kunt winnen ook.
Zou je zo vertrouwen kunnen herstellen en enthousiasme kweken voor natuurherstel? Schiet eens op dit idee.
NB: dit idee is gebaseerd op ideeën van de ontwikkelingseconoom en Nobelprijswinnaar Michael Kremer.
Dit artikel afdrukken
De bouw van woonwijken en wegenaanleg – projecten van overwegend publiek belang – kan doorgaan, zelfs als die schadelijk zijn voor de natuurgebieden. Die mogelijkheid bestaat in geval er geen alternatieve mogelijkheden zijn.
Sloop door rechts
Het zijn tegemoetkomingen die de Eurocommissarissen Timmermans en Sinckevičius doen om nog binnen hun ambtstermijn de milieucommissie in het Europees Parlement over de streep te trekken. Lukt dit niet, dan verbleken de natuur- en vergroeningsplannen van de zittende Commissie. In de NRC beklaagde Timmermans zich over de pauzeknop die de Franse president Macron indrukte en waar de Vlaamse premier De Croo al snel op inhaakte. In Knack laat Timmermans weten dat hij niet voor extreme plannen is gegaan. Zijn beleid, zegt hij, is gebaseerd op feiten en daarom logisch. Timmermans vreest dat radicaal rechts de natuur juist zal gaan afbreken.
Niettemin blijft het verslechteringsverbod buiten Natura 2000-gebieden in de wet, weet De Tijd. Het zit eigenlijk zo. In het oorspronkelijk voorstel stond dat de natuur niet mocht verslechteren. Het Zweedse voorzitterschap heeft daarvan gemaakt dat de natuur niet significant mag verslechteren. Voor het gerecht kan lang over wat significant is, worden gevochten. Met een Europese verordening die rechtstreeks invloed zou hebben op de vergunningverlening spreekt de Vlaamse milieuminister Zuhal Demir dan ook van "onnodige juridische risico's". Een voorbeeld daarvan is de afgelopen maandag geopende regeling voor de uitkoop van piekbelasters onder boeren. Wie een piekbelaster is, is niet vast te stellen zei het RIVM, de beheerder van het model. Toch wijst de overheid hen aan met datzelfde model. Zelfs boeren ondergaan het inmiddels maar, na jarenlange discussie (met name ook op Foodlog door Nico Gerrits) over de zin en onzin van de rekenregels die via het model kracht van wet hebben gekregen.
In Straatsburg stemt de milieucommissie donderdag in de laatste stemming vanuit het Europese Parlement over de wet, nadat die eerder werd afgewezen door de landbouw- en visserijcommissies. Op 20 juni komen de Natuur- en milieuministers van de Europese Raad bijeen om hun ja, nee of tenzij te bepalen. Minister Van der Wal heeft in het Financieele Dagblad al laten weten niet tegen te zullen stemmen nu de wet door tussenkomst van Zweden conform haar wensen is aangepast.
Verordening in plaats van richtlijn
Het Vlaamse Europarlementslid Sarah Matthieu (Groenen) schreef een opinie in De Standaard onder de titel Uit angst voor meer Europese wetgeving verliezen we de natuur. Ze roept haar collega's in het parlement op voor de wet te stemmen omdat er anders lange tijd niets zal gebeuren aan de wet die volgens haar en de Commissie de missing link is in het klimaatbeleid. Zonder een goed functionerende natuurlijke ruimte tussen en rond de bebouwde en voor landbouw gebruikte gebieden, worden klimaateffecten versterkt cq. hebben maatregelen om koolstofemissies te reduceren onvoldoende effect. Daar komt bij dat natuur koolstof langdurig kan vangen en vastleggen. Dat zijn allemaal valide argumenten waar niemand het mee oneens hoeft te zijn. Zelfs zestig grote bedrijven, waaronder de grote bosgebruiker Ikea (hout voor meubels) en Unilever (palmolie, maar van buiten de EU), scharen zich achter de wet.
Als zelfs grote bedrijven voor zijn, waarom dan angst voor de wet? Het gaat om een verordening. De Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR) is door Nederland vertaald in eigen wetgeving die moet voldoen aan de richtlijn van de EC. Een richtlijn laat een lidstaat vrij in de precieze invulling ervan in de eigen wetgeving. Een verordening is een wet die Brussel de directe macht geeft om zich met details in een lidstaat te bemoeien. Den Haag staat democratisch buiten spel, want de Nederlandse wetgever heeft er geen invloed meer op.
Nederland heeft de rest van de Europese landen laten zien hoe de VHR kon uitpakken. Het land verkeert inmiddels al meer dan 4 jaar in een permanente stikstofcrisis. BBB - één grote proteststem tegen bestuurlijk falen, op stikstof én ander terrein - kwam op en werd in één klap de grootste partij met een soort reversed takeover van belangrijke delen van het CDA en de VVD in het oosten van het land. Dat lot vrezen ook de andere gevestigde middenpartijen in de EU. Zo ontstaat een Europa dat net als Nederland een links en een rechts blok krijgt, waarvan de vraag is of ze tot gezamenlijke politieke besluitvorming kunnen komen. Kunnen ze dat niet, dan is Europa verlamd terwijl het voor heel grote vraagstukken staat, zoals haar geopolitieke en militaire positie in de wereld en migratie en klimaatadaptie.
Win een prijs of krijg een boete
Waar gaat het mis? Op vertrouwen.
Het feit dat er een wet in plaats van een richtlijn is voorgesteld, laat zien dat de Commissie wil doorpakken omdat ze de lidstaten onvoldoende vertrouwt en daarom een stevige stok achter de deur wil hebben. Het antwoord van het publiek en inmiddels ook de politiek terug is eenzelfde wantrouwen. Kwalijk is dat het stolt in polarisatie zodat het politieke gesprek - de kunst van het komen tot een vergelijk tussen andersdenkenden die toch een samenleving willen vormen - onmogelijk wordt.
Onlangs citeerde Volkskrantcolumnist Martin Sommer de Franse socioloog-historicus Pierre Rosanvallon die opmerkte dat overheden van bovenaf leiden zonder het volk dat hen gekozen heeft nog te willen horen of aanvoelen. Zo'n samenleving klapt uit elkaar van wantrouwen. De overheid verjuridiseert de inspanning van een transformatie waar positieve energie voor nodig is en bereikt het omgekeerde van wat ze wil.
Hoe kom je daar doorheen? Wat Rosanvallon betreft is er een tegen-democratie nodig. Die valt heel constructief te realiseren. Ik heb een voorstel: bepaal samen in de verschillende regio's die een logische landschappelijke eenheid vormen hoe we het daar mooier en biodiverser kunnen maken. Doe het niet met een wet, maar met 100 hoofdprijzen van een flink bedrag en 200 tweede prijzen. Wie er niet uitkwam, mag meedingen naar de volgende ronde van prijzen. En ga zo verder tot de helft loopt. De wil om enthousiast mee te doen zal gaandeweg toenemen. Wie niet meedoet, krijgt een forse boete in geld wegens niet-inspanning en een plan opgelegd. Maar dat pas na de derde of vierde ronde, als iedereen inmiddels heeft ontdekt dat je niet alleen moet maar ook mag woekeren met je talenten, dat je dat samen moet doen en dan nog kunt winnen ook.
Zou je zo vertrouwen kunnen herstellen en enthousiasme kweken voor natuurherstel? Schiet eens op dit idee.
NB: dit idee is gebaseerd op ideeën van de ontwikkelingseconoom en Nobelprijswinnaar Michael Kremer.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Er zijn meerdere analyses waarom de overheid vertrouwen verliest. Maar als we aannemen je gelijk hebt en dat het komt omdat de politici de stemmers niet meer aanvoelen dan nog is je voorstel te beperkt Dick. Ging het maar alleen om mooier en biodiverser. Het gaat ook om een volhoudbaar watersysteem, voedselsysteem, woon- en recreatief systeem. En om de keuze die we in onze vrijwel omnipotente Rijndelta willen maken welke economie onze welvaart, welzijn en geopolitieke positie het beste bedient. Jouw prijsvraag wordt ingewikkelder en bij de keuze van de winnaars van de prijsvraag gaan er in de echte wereld partijen verliezen. Ik kan niet overzien wat de gevolgen zijn als we dat bij de parlementen weghouden. Dan worden de verschillen tussen opvattingen van buren wel erg rouw. Problemen op kleine schaal los je lokaal op, problemen op grote schaal zullen interstatelijk en intercontinentaal moeten worden opgelost vrees ik. Het landgebruik lijkt lokaal, maar is van veel grotere schaal via wereldwijde input, output en gevolgen. Mensen die professioneel onze wetten beïnvloeden denken op die schaal. We kunnen die schaal niet overlaten aan de lobbyisten.
Nederland heeft de rest van Europa laten zien wat er kan gebeuren als je opzettelijk de VHR niet naar letter en geest op een juiste manier wilt uitvoeren.
De Commissie heeft een pak boter op het hoofd omdat op geen enkele manier (sinds 2010) is gecontroleerd of Nederland al dan niet aan de verplichtingen voldeed. Ondanks dat de VHR een "richtlijn" is dienen lidstaten de verplichtingen na te komen en kunnen juridisch keihard worden afgerekend als ze dat niet doen.
De natuurherstelwet is een "verordening", direct toepasbare wetgeving die het democratische bestel en de wetgever van de lidstaten buiten spel zet. Als v.d. Wal daarmee akkoord zou gaan moet ze ontslagen worden.
De Commissie probeert met de nieuwe wet haar eigen falen te verdoezelen.
''Als zelfs grote bedrijven voor zijn, waarom dan angst voor de wet? ''
Wanneer grote bedrijven voor de wet zijn, zou het waarschijnlijk in hun een voordeel werken ten koste van kleine bedrijven.
Wat heeft Timmermans nog te vertellen? Het wórdt hem verteld? Nu weer: de Europese Commissie heeft besloten dat een investering in de luchtvaart - onder voorwaarden - een groene investering is. Vertrouwen herstellen? Prachtig idee hoor Dick, maar de fossiele lobby maakt de dienst uit?
De Natuurherstelwet in de Milieucommissie scoorde stakende stemmen: 44 voor, 44 tegen.
Daarmee is het lot nog niet beslist, want de wet is alleen maar 'niet weggestemd'. Op 26 of 27 juni stemt de Milieucommissie over amendementen (daar was vanmorgen onvoldoende tijd voor) Volgende maand stemt het Europees Parlement. De EVP blijft tegen. Timmermans hoopt dat deze stemming (de eerste niet negatieve, na afzwakkingen) een aantal conservatieven toch over de streep trekt.