Wat is duurzaam? Als tuinder geef ik hier graag een breed antwoord op. Wij, de mensheid, zijn net zo natuur als de rest van de natuur. We zijn niet superieur aan de natuur; we zijn het gewoon. Dus duurzaam is zoals de natuur het zou doen. Gedraag je ernaar.

80% plant en 20% dier al hoog gegrepen
Al naar geloof gedifferentieerd, bestaat de mens 170.000 jaar of anders geïnterpreteerd; al heel lang. Genetisch zijn we niet of amper geëvolueerd en we veranderen met de snelheid van 0,2% over een miljoen jaar. Wat at die mens, geboren zonder Kalasjnikov, speer, zonder Nikes en in zijn blote kont? Doe de test zelf. Zoek de waterkant op zonder bovengenoemde accessoires en maak voor je gezin een avondmaal. Fijne wedstrijd. Al gauw ontdek je dat planten niet wegrennen en de rest wel. Dus een menu van 80% planten en 20% dierlijk is al hoog gegrepen. Dat is ook door artsen, voedingsdeskundigen en duurzaamheidsexperts geaccepteerd. Het is ook logisch, want dit is de natuur.

Een ziek mens met veel medicijnen is zeer onduurzaam. Dus moeten we terug naar de basis. De natuur
Zo’n 10.000 jaar geleden bij de bouw van de eerste steden begon onduurzaam gedrag. Want sommigen werden afhankelijk van wat anderen voor deze stedelingen gingen produceren en dat was niet automatisch de natuurlijke keus. De jager-verzamelaar ging (onnatuurlijk) produceren. Vlees, granen en bewaarbare producten. Kleine dorpjes werden rond het jaar 500 v Chr. serieuze steden en dat is sindsdien niet meer gestopt. Nu, met zo’n 8 miljard mensen is het, verhoudingsgewijs, compleet uit de klauwen gelopen. Suiker, zout, vet en goedkope koolhydraten vormen ons onnatuurlijke menu, met veel lifestyleziekten als gevolg. Een ziek mens met veel medicijnen is zeer onduurzaam. Dus moeten we terug naar de basis. De natuur. De mens moet uiteraard wel gevoed worden anders hebben we andere problemen.

Wilde dieren hebben geen overgewicht
Duurzaam voeden is 80% plant 20% dier. De natuur hebben we compleet nodig voor ons ecosysteem, immers wij zijn natuur. Hoe meer je je erin verdiept, des te meer respect voor de ingeniositeit van de natuur. Je ziet geen wild dier met overgewicht, behalve in gevangenschap. Planten kunnen zich uitstekend verdedigen, helemaal op natuurlijke wijze. De zon geeft ons vele malen meer energie dan wij kunnen gebruiken. De aardwarmte is een blijvend geschenk waar miljoenen jaren op geteerd kan worden. Wind is een gegeven en water is er voldoende als we er slim mee omgaan.

Ons bedrijf zou in de vrije natuur 20 keer zoveel ruimte innemen met ‘s winters geen productie
Ons bedrijf beslaat 120.000 m² kasruimte. Dat zou in de vrije natuur 20 keer zoveel ruimte innemen met ‘s winters geen productie. Met aardwarmte, de zon in de kas als energiebron, de zon op het dak, ondergrondse warmte opslag, warmtepompen, aquathermie, groene stroom, waterstof als brandstof en electrolyzers voor die H2 die warm water maken, kan ons bedrijf jaarrond omnicalore* duurzaam verwarmd worden. Onze duurzaamheidsproblemen zijn nog de verpakkingen om het eindproduct te beschermen. Door het klimaat optimaal te houden, houden we schimmels buiten. Door insecten met andere insecten in balans te houden hoeven we niet in te grijpen en in geval van nood gebruiken we de medicijnkast met biologische middelen. Met drones en sensors die ons informeren om op microniveau te sturen.

Dichtbij natuur is duurzaamheid vanzelfsprekend
Zijn we klaar? Nee, dat denk ik nooit. Ben ik tegen biologische teelten? Nee. Maar ik ben wel tegen lage opbrengsten, want dat vraagt meer onnodige oppervlakte. Ben ik tegen vlees? Echt niet, maar wel tegen te veel vlees. Moeten onrendabele bedrijven stoppen? Ja, want die ruimte kan terug naar de natuur. Hoe charmant ook. Ben ik tegen stadslandbouw? Ja, want dat is niet efficiënt en onnatuurlijk. Want gelukkig gaat onze duurzame zon nog elke dag voor niets op en die moet je benutten. Dus kortom, blijf dicht bij de natuur, dan is duurzaamheid vanzelfsprekend.

* Het hebben van een gevarieerde, geïntegreerde en elkaar aanvullende mix van energiebronnen waarmee het betreffende bedrijf bestendig is tegen toekomstige fluctuaties op de energiemarkt.

In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we dit doen lees je in De ontdekking van de ander. Bekijk ook de introductie tot de duurzaam voedselreeks of het overzicht van de serie.
Dit artikel afdrukken