Wat is duurzaam voedsel? Tuinder Rob Baan betoogt dat duurzaam is zoals de natuur het zou doen. Daarom is hij bijvoorbeeld tegen stadslandbouw. Dat klinkt misschien verrassend. Omdat we zelf natuur zijn, moeten ons daarnaar gedragen: efficiënt.
Wat is duurzaam? Als tuinder geef ik hier graag een breed antwoord op. Wij, de mensheid, zijn net zo natuur als de rest van de natuur. We zijn niet superieur aan de natuur; we zijn het gewoon. Dus duurzaam is zoals de natuur het zou doen. Gedraag je ernaar.
80% plant en 20% dier al hoog gegrepen
Al naar geloof gedifferentieerd, bestaat de mens 170.000 jaar of anders geïnterpreteerd; al heel lang. Genetisch zijn we niet of amper geëvolueerd en we veranderen met de snelheid van 0,2% over een miljoen jaar. Wat at die mens, geboren zonder Kalasjnikov, speer, zonder Nikes en in zijn blote kont? Doe de test zelf. Zoek de waterkant op zonder bovengenoemde accessoires en maak voor je gezin een avondmaal. Fijne wedstrijd. Al gauw ontdek je dat planten niet wegrennen en de rest wel. Dus een menu van 80% planten en 20% dierlijk is al hoog gegrepen. Dat is ook door artsen, voedingsdeskundigen en duurzaamheidsexperts geaccepteerd. Het is ook logisch, want dit is de natuur.
Wilde dieren hebben geen overgewicht
Duurzaam voeden is 80% plant 20% dier. De natuur hebben we compleet nodig voor ons ecosysteem, immers wij zijn natuur. Hoe meer je je erin verdiept, des te meer respect voor de ingeniositeit van de natuur. Je ziet geen wild dier met overgewicht, behalve in gevangenschap. Planten kunnen zich uitstekend verdedigen, helemaal op natuurlijke wijze. De zon geeft ons vele malen meer energie dan wij kunnen gebruiken. De aardwarmte is een blijvend geschenk waar miljoenen jaren op geteerd kan worden. Wind is een gegeven en water is er voldoende als we er slim mee omgaan.
Dichtbij natuur is duurzaamheid vanzelfsprekend
Zijn we klaar? Nee, dat denk ik nooit. Ben ik tegen biologische teelten? Nee. Maar ik ben wel tegen lage opbrengsten, want dat vraagt meer onnodige oppervlakte. Ben ik tegen vlees? Echt niet, maar wel tegen te veel vlees. Moeten onrendabele bedrijven stoppen? Ja, want die ruimte kan terug naar de natuur. Hoe charmant ook. Ben ik tegen stadslandbouw? Ja, want dat is niet efficiënt en onnatuurlijk. Want gelukkig gaat onze duurzame zon nog elke dag voor niets op en die moet je benutten. Dus kortom, blijf dicht bij de natuur, dan is duurzaamheid vanzelfsprekend.
* Het hebben van een gevarieerde, geïntegreerde en elkaar aanvullende mix van energiebronnen waarmee het betreffende bedrijf bestendig is tegen toekomstige fluctuaties op de energiemarkt.
Dit artikel afdrukken
80% plant en 20% dier al hoog gegrepen
Al naar geloof gedifferentieerd, bestaat de mens 170.000 jaar of anders geïnterpreteerd; al heel lang. Genetisch zijn we niet of amper geëvolueerd en we veranderen met de snelheid van 0,2% over een miljoen jaar. Wat at die mens, geboren zonder Kalasjnikov, speer, zonder Nikes en in zijn blote kont? Doe de test zelf. Zoek de waterkant op zonder bovengenoemde accessoires en maak voor je gezin een avondmaal. Fijne wedstrijd. Al gauw ontdek je dat planten niet wegrennen en de rest wel. Dus een menu van 80% planten en 20% dierlijk is al hoog gegrepen. Dat is ook door artsen, voedingsdeskundigen en duurzaamheidsexperts geaccepteerd. Het is ook logisch, want dit is de natuur.
Een ziek mens met veel medicijnen is zeer onduurzaam. Dus moeten we terug naar de basis. De natuurZo’n 10.000 jaar geleden bij de bouw van de eerste steden begon onduurzaam gedrag. Want sommigen werden afhankelijk van wat anderen voor deze stedelingen gingen produceren en dat was niet automatisch de natuurlijke keus. De jager-verzamelaar ging (onnatuurlijk) produceren. Vlees, granen en bewaarbare producten. Kleine dorpjes werden rond het jaar 500 v Chr. serieuze steden en dat is sindsdien niet meer gestopt. Nu, met zo’n 8 miljard mensen is het, verhoudingsgewijs, compleet uit de klauwen gelopen. Suiker, zout, vet en goedkope koolhydraten vormen ons onnatuurlijke menu, met veel lifestyleziekten als gevolg. Een ziek mens met veel medicijnen is zeer onduurzaam. Dus moeten we terug naar de basis. De natuur. De mens moet uiteraard wel gevoed worden anders hebben we andere problemen.
Wilde dieren hebben geen overgewicht
Duurzaam voeden is 80% plant 20% dier. De natuur hebben we compleet nodig voor ons ecosysteem, immers wij zijn natuur. Hoe meer je je erin verdiept, des te meer respect voor de ingeniositeit van de natuur. Je ziet geen wild dier met overgewicht, behalve in gevangenschap. Planten kunnen zich uitstekend verdedigen, helemaal op natuurlijke wijze. De zon geeft ons vele malen meer energie dan wij kunnen gebruiken. De aardwarmte is een blijvend geschenk waar miljoenen jaren op geteerd kan worden. Wind is een gegeven en water is er voldoende als we er slim mee omgaan.
Ons bedrijf zou in de vrije natuur 20 keer zoveel ruimte innemen met ‘s winters geen productieOns bedrijf beslaat 120.000 m² kasruimte. Dat zou in de vrije natuur 20 keer zoveel ruimte innemen met ‘s winters geen productie. Met aardwarmte, de zon in de kas als energiebron, de zon op het dak, ondergrondse warmte opslag, warmtepompen, aquathermie, groene stroom, waterstof als brandstof en electrolyzers voor die H2 die warm water maken, kan ons bedrijf jaarrond omnicalore* duurzaam verwarmd worden. Onze duurzaamheidsproblemen zijn nog de verpakkingen om het eindproduct te beschermen. Door het klimaat optimaal te houden, houden we schimmels buiten. Door insecten met andere insecten in balans te houden hoeven we niet in te grijpen en in geval van nood gebruiken we de medicijnkast met biologische middelen. Met drones en sensors die ons informeren om op microniveau te sturen.
Dichtbij natuur is duurzaamheid vanzelfsprekend
Zijn we klaar? Nee, dat denk ik nooit. Ben ik tegen biologische teelten? Nee. Maar ik ben wel tegen lage opbrengsten, want dat vraagt meer onnodige oppervlakte. Ben ik tegen vlees? Echt niet, maar wel tegen te veel vlees. Moeten onrendabele bedrijven stoppen? Ja, want die ruimte kan terug naar de natuur. Hoe charmant ook. Ben ik tegen stadslandbouw? Ja, want dat is niet efficiënt en onnatuurlijk. Want gelukkig gaat onze duurzame zon nog elke dag voor niets op en die moet je benutten. Dus kortom, blijf dicht bij de natuur, dan is duurzaamheid vanzelfsprekend.
* Het hebben van een gevarieerde, geïntegreerde en elkaar aanvullende mix van energiebronnen waarmee het betreffende bedrijf bestendig is tegen toekomstige fluctuaties op de energiemarkt.
In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we dit doen lees je in De ontdekking van de ander. Bekijk ook de introductie tot de duurzaam voedselreeks of het overzicht van de serie.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Goed verhaal, Rob!
Wel een kanttekening over stadslandbouw (en voedselbossen): die zijn m.i. wel leuk om mensen weer meer in verbinding te brengen met hun eten en met de complexiteit van voedselproductie.
Zo zag ik laatst op LinkedIn een bericht over een voedselbos waar sprake was van een slakkenplaag; de betrokkenen deden daar niks tegen en gingen ervan uit dat die slakken vanzelf wel nuttige predatoren zouden aantrekken, waardoor het ecosysteem zich zou herstellen. Zij vonden het een mooie oefening in geduld... En dat is het natuurlijk ook, maar dan is het wel fijn dat er niemand voor zijn voedsel afhankelijk is van dat voedselbos. Als je honger hebt is het lastig om geduld op te brengen.
Het stuk leest lekker weg. Een kleine kanttekening. Er wordt nogal absoluut gesteld: “Duurzaam voeden is 80% plant 20% dier”. Hier wordt denk ik onderschat de rol van schelpdieren en vis en (larven van) insecten. Blijkens onderzoek belangrijk bij de vroegere jagers/verzamelaars. Maar ook vandaag nog. Als we buiten Nederland kijken: er worden nog volop bijvoorbeeld larven en vleermuizen gegeten. Vissen voor eigen gebruik: onderschat dat niet?
Daarnaast: waarom zou je als uitgangspunt “plant vs dier” nemen? Dat is wel een modern, hip thema, maar is het niet handiger om uit te gaan van macro-nutriënten? Dat vergelijkt makkelijker en zegt veel meer over de kwaliteit van voedsel? Ook dan is het goed mogelijk om te zien hoe “duurzaam” we bezig zijn? Wat belangrijke kwaliteiten zijn van voedsel, daar wordt – ook in wetenschappelijk kring – verschillend over gedacht. Verzadigde vetten vs onverzadigde vetten bijvoorbeeld. “Duurzaam” én “kwaliteit” horen m.i. bij elkaar, niet uit elkaar trekken. Dan is ook de tegenstelling “plant-dier” minder belangrijk? Maakt dat de discussie niet makkelijker?
"ondergrondse warmte opslag, warmtepompen, aquathermie, groene stroom, waterstof als brandstof en electrolyzers voor die H2 die warm water maken"
Beste Rob, allemaal fijn, maar ik liep nog nooit tegen een glazen gebouw met een enorme batterij aan technologie aan in de natuur. Dus nogal erg romantisch gesteld dat het natuurlijk is ...
Met een beetje creativiteit kun je ook kweekvlees, stadslandbouw, witloftrekken en champignonteelt, ja alle vormen van productie wel groen wassen....
natuur is natuur en landbouw is landbouw en alles er tussenin is iets anders en dus suboptimaal voor een van de beide zijden..
@Rob Baan, een prachtig verhaal. Ben je bereid de orde van grootte van het directe energieverbruik van die 120.000 m2 met de lezers te delen?
In (sub)arctische gebieden en in hele droge of rotsachtige gebieden, en dat is een aanzienlijk deel van de wereld is de beschikbaarheid van plantaardig zo beperkt dat dierlijk de belangrijkste bron was en soms nog is...