Terugblik 2023 Bayer en glyfosaat, gevaarlijke appels, jonge boeren, dik van sap en vogelbedrog van PlanetProof

In de aanloop naar de verkiezingen van 22 november startten we een serie rond de vraag: Willen jonge boeren nog boer worden? Ze hebben gezien hoe in het verleden een stroom van onsamenhangende maatregelen over hun ouders werd uitgerold zien worden. Ze vrezen dat hun productiekosten boven die van hun Europese collega's zullen uitstijgen. Willen ze zich nog wel voor de komende 15 à 25 jaar financieel vastleggen in een wereld die snel verandert en een politieke wereld die steeds van gedachten wisselt?

Schapenboeren Jens Barhorst (Texel) en Janine Lardinois bijten het spits af. De uitdrukking schapengeld is gauw geteld bleef hangen. Varkensboeren Cas van Zutphen en Tim van der Mark maken zich zorgen over de toenemende kloof tussen stad en platteland en vooral het onrecht dat boeren wordt aangedaan, bijvoorbeeld door de maar voortdurende PAS-affaire. 'De boer' wordt gezien als de grote boosdoener, terwijl diezelfde 'boer' jaren te goeder trouw gehandeld heeft, zoals van hem verwacht werd door de politiek, keten en consument: goedkoop en dus veel.

Onderzoek van de Universiteit van Maastricht toonde aan dat vooral fructose uit frisdrank en vruchtensap leververvetting veroorzaakt. De fructose uit fruit lijkt geen verband te hebben met levervet. Het nieuwtje deed stof opwaaien. Promovenda Amée Buziau maakte bij haar onderzoek handig gebruik van de (aangeboren) aandoening fructosurie. Mensen die daaraan lijden zetten fructose niet om in vet, maar scheiden het via de urine uit. Volgens Buziau is fruitsap ongezond. Verder pleit ze voor een suikertaks zodat mensen minder fructose uit frisdrank binnen krijgen.

De verkiezingsuitslag met 37 zetels voor PVV, een lang niet zo groot NSC en een BBB dat maar een beetje groter is dan het gekortwiekte CDA, heeft vriend en vijand van die partijen verrast. De gevolgen voor het stikstofbeleid kunnen groot zijn. Het klimaatbeleid zal zeker niet versnellen. Tenzij het voor de hand liggende kabinet van PVV, VVD en NSC er niet zal komen. Die kans is niet zo klein als velen vandaag vermoedelijk denken. Dat schreven we op 23 november.

Pesticide Action Network (PAN) trok z'n alarmerende antipesticiden-zevenmijlslaarzen weer aan. Dit keer waren appels het slachtoffer. Op alle 31 onderzochte appelmonsters die de organisatie onderzocht waren residuen van 1 of meer pesticiden te vinden. Daarmee zou 93% van de in Nederlandse supermarkten verkochte appels onveilig zijn voor baby's en peuters. PAN adviseert daarom biologische appels.

Maar ook die biologische appels hebben het moeilijk, bleek dit jaar. Appeltelers klaagden steen en been over de opmars van de appelbloesemkever, die in sommige - biologische - boomgaarden een oogstverlies van tientallen procenten veroorzaakte. We doken in de casus en ontdekten hoe de wondere maar vooral streng geregelde wereld van toelating, vrijstelling en wederzijdse erkenning in elkaar steekt. .

De Vogelbescherming sleepte PlanetProof voor de Reclame Code Commissie en kreeg gelijk. De beweidingscriteria die PlanetProof zijn deelnemende melkveehouders oplegt, moeten veranderd worden, anders is het geclaimde biodiversiteitsherstel puur "gebakken lucht".

Foodlog presenteerde in de aanloop naar de verkiezingen de eerste op maat gemaakte stemwijzer over de thema's waar we ons al jaren mee bezighouden. We kwamen met 31 stellingen, waarop we alle partijprogramma's doorvlooiden, om de kiezer te helpen bepalen welke partij het beste bij zijn of haar gedachten over het hele voedselsysteem pasten. Meer dan 700 lezers begonnen aan de stemwijzer, ruim 600 vulden hem helemaal in.

Het lopende jaar uit en het nieuwe in kijken we terug op de maanden van het het afgelopen jaar. Per maand kijken we terug op onze top tien. Lees je ons buiten FL, klik dan hier voor de lijst van de 10 meest gelezen FL-artikelen van november 2023.