Ook zoveel nattigheid hadden we nooit verwacht. Maar het was tastbaarder, want op een directe manier vervelend. Het water drong huis en haard binnen. In Valkenburg wordt de schade op €400 miljoen geraamd. Dergelijke risico's worden onverzeker- en dus onbetaalbaar als ze vaker voorkomen. Sinds afgelopen week staan de kranten alweer vol nieuws over extreme temperaturen in Italië, Griekenland en Turkije en bosbranden die toeristen die eindelijk weer met vakantie konden naar huis jagen. Vee en landbouwgrond verdwijnen in de vlammen. Volgens een lokale boer lijkt Turkije op de hel.
In het Nederlands Dagblad zei de geëngageerde sterfotograaf Kadir van Loohuizen dat het voor hem allemaal duidelijk is: het is het gevolg van de klimaatcrisis. Er moet dringend wat gebeuren. Kom maar door met die Green Deal van Timmermans.
Vanochtend bij @Nieuwsweekend op @NPORadio1. Gesprek van 14 minuten naar aanleiding van de klimaat-wetsvoorstellen die de Europese Commissie woensdag heeft gepresenteerd. Kijk & luister het hele gesprek hier: https://t.co/e6ABBpci0W pic.twitter.com/RVkslA5Y8y
— Remco de Boer (@remcodb) July 17, 2021
Wat gaat de rest van de wereld doen? Net zoveel (of weinig, zie hieronder), terwijl de rampen zich al voltrekken en voorlopig al niet meer te keren zijn door uitstootbeperkende maatregelen? Het Financieele Dagblad haastte zich om de internationale mores te duiden en schreef hoe gemakkelijk het voor de internationale scheepvaart is om zich aan groene verdragen te onttrekken.
Van alle stappen die je kunt zetten om klimaatverandering tegen te gaan is stoppen met zuivel misschien wel het eenvoudigst.
— Jan ten Cate (@JantenCate) July 16, 2021
Kijk dit filmpje en help mee om in de toekomst de impact van zaken als bijvoorbeeld #hoogwater in #Limburg te verkleinen.https://t.co/sBZY1KSAYh pic.twitter.com/MgT2m5GirY
De oorzaak van de extreme regen die de wateroverlast veroorzaakte is een bel koude lucht. Klimaatverandering speelt daarbij een rol. Weerman en klimaatwetenschapper @PKuipersMunneke legt uit hoe het zit. #Nieuwsuur pic.twitter.com/BBy7sCdCh2
— Nieuwsuur (@Nieuwsuur) July 17, 2021
Foto's van het hoogwater in de Brabantse Maasheggen. De Maas treedt vaker buiten haar oevers, maar dit soort taferelen zijn voor deze tijd van het jaar tamelijk uniek. pic.twitter.com/weKWi4eRrV
— Vereniging Nederlands Cultuurlandschap (@VNC_Landschap) July 20, 2021
Inmiddels 14.000 waarschuwende wetenschappers
Jaar na jaar en soms zelfs maand na maand waarschuwen onderzoekers dat de wereld onleefbaar wordt als de CO2-emissies niet ingrijpend worden teruggedrongen en de wereld niet overstapt op duurzame energie. Afgelopen woensdag 28 juli lieten maar liefst 14.000 wetenschappers georganiseerd in Bioscience weten dat we zo niet door kunnen gaan als we het leven van onze eigen kinderen serieus nemen. Vanuit Nederland kregen ze gisteren, zaterdag 31 juli, steun van klimaatwetenschapper Bart Verheggen en directeur Marjan Minnesma van klimaat NGO Urgenda in het Algemeen Dagblad. Het crisisgevoel dat ontstaat, is goed vinden ze allebei. De politiek heeft nu de steun om er een tandje bij doen (denkt Verheggen) en praatprogramma's moeten vanaf nu klimaatontkenners van hun tafels weren zodat het weer kan gaan over de dreiging voor de mensheid (vindt Minnesma).
Vechten voor, is vechten tegen windmolensYARA en betaalbaar voedsel
Ja, er moet wat gebeuren. Maar moeten we daarom lukraak de grootste uitstoters aanpakken? In de Provinciale Zeeuws Courant besloot de cartoonist tijdens de watersnoden in Limburg actie te nemen tegen 1 van de tien grootste uitstoters van Nederland. De Noorse in Sluiskil gevestigde kunstmestfabrikant YARA verbruikt bergen energie om stikstof uit de lucht te vangen en tot vaste meststof te verwerken. Daarmee staat het nummer zeven op het lijstje van grootste CO2 uitstotende bedrijven in Nederland. Op Foodlog ging het onlangs over dat bedrijf. Inmiddels is de haat van het publiek tegen het bedrijf weer verder aangewakkerd, want je huis kan er van overstromen. Weg met dat bedrijf dus, zegt de cartoonist van de krant. Maar wie bedenkt dat de wereld dankzij kunstmest de wereld in de afgelopen 50 jaar circa drie keer zoveel voedsel heeft kunnen produceren om mensen genoeg en betaalbaar te kunnen voeden, zou toch een beetje anders moeten kijken. Veganistisch boeren is geen oplossing voor zoveel mensen, zodat die slimme mest ergens gemaakt moet worden en dat doen we hier nu eenmaal niet al te inefficiënt. Het bedrijf dichtgooien is dan ook symboolpolitiek. Het komt ergens anders op de wereld vermoedelijk klimaatvervuilender en in ieder geval buiten onze macht terug.
Dat neemt allemaal niet weg dat er een paar flinke tanden bij moeten en dat het maken van keuzes onvermijdelijk is. En de Europese politiek dééd er een forse tand bij in de vorm van de EU Green Deal. Maar is het genoeg en is het wat moet gebeuren?
We doen van alles om de uitstoot te beperken, maar het is een druppel op de gloeiende plaat waar we al op dansen. Verheggen maakt zich geen illusies en zegt dat het klimaatprobleem ‘veel dieper zit’ dan wat minder autorijden en consumeren: "We hebben", zegt hij in het Algemeen Dagblad, "met z’n allen veel minder gereden en veel minder gevlogen en de emissies van CO2 zijn maar zeven procent gedaald over 2020. Het tekent hoezeer die emissies van broeikasgassen in het systeem zijn geïntegreerd. Er zijn echt structurele veranderingen nodig om die emissie te reduceren naar nul. Wat Roxane van Iperen in feite ook zei bij Zomergasten: alle wegwijzers die ons gedrag een bepaalde richting op kunnen beïnvloeden die staan in feite in de rijrichting van onduurzaam gedrag. Als je voor twee tientjes naar Barcelona kan vliegen en met de trein kost het 350 euro; dan zijn er maar een paar gekke henkies die dan de trein nemen.”
Volgens Wouter de Heij op Foodlog is de Green Deal niet alleen niet genoeg, maar ook onhandig. Duidelijk mag zijn dat de Green Deal echt niet meer gaat opleveren, dan de lockdown-effecten die de politiek rigoureus durfde in te zetten. Zo ver en snel zal Timmermans' plan niet gaan.
En nogmaals: die uitstoot moet omlaag, maar met duurzame energie alleen redden we het nietOngecoördineerde volksverhuizingen
En nu? Een Delftse ingenieur klaagde dat nieuwe technologieën veel te laat ingezet worden om iets te doen aan de effecten van klimaatverandering die ons om de oren vliegen. We kunnen bijvoorbeeld dijken van water bouwen. Die kunnen we ook nog eens razendsnel in stelling brengen. Ga in het veenweidegebied huizen en steden bouwen op palen, zei een ander. Dan kunnen we - omdat droogte in Nederland geen neerslag- maar een afvoervraagstuk is - ook meteen weer beter water in de bodem opslaan om meteen ook periodes zonder regen met glans te doorstaan.
Natuurlijk moeten we de CO2-uitstoot beperken. Maar het is niet genoeg om over elektrificatie, zonnepanelen en windmolens te praten zoals we nu doen. Vechten voor, is vechten tegen windmolens. Daar gaan we het niet mee redden. We kunnen er beter van uitgaan dat de oorzaak van het klimaatprobleem al niet meer te repareren valt. Het wordt tijd dat we naar Delft en al die andere Delfterikken in de wereld gaan kijken naar hun oplossingen voor een veranderende wereld in plaats van te denken dat we de verandering nog kunnen keren. Dat geldt ook voor de landbouw. We zullen na moeten denken waar we op steeds minder grond - de grote landbouwgebieden van de wereld liggen van oudsher in de rivierdelta's die er minder geschikt voor worden en ook nog eens dichter bevolkt raken - nog steeds genoeg betaalbaar voedsel kunnen maken. Als we dat niet doen, krijgen we behalve branden en overstromingen ongecoördineerde volksverhuizingen en heel boze mensen - die laatste drie woorden zijn een eufemisme voor opstand en oorlog. Laat het maar eens hardop gezegd zijn.
En nogmaals: die uitstoot moet omlaag, maar met duurzame energie alleen redden we het niet.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Het enigste wat helpt is bevolkingsreductie. De rest is afleiding. Heel de wereld op een Ot en Sien niveau zetten qua luxe is vragen om opstanden. Zie Frankrijk. Dus het zal wel bij boertje pesten blijven.
Willem, het is toch juist ook YARA-tje pesten? En ...
Henk Breman vertelde me een ooit in mooi interview waarin ik hem uitdaagde dat de vraag wie er dan weg moet, te ingewikkeld is om netjes te beslissen.
Met andere woorden: minder mensen is geen optie. We zullen het ermee willen doen, tenzij jij bereid bent te beginnen met schieten. Je zult onmiddellijk vuur terugkrijgen.
Henk pleit ook voor wat meer gebruik fossiel in Afrika. Dat zal de bevolking daar kleiner houden. Op dit moment is het nog vloeken in de kerk omdat we een duurzame energie ideologie hebben, maar niet vanuit feiten en keuzen denken.
"Te nat, te heet, te droog zelfs die doen er niet meer toe."
Te nat voor wie?
Te heet voor wie?
Te droog voor (ik pak ondertussen nog een pintje) wie?
Definieer eerst maar eens ons!
Ons = Ik.
Ons = Wij.
Ons = Randstad?
Of ons is toch NL, beter nog EU?
En dan het volgende: wanneer ik bereid ben om de gevolgen te accepteren wie ben jij dan om mij te weerhouden van mijn leefpatroon?
Het zijn zomaar een paar ethische vragen.
Obama: wij zijn de eerste generatie die met de gevolgen te maken krijgt, en de laatste die er wat aan kan doen. Wat: zorgen dat we niet doorschieten naar het Aeoceen, of een hothouse-situatie. Of (zie onder) de klimaattanker wat bijsturen, zodat ie alleen aan één kant open gereten wordt. Of anders gezegd: 'a rough ride' (Lovelock).
Trouwens, men denkt dat allerlei 'tipping points', waarbij je na een omslag in een ongunstiger situatie terecht komt, waar je (ik gebruik het woordje 'niet' maar) niet meer uit komt, al overschreden zijn: 'klimaatontregeling: de vitale kenmerken van de aarde raken uitgeput' , vrij vertaald. Vitale kenmerken, dwz waar de mens in kan leven, bijvoorbeeld landbouw kan bedrijven, of kan adem halen, of een huis kan bouwen.
Hier een video, hoe klimaatverandering de mensheid gaat ontregelen.
En dat is alleen nog maar klimaatverandering/-ontregeling.
Er is nog een lijst van andere punten, bijvoorbeeld biodiversiteit, grondstoffen en energie, op zijn minst in de knel of bedreigd door de wereldwijde vaak exponentiele consumptie van de mensheid. Al die punten beinvloeden elkaar ook nog eens, bijvoorbeeld klimaatverandering bedreigt de biodiversiteit.
Het lijkt mij dat je er 'nog niet bent' als je fors mindert. De mensheid moet als geheel aan de slag, leve het Anthropoceen. Adaptatie, bijvoorbeeld honger in de wereld voortvarend aanpakken (Afrika: give them their fertilizer) en niet zelfgenoegzaam op je krent zitten; mitigatie, dwz CO2 naar nul en zelfs negatief, afremmen van gebruik van grondstoffen en energie, cyclisch (ja, hoe?) worden.
Klimaat is als een tanker: worden er nu stappen genomen, dan merken wij, de eerste en laatste generatie die er wat aan kan doen, ten eerste de gevolgen van verdergaande klimaatverslechtering, want die tanker gaat door, en we weten niet of die zal stoppen (Victor Hugo: ou ça mène? Nullepart); ten tweede merken wij de gevolgen van de stappen die wij zetten, ook niet leuk. Het is ook 'transgenerationeel', het gaat over ons en volgende generaties. Moeilijk of niet te bevatten, zeker voor de 'westerse mens' die in overvloed baadt.
Maar ja, zij die geld hebben (hé Jos #3?), waaronder Nederland, kunnen nog een tijdje dromen, dwars zitten of een grote bek opzetten en zeggen dat 'hunnie' maar eerst minder kindertjes moeten maken ('bevolkingsreductie'. Bij wie? Willem #1?)
Bij de laatste zin van #4: Bevolkingsreductie is wijzen naar elders. Wij groeien slechts door immigratie.