1 min
Met ingang van vandaag start het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport met een publiekscampagne over Nutri-Score: ‘Kijk, vergelijk & kies’. De campagne is onder meer te zien op tv, online, in kranten en magazines.
Met de nieuwe campagne wil het ministerie de consument helpen om de sinds 1 januari 2024 verplichte Nutri-Score op de juiste manier te gebruiken. De invoering van de Nutri-Score in Nederland was een heel gedoe. Voedingsexperts waren tegen, omdat de score de consument zou verwarren.
De Nutri-Score is een relatieve score, die per categorie wordt berekend. Je moet producten uit verschillende categorieën dus niet met elkaar vergelijken. De voedingsexperts waren bang dat de consumenten zouden denken dat een pizza even gezond is als spinazie als zo'n ronde deegschijf met beleg een Nutri-Score A kreeg. Ook zouden ze kunnen denken dat gerookte zalm met een D veel ongezonder is dan frisdrank met een B.
Hoe de Nutri-Score wordt berekend is te vinden op de overheidswebsite Nutri-Score voor bedrijven. Albert Heijn geeft een eenvoudige uitleg voor consumenten. En uiteraard verwijst het ministerie van VWS naar de eigen eenvoudige uitleg (plus animatie) hier.
In een verhelderende video hieronder legt voeding- en gezondheidsonderzoeker Alie de Boer (Universiteit van Maastricht) de werking van de Nutri-Score uit en licht ze de voor- én nadelen toe. Ze maakt duidelijk dat de Nutri-Score geen 'gezondheidsclaim' maar een 'voedingsclaim' is: de letter en kleur van de score zeggen alleen iets over de samenstelling van het product. Het totaal van producten dat je eet, bepaalt of je gezond eet. Voor de samenstelling van je dagelijkse menu kun je gewoon Schijf van Vijf gebruiken die is vastgesteld op basis van de consensus onder voedingsexperts .
Dit artikel afdrukken
De Nutri-Score is een relatieve score, die per categorie wordt berekend. Je moet producten uit verschillende categorieën dus niet met elkaar vergelijken. De voedingsexperts waren bang dat de consumenten zouden denken dat een pizza even gezond is als spinazie als zo'n ronde deegschijf met beleg een Nutri-Score A kreeg. Ook zouden ze kunnen denken dat gerookte zalm met een D veel ongezonder is dan frisdrank met een B.
Vermeld de categorie: de campagne wordt er bij iedere aankoop door versterkt en het is meteen duidelijk met welke alternatieven je het product mag vergelijkenSerge Hercberg, de ontwikkelaar van de Nutri-Score, dringt er bij overheden al jaren op aan om duidelijk te communiceren dat de score vergelijkingen maakt binnen een categorie en niet over categorieën heen. Dat gaat de Nederlandse overheid met deze campagne nu doen. Helaas is nog altijd niet helemaal duidelijk hoe de categorieën afgebakend zijn. Onze lezer Krijn Prins suggereerde daarom bij iedere Nutri-Score de categorie te vermelden. Daarmee slaat het logo twee vliegen in één klap: de campagne wordt er bij iedere aankoop door versterkt en het is meteen duidelijk met welke alternatieven je het product mag vergelijken.
Hoe de Nutri-Score wordt berekend is te vinden op de overheidswebsite Nutri-Score voor bedrijven. Albert Heijn geeft een eenvoudige uitleg voor consumenten. En uiteraard verwijst het ministerie van VWS naar de eigen eenvoudige uitleg (plus animatie) hier.
In een verhelderende video hieronder legt voeding- en gezondheidsonderzoeker Alie de Boer (Universiteit van Maastricht) de werking van de Nutri-Score uit en licht ze de voor- én nadelen toe. Ze maakt duidelijk dat de Nutri-Score geen 'gezondheidsclaim' maar een 'voedingsclaim' is: de letter en kleur van de score zeggen alleen iets over de samenstelling van het product. Het totaal van producten dat je eet, bepaalt of je gezond eet. Voor de samenstelling van je dagelijkse menu kun je gewoon Schijf van Vijf gebruiken die is vastgesteld op basis van de consensus onder voedingsexperts .
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
In een document van de Franse Santé Publique staat het volgende over gezondheid en de Nutriscore:
''De Nutri-Score is een grafische schaal die de voedingsscore in 5 klassen verdeelt (uitgedrukt door een kleur die bij een letter hoort) en heeft tot doel de zichtbaarheid, leesbaarheid en begrip van de voedingswaarde door de consument te vergemakkelijken. Het gaat er niet om onderscheid te maken tussen “goede” en “slechte” voedingsmiddelen, maar om volgens 5 klassen een onderscheid te maken tussen voedingsmiddelen die beter zijn voor de gezondheid en voedingsmiddelen die vanuit voedingsoogpunt minder bevredigend zijn voor de gezondheid''.
Het gaat dus niet om goed of slecht maar om beter of minder goed voor de gezondheid. Mijn vertaling hiervan is dat bijvoorbeeld alleen maar pizza's met een A score eten slecht kan zijn voor de gezondheid maar de beste keuze wanneer je daarvoor zou kiezen.
Dan over de categorieën die ook voor mij niet duidelijk zijn. Wanneer ik weer hetzelfde document doorneem van de Franse Santé Publique dan wordt inderdaad de score voor alle producten op dezelfde manier berekend maar met specifieke regels voor:
• kazen
• rood vlees
• dierlijke en plantaardige vetten en noten en zaden
• dranken.
Er zijn dus uiteindelijk vijf categorieën die je onderling met elkaar kunt vergelijken.
Voor een ontbijtkeuze kun je dus pizza's en ontbijtgranen onderling met elkaar vergelijken (zelfde rekenmethode). Bij de keuze voor broodbeleg kun je echter niet jam en kaas met elkaar vergelijken (verschillende rekenmethode).
(Persoonlijk vind ik de Nutriscore weinig toevoegen aan wat er al aan info op de verpakking staat en onzinnig voor losse ingrediënten (yoghurt, frites, olijfolie, etc.). Ik ben daarom voor de score te beperken tot kant en klaar maaltijden).
Tot nu toe had ik er niet zo over nagedacht, maar er zit iets heel vreemds aan het verhaal mbt categorieën. Het Nutri-Score algoritme zélf staat namelijk helemaal los van categorieën (op enkele uitzonderingen waar 'correcties' plaatsvinden na). Er wordt sec gekeken naar energiedichtheid, suikers, verzadigd vet, etc. Daarbij wordt geen onderscheid gemaakt tussen categorieën voedingsmiddelen. Met andere woorden, het algoritme is gebaseerd op de aanname dat obv de energiedichtheid, suikers, etc. iets gezegd kan worden over de gezondheid van enig soort voedingsmiddel. En dan wordt vervolgens ineens gezegd, "nee, die score heeft geen betekenis, behalve als je hem vergelijkt met scores van producten in dezelfde categorie".
Wat hier gebeurt overtreedt eigenlijk de regels van de logica. Enerzijds zegt men immers 'als we de gezondheidswaarde van een voedingsmiddel willen bepalen kijken we naar X', maar vervolgens zegt men 'op basis van X kunnen we niet de gezondheidswaarde van producten beoordelen (als ze in verschillende categorieën vallen)'. Door zo losjes om te gaan met de aannames waarop alles is gebaseerd, wordt het een hele wankele bedoening. Zo valt er bovendien geen inhoudelijke discussie te voeren, want er kan (bij wijze van spreken) op elk moment een nieuw argument tevoorschijn worden getoverd (als in "nee, die algemeen toegepaste score zegt niks, behalve binnen een categorie"). Met andere woorden, de kentheoretische en logische basis is drijfzand.
De lijst categorieën is inderdaad nergens te vinden. Zelfs officiële publicaties zoals de update van het algoritme op de site van RIVM bevat geen overzicht. Wel laat het een mooi achterdeurtje zien. Een tabel over dranken, op p55, laat zien dat de categorieën dusdanig fijnmazig zijn (water met een smaakje met synthetische zoetstof, water met smaakje zonder synthetische zoetstof, op thee gebaseerde drank met ... Etc), dat een fabrikant eenvoudigweg kan zorgen dat zijn product in een eigen categorie valt. Dan is ie zomaar ineens de beste keuze binnen de categorie.
Wouter Klootwijk #6, wellicht is een combinatie in het echt wel een goede oplossing. De schappen in de supermarkt zijn er best aardig voor ingedeeld. Dan kan de groenteafdeling hel verlicht zijn, de gang met pasta’s en bakkersproducten al wat minder, de snoep en koekjes bij kaarslicht om verder af te nemen tot de schappen met wijn en bier die volkomen op de tast moeten worden bezocht.
#6, Ik ben het eens met Wouter: wat een raar filmpje is dat. Ik heb het 5x moeten bekijken voor ik begreep dat niet het licht uitgaat, maar verandert met de kleur van de score.
We gaan op zoek naar de categorielijst.
#7
Margarine en halvarine staan in de schijf van 5, dus dan hoef je niet naar Nutri-Score te kijken.