In de Amerikaanse staten Texas, Kansas en mogelijk New Mexico zijn melkkoeien besmet met hoogpathogene vogelgriep. Het is voor het eerst dat een vogelgriepbesmetting is vastgesteld bij herkauwers. De nationale melkvoorziening is niet in gevaar volgens de autoriteiten. In Nederland reageert viroloog Thijs Kuiken ongerust.
Het Amerikaanse ministerie van Landbouw kwam met de officiële bevestiging dat zieke koeien in Texas, Kansas en mogelijk in New Mexico vogelgriep hebben opgelopen. De besmetting was al vastgesteld door verschillende federale en staatsagentschappen. Het hoogpathogene vogelgriepvirus H5N1 is ontdekt in ongepasteuriseerde melkmonsters van zieke koeien. Vorige week was het virus ook al vastgesteld in de hersenen van geiten die waren doodgegaan na neurologische verschijnselen in Minnesota.
Het is voor het eerst dat vogelgriep herkauwers ziek maakt.
Wereldwijd en het hele jaar door
Sinds 2020 woedt wereldwijd de grootste uitbraak van het hoogpathogene vogelgriepvirus H5N1 ooit. Alleen al in Nederland werden de afgelopen jaren meer dan 6,6 miljoen vogels geruimd, in Frankrijk decimeerde de foie gras-industrie en in de VS moesten 82 miljoen vogels geruimd worden - wat daar op weinig diervriendelijke manieren gebeurt. Kenmerkten vogelgriepuitbraken zich in het verleden doordat ze vooral in de lente en zomer met trekvogels meeliftten, inmiddels is dit H5N1-virus endemisch geworden. Dat betekent dat besmettingen het hele jaar door de kop op kunnen steken.
Het virus bereikte afgelopen winter ook Antarctica, waar gevreesd wordt voor het leven van miljoenen zeevogels. Ook zijn inmiddels verschillende zoogdiersoorten bevattelijk gebleken voor het vogelgriepvirus. Ze krijgen het binnen door het eten van besmette karkassen: van vossen en marterachtigen tot zeehonden en zeeleeuwen maar ook onze kat en hond.
In het geval van de Amerikaanse koeien lijkt de besmetting door wilde vogels overgebracht te zijn; op sommige boerderijen zijn dode vogels gemeld. "Er is geen reden tot paniek", zegt de Amerikaanse viroloog Stacey L. Schultz-Cherry in de New York Times. "Het lijkt er gewoon op dat het virus is overgesprongen door contact met zieke wilde vogels."
Toch is er wel degelijk reden tot zorg. Infecties van zoogdieren geven het virus nieuwe mogelijkheden om te evolueren. Onderzoekers maken zich al lange tijd zorgen dat een vogelgriepvirus dat geëvolueerd is om zich efficiënter te verspreiden onder zoogdieren, waaronder mensen, de volgende pandemie zou kunnen veroorzaken. Ook de Nederlandse vogelgriepexpert Thijs Kuiken, hoogleraar bij het Rotterdamse Erasmus MC, noemt de ontwikkelingen in de NRC "verontrustend". Om dat meteen te nuanceren, want pathologisch onderzoek moet nog aantonen of het vogelgriepvirus ook de oorzaak is dat de koeien ziek werden. "Het lijkt me niet onwaarschijnlijk," zegt Kuiken, "maar in dit stadium moeten we dit netjes formuleren."
Pasteurisatie
In de VS werden virusdeeltjes vastgesteld in de melk van de zieke koeien: "Het is alleen aangetroffen in melk die duidelijk abnormaal is," aldus Jim Lowe, dierenarts en influenza-onderzoeker aan het College of Veterinary Medicine van de University of Illinois, in de New York Times. De melk zag er dik en stroperig uit en is vernietigd. Volgens de USDA moeten zuivelbedrijven de melk van zieke dieren afvoeren of vernietigen, zodat deze niet in de voedselketen terecht komt.
De Amerikanen hoeven zich geen zorgen te maken over de melkvoorziening, benadrukt het USDA. Pasteurisatie doodt de virussen. Drink dus zeker geen rauwe melk, maar dat is sowieso een afrader.
Kuiken ziet nog wel een complicatie voor de volksgezondheid. Als virussen een nieuwe zoogdiersoort besmetten - zoals koeien - is er een risico dat hun genetisch materiaal verandert. En als dieren tegelijkertijd meerdere griepvirussen - vogel- én varkensgriep bijvoorbeeld - oplopen, kunnen die genetisch materiaal uitwisselen waardoor een ook voor mensen gevaarlijke variant ontstaat.
Dit artikel afdrukken
Het is voor het eerst dat vogelgriep herkauwers ziek maakt.
Wereldwijd en het hele jaar door
Sinds 2020 woedt wereldwijd de grootste uitbraak van het hoogpathogene vogelgriepvirus H5N1 ooit. Alleen al in Nederland werden de afgelopen jaren meer dan 6,6 miljoen vogels geruimd, in Frankrijk decimeerde de foie gras-industrie en in de VS moesten 82 miljoen vogels geruimd worden - wat daar op weinig diervriendelijke manieren gebeurt. Kenmerkten vogelgriepuitbraken zich in het verleden doordat ze vooral in de lente en zomer met trekvogels meeliftten, inmiddels is dit H5N1-virus endemisch geworden. Dat betekent dat besmettingen het hele jaar door de kop op kunnen steken.
Het virus bereikte afgelopen winter ook Antarctica, waar gevreesd wordt voor het leven van miljoenen zeevogels. Ook zijn inmiddels verschillende zoogdiersoorten bevattelijk gebleken voor het vogelgriepvirus. Ze krijgen het binnen door het eten van besmette karkassen: van vossen en marterachtigen tot zeehonden en zeeleeuwen maar ook onze kat en hond.
In het geval van de Amerikaanse koeien lijkt de besmetting door wilde vogels overgebracht te zijn; op sommige boerderijen zijn dode vogels gemeld. "Er is geen reden tot paniek", zegt de Amerikaanse viroloog Stacey L. Schultz-Cherry in de New York Times. "Het lijkt er gewoon op dat het virus is overgesprongen door contact met zieke wilde vogels."
Onderzoekers maken zich al lange tijd zorgen dat een vogelgriepvirus zich via zoogdieren zo ontwikkelt dat het ook mensen kan besmettenMutaties
Toch is er wel degelijk reden tot zorg. Infecties van zoogdieren geven het virus nieuwe mogelijkheden om te evolueren. Onderzoekers maken zich al lange tijd zorgen dat een vogelgriepvirus dat geëvolueerd is om zich efficiënter te verspreiden onder zoogdieren, waaronder mensen, de volgende pandemie zou kunnen veroorzaken. Ook de Nederlandse vogelgriepexpert Thijs Kuiken, hoogleraar bij het Rotterdamse Erasmus MC, noemt de ontwikkelingen in de NRC "verontrustend". Om dat meteen te nuanceren, want pathologisch onderzoek moet nog aantonen of het vogelgriepvirus ook de oorzaak is dat de koeien ziek werden. "Het lijkt me niet onwaarschijnlijk," zegt Kuiken, "maar in dit stadium moeten we dit netjes formuleren."
Pasteurisatie
In de VS werden virusdeeltjes vastgesteld in de melk van de zieke koeien: "Het is alleen aangetroffen in melk die duidelijk abnormaal is," aldus Jim Lowe, dierenarts en influenza-onderzoeker aan het College of Veterinary Medicine van de University of Illinois, in de New York Times. De melk zag er dik en stroperig uit en is vernietigd. Volgens de USDA moeten zuivelbedrijven de melk van zieke dieren afvoeren of vernietigen, zodat deze niet in de voedselketen terecht komt.
De Amerikanen hoeven zich geen zorgen te maken over de melkvoorziening, benadrukt het USDA. Pasteurisatie doodt de virussen. Drink dus zeker geen rauwe melk, maar dat is sowieso een afrader.
Kuiken ziet nog wel een complicatie voor de volksgezondheid. Als virussen een nieuwe zoogdiersoort besmetten - zoals koeien - is er een risico dat hun genetisch materiaal verandert. En als dieren tegelijkertijd meerdere griepvirussen - vogel- én varkensgriep bijvoorbeeld - oplopen, kunnen die genetisch materiaal uitwisselen waardoor een ook voor mensen gevaarlijke variant ontstaat.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Inmiddels is ook een melkveehouder uit Texas besmet met het vogelgriepvirus. Het gaat om een persoon die in direct contact stond met de zieke koeien in Texas. Hoewel er alleen sprake is van milde verschijnselen - een oogontsteking - houdt de overheid de situatie nauwlettend in de gaten om het 'worst case scenario' van mens-op-mens overdracht van het pathogeen te voorkomen.
Dat koeien in verschillende staten en op verschillende melkveehouderijen ziek zijn geworden lijkt erop te wijzen dat het virus van koe-op-koe overgedragen is. "Iedere keer dat het virus verandert schiet ik recht overeind en kijk wat er precies aan de hand is", zegt said Caitlin Rivers, epidemioloog aan het Johns Hopkins Center for Health Security in The Washington Post.
Volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration blijft het risico voor mensen die niet dagelijks met koeien werken minimaal, en kan iedereen veilig melk blijven drinken - zolang die gepasteuriseerd is.
In Politico is Rick Bright, die aan het hoofd stond van de Biomedical Advanced Research and Development Authority en alarm sloeg over de lauwe reactie van de regering-Trump op de Covid-19 pandemie, daar niet meteen gerust op. "Ze zouden heel wat tests moeten doen voordat ik op dit moment melk van een van deze boerderijen zou drinken," aldus Bright.
Net als bij Corona, kan het virus met iedere stap muteren, de grote vraag hier is "hoe is de overstap gemaakt?" Is dat door besmet water (poel) of direct contact.
Het feit dat een rund ziek word is niet zo'n probleem en kan er prima bovenop komen, er zullen een paar mutaties zijn maar niet extreem veel aangezien het niet tussen dieren direct lijkt over te gaan. Pas als dat gebeurt neemt risico en gevaar toe, dat kan als ze zelf ook een griepvorm onder de leden hebben. Die kans is groter bij andere diersoorten, naast vogels (dier houderij) ook varkens zijn berucht zoals artikel vermeld. Dit is in westen minder gebruikelijk door specialisatie, maar in Oosten zijn kleine bedrijven met vele verschillende diersoorten normaler, wat een groter gevaar levert.
De pandemie van influenza komt ooit weer.
Kennelijk heeft het monitoringssysteem goed gewerkt om dit te vinden en isoleren, maar waakzaamheid blijft altijd geboden.
Hoe kunnen mensen zo naïef zij om te denken dat alle levende wezens elkaar niet kunnen besmetten met virussen. De natuur past zich aan in de goede en slechte vorm. Men moet toch weten dat virussen veranderen en verbonden sluiten met andere virussen. Heeft men niets geleerd van covid.
Ondertussen blijkt uit nieuw onderzoek, verschenen in Nature dat het vaker voorkomt dat virussen van mensen naar andere dieren overspringen dan andersom. Omgekeerde zoönosen dus.
De onderzoekers analyseerden bijna 12 miljoen sequenties van virussen en identificeerde bijna 13.000 virale stammen en 3.000 'spillovers' en 'spillbacks' tussen soorten. Ongeveer 64% van de spillovers van virussen die mensen betroffen, ging van mensen naar andere dieren. Dat vermoedden we al, maar nu is het bevestigd.
Zelfs na uitsluiting van SARS-CoV-2, MERS-CoV en griepvirussen (de meest bekende spillover-veroorzakers) bleek dat 54% van de sprongen van mensen naar andere dieren was.
Slecht nieuws voor bedreigde wilde soorten zoals de chimpansees in Oeganda. Naast de aantasting van hun habitat door de oprukkende mensheid, moeten ze ook nog eens vrezen voor onze virusziekten.
Wordt er ook gekeken naar het verre oosten voor de toekomstige pandemie? Veel komt uit China eo, hoe is daar de situatie met H5N1 tussen de verschillende fauna? In de 'westelijke wereld' wordt wel gedetecteerd, lijkt de situatie soms gevaarlijk, maar kan het echte gevaar intussen uit een andere hoek komen.
Intussen stelt Maarten Keulemans vijf vragen , (oa lijkt het nu te gaan mee vallen met de sterfte onder wilde vogels), maar niet die over China eo.(neem ook India, Vietnam ed mee), waar mensen mét allerlei vee zowat samenleven onder onhygiënische omstandigheden.