Waar in Nederland op 2 boerderijen de eerste proeven zijn begonnen met het inenten van pluimvee - kippen - tegen vogelgriep, loopt sinds 1 oktober in Frankrijk een grootschalige inentingscampagne. Door de naar schatting 60 miljoen eenden in Frankrijk in te enten, hopen de Fransen hun foie gras en magret de canard (eendenborstfilet) veilig te stellen voor de feestdagen.
Frankrijk is een verplichte vaccinatiecampagne voor eenden tegen vogelgriep begonnen. Vaccineren is verplicht voor alle boerderijen met meer dan 250 eenden in Frankrijk. Het is de bedoeling alle ongeveer 60 miljoen Franse eenden in te enten.

Het gaat om gefokte eenden, voor de foie gras, magret de canard en confit de canard (geconfijte eendenbout). Op die manier hoopt de Franse regering te voorkomen dat er opnieuw massale ruimingen moeten plaatsvinden; in 2022 moesten door de vogelgriep zeker 2 miljoen eenden worden geruimd. De kosten aan schadeloosstellingen liepen op tot €650 miljoen. Het traditionele feestdagengerecht foie gras werd duur én bijna niet meer te krijgen.

Net als in de rest van Europa is vogelgriep geen seizoensziekte meer, maar een besmetting die het hele jaar door de kop kan opsteken - endemisch, heet dat - vanuit het 'reservoir' van het virus onder wilde (water)vogels.

Het vaccin wordt geleverd door het Duitse laboratorium Boehringer Ingelheim, dat het eerste overheidscontract heeft binnengesleept. Met de campagne is een bedrag van bijna €100 miljoen gemoeid (alleen al voor 2023-24), waarvan 85% door de staat en 15% door de productiesector wordt gedragen.

Veel extra werk
Het vaccin moet twee keer worden toegediend, eerst op de 10e dag van het leven van de eend en vervolgens op de 28e dag. Eendenhouders zijn niet onverdeeld enthousiast. "Vaccineren is extra werk, en het toezicht houden na de vaccinatie is ook extra werk," zegt eendenfokker Julien Mora op franceinfo. Na de vaccinatie moeten de eendenhouders namelijk ook monsters nemen van dode eenden, en elke 30 dagen en aan het einde van elke periode een afspraak maken met een officiële dierenarts. "Voor boeren zoals wij, die alles zelf doen, is het een extra belasting voor onze organisatie. Je moet ieder eendenkuiken apart vangen en vervolgens onderhuids injecteren. En dan nog eens 18 dagen later, en dat alles onder toezicht van een aangewezen dierenarts." Mora, die 8.000 eenden per jaar produceert, wil dan ook graag opgeleid worden door de aangewezen gezondheidsdierenarts, zodat hij het vaccin zelf aan zijn pluimvee kan toedienen.

Jocelyn Marguerie, voorzitter van de pluimveecommissie van de vereniging van dierenartsen werkzaam op boerderijen SNGTV, maakt zich minder druk. "Boeren zijn over het algemeen gewend aan deze procedure, omdat ze hun eenden al vaccineren tegen andere infecties," zegt hij tegen de Huffington Post.

Voor de Franse regering staat één doel als een paal boven water: het voorkomen van nieuwe massaruimingen. "Met vaccinatie", zegt Jean-Luc Guérin, onderzoeker bij INRAEE (de Franse NVWA) "zijn we ervan overtuigd dat we geen grote epizoötische golven meer zullen krijgen." Het vaccin heeft zich al bewezen in Azië en het Midden-Oosten, waar het vooral aan kippen wordt toegediend. Wel zullen de boeren zich nog altijd aan hygiënemaatregelen moeten houden, want "we kunnen de mogelijkheid van incidentele uitbraken van directe introductie via wilde fauna niet uitsluiten, omdat wilde fauna natuurlijk niet gevaccineerd worden."

Consument niet enthousiast
Er zijn nog andere partijen die niet staan te trappelen bij het idee van geënte eenden. Zo protesteren Franse consumenten zelf, omdat ze geen gevaccineerde producten willen. De Verenigde Staten hebben meteen importrestricties opgelegd aan de invoer van Franse pluimveeproducten, uit angst het vogelgriepvirus in de VS te introduceren. Ook Japan is van plan de import van (gevaccineerde) Franse pluimveeproducten op te schorten, aldus Deutsche Welle.