Sinds vorige maand de eerste gevallen van met vogelgriep besmette melkkoeien in de VS ontdekt werden, kijkt de zuivelwereld met argusogen naar de ontwikkelingen. Want hoewel het risico voor de volksgezondheid nog steeds als laag beschouwd wordt, zijn er veel onduidelijkheden. Deels zouden die te wijten zijn aan terughoudende communicatie door de Amerikaanse autoriteiten, schrijft de New York Times.

Slechte communicatie
Onhandig, vinden critici. Juist nu het (vogel)griepvirus zich via een melkkoe kan verspreiden is het een van de mogelijke kandidaten voor de volgende pandemie. De WHO spreekt nu al van een 'pandemie onder dieren'. En als we ook maar iets geleerd hebben van de covidpandemie, dan is het dat het delen van alle beschikbare informatie in een vroeg stadium cruciaal is om verspreiding te kunnen monitoren.

Inmiddels is bekend dat het virus in 8 staten op 32 boerderijen koeien besmet heeft. Zieke koeien geven dikke, afwijkende melk en de melkproductie kan met zo'n 20% dalen. De meeste koeien herstellen zonder dat drastische maatregelen zoals ruiming nodig zijn. Er is geen bewijs gevonden voor koe-op-koe besmetting, maar de snelle verspreiding wijst daar wel op. Er zijn aanwijzingen dat het virus zich niet alleen van vogels naar koeien, maar ook van koeien naar pluimvee en mogelijk asymptomatisch (zonder ziektesymptomen) onder koeien verspreidt, schrijft de New York Times. Dat suggereert dat het virus breder verspreid is dan eerst werd aangenomen en ook zonder zichtbare symptomen aanwezig kan zijn in vee.

Alles bij elkaar zijn dat meer dan genoeg redenen voor Jeremy Farrar, chief scientist van de WHO, om er bij de gezondheidsautoriteiten van de VS op aan te dringen nauwkeurig te onderzoeken hoe het virus zich verspreidt en er alert op te zijn in te grijpen als het zich 'op andere manieren' gaat verspreiden, schrijft DairyReporter. "Ontstaan er aerosolen in de melkput? Is het de omgeving waar de koeien in leven? Ligt het aan het transportsysteem dat dit virus zich over het land verspreidt? Dit is een grote zorg en ik denk dat we ervoor moeten zorgen dat als H5N1 zou overgaan op mensen via mens-op-mensbesmetting, we in staat zijn om onmiddellijk te reageren." Farrar zei dat bij de aankondiging van nieuwe richtlijnen om door de lucht verspreide ziektes aan te pakken.

Wie vanaf dag 1 uitdraagt dat gepasteuriseerde melk veilig is, terwijl nog onderzocht wordt hoe lang het virus kan overleven in de melk, laat zien dat de autoriteiten maar weinig hebben geleerd van de covidpandemie
Vanaf het begin heeft het Amerikaanse ministerie van Landbouw (USDA) maar beperkte genetische informatie over het virus gedeeld met onderzoekers en andere landen. Op de website van de USDA is nog geen sprake van de vogelgriepuitbraak onder koeien. Zo weinig transparantie belemmert experts om effectief te helpen bij het inperken van het virus, stelt de krant​. Ook zijn er geen aanbevelingen over het schoonmaken van de melkapparatuur op melkveebedrijven of voorschriften voor het dragen van een veiligheidsbril, masker of gezichtsbescherming bij het melken.

Zuivelsectorzorgen
Daar komt bij dat de zuivelsector, die toch al te maken heeft met lage melkprijzen en hoge voerkosten, zich ernstig zorgen maakt, ondanks de herhaalde verzekeringen door de FDA, de Amerikaanse voedselveiligheidsautoriteit, dat de golf van infecties geen invloed heeft op de voedsel- of melkvoorziening van het land en weinig risico's voor het publiek oplevert. Melkveehouders vrezen dat openbaarmaking van de vogelgriep in koeien hun bedrijven kan schaden.

"Ik begrijp dat de melkmarkt zeer verontrust is over een verlies van zelfs maar een paar procent melkconsumptie," zegt infectieziektenexpert Michael Osterholm. Maar om dan vanaf dag 1 uit te dragen dat gepasteuriseerde melk veilig is, terwijl nog onderzocht wordt hoe lang het virus kan overleven in de melk, laat zien dat de autoriteiten "maar weinig hebben geleerd van de communicatielessen die de covidpandemie ons geleerd heeft."

De stellige aanbeveling van de Wereldgezondheidsorganisatie om alleen verhitte melk te drinken geeft te denken. Bij ons is pasteurisatie gebruikelijk, in andere Europese landen zie je meer gesteriliseerde melk. Maar in landen als India, waar de melkproductie veel kleinschaligere en lokaler is, is de situatie anders en krijgt de waarschuwing een heel andere klank omdat daar nog veel rauwe melk wordt gedronken.
Dit artikel afdrukken