Wereldwijd is 36% van de verkochte vis en zeevruchten foutief gelabeld. In de meeste gevallen is er sprake van opzet, visfraude dus.
De Britse krant The Guardian nam 44 recente studies onder de loep die de identiteit van ruim 9.000 monsters van vissen en schaaldieren vaststelden. De monsters waren afkomstig van restaurants, vishandels en supermarkten uit 30 verschillende landen. In 36% van de gevallen bleek er sprake te zijn van een andere soort dan wat het etiket of de menukaart vermeldde.
Geen snapper, wel 38 andere soorten vis
In meerdere studies werd gebruik gemaakt van DNA-analysetechnieken. Uit de onderzoeken bleek dat de als 'snapper' (Lutjanidae) verkochte vis in Canada, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Singapore, Australië en Nieuw-Zeeland in 38% tot zelfs 55% van de gevallen een andere vissoort was. Er werden maar liefst 38(!) andere vissoorten als 'nep-snapper' ontmaskerd. In een aantal gevallen ging het zelfs om bedreigde vissoorten.
Ook in restaurants gaat het vaak mis. Uit een onderzoek (uit 2018) waarin onderzoekers in 180 restaurants in 23 Europese landen een staal van de hun geserveerde vissen mee naar huis namen, bleek 1 op de 3 restaurants een andere vis te serveren dan de bestelling vermeldde. In 40 tot 60% van de gevallen werd in Spanje, Duitsland, IJsland en Finland andere dan de bestelde vis geserveerd. Is dit nieuws? Niet echt. In 2015 constateerde milieuorganisatie Oceana al dat de Brusselse horeca zijn klanten nept met andere vis dan op de kaart staat. In sushi restaurants in Los Angeles zou in 2017 de helft van de vis iets anders zijn geweest dan op de kaart staat.
Vormen van fraude
In de complexe internationale en weinig transparante toeleveringsketens van vis doen zich talloze mogelijkheden voor om etikettenfraude te plegen. Bijvoorbeeld door goedkopere vis als duurdere soorten te labelen, of kweekvis als wildvangst. Daarmee wordt een vis opgewaardeerd. Dat is snel verdiend.
Restaurants plegen consumentenbedrog als klanten in plaats van de door hen bestelde tong, kabeljauw of schelvis bijvoorbeeld pangasius voorgeschoteld krijgen.
Een derde vorm van visfraude is het witwassen van illegaal gevangen vis. Volgens Rashid Sumaila, viseconoom aan het Institute for the Oceans and Fisheries van de University of British Columbia, wordt jaarlijks tussen de 8 en 14 miljoen ton vis illegaal gevangen.
Het legaliseren van verboden vangsten hangt samen met de illegale, ongemelde en ongereglementeerde (IUU) vangsten door grote 'verre' vloten. Dat zijn onder buitenlandse vlag varende schepen die actief zijn voor de kusten van Afrika, Azië en Zuid-Amerika. De vangsten worden verwerkt aan boord van grote overslagschepen, waar verkeerde etikettering en het mengen van legale en illegale vis in het betrekkelijke geheim gebeurt. Het risico om betrapt te worden is laag, de 'winst' hoog. Volgens Sumaila lopen legale vissers tussen de $26–$50 miljard (€22 - €42 miljard) aan inkomsten per jaar mis. Illegale of frauduleus gelabelde vis ondermijnt de legale industrie, waardoor het voor eerlijke spelers moeilijk wordt om te concurreren. Hij vergelijkt de dikke winsten die de illegale vissers niettemin maken met de diefstal van 15 tot 20 miljoen koeien per jaar. De dieven brengen ze op de markt zodat de legale vissers niet meer aan de bak komen bij hun klanten. Als er niets aan gedaan wordt, zal de markt voor gelegaliseerde foute vis alleen maar groeien.
Dit artikel afdrukken
Geen snapper, wel 38 andere soorten vis
In meerdere studies werd gebruik gemaakt van DNA-analysetechnieken. Uit de onderzoeken bleek dat de als 'snapper' (Lutjanidae) verkochte vis in Canada, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Singapore, Australië en Nieuw-Zeeland in 38% tot zelfs 55% van de gevallen een andere vissoort was. Er werden maar liefst 38(!) andere vissoorten als 'nep-snapper' ontmaskerd. In een aantal gevallen ging het zelfs om bedreigde vissoorten.
Ook in restaurants gaat het vaak mis. Uit een onderzoek (uit 2018) waarin onderzoekers in 180 restaurants in 23 Europese landen een staal van de hun geserveerde vissen mee naar huis namen, bleek 1 op de 3 restaurants een andere vis te serveren dan de bestelling vermeldde. In 40 tot 60% van de gevallen werd in Spanje, Duitsland, IJsland en Finland andere dan de bestelde vis geserveerd. Is dit nieuws? Niet echt. In 2015 constateerde milieuorganisatie Oceana al dat de Brusselse horeca zijn klanten nept met andere vis dan op de kaart staat. In sushi restaurants in Los Angeles zou in 2017 de helft van de vis iets anders zijn geweest dan op de kaart staat.
Fraude of foutje? Opvallend is wel dat het in het overgrote deel van de gevallen gaat over goedkopere soorten die als duurdere vissen worden verkochtHet is niet altijd met zekerheid vast te stellen of er met de vis gefraudeerd is, of dat er een foutje is gemaakt. Maar opvallend is het wel, schrijft Knack, "dat het in het overgrote deel van de gevallen gaat over goedkopere soorten die als duurdere vissen worden verkocht." Zo betrof in Duitsland 48% van de onderzochte monsters van 'Sint-Jacobsschelpen' een minder geliefde Japanse neefje te betreffen. In de Singaporese garnalenballetjes waar geen spoor van garnaal in aangetroffen werd maar wel varkens-DNA is duidelijk sprake van fraude.
Vormen van fraude
In de complexe internationale en weinig transparante toeleveringsketens van vis doen zich talloze mogelijkheden voor om etikettenfraude te plegen. Bijvoorbeeld door goedkopere vis als duurdere soorten te labelen, of kweekvis als wildvangst. Daarmee wordt een vis opgewaardeerd. Dat is snel verdiend.
Restaurants plegen consumentenbedrog als klanten in plaats van de door hen bestelde tong, kabeljauw of schelvis bijvoorbeeld pangasius voorgeschoteld krijgen.
Een derde vorm van visfraude is het witwassen van illegaal gevangen vis. Volgens Rashid Sumaila, viseconoom aan het Institute for the Oceans and Fisheries van de University of British Columbia, wordt jaarlijks tussen de 8 en 14 miljoen ton vis illegaal gevangen.
Het legaliseren van verboden vangsten hangt samen met de illegale, ongemelde en ongereglementeerde (IUU) vangsten door grote 'verre' vloten. Dat zijn onder buitenlandse vlag varende schepen die actief zijn voor de kusten van Afrika, Azië en Zuid-Amerika. De vangsten worden verwerkt aan boord van grote overslagschepen, waar verkeerde etikettering en het mengen van legale en illegale vis in het betrekkelijke geheim gebeurt. Het risico om betrapt te worden is laag, de 'winst' hoog. Volgens Sumaila lopen legale vissers tussen de $26–$50 miljard (€22 - €42 miljard) aan inkomsten per jaar mis. Illegale of frauduleus gelabelde vis ondermijnt de legale industrie, waardoor het voor eerlijke spelers moeilijk wordt om te concurreren. Hij vergelijkt de dikke winsten die de illegale vissers niettemin maken met de diefstal van 15 tot 20 miljoen koeien per jaar. De dieven brengen ze op de markt zodat de legale vissers niet meer aan de bak komen bij hun klanten. Als er niets aan gedaan wordt, zal de markt voor gelegaliseerde foute vis alleen maar groeien.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dit is noch verwonderlijk, noch te vermijden.
De consument kan -zo zegt men wel eens- vijf soorten vis benoemen. Er worden er véél meer gevangen. Wat moet daarmee gebeuren? Vissers en handelaars hebben zich op verschillende continenten gevestigd, en daar soorten aangetroffen die er ongeveer hetzelfde uitzagen als de hun bekende. Ze gaven de vissen dus eenzelfde naam, ook al waren ze biologisch anders. Je moet eens een Australisch visboek ter hand nemen om te zien hoeveel cods, trouts, mackrels en snappers er daar rond zwemmen!
De "snappers", (Lutjanidae) zijn een goed voorbeeld. Veel van die soorten zijn helemaal of grotendeels "red" en een rode snapper is in het Engels "a red snapper". De visser kent geen andere naam. Soms wordt een te strikte naamgeving zelfs een "non-tariff trade barrier": Suriname en buurlanden exporteerden de zeer populaire red snapper 'Lutjanus campechanus" naar de VS, waar deze vis een zeer goede prijs kreeg. Dat was een doorn in het oog van de vissers in de VS. Die stuurden er een bioloog op af en, ondanks de slechts subtiele verschillen decreteerde die dat het om een andere soort ging (Lutjanus purpueaus). Dat was het einde van een zeer lucratieve handel voor de ontwikkelingslanden. De VSA publiceren een "fish list" waarin precies staat onder welke naam een vis in de markt mag worden gebracht. Die wordt gebruikt als protectionistische maatregel bij import uit het buitenland. Intern mogen de vissers veel ruimer namen toedienen.
O, en willen jullie niet bedot worden? Leer dan vis herkennen en koop nooit ofte nooit koploze, onthuide en gefileerde vis. Ik doe dat ook niet.
Nu ben jij Belg (toch?) maar hier in Nederland is het dramatisch gesteld met de kennis en het eten van vis. Bij mijn lokale visboer word ik regelmatig geconfronteerd met complete onwetendheid over vissoorten en hoe ze bereid kunnen worden. Alles moet filet zijn, want dieren met een kop vinden we eng. In een papje is nog beter, vandaar de enorme populariteit van kibbeling en lekkerbekjes, beide het ultieme bewijs dat de vissoort niet uitmaakt. Zalm wordt enorm gepusht door de supermarkten en is ook mateloos populair. Toch hebben wij het idee dat onze vis in de woelige wateren gevangen worden, ik zag laatst nog een kar van een Zeevis Specialist die Pangasius in de aanbieding had.
Nederlanders zijn geen viseters maar vishandelaren. Het (gesubsidieerd) leegtrekken van de oceaan voor de West-Afrikaanse kust is daar een 'mooi' voorbeeld van. Daarna een haring party organiseren en van de opbrengst twee waterpompen naar Afrika sturen, sust ons geweten.
PR van de industrie.
Ik had allang in België moeten wonen, niet alleen voor de vis maar ook voor al die andere lekkernijen waar Nick Trachet vaak over schrijft.
Net terug van de supermarkt, ik was de enige klant en kon dus rustig een tijd rondneuzen. De verse visafdeling bestond uit een paar kleine schappen met gerookte zalm, gerookte makreel, grote garnalen. zalmfilet en 'verse pangasiusfilet (wat is vers?)'. Eigenlijk niets uit de Noordzee.
Alleen de gerookte makreel heeft nog een kop.
Op naar de diepvries, eerst langs een eindeloos groot schap ijstaarten, daarna de pizza's, vervolgens een piepklein vak met veel zwaar gepaneerde koolvis in allerlei vormen, zalmfilet, enkele soorten garnalen, viskroketjes en kabeljauwfilet in een ondoorzichtige zak.
Heb een zak 'kabeljauwfilets voor 2 personen' meegenomen. Bij thuiskomst bleken het allemaal kleine ongelijke stukjes vis te zijn.
Tegen de tijd dat de vis hier in Oost-Nederland is aangekomen zit er geen kop meer aan, iets verder in Duitsland ineens weer wel. 't Wordt tijd dat ik weer in Duitsland mag inkopen, daar liggen veel soorten met kop en staart in de diepvries, forel, dorade, sardines (nog met ingewanden, waarom?).
En waarom wordt in Nederland de ingeblikte haring altijd in tomatensaus verkocht? (net als de meeste blikken witte bonen)
In Frankrijk is het meestal haring in water/olie of gekruid, met kappertjes, gerookt of gebakken.....
Soms kan je het eigenlijk wel weten. Bij 'all you van eat' 2 uur lang in veel (vaak Aziatische) restaurants voor zo'n 28 euro.... en dan 'tongfilet'...? De consument wil soms bedot worden lijkt het.
De ene visboer is de andere niet. Voor speciale vis te kies en te keur moet ik naar de maandag markt (en zonder 'allochtonen' waren die soorten er niet geweest, de Nederlander weet er niets van). 2 weken geleden horsmakrelen (om te grillen) geprobeerd voor de 1e maal.... 5 euro per kilo... Lekker! Anders dan gewone makreel, meer richting zeebaars.
(en wijting lekkerbekje met ravigotesaus kan ik best wel lekker vinden als snack... net als Vlaamse frites ;) (edoch Vlamingen... culinair is een gratin toch veel hoogstaander)
Joep.... ik heb mijn ogen uitgekeken in de Franse supermarchés, de vers visafdelingen daar.... totaal andere cultuur. Waarbij wij de culinaire barbaren zijn... en als hoogste trots stamppotten en snert - maar echte snert is al teveel moeite meestal... dus maar inferieure Unox - kunnen presenteren. Ossenstaartsoep, stoofvlezen, een specialiteit van mijn ene grootmoeder.... maar wie maakt die nog zo? (echte os sowieso moeilijk aan te komen tegenwoordig die zit heus niet in die blikken, dus eigenlijk misleidende naam)
Waar blijft het (praktisch) voedingsonderwijs op scholen, de nodige omslag? (de ouders kunnen het - te vaak* - niet)
* je zou denken dat, met al die kookprogramma's, een omslag zou plaatsvinden. Gedeeltelijk klopt dat ook wel denk ik (ik ken vele mensen die grandioos kunnen koken, mede door al die info). Maar het blijft te oppervlakkig.