5 min
Morgen stemt de milieucommissie van het Europarlement over de Natuurherstelwet. De wet wordt in conservatieve kringen gevreesd. Brussel zou er de ruimte mee krijgen om de lidstaten een natuurvisie op te leggen die nog zwaarder weegt dan de Vogel- en Habitatrichtlijn die Nederland nu al 4 jaar in de stikstofcrisis gevangen houdt. De Europese Volkspartij (de Europese variant van ons CDA) kwam tegen de wet in het geweer. In het Europese Parlement is al twee keer tegengestemd. De stemming morgen is van belang voor het oordeel van de milieuministers van de lidstaten. Zij komen op 20 juni bij elkaar om hun definitieve keuze te maken. Minister Van der Wal heeft al gezegd niet tegen te zullen stemmen nu de wet is afgezwakt door tussenkomst van Zweden, op dit moment voorzitter van de EU.
EU-voorzitter Zweden liet weten dat in de Brusselse burelen aan versoepeling van de Nature Restoration Law wordt gewerkt. De Nederlandse Natuurminister Christianne van der Wal vroeg om een inspanningsverplichting in plaats van een resultaatsverplichting en lijkt die juridisch binnen te kunnen halen. Verder heeft de Europese Commissie laten weten dat de vernatting van veenweidegebied over grotere gebieden kan worden uitgerold. Het voorstel om 10% van de landbouwgrond in te vullen met landschapselementen wordt geen verplichting, maar een streven dat voor ieder land verschillend zal zijn.
De bouw van woonwijken en wegenaanleg – projecten van overwegend publiek belang – kan doorgaan, zelfs als die schadelijk zijn voor de natuurgebieden. Die mogelijkheid bestaat in geval er geen alternatieve mogelijkheden zijn.
Sloop door rechts
Het zijn tegemoetkomingen die de Eurocommissarissen Timmermans en Sinckevičius doen om nog binnen hun ambtstermijn de milieucommissie in het Europees Parlement over de streep te trekken. Lukt dit niet, dan verbleken de natuur- en vergroeningsplannen van de zittende Commissie. In de NRC beklaagde Timmermans zich over de pauzeknop die de Franse president Macron indrukte en waar de Vlaamse premier De Croo al snel op inhaakte. In Knack laat Timmermans weten dat hij niet voor extreme plannen is gegaan. Zijn beleid, zegt hij, is gebaseerd op feiten en daarom logisch. Timmermans vreest dat radicaal rechts de natuur juist zal gaan afbreken.
Niettemin blijft het verslechteringsverbod buiten Natura 2000-gebieden in de wet, weet De Tijd. Het zit eigenlijk zo. In het oorspronkelijk voorstel stond dat de natuur niet mocht verslechteren. Het Zweedse voorzitterschap heeft daarvan gemaakt dat de natuur niet significant mag verslechteren. Voor het gerecht kan lang over wat significant is, worden gevochten. Met een Europese verordening die rechtstreeks invloed zou hebben op de vergunningverlening spreekt de Vlaamse milieuminister Zuhal Demir dan ook van "onnodige juridische risico's". Een voorbeeld daarvan is de afgelopen maandag geopende regeling voor de uitkoop van piekbelasters onder boeren. Wie een piekbelaster is, is niet vast te stellen zei het RIVM, de beheerder van het model. Toch wijst de overheid hen aan met datzelfde model. Zelfs boeren ondergaan het inmiddels maar, na jarenlange discussie (met name ook op Foodlog door Nico Gerrits) over de zin en onzin van de rekenregels die via het model kracht van wet hebben gekregen.
In Straatsburg stemt de milieucommissie donderdag in de laatste stemming vanuit het Europese Parlement over de wet, nadat die eerder werd afgewezen door de landbouw- en visserijcommissies. Op 20 juni komen de Natuur- en milieuministers van de Europese Raad bijeen om hun ja, nee of tenzij te bepalen. Minister Van der Wal heeft in het Financieele Dagblad al laten weten niet tegen te zullen stemmen nu de wet door tussenkomst van Zweden conform haar wensen is aangepast.
Verordening in plaats van richtlijn
Het Vlaamse Europarlementslid Sarah Matthieu (Groenen) schreef een opinie in De Standaard onder de titel Uit angst voor meer Europese wetgeving verliezen we de natuur. Ze roept haar collega's in het parlement op voor de wet te stemmen omdat er anders lange tijd niets zal gebeuren aan de wet die volgens haar en de Commissie de missing link is in het klimaatbeleid. Zonder een goed functionerende natuurlijke ruimte tussen en rond de bebouwde en voor landbouw gebruikte gebieden, worden klimaateffecten versterkt cq. hebben maatregelen om koolstofemissies te reduceren onvoldoende effect. Daar komt bij dat natuur koolstof langdurig kan vangen en vastleggen. Dat zijn allemaal valide argumenten waar niemand het mee oneens hoeft te zijn. Zelfs zestig grote bedrijven, waaronder de grote bosgebruiker Ikea (hout voor meubels) en Unilever (palmolie, maar van buiten de EU), scharen zich achter de wet.
Als zelfs grote bedrijven voor zijn, waarom dan angst voor de wet? Het gaat om een verordening. De Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR) is door Nederland vertaald in eigen wetgeving die moet voldoen aan de richtlijn van de EC. Een richtlijn laat een lidstaat vrij in de precieze invulling ervan in de eigen wetgeving. Een verordening is een wet die Brussel de directe macht geeft om zich met details in een lidstaat te bemoeien. Den Haag staat democratisch buiten spel, want de Nederlandse wetgever heeft er geen invloed meer op.
Nederland heeft de rest van de Europese landen laten zien hoe de VHR kon uitpakken. Het land verkeert inmiddels al meer dan 4 jaar in een permanente stikstofcrisis. BBB - één grote proteststem tegen bestuurlijk falen, op stikstof én ander terrein - kwam op en werd in één klap de grootste partij met een soort reversed takeover van belangrijke delen van het CDA en de VVD in het oosten van het land. Dat lot vrezen ook de andere gevestigde middenpartijen in de EU. Zo ontstaat een Europa dat net als Nederland een links en een rechts blok krijgt, waarvan de vraag is of ze tot gezamenlijke politieke besluitvorming kunnen komen. Kunnen ze dat niet, dan is Europa verlamd terwijl het voor heel grote vraagstukken staat, zoals haar geopolitieke en militaire positie in de wereld en migratie en klimaatadaptie.
Win een prijs of krijg een boete
Waar gaat het mis? Op vertrouwen.
Het feit dat er een wet in plaats van een richtlijn is voorgesteld, laat zien dat de Commissie wil doorpakken omdat ze de lidstaten onvoldoende vertrouwt en daarom een stevige stok achter de deur wil hebben. Het antwoord van het publiek en inmiddels ook de politiek terug is eenzelfde wantrouwen. Kwalijk is dat het stolt in polarisatie zodat het politieke gesprek - de kunst van het komen tot een vergelijk tussen andersdenkenden die toch een samenleving willen vormen - onmogelijk wordt.
Onlangs citeerde Volkskrantcolumnist Martin Sommer de Franse socioloog-historicus Pierre Rosanvallon die opmerkte dat overheden van bovenaf leiden zonder het volk dat hen gekozen heeft nog te willen horen of aanvoelen. Zo'n samenleving klapt uit elkaar van wantrouwen. De overheid verjuridiseert de inspanning van een transformatie waar positieve energie voor nodig is en bereikt het omgekeerde van wat ze wil.
Hoe kom je daar doorheen? Wat Rosanvallon betreft is er een tegen-democratie nodig. Die valt heel constructief te realiseren. Ik heb een voorstel: bepaal samen in de verschillende regio's die een logische landschappelijke eenheid vormen hoe we het daar mooier en biodiverser kunnen maken. Doe het niet met een wet, maar met 100 hoofdprijzen van een flink bedrag en 200 tweede prijzen. Wie er niet uitkwam, mag meedingen naar de volgende ronde van prijzen. En ga zo verder tot de helft loopt. De wil om enthousiast mee te doen zal gaandeweg toenemen. Wie niet meedoet, krijgt een forse boete in geld wegens niet-inspanning en een plan opgelegd. Maar dat pas na de derde of vierde ronde, als iedereen inmiddels heeft ontdekt dat je niet alleen moet maar ook mag woekeren met je talenten, dat je dat samen moet doen en dan nog kunt winnen ook.
Zou je zo vertrouwen kunnen herstellen en enthousiasme kweken voor natuurherstel? Schiet eens op dit idee.
NB: dit idee is gebaseerd op ideeën van de ontwikkelingseconoom en Nobelprijswinnaar Michael Kremer.
Dit artikel afdrukken
De bouw van woonwijken en wegenaanleg – projecten van overwegend publiek belang – kan doorgaan, zelfs als die schadelijk zijn voor de natuurgebieden. Die mogelijkheid bestaat in geval er geen alternatieve mogelijkheden zijn.
Sloop door rechts
Het zijn tegemoetkomingen die de Eurocommissarissen Timmermans en Sinckevičius doen om nog binnen hun ambtstermijn de milieucommissie in het Europees Parlement over de streep te trekken. Lukt dit niet, dan verbleken de natuur- en vergroeningsplannen van de zittende Commissie. In de NRC beklaagde Timmermans zich over de pauzeknop die de Franse president Macron indrukte en waar de Vlaamse premier De Croo al snel op inhaakte. In Knack laat Timmermans weten dat hij niet voor extreme plannen is gegaan. Zijn beleid, zegt hij, is gebaseerd op feiten en daarom logisch. Timmermans vreest dat radicaal rechts de natuur juist zal gaan afbreken.
Niettemin blijft het verslechteringsverbod buiten Natura 2000-gebieden in de wet, weet De Tijd. Het zit eigenlijk zo. In het oorspronkelijk voorstel stond dat de natuur niet mocht verslechteren. Het Zweedse voorzitterschap heeft daarvan gemaakt dat de natuur niet significant mag verslechteren. Voor het gerecht kan lang over wat significant is, worden gevochten. Met een Europese verordening die rechtstreeks invloed zou hebben op de vergunningverlening spreekt de Vlaamse milieuminister Zuhal Demir dan ook van "onnodige juridische risico's". Een voorbeeld daarvan is de afgelopen maandag geopende regeling voor de uitkoop van piekbelasters onder boeren. Wie een piekbelaster is, is niet vast te stellen zei het RIVM, de beheerder van het model. Toch wijst de overheid hen aan met datzelfde model. Zelfs boeren ondergaan het inmiddels maar, na jarenlange discussie (met name ook op Foodlog door Nico Gerrits) over de zin en onzin van de rekenregels die via het model kracht van wet hebben gekregen.
In Straatsburg stemt de milieucommissie donderdag in de laatste stemming vanuit het Europese Parlement over de wet, nadat die eerder werd afgewezen door de landbouw- en visserijcommissies. Op 20 juni komen de Natuur- en milieuministers van de Europese Raad bijeen om hun ja, nee of tenzij te bepalen. Minister Van der Wal heeft in het Financieele Dagblad al laten weten niet tegen te zullen stemmen nu de wet door tussenkomst van Zweden conform haar wensen is aangepast.
Verordening in plaats van richtlijn
Het Vlaamse Europarlementslid Sarah Matthieu (Groenen) schreef een opinie in De Standaard onder de titel Uit angst voor meer Europese wetgeving verliezen we de natuur. Ze roept haar collega's in het parlement op voor de wet te stemmen omdat er anders lange tijd niets zal gebeuren aan de wet die volgens haar en de Commissie de missing link is in het klimaatbeleid. Zonder een goed functionerende natuurlijke ruimte tussen en rond de bebouwde en voor landbouw gebruikte gebieden, worden klimaateffecten versterkt cq. hebben maatregelen om koolstofemissies te reduceren onvoldoende effect. Daar komt bij dat natuur koolstof langdurig kan vangen en vastleggen. Dat zijn allemaal valide argumenten waar niemand het mee oneens hoeft te zijn. Zelfs zestig grote bedrijven, waaronder de grote bosgebruiker Ikea (hout voor meubels) en Unilever (palmolie, maar van buiten de EU), scharen zich achter de wet.
Als zelfs grote bedrijven voor zijn, waarom dan angst voor de wet? Het gaat om een verordening. De Vogel- en Habitatrichtlijn (VHR) is door Nederland vertaald in eigen wetgeving die moet voldoen aan de richtlijn van de EC. Een richtlijn laat een lidstaat vrij in de precieze invulling ervan in de eigen wetgeving. Een verordening is een wet die Brussel de directe macht geeft om zich met details in een lidstaat te bemoeien. Den Haag staat democratisch buiten spel, want de Nederlandse wetgever heeft er geen invloed meer op.
Nederland heeft de rest van de Europese landen laten zien hoe de VHR kon uitpakken. Het land verkeert inmiddels al meer dan 4 jaar in een permanente stikstofcrisis. BBB - één grote proteststem tegen bestuurlijk falen, op stikstof én ander terrein - kwam op en werd in één klap de grootste partij met een soort reversed takeover van belangrijke delen van het CDA en de VVD in het oosten van het land. Dat lot vrezen ook de andere gevestigde middenpartijen in de EU. Zo ontstaat een Europa dat net als Nederland een links en een rechts blok krijgt, waarvan de vraag is of ze tot gezamenlijke politieke besluitvorming kunnen komen. Kunnen ze dat niet, dan is Europa verlamd terwijl het voor heel grote vraagstukken staat, zoals haar geopolitieke en militaire positie in de wereld en migratie en klimaatadaptie.
Win een prijs of krijg een boete
Waar gaat het mis? Op vertrouwen.
Het feit dat er een wet in plaats van een richtlijn is voorgesteld, laat zien dat de Commissie wil doorpakken omdat ze de lidstaten onvoldoende vertrouwt en daarom een stevige stok achter de deur wil hebben. Het antwoord van het publiek en inmiddels ook de politiek terug is eenzelfde wantrouwen. Kwalijk is dat het stolt in polarisatie zodat het politieke gesprek - de kunst van het komen tot een vergelijk tussen andersdenkenden die toch een samenleving willen vormen - onmogelijk wordt.
Onlangs citeerde Volkskrantcolumnist Martin Sommer de Franse socioloog-historicus Pierre Rosanvallon die opmerkte dat overheden van bovenaf leiden zonder het volk dat hen gekozen heeft nog te willen horen of aanvoelen. Zo'n samenleving klapt uit elkaar van wantrouwen. De overheid verjuridiseert de inspanning van een transformatie waar positieve energie voor nodig is en bereikt het omgekeerde van wat ze wil.
Hoe kom je daar doorheen? Wat Rosanvallon betreft is er een tegen-democratie nodig. Die valt heel constructief te realiseren. Ik heb een voorstel: bepaal samen in de verschillende regio's die een logische landschappelijke eenheid vormen hoe we het daar mooier en biodiverser kunnen maken. Doe het niet met een wet, maar met 100 hoofdprijzen van een flink bedrag en 200 tweede prijzen. Wie er niet uitkwam, mag meedingen naar de volgende ronde van prijzen. En ga zo verder tot de helft loopt. De wil om enthousiast mee te doen zal gaandeweg toenemen. Wie niet meedoet, krijgt een forse boete in geld wegens niet-inspanning en een plan opgelegd. Maar dat pas na de derde of vierde ronde, als iedereen inmiddels heeft ontdekt dat je niet alleen moet maar ook mag woekeren met je talenten, dat je dat samen moet doen en dan nog kunt winnen ook.
Zou je zo vertrouwen kunnen herstellen en enthousiasme kweken voor natuurherstel? Schiet eens op dit idee.
NB: dit idee is gebaseerd op ideeën van de ontwikkelingseconoom en Nobelprijswinnaar Michael Kremer.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Nico, ik snap je nu. Dank!
Dat zeg ik toch overduidelijk Dick. De Commissie heeft volledig gefaald bij de controle van de uitvoering van de VHR en gaat daar nu met een grote sprong overheen.
Tegelijkertijd draait de fake-nieuws propaganda machine op volle toeren. Op VK.nl en Nu.nl vallen de duinen van ellende om, terwijl daar 85% van het oppervlak aan habitattypen in een goede of uitstekende SVI is. Slechts 15% niet (voornamelijk de kleine oppervlakken).
Maar ja, de z.g. data-samenleving bedient zich vooral met de onderbuik.
waar zou ik me nog druk over maken?
#2, Nico, wat bedoel je met je laatste zin?
Nadat de hevig bekritiseerde natuurherstelwet van de Europese Commissie niet verworpen, maar met de nodige afzwakkingen ook niet aangenomen was, volgde "een urenlange en chaotische stemming over verschillende afzonderlijke amendementen op het wetsvoorstel, maar die kon niet worden afgerond vanwege tijdgebrek," aldus het FD.
Er komt een nieuwe bijeenkomst van de milieucommissie op 27 juni, waar in principe besloten zal worden welk voorstel aan het Europarlement zal worden voorgelegd in juli. Welk voorstel dat gaat worden is uiterst spannend. "Het signaal dat de wet niet is weggestemd is nu het belangrijkst," zegt GroenLinks-europarlementariër Bas Eickhout. "Maar we zitten nog midden in de storm en het is onduidelijk welke kant het opgaat."
Zweden, de huidige voorzitter van de EU, werkte de afgelopen weken hard aan een compromistekst. Op 1 juli draagt het land de voorzittershamer over aan Spanje. "Maar dezelfde maand gaan de Spanjaarden naar de stembus. Een ruk naar rechts ligt voor de hand wat de steun voor de natuurherstelwet naar verwachting geen goed zal doen," schrijft het FD.
De Natuurherstelwet in de Milieucommissie scoorde stakende stemmen: 44 voor, 44 tegen.
Daarmee is het lot nog niet beslist, want de wet is alleen maar 'niet weggestemd'. Op 26 of 27 juni stemt de Milieucommissie over amendementen (daar was vanmorgen onvoldoende tijd voor) Volgende maand stemt het Europees Parlement. De EVP blijft tegen. Timmermans hoopt dat deze stemming (de eerste niet negatieve, na afzwakkingen) een aantal conservatieven toch over de streep trekt.