Lees ook
PlanetProof is een keurmerk van de Stichting Milieukeur. Omdat op Albert Heijn na, alle Nederlandse supermarkten recent hebben besloten het PlanetProof-keurmerk door te willen voeren voor al hun leveranciers, stijgen de productiekosten voor in Nederland geproduceerde groente en fruit. We schreven hier al eerder dat het commercieel-economisch een ongelukkig idee is. Op dit moment voldoet een beperkt aanbod aan hogere eisen, zodat het zich daarmee kan onderscheiden. Omdat de verhoogde eisen nu heel algemeen van kracht worden, verliezen ze hun onderscheid. Daar komt ook nog eens bij dat telers doorgaans vanuit één teeltsysteem produceren en hun aanbod voor het grootste deel naar het buitenland exporteren. Daar heeft het duurdere product in de markt onvoldoende onderscheidende kracht, zodat het geen hogere waarde oplevert. Producenten vrezen dan ook te worden opgezadeld met hogere kosten die niet in de markt kunnen worden terugverdiend. Kamerlid Lodders wilde weten wat de minister daar tegen gaat doen.

Minister Schouten blijkt vast te houden aan het regeerakkoord. Volgens het regeerakkoord moeten boeren eerlijk beloond worden. Dat zegt Rutte III als volgt: "De ACM [Autoriteit Consument en Markt, de mededingingsautoriteit, DV] gaat erop toezien dat boeren en tuinders hogere prijzen ontvangen van afnemers die bovenwettelijke eisen stellen, bijvoorbeeld ten aanzien van duurzaamheid of dierenwelzijn."

Commerciële en economische wetten zijn sterker dan het regeerakkoord
In haar antwoord aan Lodders doet Schouten wat water bij de wijn, maar blijft ze toch dicht bij de intenties van het regeerakkoord. In plaats van een hogere marge, mogen agrarische ondernemers ook beloond worden met een langjarig contract. Ze schrijft: Als een supermarkt bovenwettelijke eisen stelt, moeten boeren en tuinders gewaardeerd worden voor de extra inzet die daarmee van hen verlangd wordt. In het regeerakkoord staat dat de ACM erop gaat toezien dat boeren en tuinders hogere prijzen ontvangen van afnemers die bovenwettelijk eisen stellen, bijvoorbeeld ten aanzien van duurzaamheid of dierenwelzijn. Over de nadere invulling daarvan zal ik u samen met de Staatssecretaris van EZK voor de zomer informeren en zal daarbij ook de keurmerken meenemen. Dit neemt niet weg dat ik vind dat alle partijen in de keten een morele verantwoordelijkheid hebben én dienen te nemen dat duurzaamheid beloond wordt. Dat kan in de vorm van het bieden van een hogere prijs, maar de waardering kan ook tot uiting komen in bijvoorbeeld leveringszekerheid over een langere periode door bijvoorbeeld langjarige contracten. Ik wil hierover op korte termijn in de bredere context van de passages in de het regeerakkoord over de positie van de boer in de keten het gesprek aangaan met de retail en andere partijen in de keten.

Dooie mus
Niettemin zal Schouten geconfronteerd worden met het feit dat Nederlandse supers zullen weigeren de extra kosten te dragen voor aanbod dat te goedkoop naar het buitenland moet worden verkocht. Zo'n driekwart van de Nederlandse productie gaat de grens over, terwijl de teler veelal één teeltwijze zal blijven hanteren en onze minister geen zeggenschap heeft in het buitenland. Het lijkt er dus op dat de minister de Tweede Kamer óf een dooie mus (een lang contract, maar geen extra kostendekking) óf een kostbare (export)subsidieregeling heeft beloofd waar ze later op terug zal moeten komen. Commerciële en economische wetten zijn nu eenmaal sterker dan het regeerakkoord op dit punt.
Dit artikel afdrukken