Dat schrijft minister Carola Schouten van Landbouw in antwoord op vragen van Tweede Kamerlid Helma Lodders (VVD). Lodders wilde weten of telers die het PlanetProof-sticker op hun groenten en fruit plakken wel voldoende extra betaald krijgen omdat ze straks tegen hogere kosten moeten produceren.
PlanetProof is een keurmerk van de Stichting Milieukeur. Omdat op Albert Heijn na, alle Nederlandse supermarkten recent hebben besloten het PlanetProof-keurmerk door te willen voeren voor al hun leveranciers, stijgen de productiekosten voor in Nederland geproduceerde groente en fruit. We schreven hier al eerder dat het commercieel-economisch een ongelukkig idee is. Op dit moment voldoet een beperkt aanbod aan hogere eisen, zodat het zich daarmee kan onderscheiden. Omdat de verhoogde eisen nu heel algemeen van kracht worden, verliezen ze hun onderscheid. Daar komt ook nog eens bij dat telers doorgaans vanuit één teeltsysteem produceren en hun aanbod voor het grootste deel naar het buitenland exporteren. Daar heeft het duurdere product in de markt onvoldoende onderscheidende kracht, zodat het geen hogere waarde oplevert. Producenten vrezen dan ook te worden opgezadeld met hogere kosten die niet in de markt kunnen worden terugverdiend. Kamerlid Lodders wilde weten wat de minister daar tegen gaat doen.
Minister Schouten blijkt vast te houden aan het regeerakkoord. Volgens het regeerakkoord moeten boeren eerlijk beloond worden. Dat zegt Rutte III als volgt: "De ACM [Autoriteit Consument en Markt, de mededingingsautoriteit, DV] gaat erop toezien dat boeren en tuinders hogere prijzen ontvangen van afnemers die bovenwettelijke eisen stellen, bijvoorbeeld ten aanzien van duurzaamheid of dierenwelzijn."
Dooie mus
Niettemin zal Schouten geconfronteerd worden met het feit dat Nederlandse supers zullen weigeren de extra kosten te dragen voor aanbod dat te goedkoop naar het buitenland moet worden verkocht. Zo'n driekwart van de Nederlandse productie gaat de grens over, terwijl de teler veelal één teeltwijze zal blijven hanteren en onze minister geen zeggenschap heeft in het buitenland. Het lijkt er dus op dat de minister de Tweede Kamer óf een dooie mus (een lang contract, maar geen extra kostendekking) óf een kostbare (export)subsidieregeling heeft beloofd waar ze later op terug zal moeten komen. Commerciële en economische wetten zijn nu eenmaal sterker dan het regeerakkoord op dit punt.
Dit artikel afdrukken
Minister Schouten blijkt vast te houden aan het regeerakkoord. Volgens het regeerakkoord moeten boeren eerlijk beloond worden. Dat zegt Rutte III als volgt: "De ACM [Autoriteit Consument en Markt, de mededingingsautoriteit, DV] gaat erop toezien dat boeren en tuinders hogere prijzen ontvangen van afnemers die bovenwettelijke eisen stellen, bijvoorbeeld ten aanzien van duurzaamheid of dierenwelzijn."
Commerciële en economische wetten zijn sterker dan het regeerakkoordIn haar antwoord aan Lodders doet Schouten wat water bij de wijn, maar blijft ze toch dicht bij de intenties van het regeerakkoord. In plaats van een hogere marge, mogen agrarische ondernemers ook beloond worden met een langjarig contract. Ze schrijft: Als een supermarkt bovenwettelijke eisen stelt, moeten boeren en tuinders gewaardeerd worden voor de extra inzet die daarmee van hen verlangd wordt. In het regeerakkoord staat dat de ACM erop gaat toezien dat boeren en tuinders hogere prijzen ontvangen van afnemers die bovenwettelijk eisen stellen, bijvoorbeeld ten aanzien van duurzaamheid of dierenwelzijn. Over de nadere invulling daarvan zal ik u samen met de Staatssecretaris van EZK voor de zomer informeren en zal daarbij ook de keurmerken meenemen. Dit neemt niet weg dat ik vind dat alle partijen in de keten een morele verantwoordelijkheid hebben én dienen te nemen dat duurzaamheid beloond wordt. Dat kan in de vorm van het bieden van een hogere prijs, maar de waardering kan ook tot uiting komen in bijvoorbeeld leveringszekerheid over een langere periode door bijvoorbeeld langjarige contracten. Ik wil hierover op korte termijn in de bredere context van de passages in de het regeerakkoord over de positie van de boer in de keten het gesprek aangaan met de retail en andere partijen in de keten.
Dooie mus
Niettemin zal Schouten geconfronteerd worden met het feit dat Nederlandse supers zullen weigeren de extra kosten te dragen voor aanbod dat te goedkoop naar het buitenland moet worden verkocht. Zo'n driekwart van de Nederlandse productie gaat de grens over, terwijl de teler veelal één teeltwijze zal blijven hanteren en onze minister geen zeggenschap heeft in het buitenland. Het lijkt er dus op dat de minister de Tweede Kamer óf een dooie mus (een lang contract, maar geen extra kostendekking) óf een kostbare (export)subsidieregeling heeft beloofd waar ze later op terug zal moeten komen. Commerciële en economische wetten zijn nu eenmaal sterker dan het regeerakkoord op dit punt.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het gaat niet om een complete sector die om moet. Het is gewoon niet slim om tegen meerkosten te produceren als de afzet niet geregeld is. Dan blijft de er maar een strategie over en dat is concureren op kostprijs, voor het goedkoopste product is altijd een plaats in een bulkmarkt. Dus als een inkooporganisatie komt vragen om planetproof moet de boer ook het recht krijgen om een prijs te maken en niet de eisen door de strot geduwd krijgen met het argument dat ze anders niet meer af willen nemen. Zeker een regering die kiest om dit proces via de markt te laten lopen dient er voor te zorgen dat de maatregelen wel betaald worden.
Oei, Dick, dat is een zure kijk op de bijzondere ontwikkelingen rond verduurzaming van groente en fruit. Ik zie dat anders, want bijzonder zijn de ontwikkelingen zeker! Een paar bijzonderheden:
1) Een groot deel van de Nederlandse markt vraagt nu (eindelijk) om producten die aantoonbaar beter scoren op thema's als klimaat, biodiversiteit, water en bestrijdingsmiddelen. Planet Proof (Milieukeur) biedt deze betere score. Het oude verwijt aan Milieukeur (slechts een kleine kopgroep maakt een grote stap, dus dat zet geen zoden aan de dijk) gaat niet meer op. Een grote groep die een grote stap maakt gaat zeker stevig bijdragen aan verduurzaming.
2) Planet Proof stimuleert innovatie. Een bijzonder element dat vaak over het hoofd wordt gezien! Het schema stimuleert telers om nieuwe technieken toe te gaan passen. Denk bijvoorbeeld aan het toepassen van de fruitmotverwarring waardoor chemische middelen tegen deze mot achterwege kunnen blijven. Nu een grote groep hiermee aan de slag gaat, ontstaat markt voor deze nieuwe technieken en kunnen ze gaan concurreren met de chemie (ook een economisch principe).
3) Greenpeace steunt de boeren en tuinders die overstappen naar Planet Proof in de strijd om een eerlijke prijs voor een duurzamer product. De door boeren meest gewantrouwde milieuclub spreekt de supermarkten aan om te pleiten voor een eerlijke prijs. Heel bijzonder. En nu belooft minister Schouten zich ook sterk te maken voor een beloning voor bovenwettelijke prestaties. Dat is mooi.
Gaat die betere prijs er komen? Enkele supermarkten hebben aangegeven extra inspanning te belonen. Of dat echt gebeurt is lastig te achterhalen. Het is niet eenvoudig. Boeren en tuinders zijn toch vooral eenlingen in de markt en verkopen hun huid vaak te goedkoop. Sommigen zijn bang hun product niet kwijt te kunnen, en dat geeft afnemers de kans af te dingen.
Ik zou zeggen: boeren en tuinders, wees trots op je duurzame product en vraag in binnen-en buitenland een goede prijs. Schouten en Greenpeace steunen jullie (en CLM natuurlijk ook).
Peter, dan heb jij meer verstand van commerciële economie dan ik. Ik ben blij dat te horen!
Maar als ik serieus reageer: het is om gek van te worden, dat de verduurzamers in een vrije markt economie maar niet willen begrijpen dat ze met economische mechanismen rekening moeten houden als ze iets willen bereiken.
Ik reageer nu kort. Ik heb Gijs Dröge (van SMK), jouw CLM en nog wat mensen beloofd hierover een gesprek te organiseren om dit onderwerp eindelijk eens helder te krijgen. Dat is niet onbelangrijk omdat het 'eerlijk-woord' zijn intrede weer doet in discours van de minister, terwijl iedere middelbare school leerling met economie in zijn pakket al zou moeten weten dat er alleen juiste prijzen zijn. Eerlijke bestaan niet. Echt niet. Wel subsidie.
Maar het ging toch over die bijzondere prestatie uit de markt terughalen?
Dick, het gaat inderdaad om het uit de markt halen van die bijzondere prestatie. Niet terug naar subsidies. En 'Uit de markt halen' is niet zo maar geregeld. Dus wat druk vanuit milieubeweging en overheid is handig.
Peter, je was (of bent nog) een tijdje uit Nederland weg. Hoe vond jij 'in termen van uit de markt halen', dit nieuws: Jumbo geeft winst weg voor een betere wereld waar niemand in geïnteresseerd is.