imageWe zijn deze week nogal druk aan de opnieuw opgeleefde discussie over smaaklessen.
Het heeft een mooie discussie opgeleverd over de vraag wat nu wel of niet 'eetcultuur' (of eetcultureel) is.
P gaf daarin een aardige definitie: cultuur is hoe mensen doen en dat aan elkaar doorgeven. Of ze nou eieren koken in stierenurine, gedroogde drollen eten (wat in sommige culturen gebeurt), zuurkool met kreeft of gourmetten met Kerst en een McBurger doordeweek.

Bij die definitie hoort nog wel één aantekening: het is niet alleen de overdracht van mensen aan elkaar maar ook die van marketeers op mensen. Die marketeers zijn in onze cultuur de dominante overdragers geworden. Omdat er steeds wat nieuws moet worden verzonnen om de verkopen op peil te houden, volgen manieren van doen elkaar steeds sneller op. Naomi 'No logo' Klein zag daar een bezwaar in. Ik eerlijk gezegd niet: marketing is volwassen geworden. Dat doen we niet meer tussen mensen onderling ("je moet de Kersen van Piet hebben en pas over 2 weken die van Mathilde") , maar tussen bedrijven (=organisatieverbanden van mensen) en mensen.
In essentie dus niet nieuws onder de zon. Marketing is zo cultuur als maar zijn kan. Net als McDonalds, Lays, Pepsi en Andy Warhol.

Toch zie ik in de hele discussie nog steeds geen begin van een antwoord op de vraag waarom plaslessen wél maar smaaklessen niet ridicuul zijn.

Wouter Klootwijk stelt voor smaaklessen te vervangen door levensechte betrokkenheid van kinderen bij de productie van en het doden dat gebeurt voor ons dagelijks brood. Niks smaaklessen dus, maar echte ervaringen. Diny Schouten meent dat dan de steden uitlopen en politie-escortes nodig zijn om het uit te voeren. We willen immers niet dat onze kinderen varkens of kippen slachten. Toch eten we ze in de vorm van onherkenbare vierkante dingetjes ('nuggets') en roepen we in koor 'hoera, smaaklessen!'
Wat verklaart die dubbelheid probeerde ik nog te vragen, maar we belandden in een discussie over de definitie van het woord 'cultuur'.

Een stukje antwoord op de vraag kwam van Simone van Iens die reageert door te wijzen op het creëren in plaats van doorgeven van cultuur. Zij stelt bij implicatie dat we eindelijk een eetcultuur krijgen, want die hadden we niet. Los van het definitorische probleem dat ik met die stelling heb, hou ik - al was het maar voor de sake van de discussie - nog even vol dat zo'n 'cultuur' museaal is en niks te maken heeft met wat mensen doen zonder dat ze er erg in hebben (= eetcultuur als set van gebruiken en regels).

Dus als ik mag, even back to basics en nu eens heel simpel gesteld: waarom is plasles belachelijk en smaakles niet?
Dit artikel afdrukken