Vijf perspectieven op gezondheid en innovatie

Hieronder stellen de juryleden zich voor met hun kijk op Gezonde Innovatie.

Een gezonde en innovatieve winnaar draagt volgens Jenneke Heising, Wageningen University & Research, bij aan de nutriënten en calorieën die iemand nodig heeft. Bovendien is een prijswinnende gezonde innovatie smakelijk en gemakkelijk klaar te maken.

Heising heeft een achtergrond in levensmiddelentechnologie. Een van haar aandachtsgebieden is de invloed van verpakkingen en bewerkingen van eten op bijvoorbeeld de houdbaarheid en gezondheidswaarde. “Minder zout en suiker is gezonder”, neemt ze als voorbeeld, “maar het vermindert wel de houdbaarheid van een product. We vinden verpakkingen slecht, maar wat gebeurt er met een product als er geen verpakking omheen zit? Ik vind het interessant om ook die andere kant te laten zien.” Tijdens het beoordelen van de genomineerden focust ze bijvoorbeeld ook op hoe deze met de uitdaging van herformulering (minder suiker of zout) omgaan.

De mening en het gedrag van anderen en ook onze cultuur beïnvloeden wat we eten

Iedereen heeft recht op gezonder en duurzamer leven
Naast Heising is Reinoud Moojen, promovendus aan de Universiteit Utrecht, de tweede academicus in de vakjury. Hij doet wetenschappelijk onderzoek naar de voedselomgeving. “De voedselomgeving omvat alles wat onze eetgewoontes beïnvloedt”, legt hij uit. “Denk aan advertenties in bushokjes of op social media, maar ook de prijs en verpakking van een product. Onze voedselomgeving kent ook een sociale component. De mening en het gedrag van anderen en ook onze cultuur beïnvloeden wat we eten.”

Gezond eten is niet altijd gemakkelijk, ervaart hij, “zeker onderweg. Moet je nagaan hoe dat is voor mensen die gezondheid niet interessant vinden?”, vraagt hij zich af. “Een winnaar van de Gezonde Innovatie Awards verleidt juist die groep mensen tot gezondere keuzes. Ook zij hebben recht op een gezonder en duurzamer leven.”

In regio Foodvalley en de gemeente Utrecht onderzoekt Moojen wat nodig is om de voedselomgeving te verbeteren. Eén conclusie – ook relevant voor de deelnemende initiatieven aan de Gezonde Innovatie Awards – kan hij al trekken: “Inspelen op de behoefte van een plek geeft de meeste kans op succes.”

Anders dan het huidige aanbod
Ondernemer Bas Bobeldijk weet alles van de plek waar de meeste mensen hun eten en drinken kopen: de supermarkt. Hij heeft twee Jumbo-supermarkten, een in Nieuwkoop (Zuid-Holland) en een in de Amsterdamse wijk Buitenveldert. Zijn supers zijn twee compleet verschillende winkels, qua marktgebied, klandizie en assortiment. “In Nieuwkoop wordt traditioneler boodschappen gedaan; een paar keer per week voor meerdere dagen, met een boodschappenlijstje in de hand. Mijn stadse klanten komen dagelijks snel langs en zijn meer gericht op gezondheid.” Bobeldijk speelt in op die gezondheidswens met onder andere verse kant-en-klaarmaaltijden van een externe traiteur.

Dankzij zijn ervaring als supermarktondernemer kan Bobeldijk goed inschatten of een product kans maakt op het supermarktschap. “Een product moet een goede omloopsnelheid hebben, anders bereikt het onvoldoende mensen om impact op onze gezondheid te maken.” Daarnaast kijkt hij naar het innovatieve karakter. “Ik vind het belangrijk dat een product zich onderscheidt ten opzichte van het huidige aanbod.”

In het noorden eten we om te leven en in het zuiden leven ze om te eten

Groter bereik betekent meer impact
Anouk Dijkgraaf, consultant bij Phaff Export Marketing, is het eens met Bobeldijk: “Mijn stem gaat naar een product of initiatief dat bij het grote publiek leidt tot een verandering van het dagelijkse voedselpatroon.” De winnaar van de Gezonde Innovatie Awards doet dat volgens Dijkgraaf door clean label en gemak te combineren.

Door haar internationale activiteiten is Dijkgraaf goed op de hoogte van wereldwijde ontwikkelingen binnen de foodsector. “Met name in Europa zijn consumenten meer gericht op gezondheid. De Covid-pandemie heeft dat gestimuleerd.” Ze ziet een toename van de vraag naar producten zonder bijvoorbeeld suiker, zout en E-nummers. Binnen Europa zijn er ook weer verschillen. “In het noorden eten we om te leven en in het zuiden leven ze om te eten”, zegt ze lachend. “Zuid-Europeanen houden vast aan de voor hen zo belangrijke tradities.”

Gezonder, ook in de zorg
De vraag naar gezonder, die Dijkgraaf signaleert, ziet huisarts Janneke Stolker ook in de zorg. Met haar bedrijf Leefstijl Aanpak coacht ze collega's in de medische sector waarom en hoe zij leefstijl kunnen implementeren in hun praktijk of het ziekenhuis.

“Meer patiënten vragen me hoe zij gezonder kunnen leven”, vertelt ze. Ook haar collega’s staan er meer voor open om leefstijl onderdeel te maken van hun behandelingen. “Een gezonde leefstijl is de basis van een goede behandeling”, vindt ze. “Leefstijlverandering kan veel doen voor iemands gezondheid.”

Een goede gezonde innovatie is laagdrempelig, vindt Stolker. “Een gezonder product of initiatief is eenvoudig te begrijpen en gebruiken door iedereen. Die laagdrempeligheid zit bijvoorbeeld in bereidingsgemak of heldere communicatie op de verpakking.”