2 min
Voor elk ei wordt een stukje oerwoud gekapt. Daar is nu verandering in gekomen. Het eerste oerwoudvrije ei van Nederland ligt in de super. Jacomijn Pluimers van Milieudefensie vindt dat een goede zaak en legt uit waarom.
Gijs brengt het eerste oerwoudvrije ei van Nederland naar de supermarkt. Het is te krijgen bij supermarkt PLUS en wordt gelegd door kippen die zijn gevoerd met honderd procent Europees veevoer. Dat is een belangrijke stap naar meer lokaal veevoer.
Het oerwoudvrije ei is het product van een pilot, waarmee Milieudefensie wil laten zien dat veevoer uit Europa een betaalbaar en duurzaam alternatief is voor importsoja uit Zuid-Amerika.
Grootschalige import van soja is onhoudbaar
Nederland is na China de grootste importeur van soja. Ieder jaar komt via onze havens zo'n 9 miljoen ton soja binnen. Ruim twee derde hiervan wordt direct weer geëxporteerd. De Nederlandse veehouderij gebruikt ongeveer 2 miljoen ton soja als veevoer. Doordat de veehouderij groeit, neemt de vraag naar soja toe en is er steeds meer landbouwgrond nodig. Dat heeft grote ecologische en sociale gevolgen. Alleen al in de Amazone wordt jaarlijks ruim 600.000 hectare natuur per jaar ontgonnen. Dat verdrijft lokale boeren van hun land en zorgt voor snelle uitbuiting van de lokale kringlopen van voedingsstoffen voor de bodem en water.
Dat leidt tot een absurde onbalans. In Zuid-Amerika degradeert de bodem en in Nederland blijven we zitten met een massaal mestoverschot waarvan we niet weten hoe we het weg moeten krijgen.
De oplossing ligt dichter bij dan je denkt
Als we ons eigen veevoer gaan telen, herstellen we die balans. In Europa is daarvoor voldoende landbouwgrond voorhanden, vooral in Oost-Europa is nog veel landbouwgrond ongebruikt. Het vervangen van soja door in Europa geteelde eiwitgewassen heeft naast het voorkomen van ontbossing nog andere voordelen. De milieubelasting door water en het energiegebruik dat nodig is voor het maken van kunstmest kan worden verminderd. Daardoor kunnen de voer-mest-kringlopen beter worden gesloten (Balkema et al, CLM, 2014).
Die wens steekt achter het eerste oerwoudvrije ei dat nu onder naam Gijs-ei 'gewoon' te koop is. In deze pilot werkt Milieudefensie samen met kippenboer David Janssen, StreekSelecties B.V., Ruud Zanders van het Pluimhuis en supermarkt Plus. Het voer van de vrije uitloopkippen van boer David Janssen bevat alleen Europese ingrediënten. Stapsgewijs worden alle ingrediënten voor het veevoer uit Nederland gehaald. Hiermee laat Milieudefensie zien dat er een goed alternatief voor de schadelijke soja uit Zuid-Amerika bestaat. Zowel boer als consument krijgen zo een lokaal product voor een prijs waar ze beiden mee uit de voeten kunnen.
David Janssen met zijn (ook live te bekijken) oerwoudvrije leghennen
Oerwoudvrij scoort goed
QuestionMark, de organisatie die via een app de duurzaamheid van consumentenproducten ijkt, heeft het nieuwe oerwoudvrije ei voor ons geanalyseerd. Daarbij houdt QuestionMark rekening met de effecten op volksgezondheid, milieu, mensenrechten en dierenwelzijn. Het Gijs-ei scoort boven alle andere thans verkrijgbare eieren. Het oerwoudvrije ei krijgt drie sterren Beter Leven Kenmerk van de Dierenbescherming. De hoge score wordt mede verklaard doordat QuestionMark waardeert dat het veevoer geen importsoja bevat.
Een veehouderij die past in Nederland
Milieudefensie wil een gezonde veehouderij die past bij Nederland. Die produceert voor de eigen vraag, is divers en weerbaar voor zowel de grillen van de markt als voor ziekten en plagen. Een veehouderij die zich richt op kwaliteit in alle opzichten en waarin boeren het begin en niet het sluitstuk van de rekening zijn. Een echt Nederlands product is immers niet oneindig beschikbaar en dat zorgt voor een faire prijs die de markt weer zelf zal kunnen bepalen. Dat is waar onze toekomst ligt.
Jacomijn Pluimers is Campagneleider Duurzaam Voedsel bij Milieudefensie
*Balkema, A.J., C.W. Rougoor en F.C. van der Schans, 2014. Monitor Regionaal Eiwitrijk veevoer. Monitoring van het gebruik van regionaal eiwitrijk veevoer conform doelstellingen van het Verbond van Den Bosch, Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM), Culemborg
Fotocredits: Gijs
Dit artikel afdrukken
Het oerwoudvrije ei is het product van een pilot, waarmee Milieudefensie wil laten zien dat veevoer uit Europa een betaalbaar en duurzaam alternatief is voor importsoja uit Zuid-Amerika.
Grootschalige import van soja is onhoudbaar
Nederland is na China de grootste importeur van soja. Ieder jaar komt via onze havens zo'n 9 miljoen ton soja binnen. Ruim twee derde hiervan wordt direct weer geëxporteerd. De Nederlandse veehouderij gebruikt ongeveer 2 miljoen ton soja als veevoer. Doordat de veehouderij groeit, neemt de vraag naar soja toe en is er steeds meer landbouwgrond nodig. Dat heeft grote ecologische en sociale gevolgen. Alleen al in de Amazone wordt jaarlijks ruim 600.000 hectare natuur per jaar ontgonnen. Dat verdrijft lokale boeren van hun land en zorgt voor snelle uitbuiting van de lokale kringlopen van voedingsstoffen voor de bodem en water.
Dat leidt tot een absurde onbalans. In Zuid-Amerika degradeert de bodem en in Nederland blijven we zitten met een massaal mestoverschot waarvan we niet weten hoe we het weg moeten krijgen.
De oplossing ligt dichter bij dan je denkt
Als we ons eigen veevoer gaan telen, herstellen we die balans. In Europa is daarvoor voldoende landbouwgrond voorhanden, vooral in Oost-Europa is nog veel landbouwgrond ongebruikt. Het vervangen van soja door in Europa geteelde eiwitgewassen heeft naast het voorkomen van ontbossing nog andere voordelen. De milieubelasting door water en het energiegebruik dat nodig is voor het maken van kunstmest kan worden verminderd. Daardoor kunnen de voer-mest-kringlopen beter worden gesloten (Balkema et al, CLM, 2014).
Die wens steekt achter het eerste oerwoudvrije ei dat nu onder naam Gijs-ei 'gewoon' te koop is. In deze pilot werkt Milieudefensie samen met kippenboer David Janssen, StreekSelecties B.V., Ruud Zanders van het Pluimhuis en supermarkt Plus. Het voer van de vrije uitloopkippen van boer David Janssen bevat alleen Europese ingrediënten. Stapsgewijs worden alle ingrediënten voor het veevoer uit Nederland gehaald. Hiermee laat Milieudefensie zien dat er een goed alternatief voor de schadelijke soja uit Zuid-Amerika bestaat. Zowel boer als consument krijgen zo een lokaal product voor een prijs waar ze beiden mee uit de voeten kunnen.
David Janssen met zijn (ook live te bekijken) oerwoudvrije leghennen
Oerwoudvrij scoort goed
QuestionMark, de organisatie die via een app de duurzaamheid van consumentenproducten ijkt, heeft het nieuwe oerwoudvrije ei voor ons geanalyseerd. Daarbij houdt QuestionMark rekening met de effecten op volksgezondheid, milieu, mensenrechten en dierenwelzijn. Het Gijs-ei scoort boven alle andere thans verkrijgbare eieren. Het oerwoudvrije ei krijgt drie sterren Beter Leven Kenmerk van de Dierenbescherming. De hoge score wordt mede verklaard doordat QuestionMark waardeert dat het veevoer geen importsoja bevat.
Een veehouderij die past in Nederland
Milieudefensie wil een gezonde veehouderij die past bij Nederland. Die produceert voor de eigen vraag, is divers en weerbaar voor zowel de grillen van de markt als voor ziekten en plagen. Een veehouderij die zich richt op kwaliteit in alle opzichten en waarin boeren het begin en niet het sluitstuk van de rekening zijn. Een echt Nederlands product is immers niet oneindig beschikbaar en dat zorgt voor een faire prijs die de markt weer zelf zal kunnen bepalen. Dat is waar onze toekomst ligt.
Jacomijn Pluimers is Campagneleider Duurzaam Voedsel bij Milieudefensie
*Balkema, A.J., C.W. Rougoor en F.C. van der Schans, 2014. Monitor Regionaal Eiwitrijk veevoer. Monitoring van het gebruik van regionaal eiwitrijk veevoer conform doelstellingen van het Verbond van Den Bosch, Centrum voor Landbouw en Milieu (CLM), Culemborg
Fotocredits: Gijs
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 2 oktober krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Tja, de overheid durft haar vingers niet te branden aan ingrijpen. Of is het zelfs nog een stap verder terug. Dat er zelfs niet de wens is om in te grijpen.
Ze 3282 zegt: " De EU Landbouwcommissaris kan de kwetsbare en belangrijke gebieden in Brazilië beschermen, door zijn handtekening te zetten onder een gestaffelde importheffing op sojaschroot en -olie. "
Het lijkt me dat er momenteel sprake is van perfecte democratie. Dat wil zeggen: niet dat er nu zo uitgebalanceerde voorstellen komen. Maar de lobby om de huidige situatie te laten bestaan - dwz in plaats van via heffingen soja duurder maken zijn de heffingen nu om die goedkoper te maken - vindt weinig tegenkrachten.
En als die wel serieus worden pas dan komt er een afweging. Het belang van bescherming van natuurgebieden ver weg zal niet zo belangrijk zijn als wekgelegenheid hier (+ de lobby om de hightech-veehouderij als uithangsbord van WUR etc niet overboord te kieperen).
Dan zal de lobby uit Zuid-Amerika sterker zijn dwz om de importheffingen op vlees af te schaffen.
En Liesbeth: "Ik heb het hier al vaker gezegd en geschreven, een meer verantwoorde productie gaat samen met een meer verantwoorde consumptie in ontwikkelde regios; waarom gaat daar de discussie niet over? Overconsumptie, vooral van dierlijke eiwitten en vetten, is 1 vd grootste milieuvervuilers en toch een veel logischer insteek om de druk op het milieu te verminderen?"
Wie eindigt ook al weer met "Overigens ben ik van mening dat...."?
@Huib,#280: ja idd, dat boek van Joris Luyendijk geldt natuurlijk lang niet alleen voor de financiele sector, lees jij de discussies van de veehouders elders op dit blog ook? precies, dat bedoel ik! Kanniewaarzijn! Ik was blij met Oostenrijkse Liesbeth's duimpje, want betekent dat ik dus niet uit mijn duim zit te zuigen over Oostenrijk (heel mooi land trouwens, nergens megastallen als absurdistische hangars die het landschap verpesten, en geen havenstad in de buurt, dus geen tramelant. Wat je wel kan doen, een Donautochtje, wat heen en weer, overal mooie wijngaarden, beboste heuvels en dorpjes met kerktorentjes, buitenhuisjes waar mensen zitten te vissen, prachtig, het kan ook best mooi en aardig, het is maar wat je wilt)!
Was even paar dagen weg, zie dat de discussie nog steeds voortduurt! Ze #282: ik begrijp (al langer) heel goed wat je bedoelt, maar de realiteit (wij!) is dat er een verdere handelsliberalisering plaatsvindt, mn om het dichtbevolkte Azie aan voldoende levensmiddelen te helpen maar ook om duurdere productielocaties (oa EU) een mogelijkheid te geven om waarde toe te voegen aan geimporteerde commodities (constatering, geen mening). Daar zit, zoals Huib heel goed omschrijft, een complex systeem van krachten en interacties achter waardoor 1 lineaire ingreep (importheffing op soja) de milieudruk niet zal verminderen maar slechts verschuiven naar het meest renderende alternatief, vrijwel zeker weer een geimporteerde commodity (Piet zijn punt).
Ingrepen als zuivelquotering en braaklegging hebben wel het milieu in de EU geholpen, maar tegelijkertijd is de import van agri-commodities naar de EU (en daarmee de milieu-impact elders) enorm gestegen. Daarom denk ik dat een EU landbouwproductie-insteek vd milieuproblematiek een hele lastige weg is. Overheden komen er in de internationale onderhandelingen niet uit, kijk ook maar naar de stagnatie op het gebied van biodiversiteit, of bodemerosie, of klimaatverandering.
Ik heb het hier al vaker gezegd en geschreven, een meer verantwoorde productie gaat samen met een meer verantwoorde consumptie in ontwikkelde regios; waarom gaat daar de discussie niet over? Overconsumptie, vooral van dierlijke eiwitten en vetten, is 1 vd grootste milieuvervuilers en toch een veel logischer insteek om de druk op het milieu te verminderen? Maar raadgevers en overheden durven ingrepen in de consumptie (tarieven op producten met grote milieu-impact...) niet aan; is ook een complex systeem waar niemand zich aan negatieve korte termijn ontwikkelingen durft te branden (duim voor Jack). Ik geloof daarom niet dat er grote systeemveranderingen staan te gebeuren (tenzij door de natuur opgelegd). Dus rest er voor dit moment vooral de weg van onderscheidende initiatieven en andere experimenten, zoals het oerwoudvrije ei (mening/hypothese, die ik dus wil onderzoeken).
ps Wouter #270 naief? Jazeker. Neoliberaal? Ik geloof niet dat ik in een hokje te vangen ben; iedereen op zoek naar z'n eigen economie!
Zé, ik beken. Ik was te gemakzuchtig in mijn woordkeuze. Het gaat inderdaad om alle waardevolle natuurgebieden al dan niet oerwoud.
Gestaffelde veevoerprijzen? OK. Alleen gaat daar waardevol natuurgebied mee gered worden? Of gaat voortaan de soja niet richting Rotterdam maar richting China of richting Zuid-Am stallen en het varkensvlees vervolgens EU en China?
Een rekensommetje voor het slapen gaan: De EU importeert ongeveer 40 miljoen ton sojaschroot. Dat gaat grotendeels via de binnenvaart verder Europa in. Laten we 2000 ton per schip aanhouden. Dat zijn schepen met een gemiddelde lengte van iets boven de 100 meter. Als je al die binnenvaartschepen met sojaschroot achter elkaar legt, krijg je een 'file' van ongeveer 2000 km, iets minder dan de afstand van Amsterdam naar Moskou. Valt dus best mee.