Lees ook
The New York Times besteedde een uitgebreid artikel aan het overlijden op 98-jarige leeftijd van M.S. Swaminathan, de vader van de Indiase Groen Revolutie. Voor de volkse krant The Sun was het breaking news, de internationale nieuwszender Al Jazeera en het populistische Fox News eerden hem met een artikel. Premier Modi en het Indiase Congres getuigden van hun dankbaarheid. Vanmorgen wijdde ook policy advisor Gert van der Bijl van Solidaridad een LinkedIn-bericht aan M.S.

In Nederland besteedde alleen het blad Vork aandacht aan de dood van Mankombu Sambasivan Swaminathan op 28 september. Het nieuws is verder in geen enkele Nederlandse krant terug te vinden.

Dat is opmerkelijk.

Swaminathan is een van de twee grote landbouwinnovatoren van de vorige eeuw. In samenwerking met de Noors-Amerikaanse Nobelprijswinnaar Norman Borlaug maakte hij India niet alleen zelfvoorzienend maar ook een belangrijke exportnatie op het gebied van tarwe, rijst en suikerriet door veredeling en intensivering van de teelt. Het land zou niet de grootste wereldbevolking hebben gekregen zonder hem. India telt inmiddels meer mensen dan China; 1 op de 6 wereldburgers is een Indiër. Vóór Swaminathans groene revolutie in India werd gevreesd voor Malthusiaanse toestanden: honger en hoge, vroegtijdige sterfte. Van Borlaug wordt gezegd dat hij meer levens heeft gered dan wie dan ook ooit heeft gedaan of nog zal doen. Van 'M.S.' kan gezegd worden dat zijn werk invloed heeft gehad op de miljarden mensen in zijn land en die zijn land elders in de wereld heeft kunnen voeden. Toen Borlaug de Nobelprijs kreeg, schoof hij direct een groot deel van zijn credits naar Swaminathan.

Vork schrijft over zijn bezoek aan de universiteit van Wageningen waar hij als jonge onderzoeker een tijdje werkte aan de veredeling van aardappelen. De tekst van Vork gaat vooral over de waarschuwingen van Swaminathan tegen de valkuilen van onoordeelkundige intensieve teelt. De kunst is de zegeningen en de gevaren van het gebruik van kunstmest, irrigatie en bestrijdingsmiddelen en de milieugevolgen daarvan in een volhoudbaar evenwicht te brengen.

Nieuw evangelie
Swaminathan past in de traditie van het intensieve landbouwwonder dat Nederland voor de rest van de wereld is. Beleidsmakers worstelen inmiddels met die reputatie. Tijdens een presentatie voor de wereldvoedselorganisatie FAO in Rome zei minister Christianne van der Wal afgelopen week dat Nederland terug naar school moet. Trouw schrijft daarover: Vertegenwoordigers van landen uit de hele wereld hoorden minister Van der Wal over haar eigen land zeggen: “De masters moeten terug naar school”. Die boodschap was confronterend, merkte de bewindsvrouw in gesprekken die ze op de conferentie had. “Heel veel landen zien Nederland als het grote voorbeeld. Nu zegt datzelfde grote voorbeeld: we zijn tegen onze grenzen aangelopen, het moet anders. Dat vinden ze heel heftig.”

In Nederland zijn intensieve landbouw en kunstmest inmiddels vieze woorden en gelden boeken als Uit de shit (een pleidooi tegen kunstmest en voor minimale veehouderij, voor agronomen een interne tegenspraak) als het nieuwe evangelie. Elders in de wereld gelden die woorden nog altijd als de sleutel tot voedselzekerheid en welvaart en wordt Wageningen gezien als het centrum van de intensieve landbouwpraktijken die uit wetenschap en toepassingen door Nederlandse boeren voortkomen.

De landbouw in India staat ondanks het werk en de waarschuwingen van Swaminathan voor de grote uitdaging om het gebruik van pesticiden terug te dringen.Daarnaast heeft het land te maken met de gevolgen van klimaatverandering in combinatie met droogte die recent onder meer de teelt van suikerriet (een belangrijk exportproduct) en tomaten heeft getroffen.

Prijseffecten van 'minder'
In 2022, toen de inval door Rusland in Oekraïne inmiddels in volle gang was, beperkte India de export van tarwe en rijst om het land niet ten prooi te laten vallen aan internationale marktwerking door de wegvallende graanstroom uit Oekraïne. Ook in die gevallen speelden droogte en kleinere verwachte oogsten een rol als motief.

Het besluit van India om de exporten te beperken kreeg kritiek omdat het de inflatie wereldwijd verder omhoog stuwde door de dankzij Swaminathan cruciaal geworden positie van het land als wereldleverancier van verschillende gewassen. Een dergelijke invloed zal vergaande beperking van de Nederlandse landbouw conform het nieuwe Nederlandse evangelie zeker niet hebben op de wereldmarkt; daar is onze agrarische export van eigen bodem te klein voor en het substituerend vermogen elders te groot. Wel zal ons achterland - met name Duitsland - zelf productie moeten opschalen om voedsel waar het publiek aan gewend is betaal- en beschikbaar te houden. Op dit moment streven echter ook beleidsmakers daar naar beperking van de productie.

Dit artikel afdrukken