Vorige week verschenen onafhankelijk van elkaar diverse berichten in de pers over wonderbaarlijk grote oogsten in India. The Guardian was de eerste die aandacht besteedde aan de nieuwe 'rijstrevolutie' in India.

In de niet om zijn vruchtbare aarde bekendstaande deelstaat Bihar in het oosten van India werden afgelopen jaar verschillende records gebroken. Het wereldrecord van de grootste opbrengst rijst per hectare (22,4 ton). Het wereldrecord aardappelopbrengst per hectare. Het Indiase record voor graanopbrengst per hectare. En dat alles zonder kunstmest of GMO-gewassen.

Het geheim? Een methode die al uit de jaren '80 dateert, oorspronkelijk op Madagascar is ontwikkeld en door internationale ontwikkelingsspecialist Norman Uphoff wordt gepropageerd: System of Rice Intensification (SRI). Bij deze methode wordt meer aandacht besteed aan minder planten om zo tot een betere wortel- en bladontwikkeling te komen. Worden bij de normale rijstteelt meerdere plantjes tegelijk uitgeplant, bij SRI wordt zorgvuldig 1 (erg jong) plantje per keer met veel tussenruimte geplant. Er wordt zorgvuldig en veelvuldig gewied en de bodem wordt relatief droog gehouden. Er wordt gemest met natuurlijke en beschikbare mest, zoals gedroogde koeienmest.

Uphoff: "Het is een set ideeën, precies het tegenovergestelde van de eerste groene revolutie [in de jaren '60] die stelde dat je de genen en bodemnutriënten moest veranderen om de opbrengsten te vergroten. Dat bracht enorme ecologische lasten met zich mee. In de 21e eeuw moeten we op een andere manier landbouw bedrijven. Land en water worden schaars, van mindere kwaliteit of minder betrouwbaar. Klimaatomstandigheden verslechteren op veel plaatsen. SRI biedt miljoenen achtergestelde huishoudens veel betere mogelijkheden. Niemand heeft hier voordeel van, behalve de boeren, er zijn geen patenten, rechten of licensing fees."

Niet iedereen is het met Uphoff eens. De hoge opbrengsten zouden niet voldoende wetenschappelijk onderbouwd en bewezen zijn, individuele rapportages wijken nogal af van de rapportages door de organisaties die SRI ondersteunen, boeren die met SRI beginnen stappen er net zo gemakkelijk weer van af als de resultaten tegenvallen. Dominic Glover, een onderzoeker van Wageningen UR, stelt: "Er is geen sprake van een magische theorie, het zijn eerder zorgvuldig beheer, vaardigheden en aandacht die tot de superopbrengsten leiden. In bepaalde omstandigheden is het zeker een efficiënt middel voor boeren. Maar het is arbeidsintensief en nog niemand heeft de technologie ontwikkeld om separate zaailingen uit te planten."

De boeren in Bihar hoor je niet klagen. Zij zijn meer dan blij met de investering in tijd en training, zeker gezien de reuze-oogsten die het oplevert. Aan skepsis hebben zij geen boodschap. Innovatie of technologie, waar wij in de Westerse wereld zo dol op zijn, zou hen niet in dezelfde mate helpen als SRI - daar hebben ze letterlijk de mankracht voor. In Grist schrijft Tom Laskawy: 'SRI is dan wel niet op technologie gebaseerd, maar het is in de wetenschap geworteld en behoorlijk verfijnd. Het wordt bovendien voortdurend in het veld getest en verbeterd op basis van de feedback van de boeren. Het is precies het soort flexibel en zich aanpassend systeem dat je van iedere werkelijk duurzame landbouw zou eisen - in tegenstelling tot de gereglementeerde, top-down toepassing van chemische en bio-technische aanpakken.'

De Indiase regering en diverse NGO's investeren de komende tijd ettelijke miljoenen in het succesverhaal van SRI in Bihar.

Fotocredits: Ears of Rice, uitsnede, matsuyuki
Dit artikel afdrukken