In 2021 gebruikte de wereld 45 miljoen ton kalium. Naar verwachting stijgt de kaliumproductie in 2025 naar 69 miljoen ton.

Op dit moment is er geen nationaal of internationaal beleid of regelgeving voor het duurzame beheer van kalium in de bodem. Dat bestaat wel voor die twee andere cruciale voedingsstoffen voor gewassen, stikstof en fosfor. In hun publicatie in Nature Food pleiten Britse onderzoekers voor beter kaliumbeheer en een robuust intergouvernementeel coördinatiemechanisme.

Kaliumtekort
Kalium is een essentiële voedingsstof voor de groei van planten die helpt bij de fotosynthese. Volgens de onderzoekers kampt 20% van de landbouwgronden wereldwijd met een ernstig kaliumtekort. In sommige regio's zijn door intensieve landbouwpraktijken de tekorten nog veel nijpender, bijvoorbeeld in Zuidoost-Azië (44%), Latijns-Amerika (39%) en Afrika ten zuiden van de Sahara (30%).

Om kaliumtekorten in de bodem aan te vullen, gebruiken boeren kaliumrijke meststoffen. En daar zit een bottleneck, want het mineraal kalium (potassium in het Engels) dat het hoofdbestanddeel van kaliumkunstmest uitmaakt, wordt in maar 12 landen gewonnen. Canada, Rusland, Wit-Rusland en China zijn met elkaar goed voor 80% van de €14 miljard grote wereldmarkt voor kaliummeststoffen, aldus Phys.org. Rusland en Wit-Rusland exporteren samen 42% van de wereldvoorraad kaliumchloride.

500% duurder
In april 2022 steeg de prijs van potas met 500% ten opzichte van het jaar ervoor door een 'perfect storm' van een stijgende vraag naar kunstmest, stijgende brandstofprijzen, herstel van de coronapandemie en de Russische invasie in Oekraïne. Na die inval stelden Groot-Brittannië, de VS, Canada en de EU invoersancties in, wat de wereldwijde aanvoer verstoorde en de prijspiek nog verder versterkte.

"De volatiliteit van de kaliumprijzen heeft grote gevolgen voor het wereldwijde voedselsysteem," zegt co-auteur Dr. Peter Alexander van de Universiteit van Edinburgh. "Toegang tot kalium is van vitaal belang voor boeren om hun gewasopbrengsten op peil te houden, maar de recente hoge kosten van kalium maken het voor de meest kwetsbaren moeilijker om er aan te komen."

Milieu-effecten
Er is nog onvoldoende bekend over de milieu-effecten de kalimijnbouw, die miljoenen tonnen afval genereert dat voornamelijk uit zouten bestaat die kunnen uitlogen in de bodem en naar het grondwater. "De milieueffecten van kalimijnbouw en gebruik in de landbouw moeten beter worden onderzocht," zegt hoofdonderzoeker Will Brownlie dan ook in Scientias. "Er is nog veel dat we niet weten over de effecten van kunstmatige kaliumverrijking op de omliggende ecosystemen. Door slimmer om te gaan met voedingsstoffen als stikstof, fosfor en kalium kunnen we van meerdere voordelen profiteren, vervuiling voorkomen en de opbrengst van gewassen vergroten met een minimaal verlies aan voedingsstoffen."

Zes aanbevelingen
De onderzoekers doen zes aanbevelingen om milieuschade te voorkomen en teeltrendementen niet in gevaar te brengen:

  • Breng de wereldwijde kaliumvoorraden en -stromen in kaart: onderzoek hoeveel kalium er is en hoe het wordt gebruikt, om de landen en gebieden te vinden die het meeste risico lopen op een tekort.

  • Zet nationale systemen op voor het monitoren van kaliumprijzen: elk land moet kunnen voorspellen wat er gaat gebeuren en reageren op fluctuaties in kaliumprijzen, om zo de voedselzekerheid te waarborgen.

  • Help boeren met kaliumbeheer: verder onderzoek is nodig naar de effecten van kaliumgebrek op verschillende gewassen en bodemtypes, om boeren te helpen hun bodemkwaliteit op peil te houden.

  • Onderzoek de milieueffecten van kaliummijnbouw: er moet meer inzicht komen in de gevolgen van het mijnen van kalium voor het milieu, en er moeten duurzame toepassingsmethoden worden ontwikkeld.

  • Creëer een circulaire kaliumeconomie: bouw een systeem waarbij we zo min mogelijk nieuw kalium gebruiken, maar zoveel mogelijk hergebruiken en recyclen, om verspilling te voorkomen en de voorraad te behouden.

  • Intergouvernementele samenwerking: maak, net als voor stikstof en fosfor, internationale afspraken over het duurzaam gebruik van kalium, zodat we voedseltekorten voorkomen en de voedselvoorziening veiligstellen.

Dit artikel afdrukken