Jaarlijks verdwijnt er meer kalium uit het wereldwijde landbouwareaal dan eraan wordt toegevoegd. Aangezien kalium, net als fosfor en stikstof, een cruciale meststof is, bedreigt slecht kaliumbeheer de voedselzekerheid en gezonde ecosystemen. In Nature beschrijven Britse onderzoekers hun bevindingen én geven ze 6 aanbevelingen waarmee te voorkomen is dat gewasopbrengsten dalen, de prijs van kalium boeren de das om doet en de winning van kalium het milieu schaadt.
In 2021 gebruikte de wereld 45 miljoen ton kalium. Naar verwachting stijgt de kaliumproductie in 2025 naar 69 miljoen ton.
Op dit moment is er geen nationaal of internationaal beleid of regelgeving voor het duurzame beheer van kalium in de bodem. Dat bestaat wel voor die twee andere cruciale voedingsstoffen voor gewassen, stikstof en fosfor. In hun publicatie in Nature Food pleiten Britse onderzoekers voor beter kaliumbeheer en een robuust intergouvernementeel coördinatiemechanisme.
Kaliumtekort
Kalium is een essentiële voedingsstof voor de groei van planten die helpt bij de fotosynthese. Volgens de onderzoekers kampt 20% van de landbouwgronden wereldwijd met een ernstig kaliumtekort. In sommige regio's zijn door intensieve landbouwpraktijken de tekorten nog veel nijpender, bijvoorbeeld in Zuidoost-Azië (44%), Latijns-Amerika (39%) en Afrika ten zuiden van de Sahara (30%).
Om kaliumtekorten in de bodem aan te vullen, gebruiken boeren kaliumrijke meststoffen. En daar zit een bottleneck, want het mineraal kalium (potassium in het Engels) dat het hoofdbestanddeel van kaliumkunstmest uitmaakt, wordt in maar 12 landen gewonnen. Canada, Rusland, Wit-Rusland en China zijn met elkaar goed voor 80% van de €14 miljard grote wereldmarkt voor kaliummeststoffen, aldus Phys.org. Rusland en Wit-Rusland exporteren samen 42% van de wereldvoorraad kaliumchloride.
500% duurder
In april 2022 steeg de prijs van potas met 500% ten opzichte van het jaar ervoor door een 'perfect storm' van een stijgende vraag naar kunstmest, stijgende brandstofprijzen, herstel van de coronapandemie en de Russische invasie in Oekraïne. Na die inval stelden Groot-Brittannië, de VS, Canada en de EU invoersancties in, wat de wereldwijde aanvoer verstoorde en de prijspiek nog verder versterkte.
"De volatiliteit van de kaliumprijzen heeft grote gevolgen voor het wereldwijde voedselsysteem," zegt co-auteur Dr. Peter Alexander van de Universiteit van Edinburgh. "Toegang tot kalium is van vitaal belang voor boeren om hun gewasopbrengsten op peil te houden, maar de recente hoge kosten van kalium maken het voor de meest kwetsbaren moeilijker om er aan te komen."
Milieu-effecten
Er is nog onvoldoende bekend over de milieu-effecten de kalimijnbouw, die miljoenen tonnen afval genereert dat voornamelijk uit zouten bestaat die kunnen uitlogen in de bodem en naar het grondwater. "De milieueffecten van kalimijnbouw en gebruik in de landbouw moeten beter worden onderzocht," zegt hoofdonderzoeker Will Brownlie dan ook in Scientias. "Er is nog veel dat we niet weten over de effecten van kunstmatige kaliumverrijking op de omliggende ecosystemen. Door slimmer om te gaan met voedingsstoffen als stikstof, fosfor en kalium kunnen we van meerdere voordelen profiteren, vervuiling voorkomen en de opbrengst van gewassen vergroten met een minimaal verlies aan voedingsstoffen."
Zes aanbevelingen
De onderzoekers doen zes aanbevelingen om milieuschade te voorkomen en teeltrendementen niet in gevaar te brengen:
Dit artikel afdrukken
Op dit moment is er geen nationaal of internationaal beleid of regelgeving voor het duurzame beheer van kalium in de bodem. Dat bestaat wel voor die twee andere cruciale voedingsstoffen voor gewassen, stikstof en fosfor. In hun publicatie in Nature Food pleiten Britse onderzoekers voor beter kaliumbeheer en een robuust intergouvernementeel coördinatiemechanisme.
Kaliumtekort
Kalium is een essentiële voedingsstof voor de groei van planten die helpt bij de fotosynthese. Volgens de onderzoekers kampt 20% van de landbouwgronden wereldwijd met een ernstig kaliumtekort. In sommige regio's zijn door intensieve landbouwpraktijken de tekorten nog veel nijpender, bijvoorbeeld in Zuidoost-Azië (44%), Latijns-Amerika (39%) en Afrika ten zuiden van de Sahara (30%).
Om kaliumtekorten in de bodem aan te vullen, gebruiken boeren kaliumrijke meststoffen. En daar zit een bottleneck, want het mineraal kalium (potassium in het Engels) dat het hoofdbestanddeel van kaliumkunstmest uitmaakt, wordt in maar 12 landen gewonnen. Canada, Rusland, Wit-Rusland en China zijn met elkaar goed voor 80% van de €14 miljard grote wereldmarkt voor kaliummeststoffen, aldus Phys.org. Rusland en Wit-Rusland exporteren samen 42% van de wereldvoorraad kaliumchloride.
500% duurder
In april 2022 steeg de prijs van potas met 500% ten opzichte van het jaar ervoor door een 'perfect storm' van een stijgende vraag naar kunstmest, stijgende brandstofprijzen, herstel van de coronapandemie en de Russische invasie in Oekraïne. Na die inval stelden Groot-Brittannië, de VS, Canada en de EU invoersancties in, wat de wereldwijde aanvoer verstoorde en de prijspiek nog verder versterkte.
"De volatiliteit van de kaliumprijzen heeft grote gevolgen voor het wereldwijde voedselsysteem," zegt co-auteur Dr. Peter Alexander van de Universiteit van Edinburgh. "Toegang tot kalium is van vitaal belang voor boeren om hun gewasopbrengsten op peil te houden, maar de recente hoge kosten van kalium maken het voor de meest kwetsbaren moeilijker om er aan te komen."
Milieu-effecten
Er is nog onvoldoende bekend over de milieu-effecten de kalimijnbouw, die miljoenen tonnen afval genereert dat voornamelijk uit zouten bestaat die kunnen uitlogen in de bodem en naar het grondwater. "De milieueffecten van kalimijnbouw en gebruik in de landbouw moeten beter worden onderzocht," zegt hoofdonderzoeker Will Brownlie dan ook in Scientias. "Er is nog veel dat we niet weten over de effecten van kunstmatige kaliumverrijking op de omliggende ecosystemen. Door slimmer om te gaan met voedingsstoffen als stikstof, fosfor en kalium kunnen we van meerdere voordelen profiteren, vervuiling voorkomen en de opbrengst van gewassen vergroten met een minimaal verlies aan voedingsstoffen."
Zes aanbevelingen
De onderzoekers doen zes aanbevelingen om milieuschade te voorkomen en teeltrendementen niet in gevaar te brengen:
- Breng de wereldwijde kaliumvoorraden en -stromen in kaart: onderzoek hoeveel kalium er is en hoe het wordt gebruikt, om de landen en gebieden te vinden die het meeste risico lopen op een tekort.
- Zet nationale systemen op voor het monitoren van kaliumprijzen: elk land moet kunnen voorspellen wat er gaat gebeuren en reageren op fluctuaties in kaliumprijzen, om zo de voedselzekerheid te waarborgen.
- Help boeren met kaliumbeheer: verder onderzoek is nodig naar de effecten van kaliumgebrek op verschillende gewassen en bodemtypes, om boeren te helpen hun bodemkwaliteit op peil te houden.
- Onderzoek de milieueffecten van kaliummijnbouw: er moet meer inzicht komen in de gevolgen van het mijnen van kalium voor het milieu, en er moeten duurzame toepassingsmethoden worden ontwikkeld.
- Creëer een circulaire kaliumeconomie: bouw een systeem waarbij we zo min mogelijk nieuw kalium gebruiken, maar zoveel mogelijk hergebruiken en recyclen, om verspilling te voorkomen en de voorraad te behouden.
- Intergouvernementele samenwerking: maak, net als voor stikstof en fosfor, internationale afspraken over het duurzaam gebruik van kalium, zodat we voedseltekorten voorkomen en de voedselvoorziening veiligstellen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Houtas bevat veel kalium, ook fosfor en nog meer.....
Overal op de wereld wordt op kleine schaal nog houtas (potas) als (aanvullende) meststof of toegevoegd aan compost gebruikt.
Ik lees in NMI-Agro (pdf):
"Bij verbranding van hout in energiecentrales blijft veel as over maar ze voldoen ofwel niet aan de eisen ten aanzien van bemestende of bekalkende waarde (alle bodemassen, 30% van vliegassen), ofwel bevatten te hoge gehalten aan spoorelementen (mangaan en in mindere mate borium) en of zware metalen (cadmium, en in mindere mate lood, arseen en nikkel) (vliegassen)."
#1 Joep, ja, maar je kan niet zomaar houtas (potasse, potassium) strooien. Planten hebben er alleen wat aan als er ook stikstof bij komt, en ze dat kunnen opnemen. Jij noemt ook 'aanvullend'.
Houtas, wat erg alkalisch is (je huid gaat ervan kapot), moet je mee opletten bij kalkrijke basische grond.
Ik heb hier nog tig zakken as staan, van de kachel.
Relevant artikel met een fascinerende foto!
Paar opmerkingen:
1. De laatste aanbeveling begrijp ik niet helemaal:
"Intergouvernementele samenwerking: maak, net als bij stikstof en fosfor, internationale afspraken over het duurzaam gebruik van kalium, zodat we voedseltekorten voorkomen en de voedselvoorziening veiligstellen."
Zijn er dan al zulke afspraken voor stikstof en fosfor?
2. Ik las jaren terug dat recycling van kalium lastig zou zijn omdat het goed oplosbaar is in water. Maar onmogelijk lijkt het me niet. Als kalium 10 jaar lang duur is, komt die recycling waarschijnlijk snel op gang. Om daarna wellicht even snel weer in te zakken als de prijs daalt, want je denkt toch niet dat we het kortetermijndenken gaan loslaten? Kortzichtigheid loont, zolang het duurt.
3. Tijdens de demonstraties in Belarus in 2020 en 2021 schreef ik al dat Poetin Belarus tot elke prijs onder controle zal willen houden, alleen al omdat een kaliumkartel van Belarus en Canada de dominante positie op de wereldkalimarkt zou kunnen overnemen van het huidige kartel tussen Belarus en Rusland.
Terzijde: ik heb een busje kaliumzout in de keuken staan, dat gezonder schijnt te zijn dan natriumzout.
#3 Wouter, ik interpreteerde de laatste aanbeveling in het licht van de bestaande EU-afspraken ('other agencies') over fosfaat- en stikstofplafonds.
Maar zo staat het er waarschijnlijk niet (ik kan niet bij het Nature-artikel, en nam Phys.org als bron). Daaruit kun je afleiden dat de auteurs mikken op beleidscoördinatie door de VN: Increasing intergovernmental cooperation through the UN and other agencies to develop global policy coordination akin to what's been developed for nitrogen.
NB: in plaats van 'bij' had ik de laatste aanbeveling beter 'voor' kunnen schrijven (wat ik inmiddels aanpaste); ze zijn er immers nog niet.
Dank, die Engelse tekst klopt dus ook niet.