2 min
De volksgezondheid staat onder druk. In 2023 had 16% van de bevolking van 20 jaar of ouder obesitas (BMI > 30). Dat is het hoogste percentage ooit. Begin jaren '80 was dit nog 5%, blijkt uit cijfers van het CBS. Ook het aantal mensen met ernstige obesitas (BMI > 35) is toegenomen van 1% in begin jaren '80 naar 4% in 2023. Deskundigen stellen maatregelen voor die het werkelijke vraagstuk verhullen, schreef Foodlog afgelopen weekend.
Naast het aantal mensen met obesitas is ook het aantal mensen met overgewicht (BMI tussen de 25 en 30) flink toegenomen: van 28% tot 35%. In totaal heeft meer dan de helft van de Nederlandse bevolking (51%) overgewicht, meldt het CBS.
In vergelijking met Europa doet Nederland het nog redelijk goed. Alleen in Roemenië, Italië en Bulgarije is het aandeel volwassenen met obesitas lager. Malta (28,7%), Hongarije (24,5%) en Kroatië (23,0%) zijn daarentegen de koplopers met een te zware bevolking.
Afgelopen week kwam al naar buiten dat er wereldwijd ruim een miljard mensen zijn met obesitas. Dat is 1 op de 8 mensen. De verwachting was dat deze grens in 2030 zou worden overschreden, maar dat gebeurde al in 2022. Volgens de analyse zijn de obesitascijfers nu hoger dan de cijfers voor ondergewicht in de wereld.
Onder die 1 miljard vallen ook 159 miljoen kinderen. Dat is zorgwekkend, want kinderobesitas heeft gevolgen op de lange termijn.
De belangrijkste schuldige is volgens diëtisten de ongezonde leefomgeving. In supermarkten is 80% van de producten ongezond en reclame voor ongezonde producten vliegt je overal waar je komt om de oren.
“Hoog tijd voor maatregelen", vindt Liesbeth van Rossum, hoogleraar Obesitas. De overheid zou veel harder moeten ingrijpen. Van Rossum vertelt aan RTL Nieuws dat obesitas de Nederlandse samenleving jaarlijks €11.000 per dik mens kost, mede door het verlies aan arbeidsparticipatie. In 2018 lanceerde Den Haag het nationaal preventieakoord, maar dat blijkt niet effectief.
Zowel op het gebied van preventie als op het gebied van behandeling is volgens Van Rossum veel nodig. Qua preventie pleit ze voor strengere regelgeving: een verbod op reclame voor ongezond eten, een suikertax en het afschaffen van btw op groente en fruit. Op het gebied van behandeling moet meer gekeken worden naar de individuele oorzaken van de obesitas. Want niet alleen ongezonde voeding is een oorzaak. Die oorzaken kunnen voor iedereen verschillend zijn. Denk aan stress, te weinig slaap of te weinig beweging.
Maatregelen of een culturele revolutie?
De woorden van Van Rossum zoals RTL ze brengt suggereren dat maatregelen de samenleving significant minder dik kunnen maken. Afgelopen weekend ging Cécile Janssen in op een opiniestrijd tussen 4 onderzoekers op het gebied van voeding en gezondheid en econoom Frank Kalshoven over de afschaffing van de btw op groenten en fruit. De bottom line van haar betoog luidde dat het afschaffen van de btw weinig gaat helpen omdat de samenleving cultureel een afslag heeft genomen die tot dikke mensen in met name de lagere sociale klassen heeft geleid. Wil je weer van dat pad af dan kun je pleiten voor cosmetische maatregelen zoals het afschaffen van btw op tot 'gezond' gebombardeerde producten en hopen dat die een beetje zullen werken. Maar dan laat je de vraag waar het eigenlijk om draait buiten beschouwing: willen we een samenleving die mensen vetmest door uitbundig verkrijgbaar betaalbaar genot?
Platweg luidt het antwoord: 'ja, zo'n samenleving willen we'.
Niet zozeer omdat de samenleving als doel heeft mensen dik en ziek te laten worden, maar wel omdat onze samenleving zo is ingericht dat mensen heel betaalbaar in een luilekkerland lekker en overvloedig kunnen eten en drinken. Dat laatste willen we. De vraag is of we dat mensen af willen nemen en of ze samen een verandering op gang willen brengen die leidt tot een totaal andere voedsel- en leefomgeving en manier van voedsel bereiden en eten.
Dit artikel afdrukken
In vergelijking met Europa doet Nederland het nog redelijk goed. Alleen in Roemenië, Italië en Bulgarije is het aandeel volwassenen met obesitas lager. Malta (28,7%), Hongarije (24,5%) en Kroatië (23,0%) zijn daarentegen de koplopers met een te zware bevolking.
Afgelopen week kwam al naar buiten dat er wereldwijd ruim een miljard mensen zijn met obesitas. Dat is 1 op de 8 mensen. De verwachting was dat deze grens in 2030 zou worden overschreden, maar dat gebeurde al in 2022. Volgens de analyse zijn de obesitascijfers nu hoger dan de cijfers voor ondergewicht in de wereld.
Onder die 1 miljard vallen ook 159 miljoen kinderen. Dat is zorgwekkend, want kinderobesitas heeft gevolgen op de lange termijn.
De belangrijkste schuldige is volgens diëtisten de ongezonde leefomgeving. In supermarkten is 80% van de producten ongezond en reclame voor ongezonde producten vliegt je overal waar je komt om de oren.
“Hoog tijd voor maatregelen", vindt Liesbeth van Rossum, hoogleraar Obesitas. De overheid zou veel harder moeten ingrijpen. Van Rossum vertelt aan RTL Nieuws dat obesitas de Nederlandse samenleving jaarlijks €11.000 per dik mens kost, mede door het verlies aan arbeidsparticipatie. In 2018 lanceerde Den Haag het nationaal preventieakoord, maar dat blijkt niet effectief.
Zowel op het gebied van preventie als op het gebied van behandeling is volgens Van Rossum veel nodig. Qua preventie pleit ze voor strengere regelgeving: een verbod op reclame voor ongezond eten, een suikertax en het afschaffen van btw op groente en fruit. Op het gebied van behandeling moet meer gekeken worden naar de individuele oorzaken van de obesitas. Want niet alleen ongezonde voeding is een oorzaak. Die oorzaken kunnen voor iedereen verschillend zijn. Denk aan stress, te weinig slaap of te weinig beweging.
De woorden van Van Rossum zoals RTL ze brengt suggereren dat maatregelen de samenleving significant minder dik kunnen maken. Afgelopen weekend ging Cécile Janssen in op een opiniestrijd tussen 4 onderzoekers op het gebied van voeding en gezondheid en econoom Frank Kalshoven over de afschaffing van de btw op groenten en fruit. De bottom line van haar betoog luidde dat het afschaffen van de btw weinig gaat helpen omdat de samenleving cultureel een afslag heeft genomen die tot dikke mensen in met name de lagere sociale klassen heeft geleid. Wil je weer van dat pad af dan kun je pleiten voor cosmetische maatregelen zoals het afschaffen van btw op tot 'gezond' gebombardeerde producten en hopen dat die een beetje zullen werken. Maar dan laat je de vraag waar het eigenlijk om draait buiten beschouwing: willen we een samenleving die mensen vetmest door uitbundig verkrijgbaar betaalbaar genot?
Platweg luidt het antwoord: 'ja, zo'n samenleving willen we'.
Niet zozeer omdat de samenleving als doel heeft mensen dik en ziek te laten worden, maar wel omdat onze samenleving zo is ingericht dat mensen heel betaalbaar in een luilekkerland lekker en overvloedig kunnen eten en drinken. Dat laatste willen we. De vraag is of we dat mensen af willen nemen en of ze samen een verandering op gang willen brengen die leidt tot een totaal andere voedsel- en leefomgeving en manier van voedsel bereiden en eten.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
_02_480_289_84_s_c1.jpg)
Heeft een half jaar geduurd, werd zeer ongerust. Maar wát fijn dat je er weer bent Hans om ons stuurlozen weer met de enig juiste argumenten de ware weg naar het licht te wijzen.
Het kapitalisme is erop gericht om zoveel mogelijk winst te maken. Die wetmatigheid is het fundament van deze manier van samenleven. Hoe meer er geconsumeerd wordt, hoe meer winst er wordt gemaakt. Helaas betekent die wetmatigheid dat het welzijn van de mens onderschikt is aan het maken van winst. We worden er dagelijks mee geconfronteerd. Obesitas is maar één van de vele symptomen van deze onmenselijke manier van samenleving. Zolang het maken van winst belangrijker is dan het welzijn van de mens en bijvoorbeeld een kilo groenten en fruit in de winkel 5 tot 10 keer meer kost dan de boer ervoor krijgt, zal obesitas verder om zich heen grijpen.
Van al het vet wat de Amerikanen met elkaar meeslouwen zou je 10 miljard liter biodiesel kunnen maken.
Dan maar hopen dat we de VS nooit zullen evenaren. Die zijn ons al decennia lang highwaylengtes voor. Momenteel 42,6% obese en 9% severe (voorheen morbide) obese (BMI >40).
Wat doen we eraan? Ozempic, volgens Katan is het dan over 10 20 jaar voorbij: obesitas-wordt-verleden-tijd .
Echter, waar het ook om draait is geld en macht. Het ene machtsblok (voedselindustrie) tegenover het andere (pharma). Katan vraagt zich niet af hoe goedkoop Ozempic (ja..'patenten gaan verlopen') kan gaan worden (want pharma wil ook geld zien), en of er genoeg 'trickle down' is naar de armere bevolking, waar obesitas veel meer voor komt; Katan zit in het rijkere segment, en die eten al gevarieerder en hebben minder obesitas; die kunnen als ze willen, nu Ozempic kopen.