2 min
Tweede Kamerlid Laura Bromet van GroenLinks groeide op in het Waterland. Dat landschap is haar inspiratie. Ze voelde zich geroepen om die mooie natuur daar te beschermen. Het blijkt de basis van haar drive als politica.
Het veenweidelandschap van Waterland is de ecologische ramp van de Middeleeuwen. De groene weiden, de blauwe sloten, het landschap zijn door de mens gemaakt door brandstoffen te winnen, akkerbouw te bedrijven en daarna vee te weiden. Kruidenrijk grasland werd ingeruild voor mais voor veevoer, om vervolgens van raaigras toch weer terug te gaan naar meer kruidenrijk gras. Koeien en schapen staan er nog steeds.
De topografische namen herinneren aan de periode voordat dit open landschap door de mens werd gemaakt. De Wiltsloot verwijst naar de wildernis, en de dorpjes Katwoude en Zuiderwoude herinneren aan de periode honderden jaren geleden toen er nog moerasbos stond. In het Varkensland stonden vermoedelijk nooit Varkens maar wel Varens. Varensland.
Jeugdsentiment
Ik schrijf deze tekst na een vaartocht in het weekend. De sloten, ik ken ze al mijn hele leven. Als kind roeide ik er in een oude houten jol met zware roeispanen. In de winter schaatste ik tussen Ilpendam, Watergang en Broek in Waterland.
Er zijn nog kleine stukjes moerasbos in het open landschap. Als je er langs vaart zie je de berken en varens staan. ‘s Avonds ruik je de kamperfoelie en de watermunt.
Bescherming van het groen en de grutto
In de weilanden van de buren broeden nog scholeksters, kieviten en grutto’s. Hun alarmroep kondigt elk jaar de lente aan. ‘s Nachts hoor je duizenden kikkers kwaken. Ik ging de in (lokale) politiek in om dit landschap te beschermen. Beschermen tegen nieuwe woonwijkjes in het groen, beschermen tegen elk dorp een eigen bedrijventerreintje.
De druk op de ruimte is groot, de grond is duur. Inmiddels zit ik in de Tweede Kamer. “Om de grutto te redden”, zeg ik wel eens. Blijft alles hetzelfde? Nee. De afgelopen 50 jaar is er best veel veranderd. De grutto werd steeds zeldzamer, de kemphaan verdween en er kwamen (veel) ganzen. Ook de zilverreiger en de lepelaar kwamen hier naartoe. Net als de ringslang en de vos. Er ligt minder vaak ijs dan in de tijd dat ik kind was en met mijn buurmeisje tochten reed op Friese doorlopers.
Maar als je door de sloten vaart in de zomer, door smalle kronkelsloten met riet, over grotere meertjes en langs een enkel moerasbos, dan is toch nog veel hetzelfde gebleven. Ik hoop dat dit landschap altijd zal blijven bestaan. Een beetje natter misschien, en hopelijk toch nog met wat meer grutto’s. Het is een oase van stilte en rust onder de rook van Amsterdam.
Ik wil hier nooit weg.
Dit artikel afdrukken
De topografische namen herinneren aan de periode voordat dit open landschap door de mens werd gemaakt. De Wiltsloot verwijst naar de wildernis, en de dorpjes Katwoude en Zuiderwoude herinneren aan de periode honderden jaren geleden toen er nog moerasbos stond. In het Varkensland stonden vermoedelijk nooit Varkens maar wel Varens. Varensland.
Jeugdsentiment
Ik schrijf deze tekst na een vaartocht in het weekend. De sloten, ik ken ze al mijn hele leven. Als kind roeide ik er in een oude houten jol met zware roeispanen. In de winter schaatste ik tussen Ilpendam, Watergang en Broek in Waterland.
Er zijn nog kleine stukjes moerasbos in het open landschap. Als je er langs vaart zie je de berken en varens staan. ‘s Avonds ruik je de kamperfoelie en de watermunt.
Ik ging de (lokale) politiek in om dit landschap te beschermenIn dit landschap heb ik een klein weilandje. We stopten met maaien. Eerst kwam de zegge, toen de pitrus. Er bloeit rolklaver zoals je dat nergens in de weide omtrek ziet. De eerste bomen schieten omhoog. Er broedt een fazant en de sint-jacobsvlinder bezoekt de hoge distels.
Bescherming van het groen en de grutto
In de weilanden van de buren broeden nog scholeksters, kieviten en grutto’s. Hun alarmroep kondigt elk jaar de lente aan. ‘s Nachts hoor je duizenden kikkers kwaken. Ik ging de in (lokale) politiek in om dit landschap te beschermen. Beschermen tegen nieuwe woonwijkjes in het groen, beschermen tegen elk dorp een eigen bedrijventerreintje.
De druk op de ruimte is groot, de grond is duur. Inmiddels zit ik in de Tweede Kamer. “Om de grutto te redden”, zeg ik wel eens. Blijft alles hetzelfde? Nee. De afgelopen 50 jaar is er best veel veranderd. De grutto werd steeds zeldzamer, de kemphaan verdween en er kwamen (veel) ganzen. Ook de zilverreiger en de lepelaar kwamen hier naartoe. Net als de ringslang en de vos. Er ligt minder vaak ijs dan in de tijd dat ik kind was en met mijn buurmeisje tochten reed op Friese doorlopers.
Maar als je door de sloten vaart in de zomer, door smalle kronkelsloten met riet, over grotere meertjes en langs een enkel moerasbos, dan is toch nog veel hetzelfde gebleven. Ik hoop dat dit landschap altijd zal blijven bestaan. Een beetje natter misschien, en hopelijk toch nog met wat meer grutto’s. Het is een oase van stilte en rust onder de rook van Amsterdam.
Ik wil hier nooit weg.
In Wat is ...? gaan we met bekende en minder bekende mensen op zoek naar wat hen motiveert om te ontdekken of we elkaar van daaruit weer kunnen vinden. Waarom we dit doen lees je in De ontdekking van de ander. Bekijk ook de introductie tot de Nederlands landschapsreeks of het overzicht van de serie.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 januari krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik baseer mijn korte reflectie op de eerste zin onder de kop : 'het veenweidelandschap van Waterland is de ecologische ramp van de middeleeuwen' . Maw het is dan wel cultuurlandschap maar eigenlijk verschrikkelijk. De verwijzing naar moerasbossen doordrenkt met weemoed.
Ze benaderd de 'wat is..' vraag vanuit haar eigen omgeving.
Maar waar haar wieg in Nederland dan ook gestaan zou hebben, in principe geldt overal hetzelfde. Op een paar plukjes na zijn dat dus stuk voor stuk ecologische rampen. En ja, veel mensen zetten remmen vanuit beleving. En dat mag.
Jos, mij valt op dat Laura cultuurvogels (zoals de grutto) als natuur ziet en dat ze mooie cultuurnatuur wil beschermen onder de rook van steden. Dat is wat anders, dan alle rest veroordelen. Het betekent remmen zetten vanuit een schoonheidsbeleving. Althans, zo lees ik het.
Het is tamelijk duidelijk. Voor Laura staat "landschap" enkel voor natuur. De rest van de omgeving is voor haar een ecologische ramp.
Jordi Kolenbrander Hier in de Achterhoek maken mais- en productieweides een groot deel van het landschap uit en waar Bromet allerlei kruiden ontwaart, zijn het hier voor het overgrote deel groene biljartlakens met 100% raaigras. De koeien en schapen die er lopen zijn, gezien hun aantal, vaak van hobbyboeren. Dit in tegenstelling tot de zonneweides, die meestal op boerenland staan, waar ze op vrijwillige basis mee akkoord zijn gegaan en blijkbaar meer opleveren dan het gras.
Mooi verhaal, de liefde voor het landschap is heel herkenbaar. En de uitdrukking 'in de weide omtrek' is een mooie taalkundige vondst.