1 min
In Engeland woedt de labeloorlog. Inzet is de keuze tussen een simpel 3-kleurenlabel en een completer etiket met voedingswaarden. In Nederland hanteren we met het Ik Kies Bewust- logo en het Gezonde keuze label van AH twee nog verder gesimplificeerde gezondheidskeuren dan het 3-kleurenlogo dat de Engelse FSA voorstaat.Behalve op foodlog.nl, is daar in de Nederlandse pers of politiek nooit enig significant woord van kritiek op gekomen.
Dat heeft me altijd verbaasd. Waarom kwam er in Nederland bijv. vanuit de kant van communicatie-specialisten geen kritiek op het zomaar aangenomen nut van deze labels? Die verzuchting blijkt gelukkig onterecht. De eerste kantekeningen komen van Hans van Trijp, hoogleraar aan de WUR.
Van Trijp betwijfelt of consumenten de informatie die fabrikanten van voedingsmiddelen op verpakkingen zetten om gezonde aspecten van de producten te benadrukken daadwerkelijk benuttten. Daar is weinig over bekend, aldus hoogleraar marktkunde en consumentengedrag Hans van Trijp van Wageningen UR. Hoewel fabrikanten miljoenen investeren in het gezonder maken van hun producten en dat via reclames uitbuiten, is er nooit wetenschappelijk onderzoek verricht naar de vraag of de consument daar wel in is geïnteresseerd. Er zijn wel studies waarin vragen aan consumenten zijn gesteld over de informatie die bij producten wordt gegeven, maar Van Trijp hecht daar weinig waarde aan. In zulke studies zijn mensen geneigd gewenste antwoorden te geven. In veel gevallen is de informatie op de verpakkingen vrij ingewikkeld, dus als deze al wordt gelezen is het vraag of het ook wordt begrepen. Consumenten hebben over het algemeen maar een beperkte nutritionele kennis, zegt de Wageningse hoogleraar.
Gezondheidsclaims kunnen in de praktijk ook een averechts effect hebben, meent Van Trijp. In plaats van dat ze consumenten helpen bij het maken van een keuze, werken ze slechts verwarrend. En dan bestaat er ook nog het risico dat de informatie verkeerd wordt geïnterpreteerd. Uiteraard hoor ik het graag bevestigd, want ik beweerde dat van meet af aan al.
Het lijkt me dan ook uitstekend deze invalshoek eens wat verder uit te diepen. Ik hoop dat Van Trijp zich nader durft uit te spreken. Wel jammer natuurlijk dat de logo's al zijn geimplementeerd. Maar daarom niet getreurd, de eerste radicaal verwarrende effecten ervan zijn inmiddels ook zichtbaar geworden.
Ik hoop van ganser harte dat dit de eerste scheuren zijn in het té simpele bouwwerk van aan producten in plaats van aan life styles opgehangen gezondheidsclaims.
bron: Agrarisch Dagblad
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dick,
Dat heb je wanneer je zonder links of rechts te kijken op een discussiepagina terecht komt en je je pardoes in een discussie stort, die zich al jaren geleden blijkt te hebben afgespeeld. Des te aardiger dat je me daar op attendeert en me naar de aktuele discussie / stand van zaken verwijst.
Ik zal daar zeker een kijkje gaan nemen!
Mart, je zit wel heel diep in het archief van foodlog. Heb je gezien hoe het geschrijf over logo's hier door de jaren heen zich heeft ontwikkeld tot
een heus voorstel voor een logo dat geen logo is en een eind maakt aan al die logo's, cq. die op den duur irrelevant maakt?
Labelinflatie? Misleiding? Het is maar hoe men het beestje noemt. Ik zelf geef de voorkeur aan de benaming "marketing", want uiteraard is dat precies waar het bij dit soort labels om gaat. En wat is marketing? Marketing is het verkopen van knollen voor citroenen, het pogen mensen iets op de mouw te spelden, ze op het verkeerde been zetten, ze bij de neus te nemen, ze een rad voor ogen te draaien, en dat alles om de verkoopcijfers op te schroeven van al die ontelbare voedselproducten die de voedselindustrie in haar jacht op steeds grotere omzetten en steeds grotere winsten in steeds nieuwere varianten uitbraakt.
Labelinflatie, inderdaad. Ga dat eens in Frankrijk vertellen, waar ze labels uitvinden waar je bij staat. Of in Vlaanderen, waar ze labels bedenken (meritus...) met als onderliggende boodschap: "voldoet aan de wettelijke normen" (daar moet alle voeding toch aan voldoen? Waarom dan een extra label?)
En dan heb je iets zoals het Franse "label Rouge", dat er met kop en schouders bovenuitsteekt. Ijzeren reputatie, redelijke doch degelijke normen. Hoe doen ze het?
De discussie lijkt nu te gaan over de voorlichtende waarde van keurmerken. Er zijn vast wel enkele keurmerken die als functie hebben een eigenschap van een product te communiceren. Dat geld, naar mijn inschatting, onder meer voor EKO en Max Havelaar/Fair Trade (of datgene wat ze dan communiceren de moeite waard is, laat ik hier even onbesproken).
Uitgerekend de labels die hier genoemd worden zijn echter van een ander kaliber: commerciele aandachttrekkerij. Zoals wasmiddelen zichzelf aantrekkelijk proberen te maken omdat ze "zijn aanbevolen door de fabrikanten van topmerken wasmachines", zo proberen Ahold en een drietal grote voedinsconcerns zich aantrekkelijk te maken met het "klavertje" en het "ik kies bewust" teken. Eerder is hier al aangegeven dat deze labels niet leiden naar een gezond dieet. Daarmee is het dus non-informatie, mijns inziens op het randje van misleiding, of er over.
Dat geldt voor veel meer labels en "keurmerken" die consumenten voorgeschoteld krijgen. Het is triest dat overheidsgefinancierde organisaties als het Voedingscentrum zich associeren, of worden geassocieerd, met dergelijke labels. De overdaad aan labels, en de onduidelijke betekenis ervan, leidt tot labelinflatie.