In een recent interview met het AD noemt de Leidse hoogleraar Hanno Pijl het ‘een chronisch ontstekingsproces’.

De medische benaming is ‘laag systemische inflammatie’, of kortweg ‘inflammatie’. Dat is niet de acute reactie van het immuunsysteem die volgt op een infectie van bijvoorbereld een wond, aldus Pijl: “Geen ontsteking met roodheid, pijn en pus, maar een sudderend proces dat op lange termijn de insulineproducerende cellen beschadigt. Datzelfde ontstekingsproces maakt dat de insuline minder goed werkt.”

Gezonde leefstijl
Niet alleen de insulinehuishouding lijdt onder inflammatie. Behalve diabetologen zoals Pijl richten ook andere medische onderzoekers zich op inflammatie, want, zegt hij: “We sluiten niet uit dat die chronische ontsteking ook de oorzaak is van hart- en vaatziekten, kanker en zelfs depressie.”

Pijl is in Nederland een prominent voorstander van een gezonde leefstijl (goede voeding, meer beweging, flink afvallen, geen stress, voldoende slaap) ter bestrijding en voorkoming van inflammatie. Bij veel patiënten vermindert dat de klachten van hun diabetes type 2 dusdanig, dat zij geen of minder medicatie nodig hebben. Daarover is geregeld geschreven op Foodlog.

Enkele kilo’s gewichtsverlies levert bij de meeste patiënten al een bijdrage aan het verminderen van de inflammatie. Een eetpatroon met geregelde perioden van vasten helpt ook al de inflammatie te verlagen. Ook kan geregeld vasten voor een deel de klachten van sommige autoimmuunziekten (zoals reuma en MS) wegnemen, blijkt uit onderzoek.

Er hoeft geen medicijn gemaakt te worden of een gecompliceerde therapie bedacht. Het volhouden van een leefstijl met geregelde perioden van vasten lijkt afdoende
Eureka-achtige ontdekking
Welk (moleculair) mechanisme ervoor zorgt dat calorierestrictie de inflammatie doet dalen, was onbekend. Onderzoekers van de Amerikaanse Mount Sinai-universiteit zeggen het antwoord gevonden te hebben. Het lijkt een eureka-achtige ontdekking en het New Yorkse academische ziekenhuis kondigt die dan ook enthousiast aan op de website. Het wordt belangrijke bewijs voor intermittent fasting genoemd, het met regelmaat vasten, dat volgens de onderzoekers geen ‘fad’, een modeverschijnsel, is.

Intermittent fasting verlaagt het aantal monocyten in de bloedsomloop. Monocyten zijn witte bloedlichaampjes, aangemaakt in het beenmerg, die door het immuunsysteem in het bloed worden geactiveerd als er onraad is, zoals ziekteverwekkende indringers en infecties. De ontstekingsreactie die ze lokaal veroorzaken, is het begin van het genezingsproces. Maar te veel monocyten, die pro-inflammatoire cytokines afscheiden, veroorzaken een te hoge inflammatie in het hele lichaam.

Levensverwachting
“Eetpatronen met weinig calorieën of regimes van vasten worden in verband gebracht met verbeterde resultaten van metabole, inflammatoire en autoimmuunziekten in mensen, waaronder leververvetting (NAFLD), diabetes type 2, multiple sclerose, reumatoïde artritis, astma en psoriasis en blijken ook de levensverwachting te vergroten,” aldus de onderzoekers op basis van eigen en ander onderzoek.

Tijdens het vasten, als het lichaam en dus ook de monocyten geen voeding krijgen, gaan ze in slaapstand en zijn ze veel minder inflammatoir dan als ze gevoed worden. De andere functie van de monocyten, het snel reageren op acute ontstekingen door bijvoorbeeld infecties, lijdt niet onder het indutten.

Inflammatoire cascade
De regulering van de ‘inflammatoire cascade’ vindt plaats in de lever. Sensoren peilen de aanwezigheid van energie uit voeding en sturen de aanmaak en afgifte van monocyten door het beenmerg, ontdekten de New Yorkse researchers. Door de regelmaat van het vasten vermindert die activiteit en daardoor wordt het lichaam ook ongevoeliger voor autoimmuunziekten, stellen zij.

Medische onderzoekers kijken altijd naar mogelijke toepassingen van hun werk. Dat lijkt hier niet zo ingewikkeld. Er hoeft geen medicijn gemaakt te worden of een gecompliceerde therapie bedacht. Het volhouden van een leefstijl met geregelde perioden van vasten lijkt afdoende.
Dit artikel afdrukken