In het vorige decennium was de overstap naar biologische landbouw de reddingsboei voor de in crisis verkerende Franse landbouw. In 2020 was biologisch het nieuwe 'normaal'. Maar de gele hesjes, corona en de oorlog in Oekraïne walsten over de Fransen heen. Met als gevolg dat bio uit de gratie is. De Franse regering maakt een U-bocht. De gewone Fransman moet Franse melk, eieren en vlees kunnen betalen. En daarom moet de landbouw weer intensief worden.
Tussen 2011 en 2016 groeide de Franse markt voor biologische producten tegen de klippen op. De markt groeide met meer dan 82% en Frankrijk werd na Duitsland de grootste consument van biologische producten, aldus De Standaard.
In zijn verkiezingscampagne in 2017 liftte Emmanuel Macron maar al te graag mee op de populariteit van biologisch. Zijn regering ging boeren helpen de overstap te maken. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen moest omlaag en publieke instellingen zouden minstens 30% biologische producten gaan serveren. Talloze boeren gingen biologisch(er) en diervriendelijk(er) produceren. Duurder, maar "overeenkomend met onze smaak, met onze behoeften," in de woorden van Macron. Het leidde ertoe dat in 2020 "bio nu echt verankerd zit in de winkelkarretjes van de Fransen," zei het Franse bioagentschap destijds.
Maar dat klonk wel erg optimistisch. De heftige gele hesjesprotesten maakten duidelijk dat het gewone leven voor veel Fransen al bijna niet meer op te brengen was. Door de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne schoten de voedselprijzen en de inflatie omhoog. Met als gevolg dat de verkoop van biologische producten inzakte. In 2022 daalden de biologische aankopen door huishoudens met bijna €600 miljoen. Met anti-inflatiemandjes hielpen supermarkten het leven voor de Fransen betaalbaar te houden, daarbij geholpen door de Franse regering die druk uitoefende op de grote voedingsconcerns.
'Herovering standaardkip'
De knop moet om, zei minister van Landbouw Marc Fesneau vorige maand in Bretagne. "We moeten kunnen zeggen dat we aan de onderkant van de markt moeten werken," ofwel: betaalbare Franse producten voor de gewone Fransen. Niet voor niets is Fesneau ook minister van Voedselsouvereiniteit.
"Ons doel is de herovering van de standaardproductie," zie Gilles Huttepain, topman van pluimveegigant LDC bij diezelfde gelegenheid. Vroeger was Frankrijk zelfvoorzienend voor kip, inmiddels komt de helft uit het buitenland omdat Frankrijk de productie van de 'standaardkip' aan het buitenland heeft overgelaten na de moeilijkheden waarin alweer jaren geleden kippengigant Doux verstrikt was geraakt. Tot in de beginjaren van deze eeuw was Frankrijk ruimschoots zelfvoorzienend. Nu moet het land betaalbare kip importeren en verkoopt het zijn dure conceptkippen naar het buitenland.
Blije boeren
Bretonse boeren reageerden opgetogen op de U-bocht. Zij zijn van alle Fransen nog het dichtst bij de intensieve houderijvormen gebleven. Maar er zijn ook boeren die zich in de steek gelaten voelen. "We draaien de klok terug," zegt boerencollectief Nourrir in De Standaard. "Niet meer streven naar kwaliteit en doorgaan met wat we sinds de jaren 60 hebben gedaan, steeds goedkoper produceren ongeacht de verborgen sociale en milieukosten, is volledig in strijd met de problemen waarmee we geconfronteerd worden."
Toch laat de Franse regering de biosector niet helemaal aan zijn lot over. In mei maakte de regering nog €200 miljoen vrij voor de ondersteuning van de biosector. Dat lijkt heel wat, maar valt uiteindelijk in het niet bij de ruim €2 miljard die Frankrijk reserveert voor de digitalisering en robotisering van de hele agrofood-sector, schrijft De Standaard. Maar "als je je boerderij gaat bekijken als een fabriek, verlies je de betekenis in je job," zegt bioboer Mickaël Poillion. "Dát is het failliet van de landbouw."
Dit artikel afdrukken
In zijn verkiezingscampagne in 2017 liftte Emmanuel Macron maar al te graag mee op de populariteit van biologisch. Zijn regering ging boeren helpen de overstap te maken. Het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen moest omlaag en publieke instellingen zouden minstens 30% biologische producten gaan serveren. Talloze boeren gingen biologisch(er) en diervriendelijk(er) produceren. Duurder, maar "overeenkomend met onze smaak, met onze behoeften," in de woorden van Macron. Het leidde ertoe dat in 2020 "bio nu echt verankerd zit in de winkelkarretjes van de Fransen," zei het Franse bioagentschap destijds.
Maar dat klonk wel erg optimistisch. De heftige gele hesjesprotesten maakten duidelijk dat het gewone leven voor veel Fransen al bijna niet meer op te brengen was. Door de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne schoten de voedselprijzen en de inflatie omhoog. Met als gevolg dat de verkoop van biologische producten inzakte. In 2022 daalden de biologische aankopen door huishoudens met bijna €600 miljoen. Met anti-inflatiemandjes hielpen supermarkten het leven voor de Fransen betaalbaar te houden, daarbij geholpen door de Franse regering die druk uitoefende op de grote voedingsconcerns.
'Herovering standaardkip'
De knop moet om, zei minister van Landbouw Marc Fesneau vorige maand in Bretagne. "We moeten kunnen zeggen dat we aan de onderkant van de markt moeten werken," ofwel: betaalbare Franse producten voor de gewone Fransen. Niet voor niets is Fesneau ook minister van Voedselsouvereiniteit.
"Ons doel is de herovering van de standaardproductie," zie Gilles Huttepain, topman van pluimveegigant LDC bij diezelfde gelegenheid. Vroeger was Frankrijk zelfvoorzienend voor kip, inmiddels komt de helft uit het buitenland omdat Frankrijk de productie van de 'standaardkip' aan het buitenland heeft overgelaten na de moeilijkheden waarin alweer jaren geleden kippengigant Doux verstrikt was geraakt. Tot in de beginjaren van deze eeuw was Frankrijk ruimschoots zelfvoorzienend. Nu moet het land betaalbare kip importeren en verkoopt het zijn dure conceptkippen naar het buitenland.
Blije boeren
Bretonse boeren reageerden opgetogen op de U-bocht. Zij zijn van alle Fransen nog het dichtst bij de intensieve houderijvormen gebleven. Maar er zijn ook boeren die zich in de steek gelaten voelen. "We draaien de klok terug," zegt boerencollectief Nourrir in De Standaard. "Niet meer streven naar kwaliteit en doorgaan met wat we sinds de jaren 60 hebben gedaan, steeds goedkoper produceren ongeacht de verborgen sociale en milieukosten, is volledig in strijd met de problemen waarmee we geconfronteerd worden."
Toch laat de Franse regering de biosector niet helemaal aan zijn lot over. In mei maakte de regering nog €200 miljoen vrij voor de ondersteuning van de biosector. Dat lijkt heel wat, maar valt uiteindelijk in het niet bij de ruim €2 miljard die Frankrijk reserveert voor de digitalisering en robotisering van de hele agrofood-sector, schrijft De Standaard. Maar "als je je boerderij gaat bekijken als een fabriek, verlies je de betekenis in je job," zegt bioboer Mickaël Poillion. "Dát is het failliet van de landbouw."
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
En Den Haag maar pleiten voor extensiveren, regenatieve landbouw en biologisch.
Tegelijkertijd is bestaanszekerheid weer een hot item.
De kortzichtigheid in de politiek in optima forma.
Frankrijk zal voorlopig wel niet als voorbeeld genomen worden. Dat gaan we pas doen als het te laat is.
Frankrijk is zo ongeveer het enige land van West-Europa dat zich bewust is van het belang van zelfbeschikking en dus van defensie- en voedselsoevereiniteit. En dus inderdaad van het belang om betaalbaarder voedsel ook in eigen land te maken.
Te vroeg voor Bio, en nog veel meer te vroeg.
Te vroeg voor biologisch? Eerst zo veel als mogelijk zelfvoorzienend en korte lijnen (IPCC). Pas later kijken hoever we kunnen gaan met extensiveren op de beschikbare grond.
Te vroeg om van het gas af te gaan. Eerst voldoende groene stroom en de opslag daarvan voor de nacht en de winter realiseren. En niet meteen waterstof uit Z-Afrika halen om er vanaf te zijn.
Te vroeg om al massaal elektrisch te gaan rijden. Eerst de fossiele auto's veel zuiniger laten rijden (1:50 of 1:100) om tijd (en geld) te vrij te maken voor de verzwaring van de elektrische infrastructuur, de opslag groene stroom en het uitontwikkelen van betere accu's.
Te vroeg om van het vlees af te gaan. Eerst zoveel mogelijk milieuvriendelijke betaalbare plantaardige alternatieven van eigen bodem of korte lijnen.
Te vroeg om het OV op groene energie te laten rijden. IPCC adviseert eerst OV te verbeteren en aantrekkelijker te maken, zo nodig gratis alvorens over te gaan op groene energie.
Te vroeg om warmtepompen te verplichten voor woningen die nog niet of onvoldoende geïsoleerd zijn bij gebrek aan geld of subsidie.
Rust en realiteitszin zijn inderdaad politiek ver te zoeken Joep.
Je kunt natuurlijk ook zeggen dat Joep in #3 beschrijft wat in de jaren ‘80 van de vorige eeuw had gemoeten.
En .. je de vraag stellen voor welke uitdagingen we gestaan zouden hebben als we dat hadden gedaan.