Volgens de Telegraaf vinden verschillende experts, waaronder de groene transitieprofessor Jan Rotmans, het een slecht idee omdat het ons hele leven in een economische en gecontroleerde sfeer brengt. Iedere ademtocht kost tenslotte CO2. Wie wat meer seks wil, is al meer credits kwijt dan iemand die liever lui dan in bed ligt. Ook je duurzame kipfilet kost extra punten, want je kunt beter een aardappel eten. Zo'n budget vergt dan ook controle van alles wat we doen, altijd en overal. Dat is nogal ingrijpend en tast de persoonlijke vrijheid van mensen aan.
De toon van Baarsma sluit naadloos aan op wat ik zie bij de nieuwe elite. Meelullen met het duurzaamheidsverhaal - want modieus - maar in de zomer naar Mexico, elke maand nieuwe kleren en elke dag vlees. Het moet anders, maar 'wij' gaat niets inleveren.pic.twitter.com/ZNhI7yEEXn
— Simon van Teutem (@S_VanTeutem) August 2, 2022
Orwelliaans
De communicatie-afdeling van Rabobank moest eraan te pas komen om te zeggen dat het maar een ideetje was. Om eens te kijken hoe het valt. Niettemin verscheen Baarsma 's avonds ook nog uitgebreid in Op1. Daar vertelde ze nog eens dat zij een vliegreis kan betalen maar gewone mensen niet. Daarom willen zulke mensen haar graag hun CO2-rechten verkopen. Ze hield fier en fel vol dat het een uitstekend idee is om de noodzakelijke en dringende verduurzaming te financieren.
Energieprofessor David Smeulders zegt tegen de Telegraaf het plan Orwelliaans te vinden. "Wie gaat het allemaal controleren, de banken zeker?” Ook vreest hij dat het de solidariteit in de maatschappij ondergraaft, omdat "de rijken de problemen kunnen afwentelen op de armen". Zij hebben het geld om de rechten van armen te kopen en hen te beroven van zelfs de kleinste genoegens voor hun riante levensstijl in een wereld waarin de inkomens- en bezitsverschillen heel groot zijn.
De botsing tussen de ideetjes van economen en de menselijke werkelijkheid kan leiden tot nare ongelukkenRadicalere versie uit 2016
Een wat radicalere versie van het idee werd al in 2016 geïntroduceerd op Foodlog als gedachte-experiment. In een discussie naar aanleiding van een vleestaksvoorstel van de PvdA, we noemden het toen eco-budget; het omvatte naast koolstofuitstoot ook stikstofemissies, fosfaatuitspoeling en water- en landgebruik. Ook toen werd het verworpen. Het is een geweldig theoretisch economenidee om duurzaamheid te bevorderen door ieder aspect van ons leven te beprijzen en te laten zien wie rijk is en mag vervuilen en wie niet. Het heeft alleen wat majeure antropologische en sociologische nadelen. Mensen willen vrij kunnen zijn in hun persoonlijke levenssfeer en niet alleen in hun vrije keuze binnen dwingende beperkingen. De botsing tussen de ideetjes van economen en de menselijke werkelijkheid kan leiden tot nare ongelukken.
Rattenvangers van Hamelen
De toon waarop Baarsma haar idee lanceerde, getuigde van een houding die ook weldenkende progressieven tegen de borst stoot. Zij woont wel in een groot huis en heeft wel een geld om te vliegen, 'gewone mensen' niet; wie zo praat, zaait kraaien en oogst raven. Dezelfde kritiek ontmoette economisch analist Sandra Phlippen van ABN Amro op haar optreden in Zomergasten. Het is de toon van de linkse elite die Hilary Clinton zo deplorabel de verkiezingen om het Amerikaanse presidentschap liet verliezen tegen populist Trump en hem daarmee in de kaart speelde.
De blind- en doofheid van de progressieve elite die niet alleen denkt maar ook praat als Baarsma is treffend beschreven voor de Amerikaanse situatie door Thomas Frank in zijn boek Listen Liberal. In Nederland wordt de rol van die elite vooral ingenomen door D66 en in iets mindere mate GroenLinks. Sociologen als Frank wijzen erop dat ze door hun onbedoelde arrogantie populisme aanblazen van met name rechtsconversatieve kant. Als rattenvangers van Hamelen gebruiken zij het argument 'wij laten de burger zijn verworven vrijheden en welvaart behouden' om hun positie bij nieuwe verkiezingen te laten groeien.
Luister even naar de persiflages van Phlippen en Baarsma hieronder door George van Houts die in treffend Nederlands vertaalde wat Thomas Frank voor de VS beschreef.
Dat idee van Baarsma is walgelijk en komt in de buurt van zelfverheffing, wat zij zelf.. of course.. niet zo ziet. Bij Op1 zei Baarsma dat 3/4 het een goed plan..eh, brainthought vindt pic.twitter.com/IrNnl1rbSj
— Gabrielle Lafranceschina (@GabrielleLafra1) August 3, 2022
Barbara Baarsma en het CO2 budget. pic.twitter.com/Err3xvuTbL
— George van Houts (@georgevanhouts) August 2, 2022
Sandra legt een verklaering af op Twatter. #zomergasten pic.twitter.com/clNjuHkwaG
— George van Houts (@georgevanhouts) August 1, 2022
Nieuw 'Briefje van Jan' - aan Barbara Baarsmahttps://t.co/VhBEn0iJoT
— Jan Dijkgraaf (@jndkgrf) August 3, 2022
#BarbaraBaarsma #Rabobank #WEF #D66 pic.twitter.com/8h0Y416JsW
Ben geen voorstander van een persoonlijk CO2-budget: leidt tot veel administratief gedoe en gesjoemel, vergroot de ongelijkheid nog meer en rijken kunnen het afkopen. Directe beprijzing van producten en diensten is veel eenvoudiger en effectiever https://t.co/jvrk56Eeab
— Jan Rotmans (@janrotmans) August 2, 2022
Ton, het plan voor persoonlijk CO2 budget is niet nieuw. Zit ook in greendeal van EC. Er is veel onderzoek naar gedaan: het is complex, bureaucratisch en vergroot de ongelijkheid. Er zijn veel makkelijkere en eerlijkere maatregelen. Begin eens met vervuilers écht belasten.
— Renske Leijten (@RenskeLeijten) August 3, 2022
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Nog wel op D66 stemmen Dick ?
Nee René. Ik ben nog nooit lid van een partij geweest en stem op personen. Die zijn de veertig jaar van mijn stemrecht over een breed spectrum verspreid geweest.
De Rabobank is weer opzoek naar nieuwe inkomsten. Nu ze de boeren er uit willen gooien.
De 1 procent die rijk is heeft al een footprint van 50%. Willen we daar 90% van maken?
Dit is Empire van Negri & Hardt, maar wie had gedacht dat links-liberaal het in zijn ecologische eindspel zou willen proberen te realiseren?
De sociologisch dove progressieve elite ziet het oprecht niet en maakt daarmee een grote fout, zoals de VS hebben laten zien en we dat ook in de EU ook meemaken. Het baart de Trumps in al hun verschillende verschijningsvormen.
Nog iets wat ik de laatste tijd veel in mijn advieswerk probeer duidelijk te maken: het bedrijfsleven neemt een rol omdat overheden in westerse democratieën falen, maar dat wordt WEF en oogst dus anti-WEF.
En lieve mensen, dit gaat hard en loopt gierend uit de hand nu. Zie stikstof in NL. Dat is van hetzelfde laken een pak maar dan met d66 in the lead vanuit het parlement. Maar dat is toch goed, zei ik net? Ja, maar niet meer als het 30 jaar te laat komt. Daarom is het nu sociologisch net zo onhaalbaar, cq. leidt het tot volksopstand. Een arrogante overheid oogst opstand, want ze moet er voor de samenleving zijn en dat niet pas doen als ze mensen hun verworvenheden moet afnemen. Dat wordt ervaren als willekeur van de elite.