Supermarkten zoals Albert Heijn en Jumbo voeren een halal-assortiment met producten zoals halal boterhamworst en halal kipfilet. Ze hebben een halalkeurmerk, wat betekent dat het vlees afkomstig is van dieren die volgens de islamitische richtlijnen zijn geslacht. Toch is het voor lang niet alle islamitische consumenten duidelijk of die logo’s en keurmerken betekenen wat zij verwachten. Er zijn verschillende halalkeurmerken in omloop. Dat maakt moslims onzeker in de supermarkt. Koepelorganisatie Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) roept op tot meer transparantie over halalkeurmerken op vlees.
Moslims mogen alleen vlees van halal geslachte dieren eten. Dat houdt ten eerste in dat het dier gezond is. Het moet daarnaast in de naam van Allah (Bismillah) worden geslacht met een kort gebed waarin Allah wordt geprezen (Allahu Akbar; ‘Allah is de grootste’). De slachter moet om deze reden een moslim zijn.
Maar er komt meer bij kijken.
Halal slachten
Het is de bedoeling dat het hart van het dier het bloed uit het lijf wegpompt en dat het dier zo min mogelijk pijn lijdt tijdens het slachten. Het slachten gebeurt in één haal met een scherp mes, dat in de nek vanaf de voorkant naar achteren door de luchtpijp, slokdarm en de slagaders snijdt. Een schaap of kip mag dus niet door een kogel of een elektrische schok doodgaan. De reden achter het dood laten bloeden van het dier is om het vlees te zuiveren van bloed dat allerlei bacteriën bevat die schadelijk kunnen zijn voor de menselijke gezondheid. Bloed bederft gemakkelijk door de snelle groei van bacteriën.
Villen en snijden van het dier mag pas als het dier helemaal dood is. Verder moet de slacht met de hand gebeuren en niet met een machine, omdat de intentie achter het nemen van het leven van het dier tijdens de slachting alleen door een mens beleefd kan worden.
Onzekerheid over halalkeurmerken
Wanneer slagerijen niet volgens de bovengenoemde richtlijnen slachten, is het vlees dus ‘haram’, onrein, en daarom verboden voor moslims. Moslims zijn dan ook heel voorzichtig met het kopen van vleesproducten. Sinds kort is halalvlees ook bij Nederlandse supermarkten zoals Albert Heijn en Jumbo verkrijgbaar. Hartstikke handig als je niet meer in de auto hoeft te stappen om je stukje vlees bij de Marokkaanse slagerij te kopen, maar gewoon even naar de lokale supermarkt kunt lopen.
Halalvlees is te herkennen aan een halalkeurmerk, maar de verscheidenheid aan keurmerken brengt moslims ook in de war. Want wie controleert of het vlees wel echt halal, en dus ook onverdoofd, is geslacht? Houdt de slachter zich tijdens het slachten aan alle richtlijnen? Hoe betrouwbaar is zo’n keurmerk? Voldoet het wel aan wat je als moslim verwacht?
Wie leest hoe er in Nederland halal geslacht wordt, moet constateren dat er vormen van verdoving worden gebruikt. Die worden echter zo ingezet dat het dier nog bij bewustzijn zou kunnen komen, maar tijdens het doorsnijden van de keel niet meer bewust is. Een kalf krijgt bijvoorbeeld een slag met een pin die het dier buiten westen slaat. Daarna wordt het dier halal de keel doorgesneden.
Strengere regels voor ritueel slachten
In Nederland gelden sinds januari 2018 strengere regels voor ritueel slachten. Onverdoofd slachten mag alleen nog als het dier binnen 40 seconden zielloos is. Is het dier na 40 seconden nog bij bewustzijn, dan moet het alsnog verdoofd worden. Daar controleert de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) op.
Moslims vermoeden dat dieren bij veel slachthuizen toch vooraf worden verdoofd. Dat wantrouwen leidde er vorig jaar toe dat een deel van de moslims besloot uit protest geen schaap te offeren tijdens het Offerfeest.
In België is onverdoofd slachten sinds 1 januari van dit jaar geheel verboden. In Nederland pleit de Partij voor de Dieren ook voor een volledig verbod op het onverdoofd slachten van dieren.
Transparantie over halalkeurmerken
De koepelorganisatie Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) pleit voor duidelijkheid door meer transparantie over de manier waarop vlees is geslacht. Het CMO is een samenwerkingsverband van 380 moskeeën die samen de belangen van Nederlandse moslims bij de overheid en in de politiek behartigen. Moslims moeten volgens de islamitische organisatie in een oogopslag kunnen zien aan welke eisen het vleesproduct voldoet. Momenteel kan eigenlijk iedereen een keurmerk oprichten omdat er wettelijk gezien geen eisen bestaan voor het hebben van een keurmerk.
“We moeten als gemeenschap opstaan en eisen van keurmerkinstanties dat ze transparant zijn,” zegt Halil Karaaslan, voorzitter van het CMO op de NOS. “Niet alleen met een sticker, maar ook met bijvoorbeeld een lijst op een website, zodat de consument zelf kan controleren hoe het dier is geslacht.”
Dit artikel afdrukken
Maar er komt meer bij kijken.
Halal slachten
Het is de bedoeling dat het hart van het dier het bloed uit het lijf wegpompt en dat het dier zo min mogelijk pijn lijdt tijdens het slachten. Het slachten gebeurt in één haal met een scherp mes, dat in de nek vanaf de voorkant naar achteren door de luchtpijp, slokdarm en de slagaders snijdt. Een schaap of kip mag dus niet door een kogel of een elektrische schok doodgaan. De reden achter het dood laten bloeden van het dier is om het vlees te zuiveren van bloed dat allerlei bacteriën bevat die schadelijk kunnen zijn voor de menselijke gezondheid. Bloed bederft gemakkelijk door de snelle groei van bacteriën.
Villen en snijden van het dier mag pas als het dier helemaal dood is. Verder moet de slacht met de hand gebeuren en niet met een machine, omdat de intentie achter het nemen van het leven van het dier tijdens de slachting alleen door een mens beleefd kan worden.
Onzekerheid over halalkeurmerken
Wanneer slagerijen niet volgens de bovengenoemde richtlijnen slachten, is het vlees dus ‘haram’, onrein, en daarom verboden voor moslims. Moslims zijn dan ook heel voorzichtig met het kopen van vleesproducten. Sinds kort is halalvlees ook bij Nederlandse supermarkten zoals Albert Heijn en Jumbo verkrijgbaar. Hartstikke handig als je niet meer in de auto hoeft te stappen om je stukje vlees bij de Marokkaanse slagerij te kopen, maar gewoon even naar de lokale supermarkt kunt lopen.
Halalvlees is te herkennen aan een halalkeurmerk, maar de verscheidenheid aan keurmerken brengt moslims ook in de war. Want wie controleert of het vlees wel echt halal, en dus ook onverdoofd, is geslacht? Houdt de slachter zich tijdens het slachten aan alle richtlijnen? Hoe betrouwbaar is zo’n keurmerk? Voldoet het wel aan wat je als moslim verwacht?
Wie leest hoe er in Nederland halal geslacht wordt, moet constateren dat er vormen van verdoving worden gebruikt. Die worden echter zo ingezet dat het dier nog bij bewustzijn zou kunnen komen, maar tijdens het doorsnijden van de keel niet meer bewust is. Een kalf krijgt bijvoorbeeld een slag met een pin die het dier buiten westen slaat. Daarna wordt het dier halal de keel doorgesneden.
Strengere regels voor ritueel slachten
In Nederland gelden sinds januari 2018 strengere regels voor ritueel slachten. Onverdoofd slachten mag alleen nog als het dier binnen 40 seconden zielloos is. Is het dier na 40 seconden nog bij bewustzijn, dan moet het alsnog verdoofd worden. Daar controleert de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) op.
Moslims vermoeden dat dieren bij veel slachthuizen toch vooraf worden verdoofd. Dat wantrouwen leidde er vorig jaar toe dat een deel van de moslims besloot uit protest geen schaap te offeren tijdens het Offerfeest.
In België is onverdoofd slachten sinds 1 januari van dit jaar geheel verboden. In Nederland pleit de Partij voor de Dieren ook voor een volledig verbod op het onverdoofd slachten van dieren.
Transparantie over halalkeurmerken
De koepelorganisatie Contactorgaan Moslims en Overheid (CMO) pleit voor duidelijkheid door meer transparantie over de manier waarop vlees is geslacht. Het CMO is een samenwerkingsverband van 380 moskeeën die samen de belangen van Nederlandse moslims bij de overheid en in de politiek behartigen. Moslims moeten volgens de islamitische organisatie in een oogopslag kunnen zien aan welke eisen het vleesproduct voldoet. Momenteel kan eigenlijk iedereen een keurmerk oprichten omdat er wettelijk gezien geen eisen bestaan voor het hebben van een keurmerk.
“We moeten als gemeenschap opstaan en eisen van keurmerkinstanties dat ze transparant zijn,” zegt Halil Karaaslan, voorzitter van het CMO op de NOS. “Niet alleen met een sticker, maar ook met bijvoorbeeld een lijst op een website, zodat de consument zelf kan controleren hoe het dier is geslacht.”
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik lees dat als een dier na 40 seconden nog bij bewustzijn is het alsnog verdoofd moet worden en de NVWA hierop controleert. Ik vraag mij af of deze controle steekproefsgewijs is, wat de frequentie van deze controle is en hoe vaak het goed en/of of fout gaat?
Hans, mogelijk wil Jan Meijer (bij de NVWA eindverantwoordelijk voor toezicht op slacht) antwoorden op je vraag.
Vanaf 1 januari 2018 gelden de regels uit het ‘Convenant onbedwelmd slachten volgens religieuze riten’. De NVWA houdt 100 procent toezicht tijdens het onbedwelmd slachten. Ieder dier dient uiterlijk 40 seconden na de halssnede te worden bedwelmd als er nog tekenen van bewustzijn zijn. Indien nodig geeft de toezichthoudend dierenarts hier opdracht toe. De NVWA controleert of de regels voor hygiëne en dierenwelzijn worden nageleefd, niet of conform de religieuze riten wordt geslacht. Dat is een eigen verantwoordelijkheid van de betreffende geloofsgroep.
Jan, dank voor je duidelijke antwoord!
Ik blijf met de vraag zitten of slachten volgens de geloofsregels ook het dierenwelzijn bevordert.