Ons meer dan 100-jarige zorgsysteem is hard aan vernieuwing toe. We zijn massaal (chronisch) ziek en dat is niet meer op te lossen met een simpele pil of operatie.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek becijferde recent dat ongeveer de helft van de Nederlanders één of meer chronische ziekten heeft. Dat komt, zo denken veel mensen, doordat we ouder worden. En ouderdom komt met gebreken: boven de 75 jaar is bijna 90% van ons ziek. In zogenoemde blauwe zones worden mensen echter heel oud zonder chronische ziekte. Ouderdom verhoogt wel de kans, maar gaat zeker niet per definitie met ziekte gepaard. Waarom zijn wij dan massaal ziek op oudere leeftijd?
We weten steeds beter dat vrijwel alle ‘grote’ chronische, niet overdraagbare aandoeningen van vandaag (diabetes type 2, hart- en vaatziekten, kanker, astma, depressie, reuma, chronische darmontstekingen) het gevolg zijn van de wisselwerking tussen onze leefstijl, erfelijke aanleg en/of het verouderingsproces. Ingegeven door de manier waarop we onze samenleving hebben ingericht, leven we bijna allemaal verkeerd en onze genen bepalen welke ziekte we daarvan krijgen.
Leefstijl, veroudering en complexe systeemziekte
Veroudering verhoogt vaak het risico op ziekte. Hoe werkt dat? Onze cellen raken voortdurend beschadigd door bijproducten van onze eigen stofwisseling en door invloeden van buitenaf. Te veel en verkeerd eten, te weinig beweging, chronische stress, te weinig slaap, roken en giftige stoffen versnellen beschadiging. Dat leidt tot ziekte, vooral bij mensen die erfelijke aanleg hebben en/of die wat ouder zijn.
Ons zorgsysteem
Ons zorgsysteem stamt uit de 19e eeuw en is bedoeld om de ziekten van die tijd te genezen. We hadden toen vooral te maken met aandoeningen met één, goed aanwijsbare oorzaak, zoals infecties en ongelukken. Mensen wachtten totdat ze ziek werden, gingen naar de dokter die een pil voorschreef of opereerde, waarmee het probleem opgelost was.
In de loop van de vorige eeuw is de aard van onze ziekten echter fundamenteel veranderd. We hebben nu te maken met multifactoriële, complexe systeemaandoeningen. En wij vertrouwen in ons zorgmodel nog steeds op pillen om de schade te herstellen. Hoewel pillen zeker hun functie hebben, is het een illusie dat we de problemen daarmee oplossen. Dat heeft twee redenen.
Symptoombestrijding en bijwerkingen
In de eerste plaats vragen de systeemziekten van vandaag om (veel) meer dan één medicament, omdat de fysiologie in meerdere domeinen ontspoord is. Alle medicijnen hebben bijwerkingen, en niemand kan zeggen hoe de verschillende medicijnen bij een bepaald persoon op elkaar inwerken. Medicijnen zijn bovendien (meestal) duur.
Maar er is nog een andere, veel belangrijker reden waarom pillen niet de oplossing zijn. Ze pakken de bron van het kwaad niet aan, maar bestrijden alleen de symptomen. Zolang we onze leefstijl niet aanpassen is het dweilen met de kraan open. Dat betekent overigens niet dat pillen waardeloos zijn. De symptomen dragen vaak bij aan de ziektelast. Maar het ziekteproces verdwijnt niet zolang ons gedrag niet verandert.
Dokters als adviseurs
De ziekten van vandaag vragen bovendien om een actieve rol van patiënten. Mensen kunnen en moeten veel meer zelf doen om hun ziekte te genezen. Ze moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gezondheid. Zij zijn immers de enigen die iets aan hun manier van leven kunnen doen. Dokters en andere gezondheidswerkers worden adviseurs in plaats van stuurlui. Ze adviseren en motiveren patiënten om hun leefstijl op de juiste manier aan te passen. Coaching is daarbij van groot belang. Het kan geenszins de bedoeling zijn om mensen het bos in te sturen met hun ziekte. Integendeel.
Dit alles betekent niet dat wat ik de ‘traditionele’ geneeskunde zou willen noemen, waardeloos is. Leefstijlgeneeskunde moet worden geïntegreerd in het traditionele model. Het is denk ik een illusie dat leefstijlaanpassing alles oplost, net als het een illusie is dat medicijnen dat gaan doen.
Een maatschappelijk probleem
Tot slot: in wezen is de grote ziektelast van vandaag een maatschappelijk probleem. Ons gedrag wordt voor een groot deel bepaald door onze omgeving. Ik ben ervan overtuigd dat we een verloren strijd voeren als we de bestrijding van de ziekten van deze tijd aan de zorg overlaten. Om gezonder te worden, zullen we gezamenlijk politieke besluiten moeten nemen over de inrichting van onze samenleving. Dat zal offers vragen, maar uiteindelijk is een gezonde samenleving de meest succesvolle.
Het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde
Onlangs hebben TNO en LUMC het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde opgericht. Het NILG is een non-exclusief platform voor kennisinstellingen, patiëntenverenigingen, bedrijfsleven, overheid en gezondheidsfondsen, dat zich richt op innovatie, implementatie en educatie van leefstijlgeneeskunde in de gezondheidszorg.
Hanno Pijl is internist en hoogleraar in het vakgebied diabetes en overgewicht. Ook is hij een van de initiatiefnemers van het NILG. Dit artikel verscheen vorige week op de website van het LUMC.
Dit artikel afdrukken
Ingegeven door de manier waarop we onze samenleving hebben ingericht, leven we bijna allemaal verkeerd en onze genen bepalen welke ziekte we daarvan krijgenWe leven verkeerd
We weten steeds beter dat vrijwel alle ‘grote’ chronische, niet overdraagbare aandoeningen van vandaag (diabetes type 2, hart- en vaatziekten, kanker, astma, depressie, reuma, chronische darmontstekingen) het gevolg zijn van de wisselwerking tussen onze leefstijl, erfelijke aanleg en/of het verouderingsproces. Ingegeven door de manier waarop we onze samenleving hebben ingericht, leven we bijna allemaal verkeerd en onze genen bepalen welke ziekte we daarvan krijgen.
Leefstijl, veroudering en complexe systeemziekte
Veroudering verhoogt vaak het risico op ziekte. Hoe werkt dat? Onze cellen raken voortdurend beschadigd door bijproducten van onze eigen stofwisseling en door invloeden van buitenaf. Te veel en verkeerd eten, te weinig beweging, chronische stress, te weinig slaap, roken en giftige stoffen versnellen beschadiging. Dat leidt tot ziekte, vooral bij mensen die erfelijke aanleg hebben en/of die wat ouder zijn.
Hoewel pillen zeker hun functie hebben, is het een illusie dat we de problemen daarmee oplossenIn de blauwe zones eten mensen vooral onbewerkt voedsel, bewegen elke dag tot op hoge leeftijd, hebben weinig stress, sterke sociale contacten en een relatief schone leefomgeving. Al die dingen maken dat ze traag verouderen en veel minder ‘verouderingsziekten’ als diabetes, hart- en vaatziekten, kanker en dementie krijgen.
Ons zorgsysteem
Ons zorgsysteem stamt uit de 19e eeuw en is bedoeld om de ziekten van die tijd te genezen. We hadden toen vooral te maken met aandoeningen met één, goed aanwijsbare oorzaak, zoals infecties en ongelukken. Mensen wachtten totdat ze ziek werden, gingen naar de dokter die een pil voorschreef of opereerde, waarmee het probleem opgelost was.
In de loop van de vorige eeuw is de aard van onze ziekten echter fundamenteel veranderd. We hebben nu te maken met multifactoriële, complexe systeemaandoeningen. En wij vertrouwen in ons zorgmodel nog steeds op pillen om de schade te herstellen. Hoewel pillen zeker hun functie hebben, is het een illusie dat we de problemen daarmee oplossen. Dat heeft twee redenen.
Symptoombestrijding en bijwerkingen
In de eerste plaats vragen de systeemziekten van vandaag om (veel) meer dan één medicament, omdat de fysiologie in meerdere domeinen ontspoord is. Alle medicijnen hebben bijwerkingen, en niemand kan zeggen hoe de verschillende medicijnen bij een bepaald persoon op elkaar inwerken. Medicijnen zijn bovendien (meestal) duur.
Maar er is nog een andere, veel belangrijker reden waarom pillen niet de oplossing zijn. Ze pakken de bron van het kwaad niet aan, maar bestrijden alleen de symptomen. Zolang we onze leefstijl niet aanpassen is het dweilen met de kraan open. Dat betekent overigens niet dat pillen waardeloos zijn. De symptomen dragen vaak bij aan de ziektelast. Maar het ziekteproces verdwijnt niet zolang ons gedrag niet verandert.
Dokters als adviseurs
De ziekten van vandaag vragen bovendien om een actieve rol van patiënten. Mensen kunnen en moeten veel meer zelf doen om hun ziekte te genezen. Ze moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun eigen gezondheid. Zij zijn immers de enigen die iets aan hun manier van leven kunnen doen. Dokters en andere gezondheidswerkers worden adviseurs in plaats van stuurlui. Ze adviseren en motiveren patiënten om hun leefstijl op de juiste manier aan te passen. Coaching is daarbij van groot belang. Het kan geenszins de bedoeling zijn om mensen het bos in te sturen met hun ziekte. Integendeel.
Dit alles betekent niet dat wat ik de ‘traditionele’ geneeskunde zou willen noemen, waardeloos is. Leefstijlgeneeskunde moet worden geïntegreerd in het traditionele model. Het is denk ik een illusie dat leefstijlaanpassing alles oplost, net als het een illusie is dat medicijnen dat gaan doen.
Een maatschappelijk probleem
Tot slot: in wezen is de grote ziektelast van vandaag een maatschappelijk probleem. Ons gedrag wordt voor een groot deel bepaald door onze omgeving. Ik ben ervan overtuigd dat we een verloren strijd voeren als we de bestrijding van de ziekten van deze tijd aan de zorg overlaten. Om gezonder te worden, zullen we gezamenlijk politieke besluiten moeten nemen over de inrichting van onze samenleving. Dat zal offers vragen, maar uiteindelijk is een gezonde samenleving de meest succesvolle.
Het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde
Onlangs hebben TNO en LUMC het Nederlands Innovatiecentrum voor Leefstijlgeneeskunde opgericht. Het NILG is een non-exclusief platform voor kennisinstellingen, patiëntenverenigingen, bedrijfsleven, overheid en gezondheidsfondsen, dat zich richt op innovatie, implementatie en educatie van leefstijlgeneeskunde in de gezondheidszorg.
Hanno Pijl is internist en hoogleraar in het vakgebied diabetes en overgewicht. Ook is hij een van de initiatiefnemers van het NILG. Dit artikel verscheen vorige week op de website van het LUMC.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
De tandarts dr Weston Price heeft al in de dertiger jaren bij verschillende volkeren uitvoerig onderzoek naar hun voedingsgewoonten gedaan. Mw Sally Fallon schrijft hierover in haar bekende boek "Nourishing Traditions" het volgende:
While the diets of these poeples differed in many particulars, they contained several factors in common. Almost without exception, the groups he studied ate liberally of seafood or other animal proteines and fats in the form of organ meats and dairy products; they valued animal fats as absolutely necessary to good health; and they ate fats, meats fruits, vegetables, nuts, seeds and whole grains in their whole, unrefined state.
All these poeple were free of chronic desease, dental decay and mental illness; they were strong, sturdy and attractive; and they produced healthy children.
Het was precies de wijze waarop mijn grootmoeder over eten dacht. Ook zij is nooit ziek geweest en op 89 jaar overleden. Haar streekgenoot Mw Klazien uit Zalk dacht er ook zo over. Echter toen de afdeling humane voeding in Wageningen werd opgericht, schreven vele dagbladen dat wij ontzettend blij mochten zijn met de komende "wetenschappelijk onderbouwde" adviezen en dat wij niet meer behoefden te luisteren naar Klazien uit Zalk.
Wat is dit erg, wat een gemiste kans.
Het artikel suggereert dat door het ouder worden mensen meer chronische ziekten krijgen.
Medische faculteiten presenteren cijfers die laten zien dat we steeds jonger meer chronische ziekten krijgen en bij het ouder worden veel meer.
Dan slaat het artikel de plank mis, althans een belangrijk aspect wordt niet erkent, lees mee " We weten steeds beter dat vrijwel alle ‘grote’ chronische, niet overdraagbare aandoeningen van vandaag (diabetes type 2, hart- en vaatziekten, kanker, astma, depressie, reuma, chronische darmontstekingen) het gevolg zijn van de wisselwerking tussen onze leefstijl, erfelijke aanleg en/of het verouderingsproces".
Nee de inhoudelijke kwaliteit van ons voedsel is door de oogkleppen, en of door bewuste onwetendheid?, niet in beeld.
De genen zijn onze zwakke plek maar de omstandigheden bepalen hoe dominant ze kunnen optreden.
Dan schrijft Hanno "In de loop van de vorige eeuw is de aard van onze ziekten echter fundamenteel veranderd en zijn meer systeem ziekten geworden". Ja hoe komt dat oorzaak en gevolg? Er zijn literatuurstudies die aangeven welke ziekten het gevolg zijn van welke tekorten en vooral vaak ook van welke stoffen te veel dus de totale onbalans. Waarom hoor ik daar niets over?
Weer een rake zin " Ze pakken de bron van het kwaad niet aan, maar bestrijden alleen de symptomen". En dan weer geredeneerd vanuit een beperkte zichtveld.
Dokters als adviseurs,......moeten ze wel goed toegerust zijn en weten dat gezondheidzorg begint met inhoudelijk gezonde voeding. Hoe is het in de vredesnaam mogelijk dat deze benadering buiten beeld blijft? Heeft dat met commerciële belangen te maken?
Wieger #1 de spijker op zijn kop. Nee van daag aan de dag, het moet wetenschappelijk onderbouwd zijn, zie wat het ons gebracht heeft en hoe zou dat komen?
Een aanrader Google eens "De boer de dokter van de toekomst verontruste moeder".
Tik op het artikel links en ga eens naar pagina 3 "We moeten nieuwe wegen inslaan" gaan u ogen open???
Ik heb de vraag meerdere malen gesteld op congressen en wetenschappelijke bijeenkomsten en hem nooit beantwoord gekregen en wil hem hier, bij mensen die zich tot op zekere hoogte betrokken voelen ook stellen. Wie kan me de definitie geven van gezonde voeding?
Zou een opstapje kunnen zijn naar een inhoudelijke en zinvolle discussie.
Arnold, een mooi commentaar.
Nog een extra opmerking. In 2008 publiceerde het CBS de volgende gegevens:
In 1988 had een vrouw van 40 jaar nog gemiddeld 24 gezonde jaren voor de boeg.
In 2008 ware dit er nog maar 18
Ik ga ze nog eens vragen hoeveel er dat nog zijn in 2018.
We worden steeds ouder, maar ook eerder ziek. Wat ook door Gert Schuitemaker beweert wordt.
Hanno heeft groot gelijk. De beuk moet er in. Maar zolang de gezondheidssaboteurs ons dit soort geintjes flikken zijn we er nog lang niet.
Waarom de zorg anders moet?? ......Omdat de ontwikkelingen zeer zorgwekkend zijn.
Wicher en Theo valt het jullie ook op hoe stil het is aangaande dit belangrijke onderwerp?
Zegt dat iets over dit platform of moet ik moet houden.