Eten, elektronica, aluminium en auto's. De handelsoorlog tussen de VS en China maakt dat alles met alles samenhangt. Vanuit de VS lijkt de wereld in de greep te komen van een handelsoorlog die de verhoudingen tussen de continenten herschikt.
De VS zijn de grootste handelsoorlog van de economische geschiedenis gestart, zegt het Chinese ministerie van Handel. "China is gedwongen terug te slaan. We laten ons niet provoceren". Vanaf vandaag zijn de door de Amerikaanse president Donald Trump in juni aangekondigde heffingen van 25% op de invoer van Chinese producten met een financiële omvang van $34 miljard van kracht.
Tot nu toe was er vooral sprake van verbaal geweld tussen de twee grootste economieën ter wereld. Nu is het menens: "De handelsoorlog die Washington begon, zal de internationale waardeketen schaden, de markten doen opschrikken en de wereldwijde economische groei in moeilijkheden brengen", aldus Peking.
Trump klaagt op alle fronten over 'oneerlijke' handel en gebruikt importtarieven als wapen. Voor staal en aluminium voerden de VS tarieven door. Daarmee trof Trump niet alleen China, maar ook de EU, Mexico en Canada. Naar verwachting zal China terugslaan met (ook al aangekondigde) hogere importtarieven op vooral voedselimporten uit de VS. De VS zullen terugslaan met hogere tarieven op buitenlandse elektronica en onderdelen voor gadgets.
De EU beweegt zich omzichtig in dit krachtenveld. Trump heeft namelijk ook importheffingen op auto's en auto-onderdelen op de korrel, een schrikbeeld voor zowel de Europese als de Amerikaanse autoindustrie. Duitse automakers behalen een belangrijk deel van hun omzet in de VS. Importbelemmeringen zullen door de EU beantwoord moeten worden. Amerikaanse automakers vrezen een klap terug en zeiden te vrezen voor het achterop raken van hun industrie in de wereld. China is de belangrijkste groeimarkt voor geavanceerde auto's, waaronder die van de grote Duitse merken.
Dit artikel afdrukken
Tot nu toe was er vooral sprake van verbaal geweld tussen de twee grootste economieën ter wereld. Nu is het menens: "De handelsoorlog die Washington begon, zal de internationale waardeketen schaden, de markten doen opschrikken en de wereldwijde economische groei in moeilijkheden brengen", aldus Peking.
Trump klaagt op alle fronten over 'oneerlijke' handel en gebruikt importtarieven als wapen. Voor staal en aluminium voerden de VS tarieven door. Daarmee trof Trump niet alleen China, maar ook de EU, Mexico en Canada. Naar verwachting zal China terugslaan met (ook al aangekondigde) hogere importtarieven op vooral voedselimporten uit de VS. De VS zullen terugslaan met hogere tarieven op buitenlandse elektronica en onderdelen voor gadgets.
De EU beweegt zich omzichtig in dit krachtenveld. Trump heeft namelijk ook importheffingen op auto's en auto-onderdelen op de korrel, een schrikbeeld voor zowel de Europese als de Amerikaanse autoindustrie. Duitse automakers behalen een belangrijk deel van hun omzet in de VS. Importbelemmeringen zullen door de EU beantwoord moeten worden. Amerikaanse automakers vrezen een klap terug en zeiden te vrezen voor het achterop raken van hun industrie in de wereld. China is de belangrijkste groeimarkt voor geavanceerde auto's, waaronder die van de grote Duitse merken.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
De Nederlandse economie kan flink geraakt worden, schrijft de Volkskrant in antwoorden op 4 vragen. De krant heeft een advies aan de lezers: geniet nog maar flink van deze zomer: "Het kan achteraf bezien weleens de beste en welvarendste zomer in lange tijd blijken."
De pijn zit 'm volgens de krant vooral in de toeleverende industrie voor de productie van auto's in Brabant en Limburg. De Nederlandsche Bank heeft berekend dat oplopende VS-importtarieven jaarlijks tienduizenden banen en een halve procent groei kunnen kosten, aldus de krant.
Een reflectie hierbij. Enkele weken geleden sprak ik in Friesland een Duits echtpaar. Zij is kunstenaar, hij haar hulp en spierballen. Het gesprek begon bij haar zware kunst (beton). Haar echtgenoot helpt vooral bij het verplaatsen van dat zware werk. Had hij dat altijd gedaan? Nee, voor zijn pensioen was hij Betriebsberater geweest, business consultant zeggen wij. Nu was hij een gespierde, licht alternatief uitziende man. Heel prettige mensen, zoals je je buren zou wensen.
Het gesprek kwam op landbouw (het was ter gelegenheid van de kunst die op dit moment in het Friese boerenland staat) en de wereldeconomie. Trump kwam al snel op tafel. Net als hier al een aantal keren is besproken, zei hij dat Trump niet origineel is, maar wel doorpakt in de eigenbelang-strategie van de VS. Terecht, vond hij zelfs.
Zijn redenering was volstrekt logisch: de Ricardiaanse opvatting van economie is voorbij. Ondanks innovatie, kunnen de grote gevestigde oude economieën het niet langer volhouden tegen de voormalige arme, die de nieuwe snelle en meer geavanceerde zijn omdat ze nieuwe kennis sneller kunnen absorberen en veel goedkoper kunnen verwerken en direct opschalen op de wereldmarkt.
Wie dat eenmaal ziet, ziet ook dat een andere blik op de wereldeconomie nodig is. Het leidt tot een perspectief op een wereld die tot nieuwe vormen van globale middeleeuwen leidt. Zo'n wereld is vermoedelijk een betere conditie voor wereldvrede dan elkaar over de grote zeeën heen de tent uit concurreren. De tijd is rijp voor nieuwe vormen van mercantilisme (wel handel, maar niet ten koste van de eigen economische regio en de normen die daar gelden). In Europa ziet Macron dat, al zullen we zien dat ook hij protesteert tegen de brute kracht waarmee Trump de wereld die kant op jaagt. Gestuurd vanuit begrip voor wat wenselijk is zou beter zijn, maar ja ... daar is de WTO niet voor opgericht en dus gaat het nu zo. Ik hoop dat de EU - maar het zal Macron moeten zijn (andere leiders van dat soort zijn er niet nu Merkel zwak staat, hoewel ze het samen zouden moeten doen met Nederland, België en Luxemburg als aanhangsels van hun economieën) - de grootsheid opbrengt dat nieuwe beeld in de wereld te brengen.
Leuk bedacht, en begrijpelijk, dat mercantilisme dat die Duitsers noemen.
Maar we leven niet meer in de 17e eeuw, en de Gouden standaard is door Nixon zelf opgeheven. Economieën zijn totaal met elkaar verweven geraakt.
De auto's die in de VS zelf geproduceerd worden zijn feitelijk óók geïmporteerde auto's:
de bulk van de onderdelen komt uit het buitenland.
Gek genoeg worden in de Honda-fabriek in de VS nog de meest "autochtone" auto's geproduceerd, met de meeste in de VS zelf geproduceerde onderdelen, en de grootste BMW-fabriek staat in de VS.
Ook de Hollandse onderdelen-industrie gaat het protectionisme van Trump voelen, en varkensboeren konden er wel eens garen bij gaan spinnen. Zolang de "wapenwedloop" qua wederzijdse retaliatie nog blijft woeden, valt er weinig te zeggen over de effecten, ook voor ons land.
Dit primitieve gebeuren roept associaties op met de kerstboomverkopers Laurel & Hardy,
die, beginnend met de deurbel, geleidelijk een huis verwoesten terwijl de bewoner hun auto steeds verder sloopt, tot er nog slechts een ruïne en een autowrak resteren: Big Business!
Ongewild kon Trump wel eens een grote bijdrage leveren aan de reductie van global warming doordat hij met zijn handelsoorlog een rem zet op de groei van de wereldeconomie.
De globalisering is doorgeschoten, maar wat Trump nu uithaalt is niet eens een paardenmiddel, maar het paard achter de wagen spannen.
Wél is het zo dat de enige industrie waarmee de VS nog leidend is, de wapenindustrie is.
Die is Trump nu bij de EU, en zoals laatst ook bij Rutte aan het promoten, en waarom?
Trump is zelf immers de beste maatjes met Putin.
Na onder meer het Romeinse, het Spaanse, Portugese, Hollandse, en Engelse, beleven we momenteel het begin van het einde van het Amerikaanse imperium: de door Bannon geplande creatie van totale chaos, het systematisch kapot maken van het overheidssysteem en de
buitenlandse betrekkingen, met een dictators bewonderende madman als een Nero aan het roer,
die tevreden het door hemzelf gecreëerde pay-for-play swamp overziet, en zichzelf intussen verrijkt.
Dat betekent overigens niet dat enige regulering geen kwaad zou kunnen,
waarbij de vraag blijft in hoeverre we - ook in het belang van onze landbouw -
nog meer autonomie naar Brussel moeten blijven overhevelen, en o.m. vitale
bedrijven en woningen door buitenlandse investeerders moeten laten opkopen.
Dick, ik denk dat ik mijn Duitse echtpaar mijn excuses moet maken. Het was geen pleidooi voor een Nero aan het roer. Geenszins. Ze toonden het realisme dat het neoliberalisme zijn tijd heeft gehad.
Mij intrigeert al sinds de Davos-speech van Macron het onbegrip voor zijn economische denkraam: de pers schreef dat hij in het Engels klonk als een klassieke liberaal en in het Frans als een klassieke reguleerder. Ik noemde hem (in de voorgaande link) een neomercantilist om de oppositie tussen die beelden op te ruimen en omdat het begripsmatig nog kloppend aanvoelt ook.
Met je eens dat het neoliberalisme en globalisering zijn doorgeschoten, Dick.
Ons openbaar vervoer wordt uitbesteed, en deels door een buitenlandse maatschappij bestierd, en de NS bemoeit zich met het OV in GB.
De marktwerking in de zorg faalt, woningbouwmaatschappijen verkopen tienduizenden sociale woningen aan buitenlandse investeerders. Na de kabelaars worden de laatste aandelen Eneco door gemeenten verkocht.
Zalm, de directeur van wat ooit onze Postbank was, moest na door de belastingbetaler overeind gezet te worden, weer teruggefloten worden van grootgraaierij.
En Shell bepaalt inmiddels feitelijk wat er hier gebeurt, zowel qua dividendbelasting als qua schadevergoeding voor instortende huizen in het Groninger veld.
Het wordt de hoogste tijd dat elementaire overheidstaken weer door de overheid uitgevoerd gaan worden, en dat we onze democratie weer in ere herstellen.
Het kan ook niet zo blijven dat kooieieren hier verboden zijn, terwijl ze - mede gefinancierd door de RABO en de ING - vanuit de Oekraïne in onze bakkerijproducten terecht komen.
We zullen m.i. ook moeten heroverwegen hoeveel autonomie we feitelijk zonder echte democratische controle naar Brussel willen blijven doorschuiven, en bekijken in hoeverre
regulering van evidente uitwassen nuttig kan zijn.
Zo lopen we momenteel door o.m. de huidige bellenblazerij op de woningmarkt en op de beurs dankzij tegen de plinten klotsend geld door ongerichte QE met miljarden elke maand en (dividend)belastingverlagingen, bijvoorbeeld ook weer een flink risico op een herhaling van het hele crisiscircus na 2008.