Soda & dadels

Een vorige keer schreef ik over zuurdesem. Het kost vele dagen om een goed desem te maken en het brood dat je daarmee maakt moet nog uren rijzen. Smaak kost nu eenmaal tijd. Het kan ook anders. Je kunt heel snel brood maken. Brood dat niet hoeft te rijzen. Je mengt de ingrediënten een beetje, vormt het snel en schuift het meteen in een warme oven. In sommige delen van de wereld is het vrij populair, al heeft het niet veel smaak.

Deze zomer kreeg ik enigszins onverwacht vrienden op bezoek. Dat is altijd gezellig en nodigt uit tot enige creativiteit in de keuken. Deze keer werd daar nog meer beroep op gedaan, want tot mijn schande had ik nauwelijks brood voor bij de maaltijd. En voor de kaas toe had ik toch iets meer nodig. Het moest dus zo'n snel broodje worden. Om voor mijn vrienden ook een lekker broodje te maken gebruikte ik onderstaande, beproefde recept.

Snel brood
De Engelse term voor dergelijke broden is soda bread, of quick bread. Dat "quick" heeft niet alleen betrekking op de snelheid van rijzen, maar ook op de manier waarop je hier te werk moet gaan; je moet de ingrediënten snel mengen (vooral niet kneden!), snel in het bakblik scheppen en daarna meteen in de oven zetten.

De truc daarvan zit in het gebruik van bakpoeders. Dat zijn eenvoudige anorganische verbindingen, doorgaans bicarbonaatzouten vermengd met een zuur zout, die bij oplossing kooldioxide produceren. Het is een eenvoudige chemische reactie die vele malen sneller verloopt dan de omzetting van suikers door gistcellen.

Maar als gezegd, hoe handig en snel bakpoeders ook zijn, het brood dat je ermee maakt heeft weinig smaak. De smaak moet dan iets anders komen.

Mozafati dadels, omani limes en barberries
Die komt hier voor een deel van het speltmeel dat ik hier gebruik en verder van amandelen, kruiden en natuurlijk verse dadels. Een Iraanse winkel in de buurt verkoopt de lekkerste soort: verse mozafati dadels. Bij dit winkeltje kocht ik ook de omani limes en barberries die ik voor dit broodje gebruik. De omani lime kun je vervangen door citroenrasp. En hoewel ik de friszure smaak erg waardeer kun je de barberries gewoon
weglaten als je deze niet kunt vinden.

Ondanks een genereuze hoeveelheid kruiden is dit broodje zeker niet spekulaasachtig. In quick bread recepten tref je vaak ruime hoeveelheden boter en suiker aan. Het gaat dan al snel op een cake lijken. Dat was niet de bedoeling, dus ik heb het hier bescheiden gehouden. Maar wie wil kan natuurlijk altijd meer gebruiken.



Ingrediënten
- 250g (volkoren) speltmeel
- 250g verse dadels
- 150g amandelen
- 1 el gekonfijte gember (of 1 tl gemberpoeder)
- 100g (Griekse of Turkse) yoghurt
- 12g barberries (optioneel)
- 60g honing
- 25g olijfolie
- 2 grote eieren
- 21⁄2 tl bakpoeder
- snufje zout
- 1 Omani lime (evt. te vervangen door de rasp van 1 citroen)
- 1 kaneelstokje
- 3 kardemompeulen (alleen de zaden)
- 2 zwarte peperkorrels

Ook nodig: een broodblik van ca. 22 x 10 x 9,5 cm

Bereiding
Aangezien je snel moet werken is het makkelijk als je zoveel eerst mogelijk voorbereid. Het idee hier is de "natte" en "droge" ingrediënten apart in verschillende kommen te mengen en daarna de natte bij de droge te voegen.

Zet om te beginnen eerst de oven aan en laat deze op 180°C voorverwarmen. Bekleed daarna het bakblik met bakpapier.

Spreid de amandelen uit op een bakblik en rooster ze in ongeveer 7 à ­10 minuten goudbruin. Laat ze daarna afkoelen.

Weeg dan in een mengkom het meel af en roer het bakpoeder en zout hier door.

Verwijder de pitten uit de dadels, snij ze grof in stukken. Voeg deze bij mengsel en wrijf ze door het speltmeel. Snij de gember heel fijn en voeg deze met de barberries (indien gebruikt) bij het meelmengsel.

Maal intussen de kruiden en de omani lime fijn in een koffiemolentje, of in het bakje van een foodprocessor. Voeg deze ook toe aan de mengkom met "droge" ingrediënten.

Meng nu in een andere kom de "natte" ingrediënten; de yoghurt, honing, olijfolie en eieren. Als je geen omani limes kunt vinden, voeg je de citroenrasp hier ook aan toe. Giet dan deze natte ingrediënten in de mengkom met het droge spul en roer het snel door elkaar tot een min of meer homogeen deeg. Maak je geen zorgen over eventuele klonten, dat komt wel goed.

Schep dit deeg vervolgens in de bekleedde bakvorm. Gebruik de achterkant van een lepel om de bovenkant enigszins gelijk te maken en zet het bakblik daarna in de voorverwarmde oven.

Bak het dadelbrood ca. 45 minuten, of tot een tandenstoker die je in het deeg prikt er schoon uitkomt. Haal het dan uit de oven, laat het zo'n 10 minuten in de vorm afkoelen en zet het daarna op een taartrooster om uit te wasemen. Wacht minstens een half uur voor je het aansnijdt.

Meestal is brood met bakpoeder nogal kruimelig. Je hebt immers nauwelijks tijd om te kneden en het brood ontbeert daardoor een goede glutenstructuur. In dit broodje zorgen de dadels naast smaak, ook voor enige stevigheid. Je kunt er daardoor makkelijk dunne plakken van snijden. Lekker als ontbijt of stevig tussendoortje, maar ook heerlijk bij een pittig kaasje.

Fotocredits: Robert-Jeroen Vriesendorp