2 min
In Chunda, in de regio Baltistan in het noorden van Pakistan, grijpen bewoners terug op het eeuwenoude ritueel van het 'gletsjerhuwelijk'. Ze geloven dat het samenbrengen van brokken witte gletsjers (gezien als vrouwelijk) en brokken zwarte of bruine gletsjers (gezien als mannelijk, die kleur krijgen ze door zand en steengruis) zal resulteren in de 'geboorte' van een nieuwe gletsjer die in de toekomst kan dienen als waterbron. Volgens experts kan het samengebrachte ijs verder groeien door bevriezend regenwater en op die manier een watervoorziening vormen, al blijft het onzeker of er echt een gletsjer ontstaat.
Het ritueel was in de vergetelheid geraakt door modernisering, maar maakt nu een comeback vanwege het snelle smelten van gletsjers in de regio en de angst voor de gevolgen van de klimaatverandering. De onafhankelijke non-profit mediaorganisatie NPR dook in het fenomeen.
Steun van de VN
Het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) ondersteunt dergelijke inspanningen om noordelijk Pakistan te helpen zich aan te passen aan klimaatverandering, gebruikmakend van inheemse culturele praktijken zoals het gletsjerhuwelijk. Het gaat maar om subsidies van een paar honderd dollar, maar toch. Het laat zien dat de VN wel brood ziet in dergelijke oplossingen.
Het gebied rond Chunda maakt deel uit van het Aziatische hooggebergte (ook wel de Hindu Kush Himalaya-regio genoemd), waar de Himalaya, de Karakoram en de Hindoekoesj toe behoren. Dat hooggebergte wordt weleens de ‘derde pool’ genoemd, omdat het de grootste ijsverzameling is buiten de polen. Het gebied vertrouwt traditioneel gezien op smeltwater van gletsjers voor landbouw. Zo wordt wel een derde van alle rijst ter wereld rondom de Himalaya verbouwd.
De verdwijnende derde pool
Zo’n 1,9 miljard mensen vinden een belangrijke bron van water in de 10 grote Aziatische riviersystemen die in het gebied ontspringen. De ijsmassa, de derde pool dus, die deze rivieren voedt, zal naar verwachting 30% - 50% van zijn ijsmassa kwijt zijn tegen het einde van de eeuw, zelfs als we de opwarming tussen 1,5°C en 2°C graden Celsius weten te houden.
Gletsjerhuwelijk
Bij het gletsjerhuwelijk verzamelen lokale bewoners ijs van lagere hoogten. Om smelten te voorkomen plaatsen ze het in grotten, op een hoogte waar ijs niet smelt. Daar ligt het ijs in de schaduw zodat het geen last heeft van zonnestraling. Dit ijs is de babygletsjer en die kan groeien doordat regenwater erbovenop druppelt en bevriest. Dat kan seizoenen lang zo doorgaan.
Er komt een heel ritueel kijken bij het maken van de baby. Op de grond leggen de inwoners kaf van tarwe en kolen neer. Een dorpsgeestelijke legt hier de mannelijke ijsblokken op. Dan voegen vrijwilligers de vrouwelijke stukken toe. Daaroverheen wordt water gegoten en het geheel wordt bedekt met meer kolen en kaf. De geestelijke reciteert verzen uit de Koran.
Volgens Jakob Steiner, een berghydroloog die zich focust op het Aziatische hooggebergte, houdt het toevoegen van kaf en kolen het ijs langer bevroren. Als het ijs smelt, vormt het een slurry in plaats van een stroom water, waardoor de kans groter is dat het opnieuw bevriest.
Geen echte gletsjers
Het proces is onzeker en er zijn in het verleden projecten om babygletsjers te maken mislukt. Het proces creëert technisch gezien geen gletsjers. “De definitie van een gletsjer is dat hij dynamisch moet zijn. Hij moet bewegen. Als hij niet beweegt, is het gewoon een blok ijs”, zegt Steiner.
Hoewel het gletsjerhuwelijk het bredere probleem van klimaatverandering niet zal oplossen, kan het een kleinschalige, lokale oplossing bieden voor het veiligstellen van watervoorraden. In een tijd waarin klimaatverandering op grote schaal de voedselvoorziening verstoort, is het teruggrijpen op een eeuwenoud gebruik misschien zo gek nog niet, al biedt het alleen maar hoop. Baat het niet, dan schaadt het niet, zouden wij nuchtere Nederlanders zeggen.
Dit artikel afdrukken
Steun van de VN
Het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) ondersteunt dergelijke inspanningen om noordelijk Pakistan te helpen zich aan te passen aan klimaatverandering, gebruikmakend van inheemse culturele praktijken zoals het gletsjerhuwelijk. Het gaat maar om subsidies van een paar honderd dollar, maar toch. Het laat zien dat de VN wel brood ziet in dergelijke oplossingen.
Het gebied rond Chunda maakt deel uit van het Aziatische hooggebergte (ook wel de Hindu Kush Himalaya-regio genoemd), waar de Himalaya, de Karakoram en de Hindoekoesj toe behoren. Dat hooggebergte wordt weleens de ‘derde pool’ genoemd, omdat het de grootste ijsverzameling is buiten de polen. Het gebied vertrouwt traditioneel gezien op smeltwater van gletsjers voor landbouw. Zo wordt wel een derde van alle rijst ter wereld rondom de Himalaya verbouwd.
De verdwijnende derde pool
Zo’n 1,9 miljard mensen vinden een belangrijke bron van water in de 10 grote Aziatische riviersystemen die in het gebied ontspringen. De ijsmassa, de derde pool dus, die deze rivieren voedt, zal naar verwachting 30% - 50% van zijn ijsmassa kwijt zijn tegen het einde van de eeuw, zelfs als we de opwarming tussen 1,5°C en 2°C graden Celsius weten te houden.
Gletsjerhuwelijk
Bij het gletsjerhuwelijk verzamelen lokale bewoners ijs van lagere hoogten. Om smelten te voorkomen plaatsen ze het in grotten, op een hoogte waar ijs niet smelt. Daar ligt het ijs in de schaduw zodat het geen last heeft van zonnestraling. Dit ijs is de babygletsjer en die kan groeien doordat regenwater erbovenop druppelt en bevriest. Dat kan seizoenen lang zo doorgaan.
Er komt een heel ritueel kijken bij het maken van de baby. Op de grond leggen de inwoners kaf van tarwe en kolen neer. Een dorpsgeestelijke legt hier de mannelijke ijsblokken op. Dan voegen vrijwilligers de vrouwelijke stukken toe. Daaroverheen wordt water gegoten en het geheel wordt bedekt met meer kolen en kaf. De geestelijke reciteert verzen uit de Koran.
Volgens Jakob Steiner, een berghydroloog die zich focust op het Aziatische hooggebergte, houdt het toevoegen van kaf en kolen het ijs langer bevroren. Als het ijs smelt, vormt het een slurry in plaats van een stroom water, waardoor de kans groter is dat het opnieuw bevriest.
Geen echte gletsjers
Het proces is onzeker en er zijn in het verleden projecten om babygletsjers te maken mislukt. Het proces creëert technisch gezien geen gletsjers. “De definitie van een gletsjer is dat hij dynamisch moet zijn. Hij moet bewegen. Als hij niet beweegt, is het gewoon een blok ijs”, zegt Steiner.
Volgens inheemse kennis duurt het 12 jaar voor een gletsjer wortel schiet en heeft hij nog eens 12 jaar nodig om te groeienToch is er de hoop dat het proces in de toekomst een waterbron oplevert. Volgens Knut Ostby van de UNDP is de wetenschap achter de traditie ‘deugdelijk’. Wel is er geduld nodig: “Volgens inheemse kennis duurt het 12 jaar voor een gletsjer wortel schiet en heeft hij nog eens 12 jaar nodig om te groeien”, zegt Zakir Hussain van de lokale University of Baltistan, die namens de VN inwoners advies geeft over het gletsjerhuwelijk.
Hoewel het gletsjerhuwelijk het bredere probleem van klimaatverandering niet zal oplossen, kan het een kleinschalige, lokale oplossing bieden voor het veiligstellen van watervoorraden. In een tijd waarin klimaatverandering op grote schaal de voedselvoorziening verstoort, is het teruggrijpen op een eeuwenoud gebruik misschien zo gek nog niet, al biedt het alleen maar hoop. Baat het niet, dan schaadt het niet, zouden wij nuchtere Nederlanders zeggen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Frans, weten doe ik het niet, maar vermoeden wel. We denken dat we met CO2 reductie het reeds gestarte proces van ketenprocessen kunnen tot staan kunnen brengen om net als Tita Tovenaar overmogen weer het leven te krijgen waar we aan gewend waren. Daarom snap ik heel goed dat er mensen zijn die vanuit klimaatadaptatie denken in plaats vanuit koolstofreductie. Maar beide zullen moeten en beide zijn zo duur dat er niet zomaar een economie bij te verzinnen is.
Boeiend te lezen hoe mensen proberen desastreuse effecten van klimaatverandering te dwarsbomen. Maar ik vrees dat we onze krachten als mens ver overschatten, en dat ze steeds onder blijken te doen aan die van ons, door ons toedoen, op hol geslagen biotoop. In Libië bezweken dammen. De mens denkt aan zwendel m.b.t. onderhoud, maar zou het niet gewoon zo kunnen zijn dat onze bouwwerken absoluut niet opgewassen zijn tegen de enorme natuurlijke krachten die we losmaken door ons gedrag? En dat ze dat ook nooit kunnen zijn?