4 min
De obese wereld staat op zijn kop. Wat eerder niet werkte met lijnen en sporten laat nu de kilo’s eraf vliegen met een medicijn: Ozempic. Het is goedgekeurd, maar het lijstje bijwerkingen blijkt niet compleet. Soms gaat het verbazingwekkend goed, soms gaat het helemaal mis.
Ozempic maakt furore sinds de Food and Drug Administration (FDA) het middel goedkeurde in 2017 in Amerika. De European Medicines Agency (EMA) volgde een jaar later. Ozempic en soortgelijke medicijnen werden aanvankelijk ingezet tegen diabetes. Een opvallende bijwerking is dat Ozempic ook razendsnel gewichtsverlies veroorzaakt. Dat komt doordat het de eetlust onderdrukt en een signaal afgeeft dat je vol zit. De werkzame stof semaglutide imiteert het darmhormoon GLP-1 dat door het verhogen van de insulinespiegel de bloedsuikerspiegel verlaagt. Al gauw werd Ozempic daarom gezien als hét wondermedicijn tegen obesitas.
Volgens het boekje mogen artsen Ozempic niet voorschrijven als obesitasmedicijn. Maar het gemak waarmee de kilo’s eraf vliegen, is zo indrukwekkend dat dat boekje niet altijd wordt opgevolgd. Een Engels onderzoek liet zien dat een wekelijkse injectie semaglutide proefpersonen in ongeveer 16 maanden gemiddeld maar liefst 14.9% van hun gewicht deed verliezen. Voor iemand die 200 kilo weegt, betekent dat 30 kilo minder. Een prestatie. Experts benadrukken het belang van begeleidende beweeg- en voedingsadviezen naast het medicijngebruik.
Hype veroorzaakt tekort
Niet alleen pikken artsen de wonderbaarlijke effecten op van het nieuwe obesitasmedicijn, maar ook Instagram en TikTok staan er vol mee. Social media onthulden de afvaltruc van onder andere Elon Musk en Kim Kardashian. Boris Johnson deed in een column een boekje open over zijn mislukte afvalrace met Ozempic.
Het groeiende enthousiasme is terug te zien in de cijfers van de Deense Ozempic-fabrikant Novo Nordisk. In Amerika alleen schreven artsen in april dit jaar wekelijks 60.000 nieuwe recepten voor Ozempic voor. Op dit moment zijn er miljoenen gebruikers. Zoveel zelfs dat er een drastisch tekort is aan het dure medicijn. Onder de gebruikers bevinden zich ook mensen met louter overgewicht, zonder medische aanleiding.
'Doen als een dunne vrouw'
Ozempic verandert zowel de gezondheid als het leven van de patiënt. Wie zwaar was gaat meer bewegen en gezonder eten, terwijl dat eerder niet lukte. Het verrassende is dat gebruikers slanker zijn, maar niet meer honger hebben. De hunkering naar vet en suikerhoudend eten vermindert en de drang naar hersenloos eten verdwijnt. Ruth Marcus, associate editor van de Washington Post, deelt haar n=1 ervaringen met Ozempic in de Washington Post en noemt het ‘gecontroleerde honger in plaats van onverzadigbare hunkering naar eten’. Ze schrijft: “Mijn relatie met honger, en dus met eten, is compleet veranderd. Ik laat het eten op mijn bord liggen, onaangeroerd en zonder spijt. Ik kijk niet met hetzelfde verlangen naar het eten op het jouwe: "Ga je die friet opeten?" [...] De dunne vrouwen die ik ooit op etentjes zag, terwijl ze het dessert wegwuifden en zich in plaats daarvan stortten op de verse bessen - dat kan ik nu doen.”
Keerzijde
Ozempic is onbetwistbaar effectief. De relatief onschuldige bijwerkingen zoals misselijkheid, braken, diarree, buikpijn en een opgeblazen gevoel zijn voor de meesten geen reden om te stoppen met het medicijn. Maar het is lang niet duidelijk wat de langetermijneffecten zullen zijn. Ozempic is nieuw; wat het op langere termijn met diabetespatiënten en andere gebruikers doet is nog onvoldoende bekend. Tot op heden stond de effectiviteit van het medicijn voorop, en niet de veiligheid. Daar komt verandering in. Het lijstje met waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen groeit.
De hel: gastroparese
De verhalen van Ozempic-gebruikers variëren sterk. Dunner wordende vingers die trouwringen doen kwijtraken of een zogeheten ‘Ozempic face’: een ingevallen gezicht zonder enige elasticiteit door het rappe tempo gewichtsverlies.
Na meldingen van gastroparese nemen de EMA en FDA Ozempic nog eens onder de loep nadat in IJsland meldingen binnenkwamen over het verband met suïcidale gedachten. Novo Nordisk geeft aan dat er geen oorzakelijk verband is tussen semaglutide medicatie zoals Ozempic en zelfmoordgedachten of zelfbeschadiging. De donkere gedachten zouden kunnen worden toegeschreven aan eerdere levensgebeurtenissen van de patiënt, zoals een voorgeschiedenis van depressie.
De soms heftige bijwerkingen dwingen gebruikers soms te stoppen met de medicatie. Ook voor wie slank wil blijven, verwachten experts levenslang gebruik van Ozempic, net zoals medicijnen voor andere chronische ziekten. Voor velen is dat onbetaalbaar, zeker in Amerika waar de verzekering de medicatie lang niet altijd vergoedt. Het neertellen van zo’n $1000 (€914) per maand vergroot de kloof tussen arm en rijk. Wie dun wil zijn, moet geld hebben.
Patiënten zijn geneigd te stoppen als hun gewichtsverlies stabiliseert. De kans is echter groot dat de kilo’s dan terugkomen. Een Engels onderzoek liet zien dat na het stoppen van een wekelijkse injectie semaglutide gedurende 15 maanden twee derde van het gewichtsverlies van proefpersonen weer terugkwam. Sommigen zijn zelfs helemaal terug bij af: “Ik ging terug naar die onverzadigbare hunkering, maar dan nog erger”, vertelde een ex-Ozempic-gebruiker aan NBC News.
Van de markt?
Voor de een betekent Ozempic een aanzienlijk gewichtsverlies met minimale bijwerkingen. Voor de andere heeft het medicijn extreme bijwerkingen. De voordelen lijken tegen het risico op te wegen. Maar het onbekende van het wondermedicijn roept vragen op bij zowel arts en gebruiker als de FDA en de EMA. Het veelbelovende medicijn zou zelfs van de markt kunnen worden gehaald. Om de veiligheid te waarborgen houden de gezondheidsautoriteiten toezicht op de resultaten van de lopende klinische onderzoeken en het gebruik van Ozempic in de praktijk. Ingrijpen in het afvalsprookje is niet ondenkbaar.
Dit artikel afdrukken
Volgens het boekje mogen artsen Ozempic niet voorschrijven als obesitasmedicijn. Maar het gemak waarmee de kilo’s eraf vliegen, is zo indrukwekkend dat dat boekje niet altijd wordt opgevolgd. Een Engels onderzoek liet zien dat een wekelijkse injectie semaglutide proefpersonen in ongeveer 16 maanden gemiddeld maar liefst 14.9% van hun gewicht deed verliezen. Voor iemand die 200 kilo weegt, betekent dat 30 kilo minder. Een prestatie. Experts benadrukken het belang van begeleidende beweeg- en voedingsadviezen naast het medicijngebruik.
Hype veroorzaakt tekort
Niet alleen pikken artsen de wonderbaarlijke effecten op van het nieuwe obesitasmedicijn, maar ook Instagram en TikTok staan er vol mee. Social media onthulden de afvaltruc van onder andere Elon Musk en Kim Kardashian. Boris Johnson deed in een column een boekje open over zijn mislukte afvalrace met Ozempic.
Het groeiende enthousiasme is terug te zien in de cijfers van de Deense Ozempic-fabrikant Novo Nordisk. In Amerika alleen schreven artsen in april dit jaar wekelijks 60.000 nieuwe recepten voor Ozempic voor. Op dit moment zijn er miljoenen gebruikers. Zoveel zelfs dat er een drastisch tekort is aan het dure medicijn. Onder de gebruikers bevinden zich ook mensen met louter overgewicht, zonder medische aanleiding.
De hunkering naar vet en suikerhoudend eten vermindert en de drang naar hersenloos eten verdwijntHet tekort aan Ozempic is het gevolg van de hype als afslankmiddel. Mensen die gewoon een kilootje lichter willen zijn, kapen het medicijn. Echte diabetespatiënten komen zonder hun noodzakelijke medicijn te zitten.
'Doen als een dunne vrouw'
Ozempic verandert zowel de gezondheid als het leven van de patiënt. Wie zwaar was gaat meer bewegen en gezonder eten, terwijl dat eerder niet lukte. Het verrassende is dat gebruikers slanker zijn, maar niet meer honger hebben. De hunkering naar vet en suikerhoudend eten vermindert en de drang naar hersenloos eten verdwijnt. Ruth Marcus, associate editor van de Washington Post, deelt haar n=1 ervaringen met Ozempic in de Washington Post en noemt het ‘gecontroleerde honger in plaats van onverzadigbare hunkering naar eten’. Ze schrijft: “Mijn relatie met honger, en dus met eten, is compleet veranderd. Ik laat het eten op mijn bord liggen, onaangeroerd en zonder spijt. Ik kijk niet met hetzelfde verlangen naar het eten op het jouwe: "Ga je die friet opeten?" [...] De dunne vrouwen die ik ooit op etentjes zag, terwijl ze het dessert wegwuifden en zich in plaats daarvan stortten op de verse bessen - dat kan ik nu doen.”
Een gewichtsverlies van 5 tot 10% is met Ozempic een fluitje van een centNaast deze gezondheidsvoordelen verlaagt Ozempic ook het risico op gezondheidsproblemen die gelinkt zijn aan diabetes en obesitas. Omdat je afvalt en dun blijft, heb je minder kans op hart- en vaatziekten. Zo’n verbetering kun je al bereiken bij een gewichtsverlies van 5 tot 10%. Met Ozempic is dat een fluitje van een cent.
Keerzijde
Ozempic is onbetwistbaar effectief. De relatief onschuldige bijwerkingen zoals misselijkheid, braken, diarree, buikpijn en een opgeblazen gevoel zijn voor de meesten geen reden om te stoppen met het medicijn. Maar het is lang niet duidelijk wat de langetermijneffecten zullen zijn. Ozempic is nieuw; wat het op langere termijn met diabetespatiënten en andere gebruikers doet is nog onvoldoende bekend. Tot op heden stond de effectiviteit van het medicijn voorop, en niet de veiligheid. Daar komt verandering in. Het lijstje met waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen groeit.
De hel: gastroparese
De verhalen van Ozempic-gebruikers variëren sterk. Dunner wordende vingers die trouwringen doen kwijtraken of een zogeheten ‘Ozempic face’: een ingevallen gezicht zonder enige elasticiteit door het rappe tempo gewichtsverlies.
Ik had zoveel overgegeven dat ik uitgeput op de badkamervloer lag in mijn eigen braakselSoms is de misselijkheid zo hevig dat diegene nauwelijks kan eten. Bij een ander uitte het zich in een onafgebroken reeks braken: “Ik had zoveel overgegeven dat ik uitgeput op de badkamervloer lag in mijn eigen braaksel”, deelt een Amerikaanse vol afschuw. Het gevolg van gastroparese: een maagverlamming. Het is een maagstoornis waarbij de maag het eten te traag verteert. Het is onduidelijk of de stoornis wordt veroorzaakt door het hebben van diabetes of het gebruik van Ozempic. Het medicijn imiteert namelijk het hormoon GLP-1 dat de doorgang van eten door de maag vertraagt. Dat zorgt ervoor dat mensen zich langer verzadigd voelen. In dit geval leidde het tot ondervoeding.
Na meldingen van gastroparese nemen de EMA en FDA Ozempic nog eens onder de loep nadat in IJsland meldingen binnenkwamen over het verband met suïcidale gedachten. Novo Nordisk geeft aan dat er geen oorzakelijk verband is tussen semaglutide medicatie zoals Ozempic en zelfmoordgedachten of zelfbeschadiging. De donkere gedachten zouden kunnen worden toegeschreven aan eerdere levensgebeurtenissen van de patiënt, zoals een voorgeschiedenis van depressie.
Wie dun wil zijn, moet geld hebben.De prijs is te hoog
De soms heftige bijwerkingen dwingen gebruikers soms te stoppen met de medicatie. Ook voor wie slank wil blijven, verwachten experts levenslang gebruik van Ozempic, net zoals medicijnen voor andere chronische ziekten. Voor velen is dat onbetaalbaar, zeker in Amerika waar de verzekering de medicatie lang niet altijd vergoedt. Het neertellen van zo’n $1000 (€914) per maand vergroot de kloof tussen arm en rijk. Wie dun wil zijn, moet geld hebben.
Patiënten zijn geneigd te stoppen als hun gewichtsverlies stabiliseert. De kans is echter groot dat de kilo’s dan terugkomen. Een Engels onderzoek liet zien dat na het stoppen van een wekelijkse injectie semaglutide gedurende 15 maanden twee derde van het gewichtsverlies van proefpersonen weer terugkwam. Sommigen zijn zelfs helemaal terug bij af: “Ik ging terug naar die onverzadigbare hunkering, maar dan nog erger”, vertelde een ex-Ozempic-gebruiker aan NBC News.
Van de markt?
Voor de een betekent Ozempic een aanzienlijk gewichtsverlies met minimale bijwerkingen. Voor de andere heeft het medicijn extreme bijwerkingen. De voordelen lijken tegen het risico op te wegen. Maar het onbekende van het wondermedicijn roept vragen op bij zowel arts en gebruiker als de FDA en de EMA. Het veelbelovende medicijn zou zelfs van de markt kunnen worden gehaald. Om de veiligheid te waarborgen houden de gezondheidsautoriteiten toezicht op de resultaten van de lopende klinische onderzoeken en het gebruik van Ozempic in de praktijk. Ingrijpen in het afvalsprookje is niet ondenkbaar.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ozempic-fabrikant Novo Nordisk start een campagne tegen zijn eigen medicijn. Het komt maar zelden voor dat een farmaceut zelf de populariteit van een middel wil verminderen, schrijft de NRC. In dit geval is het logisch: er is niet genoeg productiecapaciteit om aan de sterk gestegen vraag te voldoen én het is gewoon niet wenselijk dat mensen zonder doktersvoorschrift middelen gebruiken (vanwege de potentieel ernstige bijwerkingen).
De campagne heet ‘Juist en Veilig Gebruik’ en wijst vooral op de risico’s van het gebruik van Omzempic. De campagne richt zich onder andere op artsen. Doel: ontmoedigen dat artsen het middel voorschrijven aan mensen voor wie het niet bedoeld is.
Sanne Groenemeijer, de directeur van Novo Nordisk Nederland, legt in de NRC uit dat de tienduizenden diabetespatiënten in Nederland die van het middel afhankelijk zijn, ervan verzekerd moeten zijn dat ze het middel kunnen blijven krijgen. “Dat kan ik nu niet altijd meer garanderen.”
Mensen met een beetje overgewicht vragen hun arts Ozempic voor te schrijven of ze kopen het bij een illegale webwinkel. Die webwinkels, waar semaglutide zonder recept kan worden gekocht, zijn een grote zorg volgens Groenemeijer. Er ontstaat namelijk een “schaduwhandel zonder medische begeleiding”. Novo Nordisk heeft ook geen zicht op hoe het medicijn bij de webshops terechtkomt. Nadat Novo Nordisk Ozempic verkoopt aan de groothandel gaat het “zicht op zwart”.
Groenemeijer ziet ook het aantal vervalsingen toenemen: “Ik kreeg onlangs een voorgevulde injectiepen toegestuurd, ons logo was erop nagemaakt. Hij was gevuld met insuline in plaats van semaglutide. Levensgevaarlijk.”
Volgens Groenemeijer heeft Novo Nordisk de kracht van sociale media onderschat. Toen Groenemeijer op TikTok keek was hij geschokt door het aantal filmpjes over de medicijnen en hoe je aan vervalste recepten komt. “Je weet niet wat je ziet.” Om daar tegenwicht aan te bieden komt het bedrijf met een eigen old school website, als onderdeel van de campagne: www.afvallenmetmedicijnen.com, waar mensen informatie vinden over veilig gebruik.
Novo Nordisk heeft ook over een campagne op TikTok nagedacht, maar dat gaat lastig. “We hebben gekeken naar artsen die ook influencers zijn, maar we hebben een beperkt budget voor campagnes omdat we als bedrijf geen grote bedragen mogen betalen aan artsen en geen reclame mogen maken. Dat budget is lang niet genoeg voor een influencer met veel volgers.”
De Nederlandse baas van Novo Nordisk in de Volkskrant: we zijn naïef geweest.
Het bedrijf zegt niet te hebben voorzien dat de afslankvraag de medische zo zou overstijgen.
In de Tijd: een portret van het bedrijf: 'De Deense farmareus Novo Nordisk stak vorige week de Franse luxegroep LVMH voorbij als waardevolste bedrijf van Europa. Portret van een 100-jarige insulinemaker die met dank aan X, een grote hagedis en een Brusselse fabriek de obesitasmarkt kaapt.'
Weer een golf van enthousiasme: het diabetesmedicijn is inzetbaar als obesitasmedicijn en wellicht nu ook als hartmedicijn.
Fabrikant Novo Nordisk deelde afgelopen week de resultaten van een nog ongepubliceerd onderzoek naar de effecten van Wegovy (net als Ozempic een semaglutide) op hartaandoeningen. In de afgelopen vijf jaar kregen ruim 17.000 proefpersonen zonder diabetes wekelijks een injectie waarvan de resultaten werden vergeleken met een groep die een placebo kreeg.
Mensen met overgewicht en obesitas behoren tot de risicogroep voor hartaandoeningen. Met het gebruik van Wegovy daalt het risico op hartinfarcten en andere cardiovasculaire aandoeningen met maar liefst 20%.
De vraag is of dit komt door de medicatie of door het gewichtsverlies dat het veroorzaakt.
Ozempic is niet alleen een prikje, maar veel meer, dat blijkt te variëren per persoon. Onderschatting van gebruikers ligt op de loer?
Stoppen met Ozempic kan, maar dat kan (voorzichtig gezegd..) leiden tot gewichtstoename.
Het is inderdaad schandelijk, dat er nog zo beperkt onderzoek is gedaan naar (bij)werkingen.
Dapper verhaal Pieter!
Hallo, ik ben Pieter en ik ben een Ozempic-gebruiker (hallo Pieter!).
Er zijn een paar positieve aspecten aan dat wekelijkse prikje, maar ik heb ook enige twijfels. Zonder twijfel heeft het mij geholpen; ik ben dertig kilo afgevallen in het eerste jaar van gebruik. Echter, nu zit ik vast met de laatste vijftien kilo die nodig zijn om een gezond BMI te bereiken en die willen maar niet verdwijnen. Ik bevind me momenteel in een soort impasse zonder noemenswaardige vooruitgang.
Ik merk ook dat ik – ondanks Ozempic – geen rem heb op mijn soms weer opduikende, stiekeme verlangen naar koolhydraten (waaraan ik zelden toegeef). Ozempic vraagt daarom constant om zelfbeheersing van mijn kant. Een groot bord eten kán wel degelijk worden opgegeten, en er wordt niet onmiddellijk afscheid genomen van het teveel (braken). Af en toe heb ik een dag waarop ik meerdere keren moet overgeven; iets waar ik voor het gebruik van Ozempic nooit last van had en het blijft me een raadsel wat dit triggert.
Uiteraard kreeg ik Ozempic voorgeschreven vanwege mijn type 2-diabetes (DM2), en ik begrijp niet goed waarom artsen het voorschrijven aan patiënten zonder diabetes (worden die onder druk gezet door hun patiënten en geven ze dan toe???). Niettemin, ik ervaar het middel niet als iets dat de insulineproductie verbetert. Als ik af en toe zondig (bijvoorbeeld een croissant op een zondag, misschien eens per maand) schiet mijn bloedsuikerspiegel als voorheen omhoog als een raket als ik niets met mijn insulinepen doe. Daarom denk ik dat dit medicijn alleen helpt bij diabetes omdat het gewichtsverlies bevordert en de vervetting van de alvleesklier (impliciet) langzaam aanpakt, wat de insulineproductie weer zou kunnen stimuleren. Mensen met een gezond BMI, met weinig overtollig vet en dus een skinny pancreas, hebben immers de grootste kans op remissie van type 2 diabetes. Professor dr. Roy Taylor (Newcastle University) legt dit heel goed uit op YouTube aan de hand van empirische gegevens.
Ik denk daarom dat Ozempic in het beginstadium van het omkeerproces zeer nuttig kan zijn en dat je er later vanaf kunt stappen als je je levensstijl aanpast, bijvoorbeeld door veel kleinere hoeveelheden te eten. Het schrikbeeld van de terugkeer van DM2 zou je ervan moeten weerhouden terug te vallen. En ja, een mediterraan dieet helpt ook om op het rechte pad te blijven.
Kortom, Ozempic is geen wondermiddel, maar het biedt wel hulp.