1 min
Het tijdperk na de moderne kunstmest lijkt te beginnen. Multinationaal werkende voedselproducenten eisen vanuit hun duurzame ambities de omschakeling van hun leveranciers op groenere meststoffen.
De Europese Commissie dwingt grote bedrijven om al in 2024 de emissies van hun volledige toeleveringsketens te publiceren in het kader van nieuwe rapportagerichtlijnen (CSRD). Daarom kijken grote merken als PepsiCo, Heineken en Nestlé naar startups die groene meststoffen op de markt brengen die hun emissieniveaus helpen verminderen.
Het besef dat traditionele meststoffen aanzienlijk bijdragen aan CO2-emissies laat de bedrijven haast maken. Het maken van kunstmest is goed voor iets meer dan 2% van de wereldwijde koolstofemissies. In de productieketens is de uitstoot hoger en zijn groene meststoffen een factor waarmee de uitstoot kan worden teruggedrongen. Volgens de Financial Times is kunstmest goed voor ongeveer 15% van de totale emissies in de toeleveringsketens van brouwerijen en voor 35-40% voor broodbakkerijen. Wereldwijd zorgen stikstofhoudende meststoffen en boerderijmest voor 5% van de broeikasgasemissies. Dat is meer dan de gecombineerde uitstoot van de wereldwijde luchtvaart en scheepvaart.
Atlas Agro (productie van stikstof via elektrolyse) en CCm Technologies (afvangen van koolstof en gebruiken als meststof) spelen als voorbeelden van moderne technologiebedrijven die de footprint van de grondstoffen voor de industrie kunnen helpen terugdringen een cruciale rol in deze overgang. Zij bieden technologieën aan die zowel effectief als competitief zijn, waardoor significante emissiereducties haalbaar zijn met meer bewustzijn en steun van voedselproducenten. CCm Technologies, bijvoorbeeld, combineert CO2 gevangen uit industriële activiteiten met organisch materiaal om meststoffen te maken, wat leidt tot aanzienlijke emissiereducties in hun supply chains. Denk ook aan de plasmatechniek waarmee de Eindhovense start-up VitalFluid met behulp van kunstmatig opgewekte bliksem vloeibare stikstof produceert.
Heineken investeert in FertigHy, een startup die vanaf 2025 laag-koolstofammoniak wil kunnen produceren met hernieuwbare elektriciteit. Tesco, de grootste voedselretailer in het Verenigd Koninkrijk, werkt ook samen met fabrikanten van meststoffen met een lage koolstofemissie en heeft aangekondigd dat het vanaf 2024 het proefgebied voor zulke stoffen zal vertienvoudigen tot 13.000 hectare.
Ondanks de mooi klinkende vooruitzichten van deze innovaties, blijven er uitdagingen.
De alternatieve producten blijven duur vanwege de kleine schaal waarop zij worden geproduceerd. Volgens deskundigen in de Financial Times zijn staatssteun en subsidies nodig om het prijsverschil tussen traditionele en laag-koolstofmeststoffen te overbruggen. Zo'n overgangsperiode is nodig om de markt te laten groeien, de kostprijs te verlagen en de nieuwe meststoffen de norm te laten worden (mogelijk op een hoger prijsniveau dan het bestaande). Dat zal echter alleen lukken als de groene meststoffen schaalbaar blijken en dus in grote massa geproduceerd kunnen worden.
In 2021 wijdde Foodlog een serie van zeven artikelen aan groene circulaire meststoffen.
Dit artikel afdrukken
Het besef dat traditionele meststoffen aanzienlijk bijdragen aan CO2-emissies laat de bedrijven haast maken. Het maken van kunstmest is goed voor iets meer dan 2% van de wereldwijde koolstofemissies. In de productieketens is de uitstoot hoger en zijn groene meststoffen een factor waarmee de uitstoot kan worden teruggedrongen. Volgens de Financial Times is kunstmest goed voor ongeveer 15% van de totale emissies in de toeleveringsketens van brouwerijen en voor 35-40% voor broodbakkerijen. Wereldwijd zorgen stikstofhoudende meststoffen en boerderijmest voor 5% van de broeikasgasemissies. Dat is meer dan de gecombineerde uitstoot van de wereldwijde luchtvaart en scheepvaart.
Atlas Agro (productie van stikstof via elektrolyse) en CCm Technologies (afvangen van koolstof en gebruiken als meststof) spelen als voorbeelden van moderne technologiebedrijven die de footprint van de grondstoffen voor de industrie kunnen helpen terugdringen een cruciale rol in deze overgang. Zij bieden technologieën aan die zowel effectief als competitief zijn, waardoor significante emissiereducties haalbaar zijn met meer bewustzijn en steun van voedselproducenten. CCm Technologies, bijvoorbeeld, combineert CO2 gevangen uit industriële activiteiten met organisch materiaal om meststoffen te maken, wat leidt tot aanzienlijke emissiereducties in hun supply chains. Denk ook aan de plasmatechniek waarmee de Eindhovense start-up VitalFluid met behulp van kunstmatig opgewekte bliksem vloeibare stikstof produceert.
Heineken investeert in FertigHy, een startup die vanaf 2025 laag-koolstofammoniak wil kunnen produceren met hernieuwbare elektriciteit. Tesco, de grootste voedselretailer in het Verenigd Koninkrijk, werkt ook samen met fabrikanten van meststoffen met een lage koolstofemissie en heeft aangekondigd dat het vanaf 2024 het proefgebied voor zulke stoffen zal vertienvoudigen tot 13.000 hectare.
Ondanks de mooi klinkende vooruitzichten van deze innovaties, blijven er uitdagingen.
De alternatieve producten blijven duur vanwege de kleine schaal waarop zij worden geproduceerd. Volgens deskundigen in de Financial Times zijn staatssteun en subsidies nodig om het prijsverschil tussen traditionele en laag-koolstofmeststoffen te overbruggen. Zo'n overgangsperiode is nodig om de markt te laten groeien, de kostprijs te verlagen en de nieuwe meststoffen de norm te laten worden (mogelijk op een hoger prijsniveau dan het bestaande). Dat zal echter alleen lukken als de groene meststoffen schaalbaar blijken en dus in grote massa geproduceerd kunnen worden.
In 2021 wijdde Foodlog een serie van zeven artikelen aan groene circulaire meststoffen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Dit is het bemestingsadvies voor zomergerst op zand.
Jopie #25 , nog een aanvulling. De N benutting is vooral laag in de rundveehouderij, 30% in 2010, en daarna niet meer van zijn plaats gekomen. Bij een stikstof gift op grasland van 385 kg per ha zou er een verlies zijn van ongeveer 230 kg stikstof. Terwijl algemeen wordt aangenomen dat op grasland de N benutting hoger ligt dan op akkerbouwland. Hoe geloofwaardig zijn al die gepresenteerde cijfers rond stikstof? Aangaande de praktijk zal het toch iets anders liggen dan de theorie.
Piet Hoogland, als boeren zich aan 80 kg N/ha op bijv. zandgrond zouden houden, zouden er heel weinig zijn die nog 7 ton/ha gerst zouden oogsten. Je voert 25 kg N / ton graan af, bij 7 ton/ha dus zo'n 175 kg N.
Henk Breman komt goed in de buurt met zijn schatting. Volgens het CBS was in 2022 de stikstofaanvoer gemiddeld 327 kg/ha (kunstmest plus dierlijke mest) en de N benutting van de landbouw 50%. Dat is een stuk beter dan dat vermaledijde 1990, toen de benutting maar 31% was, bij een aanvoer van 532 kg/ha! Overigens is er na 2010 nauwelijks meer verbetering opgetreden in de N benutting, die was toen 48%.
Aan de andere kant heeft Piet Hoogland ook gelijk. De N benutting is vooral laag in de rundveehouderij die 21% was in 1990, gestegen tot 30% in 2010, en daarna niet meer van zijn plaats gekomen. Tarwe opbrengsten liggen gemiddeld over Nederland rond de 10 ton/ha (ongeveer 250 kg N afvoer) en wie zij kunstmest netjes verdeelt over de belangrijke groeifases kan zeker een N benutting van 90% halen.
Henk, op kleigronden is de stikstof gebruiksnorm voor wintertarwe maximaal 245 kg stikstof per ha, zomertarwe zit op 150 kg, zomergerst op 80 kg. Voor zandgronden is dat resp. 160, 140 en 80kg.
Sorry, Piet #22, te gemakkelijk uit mijn hoofd cijfers op papier gezet; ze betreffen Afrikaanse cijfers. Toch heb ik het idee dat jij te optimistisch bent. Ik heb wat gegoogled en langjarige gemiddelden van NLse graanopbrengsten en bemesting opgezocht. Voor granen vond ik een gemiddelde van rond de 8 t/ha; daar zal ongeveer 180 kg stikstof in korrel en stro zitten. In geval van bemesting is er een dalende trend geweest, die uitkomt op een plateau van ongeveer 350 kg/ha, waarvan 65% uit mest en 35 uit kunstmest. Dan lijkt mijn 50% er toch niet zo ver naast te zitten?
Henk Breman #19. Dat bij graanteelt de helft van de toegediende stikstof verloren gaat is overdreven. Bij een berekening van aan- en afvoer stikstof is het stikstofverlies bij graanteelt ongeveer 15%.