Koekjesbakkers, pastamakers en broodbakkers jagen op het schaarse meel dat helemaal niet zo schaars is als ze denkenChina en EU veruit grootse tarweproducenten
Jansen gaf met haar woorden uiting aan een realisme dat in de media en politiek moeilijk te vinden is. Om dat te laten zien, stelden we in samenwerking met akkerbouw- en agrarische grondstoffen-journalist Lourens Gengler op basis van USDA-data een cijfertabel op (zie onder) die de meest relevante factoren in hun samenhang laat zien. Daaruit blijkt dat de EU en China ex aequo wereldkampioen graanproductie zijn. De EU blijkt ver voor te lopen op de VS als exporteur van tarwe naar de wereldmarkt (die slechts een kwart van de totale productie blijkt uit te maken) en is nagenoeg even groot als Rusland als grootmacht op de wereldwijde tarwemarkt.
De grote afnemers op de wereldmarkt - omdat ze zelf niet genoeg tarwe telen - zijn Noord-Afrika, het Midden-Oosten en China en verder Nigeria en Bangladesh. Daar kunnen de honger en vervolgens de opstand toeslaan als miljoenen mensen hun brood of andere graanproducten niet meer kunnen betalen. In een aantal Afrikaanse landen, met name Egypte en Jemen, en Bangladesh bouwt die situatie zich inmiddels daadwerkelijk op.
Dat geldt zeker nu India - net als Argentinië - de export van tarwe staakt. India is de nummer drie op het gebied van de mondiale tarweproductie - na de EU en China en ver voor Rusland - en heeft het nodige potentieel om de rendementen op zijn enorme areaal te verbeteren. Het uitgestrekte land is wereldkampioen in areaal tarwe maar haalt daar - net als Australië - minder graan vanaf dan zou kunnen als optimalere productieprocessen zouden kunnen worden toegepast. In het - net als India - droge Australië gaat door verbeterde technieken de productie per hectare al jaren vooruit.
De (de facto geringe) productie van Oekraïne kan in de wereld dan ook worden opgevangen als we dat technisch willen en zouden kunnen organiseren. De grote belemmeringen zitten onder meer in het vervoer. Dat werd door Covid en het nog altijd strenge beleid van president Xi in China 10 keer zo duur als voorheen. Wie dat door bijvoorbeeld een Voedselcommissaris aan te stellen (zoals ik onlangs voorstelde), beter zou willen organiseren kan een boel kwaad voorkomen.
Voor de komende jaren zou de wereld zich nu moeten organiseren. Voorlopig doen alleen de VS datTegenstrijdig EU-beleid
Afgelopen week maakte de Amerikaanse president Joe Biden bekend meer kunstmest te willen maken dan de markt uit zichzelf zou doen om meer graan voor de wereldmarkt te produceren. In de EU gaan we daarentegen beknibbelen op de productie om te kunnen vergroenen en omdat we denken dat we weinig te zoeken hebben op de wereldmarkt terwijl we voor het basisproduct tarwe samen met Rusland verreweg de belangrijkste speler op de wereldmarkt zijn.
Op het gebied van voedsel kiest de EU kennelijk anders dan op het gebied van energie; EU-vice voorzitter en leider van de Green Deal Frans Timmermans is bereid om meer bomen te kappen en verbranden om komaf te maken met onze afhankelijkheid van Russische olie en gas. Ecologisch is dat een slecht idee, maar geopolitiek is het verdedigbaar. Wie de tegenstrijdige ideologische sprongen van Europese politici respecteert, moet koel constateren dat het potentieel om Afrika uit de onrust te houden zit in India, de VS, Australië en Argentinië. Daar kunnen de rendementen van enorm uitgestrekte akkers omhoog. Een Voedselcommissaris zou het kunnen regelen, de prijzen omlaag krijgen en vele miljoenen honger besparen.
Onderwijl regeert de paniek en dus de hoge prijzen. Koekjesbakkers, pastamakers en broodbakkers jagen op het schaarse meel dat helemaal niet zo schaars is als ze denken. Dat psychologische effect zorgt op de korte termijn voor hoge prijzen die tot honger en opstand leiden. Voor de komende jaren moet het risico van structureel wegvallende exportproductie worden tegengegaan. Daar moet de wereld zich nu voor organiseren. Voorlopig doen alleen de VS dat.
We zitten in een vicieuze cirkel ????
— André Hoogendijk (@andrehoogendijk) May 15, 2022
- prijzen stijgen
- land verbiedt export
- rijke landen en speculanten kopen snel meer in
- prijzen stijgen meer
- enz.
Resultaat: arme landen zijn de dupe door prijsstijgingen, ook al is er vooralsnog voldoende tarwe. https://t.co/UuHX9o457n
Op 5 april krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Vandaag bevestigt Wageningen Ec. Research het ook nog eens: we zitten niet in een voedselcrisis maar in een crisis van voedselprijzen.
Of direct via de site van de WUR: Internationale tarwehandel in tijden van oorlog: zeven vragen en antwoorden.
Dat neemt allemaal niet weg dat droogte en warmte de toekomstige voorraadvorming kunnen aantasten.
Het gelinkte Volkskrant artikel beweert nergens dat 30% vd Tarwe uit Ukraine komt. Het schrijft inderdaad wél dat het een groter percentage aan specifieke landen exporteert, zoals 50% tarwe aan somalië. Maar inderdaad, Somalië importeert voor maar 17,7M usd aan wheat vanuit ukraine. Dat is dus een zeer kleine hoeveelheid, die -to your point- makkelijk opgevangen kan worden.
Sheila Sitalsing over honger in de Volkskrant:
Honger is meestal het resultaat van cynische afwegingen van politieke, militaire en economische belangen: oorlog, marktbescherming, monopoliehandhaving, de wens om de vijand en/of concurrent af te knijpen, veel te kwetsbare handelsketens die niemand wil veranderen omdat er te veel geld mee wordt verdiend, geen distributie naar sommige plekken omdat er te weinig geld mee wordt verdiend. Voorts: de gebruikelijke inhaligheid en slechtheid, het ontbreken van voldoende wil en vereende krachten, vermengd met veranderende weersomstandigheden, natuurkrachten, pech en machteloosheid.
Verreweg de meeste granen worden als voergranen verhandeld. De meeste winst van de ABCD bedrijven komt dus bij de veehouders vandaan.
Unilever+kartel op google.
- IJs —-> ongeoorloofde exclusivitietsclausule (niet echt een kartel) komen soms voor. Heel fout, het gaat hierbij niet om een kartel (met prijsafspraken), maar om het klem zetten van verkopende partijen om niet iets te doen met hun concurrenten.
- wasmiddelen —> 20 jaar geleden, behoorlijk fout inderdaad want prijsafspraken met hun concurrenten gemaakt. Of dat nu nog in de westerse wereld met westerse bedrijven het geval is? Ik betwijfel het. Althans, ik ken anti-corruptie richtlijnen bij enkele big4 en bij enkele retailers. Nu die zijn intern echt heel erg streken.
Toch blijf ik van mending dat dit anno 2022 in een goed westers bedrijf vrijwel niet voorkomt.
En mijn ‘bash’? Tja, overleg over tarieven bij kennisinstellingen of contractvormen dat is nog iets van het nu. Verdeling van wie-doet-wat, ook van nu. Geen openbare aanbesteding bij R&D vanuit onze overheid? Ook van nu. Alles doen wat “Markt en Overheid” (Cie Cohen, 1998) verboden heeft? ook nog van nu. Mijn bash is (te) vaak (te) terecht.
Terug naar bedrijven. Branch-organisaties, handelshuizen en overheidsdiensten hebben er ‘lol’ in om akelig precies de prijzen van agro-commoditise heel transparant te delen. Je zult maar boer zijn. Prijzen per ton zijn online en realtime beken. Volumes niet (maar wel weer inzichtelijk te krijgen via satelliet en bijvoorbeeld schip-gegevens). Maar aan het einde van de dag blijven agro-commodities … agro-commodities. Grondstof dus. We hebben het er al lang over hier op Foodlog.