3 min
De milieuministers van verschillende EU-lidstaten hebben maandag kritiek geuit op de landen die ze verantwoordelijk achten voor het volkstoneel dat de behandeling van de natuurherstelwet geworden is. Over de controversiële wet werd eind vorig jaar een politiek akkoord gevonden met het Europees Parlement, maar onder de EU-landen bleek toch geen meerderheid om het goed te keuren.
De definitieve goedkeuring van de natuurherstelwet had moeten gebeuren op de milieuraad van maandag. Maar omdat de noodzakelijke gekwalificeerde meerderheid niet voorhanden is (minstens 15 lidstaten die 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen), heeft België, als tijdelijk voorzitter van de Europese ministerraden, het item van de agenda gehaald.
"Als we hiermee niet akkoord kunnen gaan, dreigen we het hele wetgevende proces in Europa te ondermijnen", zei een boze Ierse minister Eamon Ryan. "Hoe kunnen toekomstige politieke onderhandelingen nog slagen als de Raad (de lidstaten, red.) telkens op zijn stappen terugkomt?"
Ook de Spaanse minister Teresa Ribera Rodriguez, onder wier leiding het akkoord met het Parlement in november 2023 gesloten werd, is bezorgd. "Dit begint een gewoonte te worden in deze Raadsformatie, het is al derde keer in een jaar tijd", verwees ze naar het haperende proces. Begin 2023 eiste Duitsland een uitzondering voor synthetische brandstoffen (e-fuels) op de wet die verbrandingsmotoren doet uitdoven, en ook het dossier van de verlaging van de CO2-uitstoot van vrachtwagens kende een hapering. In andere beleidsdomeinen kon de Raad de bereikte akkoorden over platformwerk en over een zorgplichtwet in eerste instantie niet goedkeuren.
Als de natuurherstelwet de eindstreep niet haalt, waarschuwde ook Europees commissaris voor Milieu Virginijus Sinkevicius, zal dat een "desastreus signaal voor de geloofwaardigheid van onze instellingen zijn, ook internationaal". Op vlak van het herstellen van de biodiversiteit - waar de natuurherstelwet om draait - heeft Europa een voortrekkersrol op zich genomen, maar op de volgende VN-conferentie in oktober (COP16) dreigt de EU nu een mal figuur te slaan, zei hij.
Volgens Sinkevicius is het bereikte akkoord over de natuurherstelwet evenwichtig, met voldoende flexibiliteit voor de lidstaten én zonder nieuwe, rechtstreekse verplichtingen voor landbouwers. Met dat laatste was alvast de Italiaanse minister Vannia Gava het niet eens. "We moeten de landbouwsector beschermen en kunnen niet aanvaarden dat hij nog meer belast wordt", zei ze. "Landbouwers zijn belangrijk voor de economie en voor onze voedselzekerheid."
De voorbije dagen waren de ogen vooral op Hongarije gericht, dat het ja-kamp verlaten heeft en nu tegen de natuurherstelwet is, een demarche die het hele dossier deed kantelen. De Hongaarse minister Aniko Raisz bevestigde maandag voor de vergadering dat haar land zijn standpunt gewijzigd heeft. Ze verwees indirect naar de boerenprotesten en de kwestie van "voedselzekerheid". Hongarije is het nog altijd eens met de doelstellingen van de natuurherstelwet, "maar in de grote politieke context zijn intussen veel zaken gebeurd", verklaarde ze. "Het heeft ons ervan overtuigd dat je in naam van subsidiariteit en soevereiniteit de flexibiliteit van de lidstaten moet vrijwaren."
De landbouwsector is erg belangrijk, aldus Raisz. "Bij alle objectieven die we op het vlak van natuurbescherming willen bereiken, moeten we realistisch zijn. We moeten rekening houden met alle sectoren en actoren die ons moeten helpen onze doelstellingen te bereiken."
België zal zijn uiterste best doen om de wet alsnog goedgekeurd te krijgen, herhaalde voorzitter Maron. De Ierse minister Ryan had even voordien gezegd dat het Belgische voorzitterschap niet mag herinnerd worden als "één dat de natuur opgaf, dat zou een schande zijn".
Dit artikel maakt onderdeel uit van de contentsamenwerking tussen Foodlog en VILT.
Dit artikel afdrukken
Dit begint een gewoonte te worden in deze Raadsformatie, het is al derde keer in een jaar tijdDe ministers debatteerden wel over de kwestie, die als een "olifant in de kamer" de vergadering beheerste, zei voorzitter en Brussels minister van Leefmilieu Alain Maron. Verschillende landen waarschuwden voor de gevolgen van het falen van de natuurherstelwet.
"Als we hiermee niet akkoord kunnen gaan, dreigen we het hele wetgevende proces in Europa te ondermijnen", zei een boze Ierse minister Eamon Ryan. "Hoe kunnen toekomstige politieke onderhandelingen nog slagen als de Raad (de lidstaten, red.) telkens op zijn stappen terugkomt?"
Ook de Spaanse minister Teresa Ribera Rodriguez, onder wier leiding het akkoord met het Parlement in november 2023 gesloten werd, is bezorgd. "Dit begint een gewoonte te worden in deze Raadsformatie, het is al derde keer in een jaar tijd", verwees ze naar het haperende proces. Begin 2023 eiste Duitsland een uitzondering voor synthetische brandstoffen (e-fuels) op de wet die verbrandingsmotoren doet uitdoven, en ook het dossier van de verlaging van de CO2-uitstoot van vrachtwagens kende een hapering. In andere beleidsdomeinen kon de Raad de bereikte akkoorden over platformwerk en over een zorgplichtwet in eerste instantie niet goedkeuren.
Als de natuurherstelwet de eindstreep niet haalt, waarschuwde ook Europees commissaris voor Milieu Virginijus Sinkevicius, zal dat een "desastreus signaal voor de geloofwaardigheid van onze instellingen zijn, ook internationaal". Op vlak van het herstellen van de biodiversiteit - waar de natuurherstelwet om draait - heeft Europa een voortrekkersrol op zich genomen, maar op de volgende VN-conferentie in oktober (COP16) dreigt de EU nu een mal figuur te slaan, zei hij.
Volgens Sinkevicius is het bereikte akkoord over de natuurherstelwet evenwichtig, met voldoende flexibiliteit voor de lidstaten én zonder nieuwe, rechtstreekse verplichtingen voor landbouwers. Met dat laatste was alvast de Italiaanse minister Vannia Gava het niet eens. "We moeten de landbouwsector beschermen en kunnen niet aanvaarden dat hij nog meer belast wordt", zei ze. "Landbouwers zijn belangrijk voor de economie en voor onze voedselzekerheid."
In de grote politieke context zijn intussen veel zaken gebeurdPositie Hongarije
De voorbije dagen waren de ogen vooral op Hongarije gericht, dat het ja-kamp verlaten heeft en nu tegen de natuurherstelwet is, een demarche die het hele dossier deed kantelen. De Hongaarse minister Aniko Raisz bevestigde maandag voor de vergadering dat haar land zijn standpunt gewijzigd heeft. Ze verwees indirect naar de boerenprotesten en de kwestie van "voedselzekerheid". Hongarije is het nog altijd eens met de doelstellingen van de natuurherstelwet, "maar in de grote politieke context zijn intussen veel zaken gebeurd", verklaarde ze. "Het heeft ons ervan overtuigd dat je in naam van subsidiariteit en soevereiniteit de flexibiliteit van de lidstaten moet vrijwaren."
De landbouwsector is erg belangrijk, aldus Raisz. "Bij alle objectieven die we op het vlak van natuurbescherming willen bereiken, moeten we realistisch zijn. We moeten rekening houden met alle sectoren en actoren die ons moeten helpen onze doelstellingen te bereiken."
België zal zijn uiterste best doen om de wet alsnog goedgekeurd te krijgen, herhaalde voorzitter Maron. De Ierse minister Ryan had even voordien gezegd dat het Belgische voorzitterschap niet mag herinnerd worden als "één dat de natuur opgaf, dat zou een schande zijn".
Debat in Tweede Kamer
Gisteravond in de Tweede Kamer heeft demissionair minister Christianne van der Wal van Natuur uitgebreid gesproken over de controversiële tegenstem van Nederland tegen de Europese natuurherstelwet. De minister zei: "Het kan voor geen enkele Europese lidstaat een verrassing zijn dat Nederland kritisch is op de natuurherstelverordening: Nederland was als een van de weinige lidstaten zeer kritisch op het voorstel. Alle andere lidstaten waren behoorlijk enthousiast."
Ondanks geslaagde pogingen om via stevige onderhandelingen in Brussel de wet minder stringent te maken, heeft de Tweede Kamer het kabinet, op initiatief van NSC en BBB, echter verzocht tegen het voorstel te stemmen. Dit leidde uiteindelijk tot de Nederlandse tegenstem, die, in combinatie met een late wijziging in de houding van Hongarije, het voorlopige einde van de plannen betekende.
Van der Wal zei dit besluit zeer ongebruikelijk te vinden, omdat lidstaten zelden op het laatste moment hun standpunt wijzigen. "Dat is wel ongekend," zei. Ze suggereerde dat de Nederlandse stem mogelijk doorslaggevend is geweest in de vertraging van de wet. De Nederlandse tegenstem kan volgens Van der Wal schadelijk zijn voor de positie van Nederland als betrouwbare onderhandelingspartner binnen de EU.
Gisteravond in de Tweede Kamer heeft demissionair minister Christianne van der Wal van Natuur uitgebreid gesproken over de controversiële tegenstem van Nederland tegen de Europese natuurherstelwet. De minister zei: "Het kan voor geen enkele Europese lidstaat een verrassing zijn dat Nederland kritisch is op de natuurherstelverordening: Nederland was als een van de weinige lidstaten zeer kritisch op het voorstel. Alle andere lidstaten waren behoorlijk enthousiast."
Ondanks geslaagde pogingen om via stevige onderhandelingen in Brussel de wet minder stringent te maken, heeft de Tweede Kamer het kabinet, op initiatief van NSC en BBB, echter verzocht tegen het voorstel te stemmen. Dit leidde uiteindelijk tot de Nederlandse tegenstem, die, in combinatie met een late wijziging in de houding van Hongarije, het voorlopige einde van de plannen betekende.
Van der Wal zei dit besluit zeer ongebruikelijk te vinden, omdat lidstaten zelden op het laatste moment hun standpunt wijzigen. "Dat is wel ongekend," zei. Ze suggereerde dat de Nederlandse stem mogelijk doorslaggevend is geweest in de vertraging van de wet. De Nederlandse tegenstem kan volgens Van der Wal schadelijk zijn voor de positie van Nederland als betrouwbare onderhandelingspartner binnen de EU.
Dit artikel maakt onderdeel uit van de contentsamenwerking tussen Foodlog en VILT.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
#4 Dick, is een richtlijn vrijblijvend? Een wet lijkt mij sterker, maar als in die wet ipv een resultaatverplichting een inspanningsverplichting komt te staan (inspanningsverplichting: 'ik denk elke dag aan mijn moeder'), is dat dan hetzelfde?
Maw ook: hoe zit het dan met de resultaatverplichting van de VHR (zie #5 ) als de richtlijn vrijblijvend zou zijn?
#1 Deels wel eens met Nico dat de herstelverordening geen extra eisen stelt tov Vogel- en Habitatrichtlijn. Het gaat zelfs nog verder: de VHR heeft een resultaatverplichting, de Herstelwet is afgezwakt tot een inspanningsverplichting, een verzwakking dus tov VHR. Wel staan er wat extra zaken in die ontbreken in VHR, oa over stedelijk groen en bestuivers. Maar dat de kamer feitelijk dus zelfs tegen een inspanningsverplichting stemde is wel hilarisch: "we pleiten er krachtig voor helemaal niks te willen."
Nico zwengelt een boeiende discussie aan: was de VHRichtlijn eigenlijk niet al de Natuurherstelwet, cq. waarom een NatuurherstelWET ter aanvulling als er een goede Richtlijn was?
Ik moet bekennen dat ik me die vraag nooit heb gesteld, maar ook dat ik het een heel relevante vind. Bovendien vind ik dat Nico een relevante kritiek heeft: wie beslist eigenlijk over welk 'herstel' het juist is? Dat is precies de discussie die Jopie Duijnhouwer hier recent naar voren bracht in gesprek met Jaap Graveland naar aanleiding van de bijdrage van Joost van Kasteren in de lopende Wat is ...?-serie over biodiversiteit.
#2, als ik u was zou ik LNV adviseren nu eindelijk de VHR conform zijn bedoeling uit te voeren. En als overheid de regie in eigen hand te nemen. Niet zoals nu gebeurt de uitvoering van Europeesrechtelijke verplichtingen te dumpen bij in belangrijke mate particuliere organisaties, die geen enkele verantwoording hoeven af te leggen, en ongestoord hun fantasie over hoe “hun” natuur eruit moet zien kunnen botvieren.
#1 Nico Gerrits En u denkt dat de natuur en de biodiversiteit met de mislukking van de natuurherstelwet beter af gaat zijn? Ik vraag me echt af op welke wijze u werkzaam bent voor Natura2000, lijkt me niet als ecoloog o.d.
Deze mislukking gaat gewoon een vrijbrief zijn om op de huidige manier van monocultuur landbouw door te gaan, met toenemende schraalvergroting en de begrijpelijke consequenties voor het milieu en de natuur. Men zal zich zeker niet meer gaan bekommeren om de bestaande Vogel- en Habitatrichtlijn.