Inmiddels is die vorm van protest alweer achterhaald. De hardere actie van de vocale jonge generatie zoekt geen gesprek meer, maar dwingt de oudere tot handelen en positie kiezen: voor of tegen hen. Klimaatjongeren laten zich niet meer gebruiken, signaleerden we in juni. Ze dwingen de oudere generatie tot actie of zetten die schaakmat.

De Frankfurter Allgemeine Zeitung vraagt zich af hoe ver ze daarmee kunnen gaan en wanneer de openbare orde wordt verstoord. Dat is het moment waarop de oude tegen de jonge generatie zal besluiten in te grijpen. In Duitsland plakken jonge mensen die zich de laatste generatie noemen zich vast aan het asfalt. Daarmee verstoren ze het verkeer en proberen ze de fossiele samenleving te bewegen tot snelle actie naar een niet-fossiele samenleving. In Duitsland worden als gevolg van de oorlog tussen het Westen en Rusland inmiddels kolencentrales weer geopend omdat het land - net als een groot deel van de Thunberggeneratie - kernenergie afwijst.

De CDU stelt inmiddels voor de jonge activisten preventief in hechtenis te nemen.

Een fragment uit de FAZ:
Lea, 24, is niet bang, ze heeft vaker zulke acties gedaan. Maar ze moet opschieten; naast haar dragen de politieagenten de eerste deelnemer al weg, die niet behendig genoeg was. Dus haalt ze snel de superlijm tevoorschijn en plakt die vast; haar linkerhand plat op het asfalt, drie vingers dik ingesmeerd met de doorzichtige vloeistof die ze in tientallen flesjes bij zich hebben, en haar rechterhand op de linkerhand van haar vriendin Ella. Nu stilhouden tot het stevig is. Een andere activist naast de twee heeft gekozen voor de hardcore-variant: superlijm vermengd met snelbindend beton wordt keihard en is door de politie niet meer los te krijgen met bakolie, die de agenten al per fles uit hun patrouillewagen halen. Het moet zorgvuldig in elkaar gebeiteld worden als niemand gewond wil raken. Dat kost tijd, en tijd is protest. Want als je blijft plakken, kun je niet zo snel van de straat worden gedragen en langer de aandacht vestigen op de strijd, waarvoor Lea haar doctoraalscriptie in de politieke wetenschappen over "burgerlijke ongehoorzaamheid" aan de kant heeft gegooid. Waarvoor zij zich laat oppakken en uitschelden door automobilisten. Toch vindt die zij onvermijdelijk want zo kun je politici dwingen met dergelijke acties meer te doen om het klimaat te beschermen.

De een gelooft in vrijheid om te kunnen leven zoals we dat doen, de andere in minder welvaart om te kunnen overleven en de derde dat je zowel het een als het ander kunt hebben
Derde weg
In Nederland verzetten klimaatsceptici (verzameld bij onder meer Wynia's week) en zich onafhankelijk noemende journalisten en wetenschappers zich tegen het doemwereldbeeld dat de leden van de jonge generatie zich zo vergaand laat verzetten tegen de oude die haar privileges en vrijheden niet wil opgeven. Emeritus hoogleraar agronomie Rudy Rabbinge (75) verzet zich tegen de doembeelden van de Club van Rome maar-dan-in-de-overtreffende-trap op Boerderij. Rabbinge: “Alle verhalen tegenwoordig zijn doemverhalen. Er gaat grote honger ontstaan, onze grondstoffen zijn uitgeput. Het is een herhaling maar dan in overtreffende trap van de boodschap van de Club van Rome in 1972. Van die voorspellingen, het waren geen scenario’s, is vrijwel niks uitgekomen. Er wordt beweerd dat dat wel zo is maar dan met een vertraging, maar alle signalen wijzen erop dat de voorspellingen niet juist zijn. Je ziet dat mensen zich anders gaan opstellen en aangepaste technologie wordt ingezet." Rabbinge is voorzitter van Replanet, een groep zogeheten ecomodernisten die een derde weg zien tussen doem en een wereld waarin mensen moeten minderen. Kernenergie en meer technologie zijn wat hen betreft de uitweg en zullen leiden tot een hoorn des overvloeds. De laatste generatie gelooft in veel minder welvaart en is bereid de openbare orde daarvoor op de proef te stellen.

Drie geloven
Er is een richtingenstrijd gaande tussen consumenten die hun verworven welvaart en leven niet op willen geven, jonge mensen die geloven in de ondergang van de bestaande wereld en denkers die geloven in meer techniek als way out voor de spanning tussen die twee fundamentele houdingen. Het zijn drie geloven: de een gelooft in vrijheid om onbeperkt te kunnen leven zoals we dat doen, de ander in beperking om te kunnen overleven en een nieuw samen zijn te kunnen ervaren en een derde dat beperking niet nodig is en je toch een betere wereld kunt maken als je maar veel techniek toelaat.

Het Engels, Duits, Frans en Nederlands kennen dezelfde volkswijsheden. You can't have your cake and eat it. In het Duits zegt het spreekwoord: Mann kann nicht auf zwei Hochzeiten tanzen. In het Frans zegt het: On ne peut pas avoir le beurre et l'argent du beurre. Het is van tweeën één, zegt dezelfde volkswijsheid in het Nederlands. We moeten kiezen. Het derde geloof gooit die oude wijsheid aan de kant en gelooft in de technology fix. We zullen moeten afwachten wat de toekomst brengt als resultaat van de toenemende clash tussen deze drie fundamenteel verschillende geloven die niettemin dezelfde wereld moeten delen.

Net nadat ik dit stukje schreef (op zondagmorgen 24 juli), ontmoette ik twee jonge Fransen. Ze zaten naast me op een terras in het Franse dorp Saint-Chinian (provincie Hérault, 34). Ik hoorde hun gesprek over een betere wereld en idealen. Zag in hen het icoon van jonge mensen die vooruit willen met hun en het leven en vroeg hen - met uitleg over het waarom - of ik hen mocht fotograferen als beeld bij deze tekst. Ze vertelden me bijna-activisten te zijn en vooral één wereld te willen waarin mensen samenwerken aan het beter maken daarvan.
Dit artikel afdrukken