Terwijl Sjoerd amper op zijn stoel zit, stellen we hem de heikele vraag ‘waar was je heen op vakantie en was je met het vliegtuig?’. Zuchtend begint hij te vertellen: “Ik heb die vraag meerdere keren zien langskomen in de reacties. Het zette me aan het denken, waarom zijn mensen daar zo geïnteresseerd in?”

Sjoerd vertelt dat hij met de Flixbus naar Malmö is geweest, om zijn schoonfamilie op te zoeken tijdens de feestdagen. “Mijn conclusie was dat het heel bevrijdend voelt om iemand anders hypocriet te noemen. Stel dat ik inderdaad met het vliegtuig op vakantie was gegaan, wat dan nog? We leven in een systeem dat draait op fossiele brandstoffen. Niemand is individueel schuldig voor het systeem.”

Precies dat systeem is waar Extinction Rebellion zich voor (of eigenlijk tegen) inzet. Sjoerd: “We leven in een concurrentie-maatschappij waarin we continu elkaar de maat nemen. Pas als we zien dat we moeten samenwerken komt er een mindset shift die nodig is om de transitie aan te gaan.”


Extinction Rebellion heeft 3 eisen aan de Nederlandse overheid:
    1. Wees eerlijk over de klimaatcrisis en de ecologische ramp die ons voortbestaan bedreigen. Maak mensen bewust van de noodzaak voor grootschalige verandering.
    2. Doe wat nodig is om biodiversiteitsverlies te stoppen en verminder de uitstoot van broeikasgassen naar netto 0 in 2025. Doe dit op een rechtvaardige manier.
    3. Laat burgers beslissen over een rechtvaardige transitie door het oprichten van een Burgerberaad dat een leidende rol speelt in de besluitvorming.
Dat burgerberaad moet er komen, aldus Sjoerd en Tosca: “Regeringen en politici zijn altijd gebonden aan verkiezingen en de steun vanuit hun achterban. Burgers hebben geen belang om herkozen te worden, ze hebben alleen hun eigen belang. We moeten meer met elkaar praten en er op vertrouwen dat we allang de kennis in huis hebben.” Een burgerberaad zou tot stand komen middels een gestratificeerde loting met burgers uit de gehele samenleving. Door burgers te voorzien van de juiste informatie vanuit het hele spectrum (van links tot rechts en van conservatief tot progressief) kunnen zij weloverwogen beslissingen maken.

Het voelt heel bevrijdend om iemand anders hypocriet te noemen
In het verleden heeft een burgerberaad tot succesvolle besluitvorming geleid, legt Sjoerd uit. “Bijvoorbeeld bij de discussie rondom de abortuswetgeving in het conservatieve Ierland. Deze wetgeving was toe aan vervanging, maar de politiek kwam er niet uit. Zij hebben toen 99 burgers geloot uit de bevolking die door alle mogelijke instanties en (ervarings)deskundigen zijn geïnformeerd. Hun besluit is vervolgens door de samenleving zeer goed ontvangen.” Tosca: “Een burgerberaad heeft een aanvullende, verstevigende functie ten opzichte van de huidige politiek. Het levert meer draagvlak, omdat we zo precies weten wat de burgers willen. Alle handleidingen van het proces in Ierland zijn zo te downloaden en te implementeren in onze maatschappij.”

Sjoerd de Koning en Tosca Peschier, FL Media

Het systeem waar we in leven zit vast, aldus de 2 klimaatactivisten. Sjoerd: “We staan voor dusdanig grote problemen dat zij over de ambtstermijn van politici lopen. Het is nodig dat we een nieuw instituut creëren dat politici de mogelijkheid geeft om veranderingen in werk te stellen.” Hier vraagt Extinction Rebellion eigenlijk om de beslissingsmacht en -kracht terug te geven aan de burgers. Tosca: “De huidige samenleving is te veel geïnstitutionaliseerd en politici zijn niet onafhankelijk. Met een burgerberaad kunnen we problemen toch op een democratische, eerlijke manier oplossen. Burgers zullen hun verantwoordelijkheid voelen en nemen.”

De huidige samenleving is te veel geïnstitutionaliseerd en politici zijn niet onafhankelijk
Het huidige systeem veroorzaakt disruptie van de natuur en de uitstoot van CO2. “Dat is niet de ‘schuld’ van individuele mensen, boeren of bedrijven, maar een samenspel van de grote bedrijven die door de politiek worden geholpen in plaats van begrensd. Zij hebben belang bij het behouden van de status quo.” Volgens Tosca zitten de grote bedrijven vast in hun systeem van winstmaximalisatie: “Zij willen helemaal geen verandering. Daarom vinden wij dat de macht terug moet naar de burger.”

Sjoerd: “Geweldloos verzet vertelt ons al heel lang dat de echte macht bij het volk ligt. Een baas kan tegen zijn werknemers zeggen dat ze moeten werken, maar als zijn uitvoerende medewerkers het werk stilleggen, wordt er niks gedaan. De macht komt niet alleen van bovenaf.” Hij legt uit dat samenwerken hierbij wel van essentieel belang is. Het heeft helemaal geen zin om op individueel niveau met elkaar te concurreren. “Alleen als we ons collectief verzetten kunnen we systemen doorbreken en de macht weer terugpakken.”

“Het grote gevaar bij machtsdenken is je machteloos voelen”, aldus Sjoerd. “Dat is nergens voor nodig. De macht ligt bij ons, maar alleen als we het samen doen.”

In deel twee van deze serie wordt ingegaan op de kijk van Extinction Rebellion specifiek op landbouw.
Dit artikel afdrukken