In hun jongste plannen zetten Nederlandse boeren en het CDA in op afschaffing van de Kritische Depositiewaarde (KDW) voor stikstof. Niet doen, adviseert de dwarsdenkende stikstofkenner Nico Gerrits. Conformeer de KDW aan internationale normen en zorg voor een grondige herziening van de berekening van de achtergronddepositie.
Bij de aandacht voor het aanpassen van maatregelen om de stikstofcrisis te beteugelen komt voortdurend de kritische depositiewaarde (KDW) ter sprake. Dat is niet onterecht want de in Nederland gehanteerde strikte KDW waarden zijn het resultaat van een “simulatiemodel”. De onzekerheden in de rekenuitkomsten zijn op het het niveau van habitattypen in natuurgebieden dusdanig groot dat ze weinig realistische waarde vertegenwoordigen. Dat zegt inmiddels ook TNO op haar manier hardop en onomfloerst.
Afschaffen dan maar? Dat zou ik toch geen goed idee vinden. KDWs zijn een internationaal gehanteerd begrip, ook binnen de EU. Door experimenteel onderzoek zijn deskundigen het erover eens dat een teveel aan toegevoegde stikstof (bijvoorbeeld door depositie vanuit de atmosfeer) boven een bepaald niveau een verandering van de vegetatiesamenstelling teweeg kan brengen.
Gebruik de internationale KDW-range
Een internationaal panel heeft voor alle EU-habitattypen een range bepaald voor de KDW (RIVM-rapport 680359002). De lijst met KDWs die zo ontstond kende een hoog ‘natte vinger’ gehalte. Vanaf de meest stikstofgevoelige typen naar de minder gevoelige toe waren de uitkomsten 5-10 kg/ha, 10-15 kg/ha, enz. Zolang de Nederlandse simulatiewaarde binnen zo’n range lag werd die tot strikte Nederlandse waarde verklaard. Lag de simulatiewaarde erbuiten dan lieten de Nederlandse panel-leden hun eigen waarde vallen ten faveure van een waarde die wel binnen de range lag, meestal aan de lage kant.
Vanuit het perspectief van harmonisatie zou Nederland de maximale waarde van de internationaal wetenschappelijk geaccepteerde KDW-range moeten kunnen gebruiken. Dat zou het merendeel van de thans geldende Nederlandse KDWs met 300–500 mol/ha verhogen
Achtegronddepositie: volledig theoretisch
Echter, dat lost het stikstofprobleem maar ten dele op, want het echte probleem is niet de KDW maar de overschrijding daarvan. Dat echte probleem wordt veroorzaakt door het rekenmodel waarmee per hexagon (= 1 hectare) de achtergronddepositie wordt berekend.
De achtergronddepositie wordt volledig theoretisch, op basis van een aanname, berekend. Dat verklaart dat voor eenzelfde habitattype, bij atmosferische concentraties van ammoniak die een factor 1,5 tot ruim 2 kunnen verschillen, een vrijwel gelijke achtergronddepositie laten zien.
De onvolkomenheden van de berekening gaan nog verder, met ingrijpende gevolgen. Zo komt voor een hexagon met volledige bedekking van het habitattype H4030: Droge heide de berekende achtergronddepositie ongeveer uit op het niveau van de (Nederlandse) KDW van 1071 mol/ha.jr. Voor een aanpalend hexagon met 0.7 ha Droge heide en 0,3 ha bos is de gemiddelde ruwheidsfactor groter dan zonder bos, daardoor komt de berekening uit op 1400 mol/ha.jr. In dat hexagon treedt daarom een forse overschrijding van de KDW voor Droge heide op. Die overschrijding wordt nog aanzienlijk groter als in een hexagon voor maar 0,2 ha uit Droge heide bestaat en de rest bos is.
Een dergelijke conclusie kan niet kloppen. Helaas is de overschrijding van de KDW daardoor een papieren werkelijkheid die Nederland internationaal altijd voor de voeten zal blijven lopen. Aanpakken dus, die wel erg gemakzuchtig in het model geslopen rekenregel.
Dit artikel afdrukken
Afschaffen dan maar? Dat zou ik toch geen goed idee vinden. KDWs zijn een internationaal gehanteerd begrip, ook binnen de EU. Door experimenteel onderzoek zijn deskundigen het erover eens dat een teveel aan toegevoegde stikstof (bijvoorbeeld door depositie vanuit de atmosfeer) boven een bepaald niveau een verandering van de vegetatiesamenstelling teweeg kan brengen.
Gebruik de internationale KDW-range
Een internationaal panel heeft voor alle EU-habitattypen een range bepaald voor de KDW (RIVM-rapport 680359002). De lijst met KDWs die zo ontstond kende een hoog ‘natte vinger’ gehalte. Vanaf de meest stikstofgevoelige typen naar de minder gevoelige toe waren de uitkomsten 5-10 kg/ha, 10-15 kg/ha, enz. Zolang de Nederlandse simulatiewaarde binnen zo’n range lag werd die tot strikte Nederlandse waarde verklaard. Lag de simulatiewaarde erbuiten dan lieten de Nederlandse panel-leden hun eigen waarde vallen ten faveure van een waarde die wel binnen de range lag, meestal aan de lage kant.
Vanuit het perspectief van harmonisatie zou Nederland de maximale waarde van de internationaal wetenschappelijk geaccepteerde KDW-range moeten kunnen gebruiken. Dat zou het merendeel van de thans geldende Nederlandse KDWs met 300–500 mol/ha verhogen
Achtegronddepositie: volledig theoretisch
Echter, dat lost het stikstofprobleem maar ten dele op, want het echte probleem is niet de KDW maar de overschrijding daarvan. Dat echte probleem wordt veroorzaakt door het rekenmodel waarmee per hexagon (= 1 hectare) de achtergronddepositie wordt berekend.
De feitelijke atmosferische concentratie van onder meer ammoniak speelt geen enkele rolDe berekening van de achtergronddepositie gaat uit van een model dat de verspeiding van emissies berekend, gekoppeld aan de opvatting dat hoe “ruwer” (bosachtiger) de vegetatie, hoe groter de depositie zal zijn. Aan elk hexagon wordt een (gemiddelde) ruwheidsfactor toegekend. De feitelijke atmosferische concentratie van onder meer ammoniak speelt geen enkele rol.
De achtergronddepositie wordt volledig theoretisch, op basis van een aanname, berekend. Dat verklaart dat voor eenzelfde habitattype, bij atmosferische concentraties van ammoniak die een factor 1,5 tot ruim 2 kunnen verschillen, een vrijwel gelijke achtergronddepositie laten zien.
De onvolkomenheden van de berekening gaan nog verder, met ingrijpende gevolgen. Zo komt voor een hexagon met volledige bedekking van het habitattype H4030: Droge heide de berekende achtergronddepositie ongeveer uit op het niveau van de (Nederlandse) KDW van 1071 mol/ha.jr. Voor een aanpalend hexagon met 0.7 ha Droge heide en 0,3 ha bos is de gemiddelde ruwheidsfactor groter dan zonder bos, daardoor komt de berekening uit op 1400 mol/ha.jr. In dat hexagon treedt daarom een forse overschrijding van de KDW voor Droge heide op. Die overschrijding wordt nog aanzienlijk groter als in een hexagon voor maar 0,2 ha uit Droge heide bestaat en de rest bos is.
Een dergelijke conclusie kan niet kloppen. Helaas is de overschrijding van de KDW daardoor een papieren werkelijkheid die Nederland internationaal altijd voor de voeten zal blijven lopen. Aanpakken dus, die wel erg gemakzuchtig in het model geslopen rekenregel.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Ik ben ook erg benieuwd naar de verdamping van ammoniak uit de grond na een regenbui.
Zit er een verband tussen bodems die deze natte depositie wel of niet vasthouden? Zijn daar onderzoeken van? wat gebeurd er als je in een kolom de ammoniak concentratie omhoog brengt daarna een regenbui simuleert en daarna de kolom in de zon zet. Wat wordt de nieuwe concentratie?
Het grootste probleem van deze discussie is dat het eigenlijk niet te vertalen valt naar beleid, omdat de kennis van beleidsmakers net zo veel verschilt van de kennis van wetenschappers, als de wetenschappers onderling die het ook op dit gebied niet met elkaar eens kunnen worden. Er wordt veel onderzoek gedaan en er worden theoretische modellen gemaakt, die gestaafd worden door metingen. Maar of die metingen zo eenduidig gebruikt kunnen worden dat ze de basis mogen zijn voor die modellen, levert weer extra discussie op. Op meer plaatsen meten dan? Maar op welke hoogte en wanneer, na een regenbui, of juist bij windstille droge omstandigheden, of permanent, net zo als een oude regenmeter. Maar als het water in die regenmeter nou eens een hoge pH heeft, zou er dan weer niet ammoniak verdampen.
Volgens mij is het toch het simpelst de vervuiler dermate progressief af te rekenen bij de bron dat het voor de vervuiler lonend is om wat aan zijn vervuiling te doen. En dat dan niet alleen bij de boeren.
Maar dat zal wel te simpel zijn, en dat kost de VVD waarschijnlijk te veel stemmen, want dan kunnen ook de CO2 wappies niet verder consumeren.
het stikstofbeleid met betrekking tot NH3 zit nu aardig op een wipwap. Als dit beleid er doorgeduwd wordt vraag ik me af of 25 miljard genoeg is voor de schadeclaims mocht straks blijken dat nh3 helemaal niet zo schadelijk is als al die jaren is gesteld.
Er is nu een uitspraak dat we ons moeten houden aan de gestelde richtlijnen maar als de basis voor die richtlijnen met aanvullend onderzoek onderuit gehaald wordt? Waarom moet de emissiebeperking nu zo snel mogelijk in de wet vast gelegd worden terwijl het over depositie gaat?
Doordat we inmiddels in Nederland de dieren geconcentreerd houden is het mogelijk om ammoniak af te vangen en direct op te waarderen naar kunstmest. In tijden waarbij het gebruik van fossiele energie terug moet hebben we een concurrentievoordeel. Als de overheid hier nu eens de focus op gaat leggen gaat iedereen zich nog eens gewaardeerd voelen in Nederland.
Koppel deze kennis aan de bevindingen uit Denemarken; Het OML-Dep rekenmodel (Operationeel Meteorologisch Luchtkwaliteitsmodel).
Het OML-Dep is in tegenstelling tot OPS wel degelijk gevalideerd door wetenschappelijk onderzoek.
Blijven vasthouden aan Aerius die ruim 2/3 deel als droge depositie fantaseert is meer dan waanzin.
Een dreiging met onteigening is hilarisch te noemen en ALLE rapporten met BEREKENDE schade zijn een schaamteloze vertoning van de auteurs; de 'bodem bereikt'.
Een hele klus voor de ambtenaren op LNV om nu nog steeds alle leugentjes in de lucht te houden en dit weer via de minister aan de 2e kamer wijs te maken.
Hulde aan de auteur N. Gerrits die dit alles al zo'n 15 jaar door heeft.
#2, Ton, ik denk dat je de spijker op z'n kop slaat:
- de wetenschap is nog zó gebrekkig
- de wil om maatregelen te nemen vanuit die ene silver bullet is zó groot (terwijl natuur een complex systeem is)
- de achterstand in expertise onder beslissers om de betekenis van de verschillende opvattingen te kunnen wegen is zó groot
DAT
we in een ravijn van blinde polarisatie terecht gekomen zijn waar slechts met de grootste moeite uit te kruipen valt.
Toch moet ik Nico Gerrits complimenteren met dit korte en eenvoudige stuk.
Hij probeert niets onderuit te halen. Pleitte inmiddels al verschillende keren om vanuit de staat van instandhoudingsdoelen voor individuele gebieden natuurbeleid op maat te maken (ipv via het uitgeven van veel geld aan 'maatregelen' die theoretisch stikstofdepositie laten afnemen, zoals het geven van veel geld aan uit te kopen boeren). Hij wil een geharmoniseerde KDW + een correctie voor de botte Nederlandse rekenregel voor het inrekenen van ruwe vegetatie voor heel Europa.
Daar kan Rutte morgen mee beginnen en ... (hoe maf het ook klinkt) weg is de crisis, terwijl aan alle voorwaarden van de Brussel is voldaan. De rechter kan tevreden zijn.
De natuur ook als we die instandhoudingsdoelen ambitieus maken. En nog meer als we de direct terugvallende ammoniakconcentraties per gebied gaan meten (gewoon op basis van een keuze omdat je nu eenmaal iets moet afspreken, dat is al veel meer dan we nu doen) gaan we nog meer leren ook. Op basis daarvan kunnen we beter bijsturen.
Het klinkt absurd, maar misschien zit er toch iets in.