Rabobank heeft een nieuwe visie. Geen geld meer lenen aan agrarisch ondernemers, maar de landbouw gaan sturen. Dat sturen betekent: local for local produceren en - dan natuurlijk ook - zoals de locals het willen en ervoor willen betalen.
Van de bank hoeft niet zo local als ze het bijvoorbeeld bij Slow Food willen. Geen 10 tot 80 kilometer in de omtrek, maar tot 800. Op Nieuwe Oogst licht directeur Carin van Huët de visie nader toe in gesprek met Esther de Snoo.
Dat sluit nagenoeg naadloos aan bij de denkwereld van Sicco Mansholt, de beroemde eerste 'Eurocommissaris' en na-oorlogse Nederlandse minister van Landbouw. Hoewel hij bekend staat als de man die de melk- en wijnplassen en boterbergen veroorzaakte door opkoopregelingen, had hij vanuit zijn inspiratoren - de conservatieve en protectionistische Franse landbouwminister Jules Méline (1838-1925) en de progressieve Amerikaanse New Dealer Henry A. Wallace (1888-1965) - iets anders in zijn hoofd dat in het politieke spel en de context na de Tweede Wereldoorlog verwaterde. Zie Nederland als een agrarische provincie van Duitsland en stem daar je productievolumes op af; dat land is immers veruit de belangrijkste klant van onze boeren en was dat in zijn tijd nog veel meer dan nu.
Ook restproducten mogen verder weg verkocht worden; denk aan varkensoren en -pootjes, die wij niet eten maar de Chinezen wel. Wel moet het uit zijn met de halve varkenskarkassen naar China en de export van paprika's, tomaten en bloemen per vliegtuig. Daar moeten we hoogwaardige technologie voor verkopen, waarmee die producten elders geteeld kunnen worden. De visie van de bank sluit aan bij de gedachten van de Zuid-Hollandse gedeputeerde voor Landbouw, Adri Bom (CDA). In een gesprek liet ze eind juli weten dat Nederlandse tuinbouwondernemers de straal van hun afzetgebied vanuit Nederland moeten beperken, maar dat het tuinbouwcluster als geheel moet inzetten op wereldwijde export van technologie en de kennis die daarin verwerkt is.
Oude visie nieuw geboren
Een oude visie is nieuw geboren en aangepast aan de 21e eeuw. Nu echter met de bank in plaats van een regeringscentrum aan het stuur. Als vanouds is de gedachte dat de boeren moeten volgen. En juist die verzetten zich sinds de protesten van 1 oktober 2019 op het Malieveld nogal tegen beleidsmakers die het lot van de gemiddelde boer er in de afgelopen decennia niet beter op hebben gemaakt. In reacties op boerensites zijn al kritische geluiden te horen. Rabobank zal in ieder geval rekening moeten houden met deze vraag: wat vinden de buurlanden van deze visie? Zonder hun hulp, lukt het immers niet als je van bovenaf wilt gaan sturen. En ook die landen hebben boeren in problemen die graag hun afzetmarkten wat beter afgezekerd zouden hebben. Vanuit dat licht zitten ze niet te wachten op onze 'lokale' bulkproducten met hogere eisen. Die willen ze immers ook zelf kunnen maken en er iets aan verdienen.
Dit artikel afdrukken
Dat sluit nagenoeg naadloos aan bij de denkwereld van Sicco Mansholt, de beroemde eerste 'Eurocommissaris' en na-oorlogse Nederlandse minister van Landbouw. Hoewel hij bekend staat als de man die de melk- en wijnplassen en boterbergen veroorzaakte door opkoopregelingen, had hij vanuit zijn inspiratoren - de conservatieve en protectionistische Franse landbouwminister Jules Méline (1838-1925) en de progressieve Amerikaanse New Dealer Henry A. Wallace (1888-1965) - iets anders in zijn hoofd dat in het politieke spel en de context na de Tweede Wereldoorlog verwaterde. Zie Nederland als een agrarische provincie van Duitsland en stem daar je productievolumes op af; dat land is immers veruit de belangrijkste klant van onze boeren en was dat in zijn tijd nog veel meer dan nu.
Rabobank zal in ieder geval rekening moeten houden met deze vraag: wat vinden de buurlanden van deze visie? Zonder hun hulp, lukt het immers niet als je van bovenaf wilt gaan sturenRicht het land daarnaast in, zegt ook Rabobank, op export naar Engeland, België, Denemarken en Frankrijk maar niet zoveel dat de prijzen onder kostprijs zakken. Naar de rest van de wereld mogen wel de 'hoogwaardige' producten, zoals pootaardappelen, tomaten- en slazaad, geïntegreerde teeltsystemen, drones die natuurlijke bestrijders op precies de goede plek in het veld of de kas loslaten, sperma voor efficiënt groeiende varkens en dito pluimvee-genetica.
Ook restproducten mogen verder weg verkocht worden; denk aan varkensoren en -pootjes, die wij niet eten maar de Chinezen wel. Wel moet het uit zijn met de halve varkenskarkassen naar China en de export van paprika's, tomaten en bloemen per vliegtuig. Daar moeten we hoogwaardige technologie voor verkopen, waarmee die producten elders geteeld kunnen worden. De visie van de bank sluit aan bij de gedachten van de Zuid-Hollandse gedeputeerde voor Landbouw, Adri Bom (CDA). In een gesprek liet ze eind juli weten dat Nederlandse tuinbouwondernemers de straal van hun afzetgebied vanuit Nederland moeten beperken, maar dat het tuinbouwcluster als geheel moet inzetten op wereldwijde export van technologie en de kennis die daarin verwerkt is.
Oude visie nieuw geboren
Een oude visie is nieuw geboren en aangepast aan de 21e eeuw. Nu echter met de bank in plaats van een regeringscentrum aan het stuur. Als vanouds is de gedachte dat de boeren moeten volgen. En juist die verzetten zich sinds de protesten van 1 oktober 2019 op het Malieveld nogal tegen beleidsmakers die het lot van de gemiddelde boer er in de afgelopen decennia niet beter op hebben gemaakt. In reacties op boerensites zijn al kritische geluiden te horen. Rabobank zal in ieder geval rekening moeten houden met deze vraag: wat vinden de buurlanden van deze visie? Zonder hun hulp, lukt het immers niet als je van bovenaf wilt gaan sturen. En ook die landen hebben boeren in problemen die graag hun afzetmarkten wat beter afgezekerd zouden hebben. Vanuit dat licht zitten ze niet te wachten op onze 'lokale' bulkproducten met hogere eisen. Die willen ze immers ook zelf kunnen maken en er iets aan verdienen.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 4 juni krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Rabobank.... ooit opgericht door onze voorouders. Eigenlijk eigendom (geweest) van ons. Nu de geconcentreerde macht van afnemers en dus die ene financier. De bank die uit ons boeren voortkomt. In 1951 waren er 1.315 Raiffeisen- en Boerenleenbanken. Crowdfundingsplatforms bij uitstek. Nu is er één top-down aangestuurde Rabobank vanuit een toren in Utrecht. De stad waar ook de Dom staat en de kardinaal zit, met een Vaticaan erboven. Rabobank heeft haar eigen Vaticaan: de ECB in Frankfurt. Dat ter zijde.
De tijd is veranderd en die verandert nu weer. Met boeren aan het eind van hun Latijn met contracten en soms rare financieringseisen, die geen rekening houden met de continue klimaatramp. De nieuwe horigheid. Pet in de hand, het hoofd gebogen voor de nieuwe bazen. Wie is de grootste slaaf met de zwaarste ketenen
Rabobank zegt duurzaamheid te willen, maar zit zelf nog in het ouwe lineaire model. Relatiemanagers komen bijv. niet in Tesla's op het erf, maar in leasediesels. Rabobankpersoneel heeft zelf geen bunder om CO2 (in potentie) te (kunnen) binden (of N). Er ontstaat een vorm van feodalisme door het (geschoolde) personeel (over de oorspronkelijke bazen). Zoiets zien we ook terug in andere lagen van onze samenleving zoals de politiek. Er ontstaat een Mandarijnenklasse van ambtelijken men managers in openbaar bestuur en zgn. geconcentreerd bedrijfsleven. Er is een docoranda-dictatuur aan het ontstaan met dedain over de minder geschoolden die wel het risico lopen (lichamelijk, geestelijk en financieel). Vond je het gek dat het gewone volk op 1 oktober 2019 de handen stuk klapte tijdens het 1e boeren trekkerprotest dat jaar. Er wordt offervaardig leiderschap gevraagd. Dat is volledig afwezig. De risico's inde maatschappij lioggen volledig bij de zgn. relevante beroepen (zie corona als lakmoesproef hierin). Bij Rabobank, de politiek, etc.... De hij-die -schrijft -die-blijft-elite zorgt in alle opzicht te goed voor zichzelf. (Zo weet ik bijv. van een aantal politici wat hun afkomst is en met wat voor de dedain ze sinds hun zgn. ontworsteling hetgeen ze uitkomen 'achter zich lieten'. Dat maakt veel van de huidige onmachtige volkswoede en vormt een voedingsbodem voor populisme).
Visie? Prima! Maar wel eerlijk. Een leuke voorzet derhalve. Nu de afwerking.
Het is niet nieuw dat de Rabobank iets vindt van de sectoren die zij financiert, ik denk dat alle banken dat vinden. Ik denk ook niet dat de Rabobank niet meer als doel het verstrekken van financieringen heeft. De bank profileert zich graag als betrokken bij de landbouw, en dat doe je op deze manier. Als het dan ook lukt om daarmee de risico's die de bank loopt wat te verminderen door publiek geld richting de landbouw te laten stromen is dat mooi meegenomen. Oftewel goed bankieren wat de bank hier doet.
En als je als agrarisch ondernemer komt met een goed plan dat niet in het bovenstaande past, krijg je gewoon financiering. Gelukkig maar, want een visie is iets moois, maar het doel van de bank blijft natuurlijk gewoon geld verdienen.
#1 piet zijn dat niet alle coöperatie of de meeste? Allemaal opgericht door boeren maar overgenomen managers .
Henric #2, dat denk ik ook hoor: de bank blijft gewoon financier. Ik provoceer een beetje, maar niet onterecht. Lees de doorklik naar het gesprek van De Snoo met Van Huët: de bank wil zich nadrukkelijker met de structuur bemoeien. Hoe precies en hoe sturend dat zal zijn? Hooguit mild. Niettemin hoor ik het inmiddels al een dik jaar vanuit de Rabobank: we gaan nadrukkelijke criteria opstellen. Wie daar niet aan voldoet, krijgt geen financiering meer. En dat is wel degelijk iets dat de samenleving en sector vormt.
Overigens: eisen stellen en niet meer stappen in zaken die als ongewenst gelden - dat doet Blackrock, de grootste belegger ter wereld, ook. Zo moet het ook.
Wat Rabobank zegt, is dat maatschappelijke stakeholders samen moeten werken aan de wereld die ze willen creëren omdat de markt dat niet kan.
Daarom is de vraag aan het slot wel degelijk van belang: hoe doe je dat met de stakeholders over de grenzen bij Lobith en Valkenswaard? Daar zou ik graag meer over horen.
Iets anders: ik ben aangenaam verrast door deze Mansholtiaanse visie in zijn meer orginele vorm. Zoals mijn studenten aan Van Hall Larenstein weten, hang ik m al jaren aan: herstart het denken weer vóór WO II met het denken waar toen Mansholt en diens Duitse grootvader Derk Roelfs toen al waren. Na WO II moest je het anders zeggen na de mislukking van de Weimar Republiek en de daarop volgende beestachtigheden van het Nazi-regime én was de politieke context de bepalende factor voor wat het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid werd.
De late Mansholt die wij zijn gaan houden voor een GroenLinkse keuterboeren-promotor maar mogelijk meer keek als een Henk Breman, kan er ook nog goed bij aansluiten: zorg voor een agrobiologisch optimum door de waarde te beheersen in de keuze voor een verzorgingsgebied en de normen en waarden die daar passen.
Mag die visie ook andersom gelezen worden van de Rabobank?
Als het voedsel van 800km afstand naar Nederland komt heet het geen import, maar is het lokale productie?
Hoeveel ha landbouw grond is geschikter en/of goedkoper in die 800km cirkel t.o.v. huidig Nederlandse landbouw?
Voor het net doen we zowel heen als retour de impact van transport kosten meerekenen in de prijs en Foodprint > Verse melk die 800km verderop als lokaal verkocht mag worden moet dan wel de CO2 van transport en de € absorberen om concurrent te zijn and vice versa.