RTL publiceerde eerder deze week spraakmakend nieuws: in Nederland zouden 'honderden producten' valselijk onder het label biologisch worden verkocht. Foodlog liet op basis van gesprekken met enkele ervaren deskundigen zien dat het nieuws met een flinke korrel zout moet worden genomen. RTL had daar kritiek op en verzocht Foodlog die kritiek op Foodlog te willen plaatsten. De reactie van RTL vind je hier. We vroegen Skal, de volgens RTL falende toezichthouder op de biologische sector, om een reactie op de kritiek en het optreden van RTL. Hieronder lees je de reactie van Skal (rechte tekst) op de tekst van RTL (cursief).
Het onderzoek van RTL Nieuws naar biologische boeren is gebaseerd op de rapporten van Skal Biocontrole. Er bestaat geen twijfel over de overtredingen. Die staan beschreven in de inspectierapporten van Skal die RTL Nieuws heeft opgevraagd en samen met de handhavingsbrieven heeft geanalyseerd. Bij twijfel is Skal opnieuw geraadpleegd.
Hieronder reageren we per passage op de reactie die RTL vandaag op Foodlog publiceerde.
Over de aard van de afwijkingen (door RTL overtredingen genoemd) is voorafgaand aan de publicatie van 7 mei uitgebreid met RTL informatie gewisseld, onder meer over bedrijf 75. Ten aanzien van dit bedrijf hebben wij op vragen van RTL toegelicht dat dit bedrijf wat betreft de dieren nog in omschakeling was, en dat de omschakelingsperiode is verlengd. De omschakelingstermijn is ‘bevroren’ tot het moment dat de afwijkingen waren opgelost. RTL had dus kunnen weten dat dit een omschakelingsbedrijf betrof en dus geen certificaat had om in te trekken. Bovendien werden door dit in omschakeling zijnde bedrijf slechts enkele producten ten onrechte als biologisch verkocht. Met dit voorbeeld kan RTL dus niet onderbouwen dat honderden producten onterecht als biologisch zijn verkocht.
RTL: “RTL Nieuws benadrukt dat het onderzoek is gebaseerd op ruim 1500 rapporten, tientallen gesprekken met woordvoerders vanuit de biologische sector, zeer ervaren voedingsdeskundigen, politici, deskundigen vanuit de Europese Unie, biologische boeren en toezichthouder Skal zelf. Er is hoor en wederhoor bij alle betrokken partijen toegepast.”
Wij hebben ook wederhoor gegeven aan RTL. Bijvoorbeeld op 3 april berichtten wij de redactie het volgende:
"We hebben van onze geregistreerde bio-ondernemers het signaal ontvangen, dat u als redactie van RTL heeft kunnen vaststellen dat enkele honderden biologische bedrijven aantoonbaar niet-biologische producten hebben verkocht als bio producten.
Als toezichthouder zijn wij uitermate scherp op dergelijke signalen van wie dan ook. Kunt u dit signaal bevestigen? En zo ja, zou u ons kunnen inlichten over welke bedrijven en producten het gaat zodat wij hierop als toezichthouder kunnen acteren?
Indien RTL tot bovenstaande conclusie komt op basis van de informatie die via Skal is verstrekt dan willen wij u er graag op wijzen dat er een verschil is tussen een opinie over ons toezicht/ onze sanctiesystematiek en de claim dat er aantoonbaar niet-biologische producten zijn verkocht als biologisch.
Daarnaast wil ik graag meegeven dat het versturen van dergelijke e-mails aan geregistreerden voor veel onrust zorgt. Mocht de claim alleen voortkomen uit de gedeelde documenten en dus uw opinie zijn over ons toezicht, dan vinden wij deze door RTL gehanteerde werkwijze zeer onjuist. We roepen u dan ook op hiermee te stoppen."
RTL: “De biologische boeren die in de rapporten staan, zijn anoniem, wij hebben ze daarom niet individueel om een reactie kunnen vragen. RTL Nieuws heeft Skal wel om deze informatie gevraagd, maar niet gekregen.”
Skal heeft deze informatie niet gedeeld op basis van de WOB, AVG en de ingediende zienswijzen van betrokken geregistreerden, zoals we onderbouwd hebben in ons besluit op het Wob-verzoek van RTL. Deze kan bij Skal opgevraagd worden.
RTL: "Voor ons onderzoek hebben wij gekeken naar overtredingen die betrekking hebben op het biologisch proces. Administratieve overtredingen, zoals ontbrekende pakbonnen zijn daarom buiten beschouwing gelaten.”
Dat is onjuist, bijvoorbeeld bij de afwijking preventief gebruik van medicatie gaat het vaak over het feit dat het recept van de dierenarts ontbreekt en niet het feit dat de medicatie niet toegediend had mogen worden. Zo zijn meerdere van de door RTL genoemde afwijkingen geen afwijkingen op productniveau maar op administratief niveau.
RTL: "Een voorbeeld van overtredingen die we noemen is boerderij 75. Hierin staat dat de boer biologisch varkensvlees verkocht, terwijl dat niet was toegestaan. De inspecteur komt nog 2 keer langs. Beide keren wordt het vlees, tegen de regels in, als biologisch aangeboden voor verkoop. RTL Nieuws publiceert dat het certificaat niet is afgenomen op basis van deze tekst in de handhavingsbrief: ‘U heeft 5 kritieke afwijkingen’ en ‘Bij een volgende kritieke afwijking ben ik wel voornemens over te gaan tot decertificatie van uw gehele bedrijf’. "
Op bedrijf 75 staat de reactie hierboven. Over bedrijf 799 stelt RTL dat “Weer een maand later staan er opnieuw te veel dieren in de stal en is er ook weer te weinig stro. Ook hebben twee kalfjes geen drinkwater. "Omdat dit de derde kritieke afwijking binnen 24 maanden is, had Skal de certificatieovereenkomst kunnen beëindigen. We kiezen ervoor om u een laatste kans te bieden", schrijft Skal. Skal gaat vervolgens niet langs bij het bedrijf, maar vraagt het bedrijf telefonisch en schriftelijk of de problemen zijn opgelost”.
Dit is feitelijk onjuist op basis van de informatie in de documenten die RTL van ons heeft ontvangen. Tijdens de opschortingsperiode is dat bedrijf twee keer bezocht, op 25 januari 2018 en 22 mei 2018, en op basis van de bevindingen in de laatste inspectie is de opschorting opgeheven. Daarnaast verzuimt RTL met het publiek te delen, dat tijdens opschorting het bedrijf de producten niet als biologisch mag afzetten. Door deze onjuiste en onvolledige weergave van de feiten ontstaat het beeld dat de producten van dit bedrijf in de handel zijn gebleven.
RTL: "Ook wordt in onze berichtgeving kritiek geuit op het sanctiebeleid van Skal. Het gaat hier om handhaving, niet om de controles zelf. De minister erkent dat de sancties beter benut kunnen worden. Daarbij heeft Skal zelf in een reactie laten weten open te staan voor suggesties van consumentenorganisaties over het handhavingsbeleid."
Skal is permanent in nauw overleg met LNV en de biologische sector over verbeteringen in het toezicht op de biologische sector. In een evaluatie in opdracht van het ministerie is geconstateerd dat Skal met een ruime voldoende functioneert terwijl er ook verbeterpunten zijn op het gebied van samenwerking met de NVWA. Aanbevelingen zijn gedaan door de rapporteurs, niet door de minister. Op basis daarvan worden ook consumentenorganisaties bij het definiëren van mogelijke verbeteringen betrokken.
RTL: "Zoals bij al onze onderzoeken is het journalistieke proces leidend."
Skal is steeds transparant en duidelijk naar RTL geweest in de beantwoording van hun vragen en de informatieverzoeken. Helaas weigerde RTL ons inzage in hun publicaties vooraf, ook weigerde men onjuistheden in de citaten van de directeur te corrigeren. Bovendien vindt RTL, aanvankelijk zelfs onder dreiging met juridische stappen, dat wij ons standpunt dat het beeld dat RTL schetst onjuist en onvolledig is, moeten intrekken.
Dit artikel afdrukken
Hieronder reageren we per passage op de reactie die RTL vandaag op Foodlog publiceerde.
Over de aard van de afwijkingen (door RTL overtredingen genoemd) is voorafgaand aan de publicatie van 7 mei uitgebreid met RTL informatie gewisseld, onder meer over bedrijf 75. Ten aanzien van dit bedrijf hebben wij op vragen van RTL toegelicht dat dit bedrijf wat betreft de dieren nog in omschakeling was, en dat de omschakelingsperiode is verlengd. De omschakelingstermijn is ‘bevroren’ tot het moment dat de afwijkingen waren opgelost. RTL had dus kunnen weten dat dit een omschakelingsbedrijf betrof en dus geen certificaat had om in te trekken. Bovendien werden door dit in omschakeling zijnde bedrijf slechts enkele producten ten onrechte als biologisch verkocht. Met dit voorbeeld kan RTL dus niet onderbouwen dat honderden producten onterecht als biologisch zijn verkocht.
RTL: “RTL Nieuws benadrukt dat het onderzoek is gebaseerd op ruim 1500 rapporten, tientallen gesprekken met woordvoerders vanuit de biologische sector, zeer ervaren voedingsdeskundigen, politici, deskundigen vanuit de Europese Unie, biologische boeren en toezichthouder Skal zelf. Er is hoor en wederhoor bij alle betrokken partijen toegepast.”
Wij hebben ook wederhoor gegeven aan RTL. Bijvoorbeeld op 3 april berichtten wij de redactie het volgende:
"We hebben van onze geregistreerde bio-ondernemers het signaal ontvangen, dat u als redactie van RTL heeft kunnen vaststellen dat enkele honderden biologische bedrijven aantoonbaar niet-biologische producten hebben verkocht als bio producten.
Als toezichthouder zijn wij uitermate scherp op dergelijke signalen van wie dan ook. Kunt u dit signaal bevestigen? En zo ja, zou u ons kunnen inlichten over welke bedrijven en producten het gaat zodat wij hierop als toezichthouder kunnen acteren?
Indien RTL tot bovenstaande conclusie komt op basis van de informatie die via Skal is verstrekt dan willen wij u er graag op wijzen dat er een verschil is tussen een opinie over ons toezicht/ onze sanctiesystematiek en de claim dat er aantoonbaar niet-biologische producten zijn verkocht als biologisch.
Daarnaast wil ik graag meegeven dat het versturen van dergelijke e-mails aan geregistreerden voor veel onrust zorgt. Mocht de claim alleen voortkomen uit de gedeelde documenten en dus uw opinie zijn over ons toezicht, dan vinden wij deze door RTL gehanteerde werkwijze zeer onjuist. We roepen u dan ook op hiermee te stoppen."
RTL: “De biologische boeren die in de rapporten staan, zijn anoniem, wij hebben ze daarom niet individueel om een reactie kunnen vragen. RTL Nieuws heeft Skal wel om deze informatie gevraagd, maar niet gekregen.”
Skal heeft deze informatie niet gedeeld op basis van de WOB, AVG en de ingediende zienswijzen van betrokken geregistreerden, zoals we onderbouwd hebben in ons besluit op het Wob-verzoek van RTL. Deze kan bij Skal opgevraagd worden.
RTL: "Voor ons onderzoek hebben wij gekeken naar overtredingen die betrekking hebben op het biologisch proces. Administratieve overtredingen, zoals ontbrekende pakbonnen zijn daarom buiten beschouwing gelaten.”
Dat is onjuist, bijvoorbeeld bij de afwijking preventief gebruik van medicatie gaat het vaak over het feit dat het recept van de dierenarts ontbreekt en niet het feit dat de medicatie niet toegediend had mogen worden. Zo zijn meerdere van de door RTL genoemde afwijkingen geen afwijkingen op productniveau maar op administratief niveau.
RTL: "Een voorbeeld van overtredingen die we noemen is boerderij 75. Hierin staat dat de boer biologisch varkensvlees verkocht, terwijl dat niet was toegestaan. De inspecteur komt nog 2 keer langs. Beide keren wordt het vlees, tegen de regels in, als biologisch aangeboden voor verkoop. RTL Nieuws publiceert dat het certificaat niet is afgenomen op basis van deze tekst in de handhavingsbrief: ‘U heeft 5 kritieke afwijkingen’ en ‘Bij een volgende kritieke afwijking ben ik wel voornemens over te gaan tot decertificatie van uw gehele bedrijf’. "
Op bedrijf 75 staat de reactie hierboven. Over bedrijf 799 stelt RTL dat “Weer een maand later staan er opnieuw te veel dieren in de stal en is er ook weer te weinig stro. Ook hebben twee kalfjes geen drinkwater. "Omdat dit de derde kritieke afwijking binnen 24 maanden is, had Skal de certificatieovereenkomst kunnen beëindigen. We kiezen ervoor om u een laatste kans te bieden", schrijft Skal. Skal gaat vervolgens niet langs bij het bedrijf, maar vraagt het bedrijf telefonisch en schriftelijk of de problemen zijn opgelost”.
Dit is feitelijk onjuist op basis van de informatie in de documenten die RTL van ons heeft ontvangen. Tijdens de opschortingsperiode is dat bedrijf twee keer bezocht, op 25 januari 2018 en 22 mei 2018, en op basis van de bevindingen in de laatste inspectie is de opschorting opgeheven. Daarnaast verzuimt RTL met het publiek te delen, dat tijdens opschorting het bedrijf de producten niet als biologisch mag afzetten. Door deze onjuiste en onvolledige weergave van de feiten ontstaat het beeld dat de producten van dit bedrijf in de handel zijn gebleven.
RTL: "Ook wordt in onze berichtgeving kritiek geuit op het sanctiebeleid van Skal. Het gaat hier om handhaving, niet om de controles zelf. De minister erkent dat de sancties beter benut kunnen worden. Daarbij heeft Skal zelf in een reactie laten weten open te staan voor suggesties van consumentenorganisaties over het handhavingsbeleid."
Skal is permanent in nauw overleg met LNV en de biologische sector over verbeteringen in het toezicht op de biologische sector. In een evaluatie in opdracht van het ministerie is geconstateerd dat Skal met een ruime voldoende functioneert terwijl er ook verbeterpunten zijn op het gebied van samenwerking met de NVWA. Aanbevelingen zijn gedaan door de rapporteurs, niet door de minister. Op basis daarvan worden ook consumentenorganisaties bij het definiëren van mogelijke verbeteringen betrokken.
RTL: "Zoals bij al onze onderzoeken is het journalistieke proces leidend."
Skal is steeds transparant en duidelijk naar RTL geweest in de beantwoording van hun vragen en de informatieverzoeken. Helaas weigerde RTL ons inzage in hun publicaties vooraf, ook weigerde men onjuistheden in de citaten van de directeur te corrigeren. Bovendien vindt RTL, aanvankelijk zelfs onder dreiging met juridische stappen, dat wij ons standpunt dat het beeld dat RTL schetst onjuist en onvolledig is, moeten intrekken.
Nog 3
Je hebt 0 van de 3 kado-artikelen gelezen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
Lees ook
Het is helder. RTL trekt de afwijkingen uit zijn verband. De journalistieke truck hier is: buiten proportie weergeven. De biologische sector gebruikt geen kunstmest, geen bestrijdingsmiddelen en geen additieven.
Er zijn duizenden details te verzinnen waar afwijkingen op gevonden kunnen worden, (die hersteld mogen worden) en RTL trekt die uit zijn verband, en dan lijkt het alsof producten onterecht op de markt gekomen zijn. Dat is niet waar, RTL vindt dat ze niet op de markt hadden mogen komen, maar wettelijk gezien mogen ze wel op de markt komen. Het is een opinie. Het is gekleurde journalistiek. Want als je maar één (te herstellen) afwijking kan vinden, dan kun je al roepen op basis van dat ene feit dat het een slecht keurmerk is, maar dat is buiten proportioneel geredeneerd voor ieder weldenkend mens. Puur politiek geleuter.
Dit soort politiek "nieuws" verwachtten wij boeren normaal van links, van dierenactivisten, de media influenzers van de Partij van de Dieren. RTL en dierenactivisten kunnen het beeldmateriaal zo van elkaar gebruiken. Met een foto van een vieze zielige koe erbij, haal je meestal wel het NOS journaal. Dat rechts RTL nu ook boeren aan het bashen is, tja, dan moeten het natuurlijk wel de linkse bio-boeren zijn. Politiek gezien is dit allemaal heel logisch, maar journalistiek gezien is het precies dezelfde ellende als wat de dierenactivisten doen. Ik noem dat landbouwpopulisme.
Het komt omdat er in de burgerpers geen landbouwjournalisten meer werken. Ik lees nooit iets interessants over landbouw in de burgerkrant, alleen populistisch geleuter. De normale weldenkende pers heeft geen expertise meer op landbouw, en wij boeren hebben daar enorm veel last van.
Ten eerste bied ik mij aan om als landbouwjournalist aan het werk te gaan bij een goeie krant. Dick is mijn referentie.
Ten tweede hadden wij de Skal controleur vandaag op het erf. Geen afwijkingen! Dat mag in de krant, want dat is bijna nooit. Als een omroep een keer een controle wil filmen, dan zijn ze welkom, dan kun je zien hoe het in zijn werk gaat. En waar de risico's zitten bij de biologische controle. Verdiep je er dan wel in, en maak er geen zwart-wit verhaal van, want de landbouw is NOOIT zwart wit.
En ten derde hebben wij binnenkort een festival georganiseerd, waar iedereen mag komen kijken!! Want die gratis open dagen waren we wel een beetje klaar mee. Als je googlet op "Remeker viert midzomer" dan kom je er wel. Het kost wel 65 euro, maar dan krijg je ook biologisch en chique te eten, en er is een super leuk theater bij. Maar je mag ook onze boekhouding doorspitten als je daar zin in hebt. Je mag echt alles van ons weten, alleen in de slaapkamer hebben wij nog geheimen.
MIJN conclusie: het bericht van RTL, en gedeeld met heel veel anderen, die op hun beurt weer gepubliceerd hebben, staat het verhaal nog als een betonnen bunker: "heel veel BIO is het bio-certificaat niet waard" wordt nog steeds door heel veel consumenten als de ene heilige waarheid gezien.
Nix rectificatie of zelfs maar enige publieke nuancering.
Harry, is dat wat jij vindt of wat je denkt over hoe Nederland denkt na het RTL-item?
@3: zoals ik geschreven heb: "heel veel BIO is het bio-certificaat niet waard" wordt nog steeds door heel veel consumenten als de ene heilige waarheid gezien.
Het RTL verhaal wordt - zonder enige publieke tegenspraak, laat staan rectificatie of zelfs een rechtszaak met schadeclaim richting RTL - als enige waarheid gezien... volgens mij.
En als retail-inkoper had ik je hiermee gevild, gefileerd en gehakseld. Immers, de taak van een inkoper is geld binnen te halen voor de baas: goede producten vinden, goede inkoopcondities en desnoods claims indienen ( en uitkijken, dat je de keuze aan leveranciers niet te dun maakt ).
IK vind het een grove, onbegrijpelijke blunder, dat de hele BIO hoek RTL hiermee zo weg laat komen ( kijkend tenminste naar JOUW verhaal ) .
De eierboeren hebben uiteindelijk de NVWA gedaagd. Hopelijk houden ze we rekening mee, dat het Ministerie ( denk aan de IGZ en huisarts Tromp uit Tuitjenhorn) geen enkel probleem heeft om zelfs fotografisch bewijs te ignoreren, een meer dan een half uur durende uitleg en verklaring van een voedingstechnoloog voor 180 graden om te draaien van "geen gevaar voor" naar "een gevaar voor", en zelfs de jurist van de NVWA, die met droge ogen voor de rechter complete - en nog eens per direct verifieerbare - onzin vertelde en op schrift had ingediend. Als je eigen advocaat dan niet alert genoeg is (of je zelf reageert), moet het als waarheid aanvaard worden door de verplicht lijdelijke rechter.
Ja, ik heb heel erg slechte ervaringen op dit gebied, met slechts één medestander, die het niet "dun door de broek liep" in deze 2 1/2 jaar durende strijd.
Volgens mij wordt het tijd dat een rechter - namens één of meerdere gedupeerden - bekijkt of RTL verantwoordelijk gehouden kan worden voor de schade die ze hebben veroorzaakt.