Het Akkoord wil Nederlanders niet alleen gezonder laten eten en drinken, ook moeten ze meer bewegen en bewustere keuzes maken. De nieuwe alliantie Werken in Beweging gaat ervoor zorgen dat Nederlanders gezonder gaan forenzen en werken. Daarnaast zouden over twee jaar 2.500 sportverenigingen een Bronzen Kantine-beoordeling moeten hebben; dat betekent dat het voedselaanbod er uit betere keuzes bestaat dan junkfood.
Voor kinderen mag er op het gebied van sportevenementen vanaf 2020 alleen nog door bedrijven die een gezond product voorstaan gesponsord worden, maar daar houdt het niet op. In 2021 krijgt Nederland er 12 'gezonde buurten' bij die de rest van Nederland tot voorbeeld kunnen dienen. Ook moet er in 2030 in ieder geval voor elk kind en gezin met gewichtsproblemen een passend aanbod liggen, staat in het preventieakkoord. Dat allemaal zou de komende jaren in minstens 75 van de 380 Nederlandse gemeenten moeten leiden tot een stijging van het percentage kinderen met een gezond gewicht en naar 40% minder Nederlanders met obesitas in 2040, ten opzichte van 2017.
Update 1, 21:45 uur: op EenVandaag reageerden vanmiddag diabetes-omkeerder Wim Tilburgs (zie reactie #3) en hoogleraar Kees de Graaf (WUR) op het uitgelekte akkoord en het goedkoper maken van bronwater en suikervrije drank. Misschien helpt het een klein beetje, is de indruk die achterblijft. Klik hier om de uitzending te beluisteren.
Hoogleraar Renger Witkamp (eveneens WUR) reageerde wat scherper.
Dat heet een "ambitieus" preventieakkoord, haha. Zou men zich in den Haag nog zelf serieus nemen en geloven dat 9 cent korting op een liter light of bronwater de bevolking minder dik en gezonder maakt ? Wel eens gedacht aan verlaging BTW op groente en fruit ? pic.twitter.com/WKvhrKyG6R
— Food&Pharma (@rengerwitkamp) August 30, 2018
En afgezien daarvan: cola light wordt 9 cent per liter goedkoper. Ofwel 3 cent t.o.v. een standaard blikje (0.33l ) gewone cola. Zijn er marketeers die het met het ministerie eens zijn dat dit echt een massale ommezwaai naar de light gaat geven? https://t.co/dN3Bn9nnuA
— Food&Pharma (@rengerwitkamp) August 30, 2018
Update 2, 31 augustus, 19:05 uur: Op EenVandaag zegt huisarts en oprichter van Arts & Voeding Tamara de Weijer dat ze niets begrijpt van het voorstel om de verbruikersbelasting op bronwater en suikervrije frisdranken te laten vallen. Zij heeft geen goed woord over voor het financieel aantrekkelijker maken van light frisdranken. “Ik vind dit echt een heel vreemd plan. Ook suikervrije dranken zijn namelijk bepaald niet gezond en maken geen onderdeel uit van de schijf van vijf bijvoorbeeld.”
Emeritus hoogleraar voedingsleer Martijn Katan ziet het positiever in, maar lijkt te hebben gemist dat Nederland de facto een suikertaks heeft ingesteld die de gewenning aan zoete smaken stimuleert en de prijs van zoete frisdrank op het huidige niveau houdt. Katan: “Ik begrijp niet helemaal waarom juist artsen hier nu juist zorgen over hebben. Van light producten worden mensen minder dik dan van suikerhoudende dranken. De bewijzen dat ze schadelijk zouden zijn voor de gezondheid zijn heel erg dun. Wel is kraanwater uiteraard nog beter, omdat het geen zuur bevat dat de tanden aantast.” Wel vindt Katan dat de staatssecretaris met een forse suikertaks moet komen. “Wil je echt iets bereiken,dan moet de overheid het aandurven om flinke belastingen te heffen op frisdranken en sappen.”
Tuinder en gezondheidsactivist Rob Baan steunt de visie van De Weijer:
Goede reactie @tamaradeweijer. Hoe komt de processingindustrie altijd aan die voordeeltjes en de verse #AGF niet. @martijnkatan ik ben juist blij dat de eerstelijns gezondheidsambassadeurs, de Huisartsen, zich sterk maken over gezondevoeding. Beter zij dan de voedseltechnologen. https://t.co/DGKfhun2m3
— Rob Baan (@rjpbaan) August 31, 2018
Update 3, 3 september, 9:06 uur: vanmorgen vat Volkskrant-columnist Teun van de Keuken de kritieken op het plan nog eens samen:
Om Nederland gezonder te maken heeft het ministerie van VWS met verschillende partijen afspraken gemaakt om roken en alcoholgebruik terug te dringen en overgewicht aan te pakken. Het valt nog te bezien hoe hard de maatregelen afgedwongen kunnen worden. Het ministerie schrijft zelf dat ‘alle betrokken partijen elkaar kunnen aanspreken op deze afspraken’. Aanspreken! Nou, nou, poe, poe.
[...]Geen suikertaks (zelfs niet, zoals in Engeland, op frisdrank), noch het terugdraaien van de zo schadelijke btw-verhoging op groente en fruit. Nee, houd u vast: door een belastingmaatregel wordt lightfrisdrank goedkoper. Dus: groente en fruit (gezond) worden duurder, frisdrank met nepsuiker (niks gezonds aan) wordt een paar cent per liter goedkoper en frisdrank met suiker (ongezond) houdt dezelfde prijs. Hoe moet dit mensen nu stimuleren dikmaakdrankjes te laten staan?
[...] Na het verhogen van de btw op groente en fruit en de peperdure verlaging van de dividendbelasting blijkt andermaal dat dit kabinet maar één belang dient: dat van de multinationals. Als die tevreden zijn, dan zal de volksgezondheid Mark Rutte en trawanten een rotzorg zijn. We worden geregeerd door een coalitie van Unilever en Coca-Cola.
We worden geregeerd door een coalitie van Unilever en Coca-Cola https://t.co/XsjWg33Gt3 via @volkskrant
— Teun van de Keuken (@Teunvandekeuken) September 3, 2018
Op 5 mei krijg je nieuwe kado-artikelen.
Als betalend lid lees je zoveel artikelen als je wilt, én je steunt Foodlog
foodwatch reageert vanmiddag verbaasd op het uitgelekte plan:
Kabinet gaat Coca-Cola light sponsoren?
Vandaag lekte uit dat het kabinet (bron)water en suikervrije frisdrank goedkoper lijkt te willen gaan maken door de gebruiksbelasting hierop te schrappen.
Bij water, oke. Maar frisdrank? Dat is dus simpel gezegd het sponsoren van Coca-Cola light!
En dat dus terwijl dit kabinet eerder besloot de btw op groente en fruit te gaan verhogen!
Al sinds de start van het kabinet Rutte III, broedt het kabinet op een 'preventieplan' tegen obesitas en andere voedingsgerelateerde ziektes. Dat is hard nodig. Zo komen er bijvoorbeeld wekelijks meer dan 1.000 patienten met het voedingsgerelateerde diabetes twee bij in Nederland.
Tientallen partijen werden bij het meedenken rond het preventieplan betrokken, niet in de laatste plaats de voedingsindustrie. En het duurde en duurde maar.
Vandaag lekte een deel van de plannen uit via het Algemeen Dagblad. Zij wisten te melden dat de verbruiksbelasting op bronwater en suikervrije frisdrank zal worden geschrapt.
Dus Coca-Cola light wordt goedkoper gemaakt, in de strijd tegen obesitas...?
Op het Coca-Cola hoofdkantoor zal men waarschijnlijk de vlag hebben gehesen. Zoveel steun van Rutte III voor hun niet bepaald gezonde product, zal zelfs Coca-Cola hebben verbaasd. Eerder al wekte een pro-Coca-Cola speech van premier Rutte bij de opening van een nieuwe Coca-Cola fabriek verbazing. Later werd de verbazing nog groter toen bleek dat de speech van Rutte grotendeels rechtstreeks uit de folder van Coca-Cola was geknipt en geplakt.
En nu dus 'sponsoring' van Coca-Cola light & co. Het doet een beetje denken aan de discussie rond de dividendbelasting. Moeten we dit soort maatregelen zien in het licht van de bouw van de nieuwe fabriek van coca-Cola in Nederland en het paaien van multinationals om ze als Nederland te vriend te houden? Je hoopt natuurlijk dat dit niet zo is.
Maar waarom wordt deze maatregel dan wél genomen? Gerenomeerde instanties als Harvard en het Franse Anses zetten sterk hun vraagtekens bij frisdranken met kunstmatige zoetstoffen. Ze worden in vele onderzoeken in verband gebracht met obesitas en diabetes type 2. De link is nog niet geheel duidelijk. Maar twijfel genoeg voor de Franse regering om haar beleid te richten op het minder zoet maken van producten, in plaats van het vervangen van suiker door kunstmatige zoetstoffen. Zo geldt daar een suikertaks ook op light frisdrank om consumptie ervan te ontmoedigen.
In Nederland zijn de instanties minder kritisch over kunstmatige zoetstoffen. Maar ook in de vrij conservatieve schijf van vijf van het Voedingscentrum is light frisdrank niet vermeld. Het stimuleren van light frisdrank is tot nu toe dan ook geen beleid.
foodwatch is dan ook zeer verbaasd als het kabinet light frisdrank wil gaan sponsoren door de verbruiksbelasting eraf te halen. Dat mag toch geen werkelijkheid worden?
En nu de rest van de gemengde reactie's nog.
Ik mocht vandaag als ervaringsdeskundige ex-obese dit toelichten in de uitzending van Radio EenVandaag. Ik zat in de uitzending met Hoogleraar Kees de Graaf. Gezien de beperkte tijd die je hebt in deze uitzending heb ik denk ik toch wel een hele duidelijke boodschap uit kunnen dragen. Stoppen met dit soort ego maatregelen waar veel over gepraat wordt en waarmee we dan kunnen laten zien kijk we doen toch iets. We weten echt wel hoe het moet. Wij als stichting Je Leefstijl Als Medicijn maar ook ons grote voorbeeld de Stichting Voeding Leeft laten gewoon dagelijks zien dat het ook anders kan. Laat ons nu eens echte maatregelen nemen en eens stevig doorpakken en ervoor zorgen dat we binnen een jaar 100.000 diabeten van hun overgewicht en hun medicatie afhelpen. Dit is de link naar de uitzending.
Wim, je begint gematigder dan ik je ken en wordt dan pas weer scherp. Hasna zette de commentaren van jou en kees de graaf inmiddels in een update onder de tekst
Ik ben blij dat we eindelijk een akkoord hebben. Waar kan ik tekenen? Of euhm, wat staat er eigenlijk in? O nee, wacht, de industrie en overheid weten natuurlijk wat goed voor me is. Mijn en uw inbreng is helemaal niet nodig. Zeker niet als onze wensen 'onze economie' ondermijnen. Of nee, zit ik er weer naast, hún economie. Ik bedoel die 7.5 miljard euro, 2.5 miljard dollar en 4 miljard dollar die respectievelijk Unilever, PepsiCo en Coca Cola jaarlijks uitgeven aan reclame moet natuurlijk wel terugverdiend worden.
Er is geen enkele reden om te denken dat dit akkoord, dat helemaal niets verandert aan het business model van de industrie en hen zelfs helpt om stevig in het zadel te blijven, ook maar iets zal veranderen aan de volksgezondheid. Ook niet een klein beetje, nee, niets. Waarom, omdat het gebouwd is op een denkkader die tot nu toe alleen op papier heeft gewerkt. Althans, voor de volksgezondheid. Voor de economische belangen werkt het ook in de praktijk.